Βικιπαίδεια

Μινοξιδίλη

χημική ένωση

Η μινοξιδίλη είναι φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της τριχόπτωσης.[4][5][6] Είναι ένα αντιυπερτασικό αγγειοδιασταλτικό.[9] Διατίθεται ως γενόσημο φάρμακο με ιατρική συνταγή σε μορφή δισκίου από του στόματος και χωρίς ιατρική συνταγή ως τοπικό υγρό ή αφρός.[7][8][10][11]

Μινοξιδίλη
A space filling model of the molecule.
Ονομασία IUPAC
3-hydroxy-2-imino-6-piperidin-1-ylpyrimidin-4-amine
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίεςRegaine, Loniten, Keeps, άλλες
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa682608
Δεδομένα άδειας
Κατηγορία ασφαλείας κύησης
Οδοί
χορήγησης		Από το στόμα, τοπικά
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
ΜεταβολισμόςΚυρίως ήπας
Βιολογικός χρόνος ημιζωής4,2 ώρες
ΑπέκκρισηΝεφρά
Κωδικοί
Αριθμός CAS38304-91-5 YesY
Κωδικός ATCC02DC01 D11AX01
PubChemCID 4201
IUPHAR/BPS4254
DrugBankDB00350 N
ChemSpider10438564 YesY
UNII5965120SH1 N
KEGGD00418 N
ChEBICHEBI:6942 N
ChEMBLCHEMBL802 N
Συνώνυμα2,4-Diamino-6-piperidinopyrimidine 3-oxide
PDB IDMXD (PDBe, RCSB PDB)
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύποςC9H15N5O
Μοριακή μάζα209,25 g·mol−1
Φυσικά στοιχεία
Σημείο τήξης248 °C (478 °F)
Υδροδιαλυτότητα<1 mg/mL (20 °C)
  (verify)

Ιατρικές χρήσεις Επεξεργασία

Η μινοξιδίλη, όταν χρησιμοποιείται για υπέρταση, γενικά προορίζεται για χρήση σε ασθενείς με σοβαρή υπέρταση που δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε τουλάχιστον δύο φάρμακα και ένα διουρητικό. Η μινοξιδίλη γενικά χορηγείται επίσης με ένα διουρητικό της αγκύλης για την πρόληψη της κατακράτησης νατρίου και καλίου. Μπορεί επίσης να προκαλέσει αντανακλαστική ταχυκαρδία και επομένως συνταγογραφείται με βήτα αναστολέα.

Η μινοξιδίλη, που εφαρμόζεται τοπικά, χρησιμοποιείται ευρέως για τη θεραπεία της τριχόπτωσης. Είναι αποτελεσματικό στην προώθηση της ανάπτυξης των μαλλιών σε άτομα με ανδρογενή αλωπεκία ανεξάρτητα από το φύλο.[12] Η μινοξιδίλη πρέπει να χρησιμοποιείται επ' αόριστον για τη συνεχή υποστήριξη των υπαρχόντων τριχοθυλακίων και τη διατήρηση οποιασδήποτε αναγέννησης της τρίχας.

Χαμηλής δόσης μινοξιδίλη από το στόμα χρησιμοποιείται εκτός ετικέτας κατά της τριχόπτωσης.[13]

Η επίδρασή του σε άτομα με γυροειδή αλωπεκία είναι ασαφής.[14] Ωστόσο, η συσχέτιση της από του στόματος μινοξιδίλης με αναστολείς της κινάσης Ιανός (αναστολείς JAK), που ονομάζονται από του στόματος ανοσοενισχυτικό μινοξιδίλη, φαίνεται να αυξάνει την αναγέννηση των μαλλιών σε ασθενείς ανθεκτικούς στη μονοθεραπεία με αναστολείς JAK.[15][16]

Παρενέργειες Επεξεργασία

Η τοπικά εφαρμοζόμενη μινοξιδίλη είναι γενικά καλά ανεκτή, αλλά συχνές παρενέργειες περιλαμβάνουν κνησμό στα μάτια, κνησμό, ερυθρότητα ή ερεθισμό στην περιοχή που θεραπεύεται και ανεπιθύμητη τριχοφυΐα σε άλλα σημεία του σώματος. Έχει αναφερθεί έξαρση τριχόπτωσης/αλωπεκία.[17] Άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν εξάνθημα, κνησμό, δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο στο στόμα, στο πρόσωπο, στα χείλη ή στη γλώσσα, πόνο στο στήθος, ζάλη, λιποθυμία, ταχυκαρδία, πονοκέφαλο, ξαφνική και ανεξήγητη αύξηση βάρους ή πρήξιμο των χεριών και των ποδιών.[17] Σπάνιες παρενέργειες είναι η στυτική δυσλειτουργία, η κατάθλιψη, το άγχος, η μειωμένη λίμπιντο και οι δερματικές διαταραχές.[18] Η προσωρινή τριχόπτωση είναι μια συνηθισμένη παρενέργεια της θεραπείας με μινοξιδίλη.[19]

Το αλκοόλ και η προπυλενογλυκόλη που υπάρχουν σε ορισμένα τοπικά σκευάσματα μπορεί να στεγνώσουν το τριχωτό της κεφαλής, με αποτέλεσμα πιτυρίδα και δερματίτιδα εξ επαφής.[20] Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αλλεργικών αντιδράσεων στη μινοξιδίλη ή στο μη δραστικό συστατικό προπυλενογλυκόλη, που βρίσκεται σε ορισμένα τοπικά σκευάσματα μινοξιδίλης.

Οι παρενέργειες της μινοξιδίλης από το στόμα μπορεί να περιλαμβάνουν πρήξιμο του προσώπου και των άκρων, γρήγορο καρδιακό παλμό ή ζαλάδα. Καρδιακές βλάβες, όπως εστιακή νέκρωση του θηλώδους μυός και υποενδοκάρδιων περιοχών της αριστερής κοιλίας, έχουν παρατηρηθεί σε πειραματόζωα που έλαβαν θεραπεία με μινοξιδίλη.[21] Η ψευδοακρομεγαλία είναι μια εξαιρετικά σπάνια παρενέργεια που αναφέρεται με μεγάλες δόσεις μινοξιδίλης από το στόμα.[22]

Η μινοξιδίλη μπορεί να προκαλέσει υπερτρίχωση, αν και είναι εξαιρετικά σπάνια και αναστρέψιμη με τη διακοπή του φαρμάκου.[23]

Φαρμακολογία Επεξεργασία

Μηχανισμός δράσης Επεξεργασία

Ο μηχανισμός με τον οποίο η μινοξιδίλη προάγει την ανάπτυξη των μαλλιών δεν είναι πλήρως κατανοητός. Η μινοξιδίλη είναι ένα ευαίσθητο στη 5'-τριφωσφορική αδενοσίνη μέσο διάνοιξης διαύλων καλίου,[24] που προκαλεί υπερπόλωση των κυτταρικών μεμβρανών. Θεωρητικά, διευρύνοντας τα αιμοφόρα αγγεία και ανοίγοντας τους διαύλους καλίου, επιτρέπει περισσότερο οξυγόνο, αίμα και θρεπτικά συστατικά να φτάσουν στα τριχοθυλάκια. Επιπλέον, η μινοξιδίλη περιέχει μια μονάδα μονοξειδίου του αζώτου και μπορεί να δρα ως αγωνιστής νιτρικού οξειδίου. Αυτό μπορεί να προκαλέσει την αποβολή των τριχοθυλακίων στην τελογενή φάση, τα οποία στη συνέχεια αντικαθίστανται από παχύτερες τρίχες σε μια νέα φάση αναγέννησης. Η μινοξιδίλη είναι ένα προφάρμακο που μετατρέπεται με θείωση μέσω του ενζύμου σουλφοτρανσφεράση SULT1A1 στη δραστική του μορφή, τη θειική μινοξιδίλη. Η δράση της μινοξιδίλης μεσολαβείται από την αδενοσίνη, η οποία ενεργοποιεί την ενδοκυτταρική μεταγωγή σήματος μέσω και των δύο υποδοχέων αδενοσίνης Α1 και δύο υποτύπων υποδοχέων αδενοσίνης Α2 (υποδοχείς Α2A και Α2B).[25] Η μινοξιδίλη δρα ως ενεργοποιητής του διαύλου Kir6/SUR2 κατά την επιλεκτική σύνδεση με το SUR2.[26] Η έκφραση του SUR2B στα κύτταρα των δερματικών θηλωμάτων μπορεί να παίζει ρόλο στην παραγωγή αδενοσίνης.[25] Η μινοξιδίλη διεγείρει παράγοντες ανάπτυξης κυττάρων όπως οι VEGF, HGF, IGF-1 και ενισχύει τις δράσεις των HGF και IGF-1 με την ενεργοποίηση του μη συζευγμένου υποδοχέα σουλφονυλουρίας στην πλασματική μεμβράνη των δερματικών θηλωδών κυττάρων.[27]

Ένας αριθμός in vitro επιδράσεων της μινοξιδίλης έχει περιγραφεί σε μονοκαλλιέργειες διαφόρων τύπων κυττάρων δέρματος και τριχοθυλακίων, συμπεριλαμβανομένης της διέγερσης του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, της αναστολής της σύνθεσης κολλαγόνου και της διέγερσης του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα, της σύνθεσης προσταγλανδίνης και της έκφρασης λευκοτριενίου Β4.[28]

Η μινοξιδίλη προκαλεί ανακατανομή του κυτταρικού σιδήρου μέσω της φαινομενικής ικανότητάς της να δεσμεύει αυτό το μεταλλικό ιόν. Με τη δέσμευση του σιδήρου σε μια αντιδραστική μορφή, ακολουθεί η ενδοκυτταρική παραγωγή ρίζας υδροξυλίου, αλλά το υδροξύλιο παγιδεύεται αμέσως από τη μινοξιδίλη για να δημιουργήσει μια ρίζα νιτροξυλίου. Θεωρείται ότι αυτή η ρίζα νιτροξυλίου είναι ικανή να ανάγεται από τη γλουταθειόνη για να αναμορφώσει τη μινοξιδίλη. Μια τέτοια διαδικασία θα συνεχίσει έως ότου η μινοξιδίλη μεταβολιστεί διαφορετικά και θα είχε ως αποτέλεσμα την ταχεία εξάντληση της γλουταθειόνης με το σχηματισμό δισουλφιδίου της γλουταθειόνης και επομένως με την ταυτόχρονη κατανάλωση NADPH/NADH και άλλων αναγωγικών ισοδυνάμων.[29] Σε μια in vivo δοκιμασία αγγειογένεσης, η χιλιοστομοριακή μινοξιδίλη αύξησε το σχηματισμό αιμοφόρων αγγείων με τρόπο εξαρτώμενο από τον VEGF. Η αναστολή της PHD με μινοξιδίλη συμβαίνει μέσω της διακοπής της δέσμευσης του ασκορβικού με τον σίδηρο.[30] Το δομικό χαρακτηριστικό της τοποθέτησης αμινών δίπλα στο μονοξείδιο του αζώτου μπορεί να προσδώσει την ικανότητα της μινοξιδίλης να χηλώνει τον σίδηρο, αναστέλλοντας έτσι την PHD. Η μινοξιδίλη είναι ικανή να αναστέλλει την τετραϋδροβιοπτερίνη ως συμπαράγοντας για τη συνθάση του μονοξειδίου του αζώτου.

Η μινοξιδίλη διεγείρει την παραγωγή προσταγλανδίνης Ε2 ενεργοποιώντας την COX-1[31] και τη συνθάση-1 του ενδοϋπεροξειδίου της προσταγλανδίνης , αλλά αναστέλλει την παραγωγή προστακυκλίνης. Επιπλέον, η έκφραση του υποδοχέα προσταγλανδίνης Ε2, του πιο ρυθμισμένου γονιδίου στόχου στην οδό β-κατενίνης των θηλωματικών δερματικών κυττάρων ενισχύθηκε από τη μινοξιδίλη, η οποία μπορεί να επιτρέψει στους θύλακες των τριχών να αναπτύσσονται συνεχώς και να διατηρούν τη φάση αναγέννησης.[32]

Λόγω της αντι-ινωτικής δράσης της μινοξιδίλης, η αναστολή του ενζύμου λυσυλυδροξυλάση που υπάρχει στις ινοβλάστες μπορεί να οδηγήσει σε σύνθεση κολλαγόνου με έλλειψη υδροξυλυσίνης. Η μινοξιδίλη μπορεί επίσης δυνητικά να διεγείρει την ελαστογένεση στα λεία μυϊκά κύτταρα της αορτής και στις ινοβλάστες του δέρματος με δοσοεξαρτώμενο τρόπο. Σε υπερτασικούς αρουραίους, η μινοξιδίλη αυξάνει τα επίπεδα ελαστίνης στις μεσεντερικές, κοιλιακές και νεφρικές αρτηρίες με μείωση της δραστηριότητας του ενζύμου «ελαστάση» σε αυτούς τους ιστούς. Σε αρουραίους, τα ανοίγματα διαύλων καλίου μειώνουν την εισροή ασβεστίου, η οποία αναστέλλει τη μεταγραφή του γονιδίου ελαστίνης μέσω της ενεργοποιητικής πρωτεΐνης 1 εξωκυτταρικής σηματοεξαρτομένης κινάσης 1⁄2 (ERK 1/2). Η ERK 1/2 αυξάνει, μέσω της μεταγραφής του γονιδίου ελαστίνης, την επαρκώς διασυνδεδεμένη περιεκτικότητα σε ελαστικές ίνες που συντίθενται από λεία μυϊκά κύτταρα και μειώνει τον αριθμό των κυττάρων στην αορτή.[33]

Η μινοξιδίλη έχει αγωνιστική δράση στους άλφα 2-αδρενεργικούς υποδοχείς,[34] διεγείρει το περιφερικό συμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΣΝΣ) μέσω των αντανακλαστικών του βαροϋποδοχέα της καρωτίδας και της αορτής. Η χορήγηση μινοξιδίλης επιφέρει επίσης αύξηση της δραστηριότητας της ρενίνης του πλάσματος, σε μεγάλο βαθμό λόγω της προαναφερθείσας ενεργοποίησης του ΣΝΣ. Αυτή η ενεργοποίηση του άξονα ρενίνης-αγγειοτενσίνης προκαλεί περαιτέρω αυξημένη βιοσύνθεση της αλδοστερόνης. Ενώ τα επίπεδα αλδοστερόνης στο πλάσμα και στα ούρα αυξάνονται νωρίς κατά τη διάρκεια της θεραπείας με μινοξιδίλη, με την πάροδο του χρόνου αυτές οι τιμές τείνουν να ομαλοποιηθούν πιθανώς λόγω της επιταχυνόμενης μεταβολικής κάθαρσης της αλδοστερόνης σε συνδυασμό με ηπατική αγγειοδιαστολή.[35]

Η μινοξιδίλη μπορεί να εμπλέκεται στην αναστολή των σεροτονινεργικών (5-HT2) υποδοχέων.[36]

Η μινοξιδίλη μπορεί να αυξήσει τη διαπερατότητα του φραγμού του όγκου-αίματος με τρόπο εξαρτώμενο από το χρόνο ρυθμίζοντας προς τα κάτω την έκφραση της πρωτεΐνης σφιχτής σύνδεσης και αυτό το αποτέλεσμα θα μπορούσε να σχετίζεται με την οδό σήματος ROS/RhoA/PI3K/PKB.[37] Η μινοξιδίλη αυξάνει σημαντικά τη συγκέντρωση των δραστικών ριζών οξυγόνου σε σύγκριση με κύτταρα που δεν έχουν υποστεί αγωγή.

Η μινοξιδίλη είναι λιγότερο αποτελεσματική όταν η περιοχή της τριχόπτωσης είναι μεγάλη. Επιπλέον, η αποτελεσματικότητά της έχει αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό σε νεότερους άνδρες που παρουσίασαν απώλεια μαλλιών για λιγότερο από 5 χρόνια. Η χρήση μινοξιδίλης ενδείκνυται μόνο για την κεντρική τριχόπτωση.[38] Διεξάγονται δύο κλινικές μελέτες στις ΗΠΑ για μια ιατρική συσκευή που μπορεί να επιτρέψει στους ασθενείς να προσδιορίσουν εάν είναι πιθανό να ωφεληθούν από τη θεραπεία με μινοξιδίλη.

Ιστορία Επεξεργασία

Η μινοξιδίλη αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 από την Upjohn Company (αργότερα έγινε μέρος της Pfizer) για τη θεραπεία των ελκών. Σε δοκιμές με σκύλους, η ένωση δεν θεράπευσε τα έλκη, αλλά αποδείχθηκε ισχυρό αγγειοδιασταλτικό. Η Upjohn συνέθεσε περισσότερες από 200 παραλλαγές της ένωσης, συμπεριλαμβανομένης αυτής που αναπτύχθηκε το 1963 και ονόμασε μινοξιδίλη.[39] Αυτές οι μελέτες οδήγησαν στην έγκριση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) της μινοξιδίλης (με την εμπορική ονομασία «Loniten») σε μορφή δισκίων από του στόματος για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης το 1979.[40][41]

Ανάπτυξη τρίχας Επεξεργασία

Όταν η Upjohn έλαβε άδεια από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) για να δοκιμάσει το νέο φάρμακο ως φάρμακο για την υπέρταση, προσέγγισαν τον Τσαρλς Τσίνσεϊ, Αναπληρωτή Καθηγητή Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κολοράντο.[39] Διεξήγαγε δύο μελέτες,[42][43] όπου στη δεύτερη μελέτη δείχθηκε απροσδόκητη τριχοφυΐα. Σαστισμένος από αυτή την παρενέργεια, ο Τσίντσεϊ συμβουλεύτηκε τον Γκίντερ Καν (ο οποίος ενώ ήταν δερματολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι ήταν ο πρώτος που παρατήρησε και ανέφερε την ανάπτυξη των μαλλιών σε ασθενείς που χρησιμοποιούν το έμπλαστρο μινοξιδίλης) και συζήτησε τη δυνατότητα χρήσης μινοξιδίλης για τη θεραπεία της τριχόπτωσης.

Ο Καν μαζί με τον συνάδελφό του Πολ Τζ. Γκραντ είχαν λάβει μια ορισμένη ποσότητα του φαρμάκου και διεξήγαγαν τη δική τους έρευνα, αφού ήταν οι πρώτοι που έκαναν την παρατήρηση των παρενεργειών. Ούτε η Upjohn ούτε ο Τσίντσεϊ γνώριζαν τότε την παρενέργεια της τριχοφυΐας.[44] Οι δύο γιατροί είχαν πειραματιστεί με ένα διάλυμα μινοξιδίλης 1% αναμεμειγμένο με πολλά υγρά με βάση το αλκοόλ.[45] Και τα δύο μέρη κατέθεσαν διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τη χρήση του φαρμάκου για την πρόληψη της τριχόπτωσης, η οποία οδήγησε σε μια δεκαετή δίκη μεταξύ του Καν και της Upjohn, η οποία ολοκληρώθηκε με το όνομα του Καν να περιλαμβάνεται σε ένα ενοποιημένο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας (US #4.596.812 Charles A Chidsey, III και Guinter Kahn) στο 1986 και δικαιώματα από την εταιρεία τόσο στον Καν όσο και στον Γκραντ.[44]

Εν τω μεταξύ, η επίδραση της μινοξιδίλης στην πρόληψη της τριχόπτωσης ήταν τόσο ξεκάθαρη που στη δεκαετία του 1980 οι γιατροί συνταγογραφούσαν το Loniten εκτός ετικέτας στους ασθενείς που είχαν φαλάκρα.[41]

Τον Αύγουστο του 1988, η FDA ενέκρινε το φάρμακο για τη θεραπεία της φαλάκρας στους άνδρες[41][45] με την επωνυμία «Rogaine» (η FDA απέρριψε την πρώτη επιλογή του Upjohn, Regain, ως παραπλανητική[46]). Ο οργανισμός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν και «το προϊόν δεν θα λειτουργήσει για όλους», το 39% των ανδρών που μελετήθηκαν είχαν «μέτρια έως πυκνή τριχοφυΐα στην κορυφή του κεφαλιού».[46]

Στις 12 Φεβρουαρίου 1996, ο FDA ενέκρινε τόσο την πώληση του φαρμάκου χωρίς ιατρική συνταγή όσο και την παραγωγή γενόσημων σκευασμάτων μινοξιδίλης.[41] Η Upjohn απάντησε σε αυτό μειώνοντας τις τιμές στο μισό της τιμής του συνταγογραφούμενου φαρμάκου[45] και κυκλοφόρησε μια συνταγή 5% του Rogaine το 1997.[41][47] Το 1998, ένα σκεύασμα 5% της μινοξιδίλης εγκρίθηκε για μη συνταγογραφούμενη πώληση από τον FDA.[48] Η φόρμουλα αφρού αερολύματος 5% εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στις ΗΠΑ το 2006.[49][50] Οι γενόσημες εκδόσεις της φόρμουλας αφρού αερολύματος 5% εγκρίθηκαν το 2017.[51][52]

Κτηνιατρική ασφάλεια Επεξεργασία

Η μινοξιδίλη υποπτεύεται ότι είναι πολύ τοξική για τις γάτες, ακόμη και σε μικρές δόσεις, καθώς έχουν αναφερθεί περιπτώσεις γατών που πεθαίνουν λίγο μετά την επαφή με ελάχιστες ποσότητες της ουσίας.[53][54]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 «Loniten Product Information». Therapeutic Goods Administration (TGA). Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  2. ↑ «59445 WOMEN'S REGAINE EXTRA STRENGTH Minoxidil 5% application bottle». Ebd.tga.gov.au. Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2022. [νεκρός σύνδεσμος]
  3. ↑ «Search the TGA website». Tga-search.clients.funnelback.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2022. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Loniten Tablets 5mg - Summary of Product Characteristics (SmPC)». Medicines.org.uk. 24 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  5. ↑ 5,0 5,1 «Regaine for Men Extra Strength Scalp Foam 5% w/w Cutaneous Foam (GSL) - Summary of Product Characteristics (SmPC)». (emc). 27 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Regaine for Women Once a Day Scalp Foam 5% w/w Cutaneous Foam - Summary of Product Characteristics (SmPC)». Medicines.org.uk. 28 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  7. ↑ 7,0 7,1 «Minoxidil tablet». DailyMed. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  8. ↑ 8,0 8,1 «Minoxidil aerosol, foam». DailyMed. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  9. ↑ «Vasodilators». mayoclinic.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Μαρτίου 2011. 
  10. ↑ «Mens Rogaine Extra Strength Unscented- minoxidil solution». DailyMed. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  11. ↑ «Womens Rogaine Unscented- minoxidil solution». DailyMed. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  12. ↑ «Androgenetic alopecia: an evidence-based treatment update». American Journal of Clinical Dermatology 15 (3): 217–30. July 2014. doi:10.1007/s40257-014-0077-5. PMID 24848508. 
  13. ↑ Kolata, Gina (2022-08-18). «An Old Medicine Grows New Hair for Pennies a Day, Doctors Say» (στα αγγλικά). The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-08-23. https://web.archive.org/web/20220823150555/https://www.nytimes.com/2022/08/18/health/minoxidil-hair-loss-pills.html. 
  14. ↑ «Alopecia areata: an evidence-based treatment update». American Journal of Clinical Dermatology 15 (3): 231–46. July 2014. doi:10.1007/s40257-014-0086-4. PMID 25000998. 
  15. ↑ Wambier, Carlos Gustavo; Craiglow, Brittany G.; King, Brett A. (2020). «Tratamento adjuvante com minoxidil oral para tratamento de alopecia areata refratária a inibidores de JAK». Surgical & Cosmetic Dermatology 12 (1). doi:10.5935/scd1984-8773.20201211512. 
  16. ↑ Wambier, Carlos G.; Craiglow, Brittany G.; King, Brett A. (September 2021). «Combination tofacitinib and oral minoxidil treatment for severe alopecia areata». Journal of the American Academy of Dermatology 85 (3): 743–745. doi:10.1016/j.jaad.2019.08.080. PMID 31499158. 
  17. ↑ 17,0 17,1 «Rogaine Side Effects in Detail». Drugs.com. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2020. 
  18. ↑ «Differences in reproductive toxicology between alopecia drugs: an analysis on adverse events among female and male cases». Oncotarget 7 (50): 82074–82084. December 2016. doi:10.18632/oncotarget.12617. PMID 27738338. 
  19. ↑ «FAQs for Men - Hair Growth Education». ROGAINE. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2009. 
  20. ↑ Pray, W. Steven (2001). «Dandruff and Seborrheic Dermatitis». US Pharmacist 26 (4): 16–24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις October 28, 2010. https://web.archive.org/web/20101028074627/http://www.medscape.com/viewarticle/407641. 
  21. ↑ «Minoxidil Official FDA information, side effects and uses». Drugs.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2017. 
  22. ↑ «Pseudoacromegaly induced by the long-term use of minoxidil». Journal of the American Academy of Dermatology 48 (6): 962–5. June 2003. doi:10.1067/mjd.2003.325. PMID 12789195. 
  23. ↑ «Hypertrichosis in females applying minoxidil topical solution and in normal controls». Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 17 (3): 271–5. May 2003. doi:10.1046/j.1468-3083.2003.00621.x. PMID 12702063. 
  24. ↑ «The effects of the potassium channel opener minoxidil on renal electrolytes transport in the loop of henle». The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 304 (2): 833–40. February 2003. doi:10.1124/jpet.102.043380. PMID 12538840. https://archive.org/details/sim_journal-of-pharmacology-and-experimental-therapeutics_2003-02_304_2/page/833. 
  25. ↑ 25,0 25,1 «Minoxidil-induced hair growth is mediated by adenosine in cultured dermal papilla cells: possible involvement of sulfonylurea receptor 2B as a target of minoxidil». The Journal of Investigative Dermatology 117 (6): 1594–1600. December 2001. doi:10.1046/j.0022-202x.2001.01570.x. PMID 11886528. https://archive.org/details/sim_journal-of-investigative-dermatology_2001-12_117_6/page/1594. «The expression of sulfonylurea receptor 2B and of the adenosine A1, A2A, and A2B receptors was detected in dermal papilla cells by means of reverse transcription polymerase chain reaction analysis.». 
  26. ↑ «Repurposing Kir6/SUR2 Channel Activator Minoxidil to Arrests Growth of Gynecologic Cancers». Frontiers in Pharmacology 11: 577. May 8, 2020. doi:10.3389/fphar.2020.00577. PMID 32457608. 
  27. ↑ «[Hair growth effect of minoxidil]». Nihon Yakurigaku Zasshi. Folia Pharmacologica Japonica 119 (3): 167–74. March 2002. doi:10.1254/fpj.119.167. PMID 11915519. 
  28. ↑ «Minoxidil: mechanisms of action on hair growth». The British Journal of Dermatology 150 (2): 186–94. February 2004. doi:10.1111/j.1365-2133.2004.05785.x. PMID 14996087. https://archive.org/details/sim_british-journal-of-dermatology_2004-02_150_2/page/186. 
  29. ↑ Chung, Lip Yong· Andrews, Andrea M. (1992). «Effects of minoxidil on cell proliferation and intracellular glutathione status of murine (L929) fibroblasts». Στο: Harding, Keith G. Proceedings of the 1st European Conference on Advances in Wound Management, Cardiff, 4-6 September 1991. Macmillan Magazines. σελίδες 122–128. ISBN 978-0-333-58645-7. 
  30. ↑ «Minoxidil Induction of VEGF Is Mediated by Inhibition of HIF-Prolyl Hydroxylase». International Journal of Molecular Sciences 19 (1): 53. December 2017. doi:10.3390/ijms19010053. PMID 29295567. 
  31. ↑ «HMGB1 promotes hair growth via the modulation of prostaglandin metabolism». Scientific Reports 9 (1): 6660. April 2019. doi:10.1038/s41598-019-43242-2. PMID 31040377. Bibcode: 2019NatSR...9.6660H. 
  32. ↑ «Minoxidil and its use in hair disorders: a review». Drug Design, Development and Therapy 13: 2777–2786. 2019. doi:10.2147/DDDT.S214907. PMID 31496654. 
  33. ↑ «Minoxidil versus placebo in the treatment of arterial wall hypertrophy in children with Williams Beuren Syndrome: a randomized controlled trial». BMC Pediatrics 19 (1): 170. May 2019. doi:10.1186/s12887-019-1544-1. PMID 31138170. 
  34. ↑ «Evidence for alpha 2-adrenoceptor agonist activity of minoxidil». The Journal of Pharmacy and Pharmacology 49 (9): 935–7. September 1997. doi:10.1111/j.2042-7158.1997.tb06139.x. PMID 9306265. 
  35. ↑ Sica, Domenic A. (May 2004). «Minoxidil: An Underused Vasodilator for Resistant or Severe Hypertension». The Journal of Clinical Hypertension 6 (5): 283–287. doi:10.1111/j.1524-6175.2004.03585.x. PMID 15133413. 
  36. ↑ «Interactions of minoxidil with vasoconstrictive agents in isolated rat tail artery». Acta Poloniae Pharmaceutica 52 (3): 253–6. May 1995. PMID 8960256. 
  37. ↑ «Minoxidil sulfate induced the increase in blood-brain tumor barrier permeability through ROS/RhoA/PI3K/PKB signaling pathway». Neuropharmacology 75: 407–15. December 2013. doi:10.1016/j.neuropharm.2013.08.004. PMID 23973310. 
  38. ↑ «Medical treatments for balding in men». American Family Physician 59 (8): 2189–94, 2196. April 1999. PMID 10221304. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 28, 2012. https://web.archive.org/web/20120928063613/http://www.aafp.org/afp/1999/0415/p2189.html. 
  39. ↑ 39,0 39,1 «Guinter Kahn, Inventor of Baldness Remedy, Dies at 80». The New York Times. September 19, 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-06-16. https://web.archive.org/web/20220616180106/https://www.nytimes.com/2014/09/20/business/guinter-kahn-inventor-of-baldness-remedy-dies-at-80.html. Ανακτήθηκε στις May 11, 2015. 
  40. ↑ «Loniten: FDA-Approved Drugs». U.S. Food and Drug Administration (FDA). Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  41. ↑ 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 «Extension». The Medicalization of Society: On the Transformation of Human Conditions into Treatable Disorders. JHU Press. 2008. σελ. 37. ISBN 978-0801892349.  Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  42. ↑ «Treatment of essential hypertension with a new vasodilator in combination with beta-adrenergic blockade». The New England Journal of Medicine 282 (10): 521–7. March 1970. doi:10.1056/NEJM197003052821001. PMID 4391708. 
  43. ↑ «Combined therapy with vasodilator drugs and beta-adrenergic blockade in hypertension. A comparative study of minoxidil and hydralazine». Circulation 45 (3): 571–82. March 1972. doi:10.1161/01.CIR.45.3.571. PMID 4401051. https://archive.org/details/sim_circulation_1972-03_45_3/page/571. 
  44. ↑ 44,0 44,1 «When Patents Became Interesting in Clinical Research». The Journal of Clinical Research Best Practices 2 (3). March 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις May 18, 2015. https://web.archive.org/web/20150518091435/https://firstclinical.com/journal/2006/0603_Patents.pdf. Ανακτήθηκε στις May 11, 2015. 
  45. ↑ 45,0 45,1 45,2 «Hair-raising tale: no fame for men who discovered Rogaine». The Daily Gazette. 13 Μαΐου 1996. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2015. 
  46. ↑ 46,0 46,1 Hair!: Mankind's Historic Quest to End Baldness. Random House Publishing Group. 2001. σελ. 172. ISBN 978-0679647096. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2015. 
  47. ↑ «Drug Approval Package: Rogaine NDA# 020834». U.S. Food and Drug Administration (FDA). 8 Αυγούστου 2003. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  48. ↑ Nonprescription Product Therapeutics. Lippincott Williams & Wilkins. 2006. σελ. 663. ISBN 978-0781734981. Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2015. 
  49. ↑ «Drug Approval Package: Men's Rogaine (5% Minoxidil) NDA #021812». U.S. Food and Drug Administration (FDA). 6 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  50. ↑ «Rogaine: FDA-Approved Drugs». U.S. Food and Drug Administration (FDA). Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  51. ↑ «Minoxidil: FDA-Approved Drugs». U.S. Food and Drug Administration (FDA). Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  52. ↑ «CDER 2017 First Generic Drug Approvals». U.S. Food and Drug Administration (FDA). 20 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  53. ↑ «Minoxidil Warning». Showcatsonline.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2019. 
  54. ↑ «Suspected toxicosis after topical administration of minoxidil in 2 cats». Journal of Veterinary Emergency and Critical Care 14 (4): 287–292. November 2004. doi:10.1111/j.1476-4431.2004.04014.x. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μινοξιδίλη&oldid=10172447"