Το «Λυγξ» ανακατευθύνει εδώ. Για τον αστερισμό, δείτε: Λυγξ (αστερισμός).

Ο λύγκας (στα αρχαία: λυγξ), ή τσαγκανόλυκος, είναι γένος της οικογένειας των Αιλουροειδών. Διακρίνονται τέσσερα είδη λυγκών, τα οποία διαβιούν όλα στο βόρειο ημισφαίριο. Ο ευρασιατικός λύγκας, ο οποίος έχει μάλλον εξαφανισθεί από την ελληνική επικράτεια όπου ζούσε ακόμη μέχρι πριν από μία πεντηκονταετία[1], είναι το τρίτο μεγαλύτερο σαρκοβόρο της Ευρώπης μετά την αρκούδα και τον λύκο. Στην Ελλάδα απαντάται στην περιοχή Φλώρινας, ο Βαλκανικός λύγκας (Lynx lynx martinoi), υποείδος του Ευρασιατικού λύγκα[2][3].

Λύγκας

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
Τάξη: Σαρκοφάγα (Carnivora)
Οικογένεια: Αιλουρίδες (Felidae)
Υποοικογένεια: Αιλουρίνες (Felinae)
Γένος: Λυγξ (Lynx)

Εξάπλωση του Λύγκα
Έιδη

Λυγξ ο λυγξ (Lynx lynx)
Λυγξ ο καναδικός (Lynx canadensis)
Λυγξ ο παρδαλωτός (Lynx pardinus)
Λυγξ ο ερυθρός (Lynx rufus)

Χαρακτηριστικά

Επεξεργασία

Είναι μεσαίου μεγέθους αιλουροειδές με ψηλά πόδια. Ανάλογα με το είδος το μήκος τους φτάνει από 70 εκατοστά μέχρι στα 1,20 μέτρα, και το ύψος τα 35 μέχρι τα 70 εκατοστά και το βάρος να κυμαίνεται από 7 έως 35 κιλά. Τα μπροστινά πόδια είναι κοντύτερα από τα πίσω. Έχουν πολύ κοντή ουρά συγκριτικά με τις άλλες γάτες, που καταλήγει σε μαύρη κορυφή. Το κεφάλι είναι στρόγγυλο με παχιά γενειάδα στα μάγουλα και μαύρες τούφες που ξεπροβάλλουν από τα αφτιά μέχρι πέντε εκατοστά. Η γούνα του λύγκα είναι πολύ πυκνή, έχει συνήθως στίγματα και το χρώμα της διαφέρει ανά εποχή και είδος, από μπεζ και γκρι μέχρι κοκκινωπή και καφέ, ενώ στο πηγούνι, το στήθος και την κοιλιά είναι σχεδόν λευκή.[4]

Συμπεριφορά

Επεξεργασία

Όπως οι περισσότερες γάτες έτσι και οι λύγκες είναι μοναχικά ζώα με μεγάλη περιοχή επίβλεψης. Ζευγαρώνουν τέλη του χειμώνα και γεννούν 2-4 μικρά μία φορά το χρόνο. Ο χρόνος κύησης είναι περίπου 70-80 ημέρες. Τα μικρά μένουν με τη μητέρα τους για έναν ακόμη χειμώνα μέχρι να ωριμάσουν και να ανεξαρτητοποιηθούν. Σκαρφαλώνουν με ευκολία στα δέντρα, έχουν καλές αλτικές ικανότητες και αντέχουν στις μεγάλες πορείες. Κυνηγούν τα θηράματά τους μετά το σούρουπο ή τη νύχτα. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται μικρά οπληφόρα όπως ελάφια, ζαρκάδια, αγριοκάτσικα και πρόβατα, αλλά κυρίως μικρότερα ζώα όπως λαγοί, ψάρια, σκίουροι, ποντίκια, γαλοπούλες, πέρδικες και άλλα πτηνά.

Υπάρχουν τέσσερα είδη λύγκα:

Στην παλαιότερη βιβλιογραφία αναφέρεται το αφρικανικό αιλουροειδές καρακάλ και ως λύγκας της ερήμου λόγω φαινομενικής ομοιότητας. Το ζώο αυτό ανήκει όμως σε άλλο γένος και έχει άμεση συγγένεια με την αφρικανική χρυσότριχη αγριόγατα. Στο παρακάτω κλαδόγραμμα φαίνεται η θέση του γένους Lynx στην οικογένεια των αιλουριδών:

Felidae

Panthera, Neofelis




Pardofelis




Caracal, Leptailurus




Leopardus




Lynx




Puma, Acinonyx




Prionailurus, Otocolobus



Felis

 

 

 

 

 

 

 

 

Η εξέλιξη των σύγχρονων ειδών του λύγκα:

Lynx

Lynx rufus - λύγκας ο ερυθρός




Lynx canadensis - λύγκας ο καναδικός




Lynx lynx - λύγκας ο ευρασιατικός



Lynx pardinus - λύγκας ο ιβηρικός

 

 

 

 

Δεν έχει προσδιοριστεί με βεβαιότητα αν ο λύγκας εξελίχθηκε στη Βόρειο Αμερική ή στην Ευρασία και την Αφρική. Απολιθώματα του γένους εμφανίζονται στο Πλειόκαινο[5][6].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Ο «φαντομάς» των ελληνικών βουνών, Το Βήμα». Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2012. 
  2. Διαδικτυακές Πύλες, Δήμος Φλώρινας, Λύγκας
  3. «Λύγκας, ο «φαντομάς» των ελληνικών βουνών». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2014. 
  4. «Αρκτούρος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2012. 
  5. Björn Kurtén και Eirik Granqvist. Απολίθωμα λύγκα σε σπήλαιο της Γαλλίας (Αγγλικά). http://www.sekj.org/PDF/anzf24/anz24-039-043.pdf. 
  6. «Απολίθωμα Lynx rexroadenis (Αγγλικά, φωτογραφίες)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία