Μαχμούτ Α΄
Ο Μαχμούτ Α΄ (I. Mahmud, ή Mahmud Sebkati (Σεμπκατί= σταθερός) 2 Αυγούστου 1696 - 13 Δεκεμβρίου 1754) ήταν σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά την περίοδο 1730-1754, μεγαλύτερος γιος του Μουσταφά Β΄, αδελφός του Οσμάν Γ΄ και διάδοχος του θείου του σουλτάνου Αχμέτ Γ΄.[1]
| Μαχμούτ Α΄ محمود اول | |
|---|---|
| Χαλίφης του Ισλάμ Καίσαρας των Ρωμαίων Υπηρέτης των δύο Ιερών Προσκυνημάτων Ηγέτης των πιστών | |
 | |
24ος Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας | |
| Περίοδος | 1 Οκτωβρίου 1730 - 13 Δεκεμβρίου 1754 (24 έτη & 2 μήνες) |
| Προκάτοχος | Αχμέτ Γ΄ |
| Διάδοχος | Οσμάν Γ΄ |
| Γέννηση | 2 Αυγούστου 1696 Παλάτι Ανδριανούπολης, Ανδριανούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θάνατος | 13 Δεκεμβρίου 1754 (58 ετών) Τοπ Καπί, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Τόπος ταφής | Γενί Τζαμί, Κωνσταντινούπολη, Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Σύζυγος | Χατζέ Αϊσέ Αλιτζενάπ Μπας-Καντινεφέντι Ρουχσάχ Μπας-Καντινεφέντι Φεχιμέ Καντινεφέντι Βουλσάτ Καντινεφέντι Χατέμ Καντινεφέντι Χατζέ Βερντινάζ Καντινεφέντι Ραμί Καντινεφέντι Χαμπιμπέ Καντινεφέντι |
Πλήρες όνομα | |
Μαχμούτ Χαν μπιν Μουσταφά Χαν | |
| Οίκος | Οσμανιδών |
| Πατέρας | Μουσταφά Β΄ |
| Μητέρα | Σαλιχά Σουλτάνα |
| Θρησκεία | Ισλάμ |
| Υπογραφή |  |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στο παλάτι της Ανδριανούπολης και ήταν γιος του Σουλτάνου Μουσταφά Β΄ και της Σαλιχά Σουλτάν. Την εκπαίδευσή του ανέλαβε ο Παγελί Ιμπραΐμ Εφέντι. Μετά την άνοδο στο θρόνο του Αχμέτ Γ΄ και τον εκθρονισμό του πατέρα του Μουσταφά Β΄, ο πρίγκηπας Μαχμούτ Α΄ κατέφυγε με τη μητέρα του και τα αδέλφια του στην Κωνσταντινούπολη, όπου κλείστηκαν σε ιδιωτικό διαμέρισμα του αυτοκρατορικού ανακτόρου. Εκεί έζησε απομονωμένος, μέχρι το 1730 και την παραίτηση του Αχμέτ Γ΄ ως αποτέλεσμα της εξέγερσης του Πάτρονα Χαλίλ. Ήταν γνώστης της λογοτεχνίας και της μουσικής, ενώ ο ίδιος έγραφε ποιήματα στα αραβικά, συνέθετε και έπαιζε μουσική.
Βασιλεία
ΕπεξεργασίαΜετά την εξόντωση των επαναστατών, που επετεύχθη χάρη στη συμβολή της μητέρας του Σαλιχά Σουλτάν, καθώς και άλλων έμπειρων αξιωματούχων, ο Μαχμούτ έγινε σουλτάνος. Απέκτησε τον έλεγχο των εσωτερικών υποθέσεων της αυτοκρατορίας και επικεντρώθηκε σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, αρχικά με τον πόλεμο με την Περσική Αυτοκρατορία.[2]
Το 1731 επανακτήθηκαν τα δυτικά εδάφη του Ιράν και με συνθήκη που υπογράφτηκε στις 10 Ιανουαρίου του 1732, ο ηγέτης των Σαφαβιδών Σαχ Ταχμάσπ Β΄ παραχώρησε περιοχές του βόρειου Αζερμπαϊτζάν, του Νταγκεστάν και της Γεωργίας. Για αυτές τις στρατιωτικές επιτυχίες των πρώτων ετών, ο Μαχμούτ απέκτησε τον τίτλο του Γαζή. Ακολούθησε ωστόσο νέα σύρραξη το 1733 που οδήγησε σε ήττα του οθωμανικού στρατού και στην ιρανική επανάκτηση του βόρειου Ιράκ και του Καυκάσου. Με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης του 1736, αναγνωρίστηκαν τα σύνορα που καθορίστηκαν νωρίτερα από τη συνθήκη Κασρ-ι Σιρίν.
Το 1736 ξέσπασε νέα σύγκρουση, με τη Ρωσία, μετά από ρωσική επίθεση στην Κριμαία, την οποία ακολούθησε το επόμενο έτος αυστριακή επίθεση στην περιοχή των Βαλκανίων. Οι επιτυχίες του οθωμανικού στρατού εναντίον των Αυστριακών στο δυτικό μέτωπο, σε συνδυασμό με τη συμμαχία των Οθωμανών με την Πρωσία, την Πολωνία και τη Σουηδία, ανάγκασαν τελικά και τις δύο πλευρές να διαπραγματευτούν με τον Μαχμούτ Α΄, καταλήγοντας στη Συνθήκη του Βελιγραδίου (18 Σεπτ. 1737) με την οποία εξασφαλιζόταν η αποχώρηση Αυστριακών και Ρώσων από τα οθωμανικά εδάφη.
Η οθωμανική αυτοκρατορία επανέκτησε αρκετές πόλεις από αυτές που είχε χάσει με τη Συνθήκη του Πασάροβιτς (1718), με σημαντικότερη το Βελιγράδι. Προς βελτίωση των πολιτικών σχέσεων με τη Ρωσία, ο Μαχμούτ Α΄ απέστειλε πρέσβη στην Αγία Πετρούπολη. Σε αντίθεση με τη διευθέτηση των πολιτικών σχέσεων στην Ευρώπη, μια νέα σύρραξη μεταξύ της οθωμανικής αυτοκρατορία και του σάχη του Ιράν Ναδίρ σημειώθηκε την περίοδο 1743-46, η οποία τελικά δεν έφερε αλλαγές στα σύνορα των δύο πλευρών. Μετά το θάνατο του Ναδίρ, ο Μαχμούτ Α΄ επέλεξε να ακολουθήσει μια συμφιλιωτική στάση απέναντι στο Ιράν, τη Ρωσία και την Αυστρία, την οποία διατήρησε μέχρι το θάνατό του. Στην ύστερη περίοδο της διακυβέρνησής του, επικεντρώθηκε σε εσωτερικά προβλήματα της αυτοκρατορίας.[3] Ο Μαχμούτ Α΄ χαρακτηρίζεται ως μετριοπαθής ηγέτης, που έδωσε έμφαση στη διατήρηση της δημόσιας τάξης και ήταν ανοιχτός στα προβλήματα του λαού. Επί των ημερών του χτίστηκαν αρκετά δημόσια κτίρια, όπως το συγκρότημα του Νουρού Οσμάνιγε, το Γιλντί Ντεντέ Τζαμί, καθώς και τρεις βιβλιοθήκες: στην Αγία Σοφία (1740), κοντά στο Φατίχ Τζαμί (1742) και στο Γαλατά Σαράι (1754).
Θάνατος
ΕπεξεργασίαΠέθανε το 1754 και με εντολή του αδελφού και διαδόχου του Οσμάν Γ΄, τάφηκε στο μαυσωλείο του Γενί Τζαμί, όπου είχαν επίσης ταφεί ο παππούς του Μεχμέτ Δ΄, και ο πατέρας του Μουσταφά Β΄. Δεν απέκτησε ποτέ παιδιά.
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΣύζυγοι
- Χατζέ Αϊσέ Αλιτζενάπ Μπας-Καντινεφέντι
- Ρουχσάχ Μπας-Καντινεφέντι
- Φεχιμέ Καντινεφέντι
- Βουλσάτ Καντινεφέντι
- Χατέμ Καντινεφέντι
- Χατζέ Βερντινάζ Καντινεφέντι
- Ραμί Καντινεφέντι
- Χαμπιμπέ Καντινεφέντι
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Dobrowolska, Agnieszka· Dobrowolski, Jarosław (2011). The Sultan's Fountain: An Imperial Story of Cairo, Istanbul, and Amsterdam (στα Αγγλικά). American University in Cairo. σελ. 24. ISBN 978-977-416-523-8.
- ↑ Shaw, Stanford J. and Shaw, Ezel Kural (1976) History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, volume 1: Empire of the Gazis: the rise and decline of the Ottoman Empire, 1280-1808 Cambridge University Press, Cambridge, England, p. 240, (ISBN 0-521-21280-4)
- ↑ Layiktez, Cecil "Freemasonry in the Islamic World", Pietre-Stones Review of Freemasonry, 1996
Πηγές
Επεξεργασία- "Mahmud", The Encyclopedia of Islam, Vol. VI, E.J. Brill, Leiden: 1997, σσ. 55-8
- Selcuk Aksin Somel, Historical Dictionary of the Ottoman Empire, Scarecrow Press, 20003, σσ. 169-70