Η Μαρία Μαντλ (γερμανικά: Maria Mandl) (10 Ιανουαρίου 1912 - 24 Ιανουαρίου 1948) ήταν Αυστριακή SS φύλακας στρατοπέδων συγκέντρωσης ,γνωστή για το ρόλο της στο Ολοκαύτωμα ως ανώτατη αξιωματούχος στο στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς-Μπίρκεναου, όπου πιστεύεται ότι ήταν άμεσα υπεύθυνη για τους θανάτους άνω των 500.000 γυναικών κρατουμένων. Εκτελέστηκε για εγκλήματα πολέμου.

Μαρία Μαντλ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση10  Ιανουαρίου 1912
Münzkirchen
Θάνατος24 Ιανουαρίου 1948 (36 ετών)
Κρακοβία
Αιτία θανάτουαπαγχονισμός
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία
Ναζιστική Γερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασωφρονιστική υπάλληλος
βασανιστής
πολιτικός[2]
ΕργοδότηςΓυναίκες φρουροί στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης
Στρατόπεδο συγκέντρωσης Λίχτενμπουργκ
Ράβενσμπρικ
Περίοδος ακμής1938
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματοςδολοφονία
έγκλημα κατά της ανθρωπότητας
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Η Μαρία Μαντλ στη διάρκεια της δίκης της 1947

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Η Μαντλ γεννήθηκε στο Μιντσκίρχεν της Άνω Αυστρίας, τότε τμήμα της Αυστροουγγαρίας ,και ήταν κόρη ενός τσαγκάρη. Αφού φοίτησε στο δημοτικό σχολείο, στη συνέχεια εργάστηκε ως ιδιωτικός υπάλληλος. Ακολούθησε μια σύντομη παραμονή στην Ελβετία και από το 1937 εργάστηκε στα Αυστριακά Ταχυδρομεία.[3]

Εργασία σε στρατόπεδα

Επεξεργασία

Μετά την Προσάρτηση της Αυστρίας από τη Ναζιστική Γερμανία το Μάρτιο του 1938, η Μαντλ μετακόμισε στο Μόναχο και στις 15 Οκτωβρίου 1938 προσχώρησε σε στρατόπεδο στο Λίχτενμπουργκ ως Aufseherin (φύλακας), ένα πρώιμο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην επαρχία της Σαξονίας όπου εργάστηκε με πενήντα άλλες γυναίκες των SS. Στις 15 Μαΐου 1939, μαζί με άλλους φρουρούς και φυλακισμένους, η Μαντλ στάλθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ράβενσμπρικ που είχε ανοίξει πρόσφατα κοντά στο Βερολίνο. Σύντομα εντυπωσίασε τους προϊσταμένους της και, αφού είχε ενταχθεί στο Ναζιστικό Κόμμα την 1η Απριλίου 1941, προήχθη στην τάξη της SS-Oberaufseherin τον Απρίλιο του 1942. Παρακολουθούσε καθημερινές τιμωρίες όπως ξυλοδαρμούς και μαστιγώματα. Επέλεγε επίσης γυναίκες για ανθρώπινα πειράματα.[4]

Στις 7 Οκτωβρίου 1942, η Μαντλ τοποθετήθηκε στο στρατόπεδο του Άουσβιτς ΙΙ-Μπίρκεναου, όπου διαδέχθηκε τη Γιοχάνα Λάνγκεφελντ ως SS-Lagerführerin του γυναικείου τμήματος του στρατοπέδου, υπό τον διοικητή SS-Kommandant Ρούντολφ Ες. Ο έλεγχός της τόσο στις φυλακισμένες όσο και στις γυναίκες υφιστάμενες της ήταν απόλυτος.

Η Μαντλ προήγαγε την Ίρμα Γκρέζε ως επικεφαλής του Ουγγρικού γυναικείου τμήματος του στρατοπέδου στο Μπιρκενάου. Σύμφωνα με ορισμένες μαρτυρίες, η Μαντλ συχνά στεκόταν στην πύλη του Μπιρκενάου περιμένοντας έναν κρατούμενο να γυρίσει και να την κοιτάξει. Όποιος το έκανε αυτό, συλλαμβανόταν και δεν τον ξαναέβλεπε ποτέ κανείς. Στο Άουσβιτς, η Μαντλ ήταν γνωστή ως «το τέρας» και για τα επόμενα δύο χρόνια συμμετείχε σε επιλογές κρατουμένων για θανάτωση και άλλες τεκμηριωμένες κακοποιήσεις. Υπέγραψε λίστες κρατουμένων, στέλνοντας περίπου μισό εκατομμύριο γυναίκες και παιδιά στον θάνατο στους θαλάμους αερίων στο Άουσβιτς Ι και ΙΙ.[5]

Η Μαντλ δημιούργησε τη Γυναικεία Ορχήστρα του Άουσβιτς για να την συνοδεύει μουσικά σε αναθέσεις καθηκόντων, σε εκτελέσεις, σε επιλογές κρατουμένων και μεταφορές. Μια φυλακισμένη του Άουσβιτς, η Λούσια Άντελσμπεργκερ, περιέγραψε την κατάσταση αργότερα στο βιβλίο της, Auschwitz: Ein Tatsachenbericht:

«Οι γυναίκες που επέστρεφαν από την εργασία εξαντλημένες ,έπρεπε να βαδίζουν εγκαίρως για τη μουσική. Μουσική διατάχθηκε να υπάρχει για όλες τις περιπτώσεις, όταν τη ζητούσαν οι διοικητές των στρατοπέδων, για τις μεταφορές και όποτε κάποιος απαγχονιζόταν.»[6]

Για τις υπηρεσίες της, στην Μαντλ απονεμήθηκε ο Σταυρός Πολεμικής Ανδραγαθίας 2ης τάξης. Τον Νοέμβριο του 1944, τοποθετήθηκε στο στρατόπεδο του Μίλντορφ, μέρος του στρατοπέδου συγκέντρωσης Νταχάου και η Ελίζαμπεθ Φόλκενρατ ανέλαβε επικεφαλής στο Άουσβιτς, που απελευθερώθηκε στα τέλη Ιανουαρίου 1945. Τον Μάιο του 1945, η Μαντλ έφυγε από το Μίλντορφ στα βουνά της νότιας Βαυαρίας και από εκεί στη γενέτειρά της, το Μιντσκίρχεν.

Ωστόσο, ο πατέρας της αρνήθηκε να της επιτρέψει να μείνει στο σπίτι, οπότε αναζήτησε καταφύγιο στην αδερφή της στο κοντινό οικισμό Λουκ. Στις 10 Αυγούστου 1945, συνελήφθη και ανακρίθηκε από στρατιώτες του Αμερικανικού στρατού. Περιγράφηκε ως έξυπνη, σκληρή και αφοσιωμένη στο έργο της στα στρατόπεδα.

Δίκη και εκτέλεση

Επεξεργασία

Για κάποιο χρονικό διάστημα κρατήθηκε στη Φυλακή του Νταχάου και τον Μάιο του 1945 μοιραζόταν ένα κελί με την Ελίζαμπετ Ρούπερτ.[3] Η Μαντλ τελικά εκδόθηκε για δίκη στη Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας το Νοέμβριο του 1946 και τον Νοέμβριο του 1947 δικάστηκε σε δικαστήριο της Κρακοβίας στη δίκη του Άουσβιτς και καταδικάστηκε σε θάνατο.[5]

Η Στανισουάβα Ραχβαούοβα (μία Πολωνή επιζήσασα του Άουσβιτς, που ήταν επίσης κρατούμενη αφού συνελήφθη από τις μεταπολεμικές κομμουνιστικές αρχές της Πολωνίας ως αντικομμουνίστρια) φυλακίστηκε στο διπλανό κελί της Μαρία Μαντλ και της Τερέζε Μπραντλ. Η Ραχβαούοβα, η οποία καταλάβαινε γερμανικά, δήλωσε πως την τελευταία φορά που είδε τις δύο μαλλοθάνατες γυναίκες, εκείνες ζήτησαν συγχώρεση.[7] Τελικά η Μαντλ απαγχονίστηκε στις 24 Ιανουαρίου 1948, σε ηλικία 36 ετών, στη φυλακή Μοντελούπιχ της Κρακοβίας. Το σώμα της δόθηκε για μελέτη σε φοιτητές της Ιατρικής.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 166598844. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2020.
  2. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  3. 3,0 3,1 Monika Müller: Die Oberaufseherin Maria Mandl, in: Simone Erpel (Hrsg.): Im Gefolge der SS: Aufseherinnen des Frauen-KZ Ravensbrück. Begleitband zur Ausstellung. Berlin 2007, S. 49f
  4. Ernst Klee: Das Personenlexikon zum Dritten Reich. Wer war was vor und nach 1945. Fischer Taschenbuch Verlag, Zweite aktualisierte Auflage, Frankfurt am Main 2005, ISBN 978-3-596-16048-8, S. 389.
  5. 5,0 5,1 «Maria Mandel». www.jewishvirtuallibrary.org. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2020. 
  6. «Maria Mandel». Jewish Virtual Library. 17 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2020. 
  7. Przegląd Lekarski 1990/47 Nr. 1