Μανωλάδα Ηλείας
Συντεταγμένες: 38°2′48″N 21°20′54″E / 38.04667°N 21.34833°E
Η Μανωλάδα[1], γνωστή και ως Παλαιά Μανωλάδα (ή με την γραφή Μανολάδα[2]), είναι χωριό της Ηλείας στον κάμπο του Βουπρασίου ή πεδιάδα της Μανωλάδας. Κύρια ασχολία των κατοίκων της είναι η γεωργία και η καλλιέργεια φράουλας. Γειτονεύει με τα χωριά Βάρδα, Νέα Μανωλάδα, Κουρτέσι, Νέο Βουπράσιο και Λάππα. Απέχει περίπου 42 χιλιόμετρα από την Πάτρα και περίπου 50 χιλιόμετρα από τον Πύργο.
| Μανωλάδα | |
|---|---|
_(04).jpg) | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Ανδραβίδας-Κυλλήνης |
| Δημοτική Ενότητα | Βουπρασίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Ηλείας |
| Υψόμετρο | 4 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Μανωλάς |
| Ταχ. κώδικας | 27068 |
| Τηλ. κωδικός | +30 26230 |
Ιστορία Επεξεργασία
Η Μανωλάδα, άγνωστο πότε ακριβώς, δημιουργήθηκε την περίοδο της Φραγκοκρατίας ή των Βυζαντινών δηλαδή τον 13ο ή 14ο αιώνα μ.Χ.[3] Το όνομά της το πήρε από την Μανωλιάσσα, πριγκίπισσα της αρχαίας Υρμίνης[3].
Το σημείο που βρίσκεται σήμερα η κωμόπολη Βάρδα, τότε ανήκε στην Μανωλάδα, και το 1316 μ.Χ. έγινε εκεί η Μάχη της Μανωλάδας μεταξύ Καταλανών και Βυζαντινών με νίκη των δεύτερων[3].
Κατά την Τουρκοκρατία στη εύφορη πεδιάδα της Μανωλάδας το μεγαλύτερο τμήμα της είχε δοθεί δωρεά σε μοναστήρια για να μην γίνει τσιφλίκια Οθωμανών αξιωματούχων[3]. Με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821 οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν και πολέμησαν εναντίον των Τούρκων στο πλευρό του Σισίνη[3].
Το 1888 πέρασε από την περιφέρεια της Μανωλάδας η σιδηροδρομική γραμμή και δημιουργήθηκε ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Μανωλάδας που μετέπειτα εξελίχθηκε σε οικισμό, τη σημερινή Βάρδα[3].
Το 1922 εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Έλληνες πρόσφυγες της Μικρασιατικής καταστροφής και δημιούργησαν νέο όμορο οικισμό, τη σημερινή Νέα Μανωλάδα[3].
Διοικητική ιστορία Επεξεργασία
Το 1835 η Μανωλάδα προσαρτήθηκε στον Δήμο Βουπρασίων και το 1849 γίνεται έδρα του δήμου[4]. Η Μανωλάδα ήταν έδρα του δήμου τα διαστήματα 07/09/1849-27/05/1864 και 12/06/1865-28/08/1912[4][5].
Το 1912 με την ίδρυση των κοινοτήτων γίνεται έδρα της νεοσύστατης κοινότητας Μανωλάδας, έως το 1997 που η κοινότητα αυτή καταργείται[4][6] και η Μανωλάδα προσαρτάται στον Δήμο Βουπρασίου, έως το 2010 που προσαρτάται στον Δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης[4][6].
Μνημεία Επεξεργασία
Στο κοιμητήριο της Παλαιάς Μανωλάδας βρίσκεται ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου γνωστός και ως Παλαιοπαναγιά, ο οποίος χρονολογείται από την εποχή της Φραγκοκρατίας, περίπου το 1.300 μ.Χ.
Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Η εξέλιξη του μόνιμου πληθυσμού του οικισμού τον 21ο αιώνα είναι η εξής:
| Έτος | Κάτοικοι |
|---|---|
| 2001 | 1.524[7] |
| 2011 | 844[8] |
Αθλητισμός Επεξεργασία
Ο Α.Π.Σ. Προοδευτική Μανωλάδας εκπροσωπεί τη Μανωλάδα στο ποδόσφαιρο. Ιδρύθηκε το 1952[2] και αποτελεί ένα από τα πιο ιστορικά σωματεία της Ηλείας.[2] Είναι ένα από τα ιδρυτικά σωματεία της Ε.Π.Σ. Ηλείας[9] και έχει πολυετή παρουσία στην πρώτη κατηγορία των πρωταθλημάτων της.[2]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Δ/Δ Βουπρασίας». www.andravida-killini.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 109, τομ. 21. Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα
<ref>• όνομα " :0 " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο - ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Δήμος Βουπρασίας - Ιστορία[νεκρός σύνδεσμος], vouprasia.gov.gr. Ανακτήθηκε: 18/02/2013.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μανολάδας Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 18/02/2013.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Βουπρασίας (1997-2010) και Δήμου Βουπρασίων (1835-1912), eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 21/02/2014.
- ↑ 6,0 6,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Μανολάδας Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/09/2016.
- ↑ Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ εφημερίδα Πάτρα σπορ, φύλλο 24 Μαρτίου 1969
Πηγές Επεξεργασία
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012)
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Πληθυσμός και Οικισμοί της Πελοποννήσου: 13ος-18ος αιώνας, μετάφρ. Χριστίνα Αγριαντώνη, επιμ. Αγγελική Κόκκου, Ιστορικό Αρχείο - Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος, Αθήνα 1987. ISBN 978-000-7059-21-8.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Δήμος Βουπρασίας - Ιστορικά Στοιχεία[νεκρός σύνδεσμος], vouprasia.gov.gr
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Μανολάδας Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 18/02/2013.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Μανολάδας Ηλείας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 11/09/2016.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Βουπρασίας (1997-2010) και Δήμου Βουπρασίων (1835-1912), eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 21/02/2014.