Οι Ονόγουροι ή Ογούροι (Ὀνόγουροι, Οὔρωγοι, Οὔγωροι, "δέκα φυλές", "φυλές") ήταν τουρκικής καταγωγής νομάδες ιππείς, που άκμασαν στη στέπα του Πόντου και της Κασπίας και στην περιοχή του Βόλγα μεταξύ 5ου και 7ου αιώνα μ. Χ. και μιλούσαν την Ογουρική γλώσσα, [1] που ανήκει στις τουρκικές γλώσσες.

Ετυμολογία Επεξεργασία

Το όνομα Ονόγουροι πιστεύεται ευρέως ότι προέρχεται από το On-Oğur, "δέκα Oğurs (φυλές)". [2] Οι σύγχρονοι μελετητές θεωρούν ότι οι τουρκικοί όροι για τη φυλή oğuz και oğur προέρχονται από το τουρκικό *og/uq, που σημαίνει "συγγένεια". [3] Οι όροι αρχικά δεν ήταν οι ίδιοι, καθώς oq/ogsiz σήμαινε "βέλος", [4] ενώ oğul σήμαινε "απόγονος, παιδί, γιος", oğuš/uğuš ήταν "φυλή" και το ρήμα oğša-/oqša σήμαινε " να είναι σαν, μοιάζει ». [3] Το εθνωνύμιο Ούγγροι προέρχεται από το Oνόγουροι (> (H) ungars). [5]

Ιστορία Επεξεργασία

Οι Ονόγουροι ήταν μία από τις πρώτες Ογουρικές Τουρκικές φυλές που εισέβαλαν στις στέπες του Ποντου και της Κασπίας ως αποτέλεσμα των μεταναστεύσεων που ξεκίνησαν στην Εσω Ασία. [6] Ο Mόβσες Καγκανκατβάτσι του 10ος αιώνα κατέγραψε, στα τέλη του 4ου αιώνα, κάποιους Χοναγούρους, «Ούνους από το Χονκ», που επιτέθηκαν στην Περσία, είχαν σχέση με τους Ονογούρους και βρίσκονταν κοντά στην Υπερκαυκασία και στην Αυτοκρατορία των Σασσανιδών. [7] Οι μελετητές συσχετίζουν επίσης τους Χιονίτες με αυτή την περιγραφή. [7]

Σύμφωνα με τον Πρίσκο το 463 εκπρόσωποι των Σαραγούρων του Ερνάκ ("Λευκών Ογούρων"), των Ογούρων και των Ονογούρων ήρθαν στον Αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη [8] και εξήγησαν ότι είχαν εκδιωχθεί από την πατρίδα τους από τους Σαβίρους, που είχαν δεχθεί επίθεση από τους Άβαρους στην Εσω Ασία. [9][10] Αυτά τα γεγονότα υποδηλώνουν ότι οι Ογουρικές φυλές σχετίζονται με τους Τινγκ-λινγκ και τους Τίλε. [11][12] Θεωρείται ότι ανήκαν στις δυτικότερες φυλές των Τίλε, που περιλάμβαναν επίσης τους Ουιγούρους-Τοκούζ Ογούζους και τους Ογούζους Τούρκους, και αρχικά βρίσκονταν στη Δυτική Σιβηρία και στο Καζακστάν. [13] Ο Λέων ο Θραξ παραχώρησε στον Ερνάκ τα εδάφη των Ακάτζιρων του προδότη Κουριδάχου, που αντιστοιχούν περίπου στην Ουκρανία του 20ού αιώνα. Μεταγενέστεροι βασιλιάδες των Ονογούρων Ούννων ήταν μεταξύ άλλων οι Γκροντ, Μούγκελ και Σάντλιχ, οι Ουιγούροι του οποίου είχαν εμπλακεί σε εμφύλιο πόλεμο εναντίον των Κουτριγούρων του Χινιαλόντος.

Η προέλευση των Κουτριγούρων και των Ουτιγούρων, που ζούσαν στην περιοχή των Oνογούρων και των Βουλγάρων, και η αμοιβαία σχέση τους θεωρείται ασαφής. [14][15] Οι μελετητές δεν είναι βέβαιοι για το πώς σχηματίστηκε η ένωση μεταξύ Ονογούρων και Βουλγάρων, φαντάζοντάς την ως μια μακρά διαδικασία με οποία συγχωνεύθηκαν διάφορες ομάδες. [16][17] Κατά την περίοδο αυτή οι Βούλγαροι μπορεί να αντιπροσώπευαν μια μεγάλη συνομοσπονδία σοποία οι Ονόγουροι αποτελούσαν μία από τις βασικές φυλές, [17] μαζί με τα υπολείμματα των Ουτιγούρων και των Κουτριγούρων, μεταξύ άλλων. [18]

Ο Ιορδάνης στο Getica (551) ανέφερε ότι οι Hunuguri (που πιστεύεται ότι ήταν οι Ονόγουροι) φημίζονταν για το εμπόριο δέρματος κουναβιού. [19][20][21] Το Μεσαίωνα το δέρμα κουναβιού χρησιμοποιείτο ως υποκατάστατο νομίσματος. [22][7] Αυτό δείχνει επίσης ότι ζούσαν κοντά σε δάση και ήταν σε επαφή με Φιννοουγγρικούς λαούς. [7][23]

Η συριακή μετάφραση της Εκκλησιαστικής Ιστορίας (περ. 555) του Ψευδοζαχαρία του Ρήτορα στη Δυτική Ευρασία καταγράφει τους Avnagur (θεωρούνται Ονόγουροι), wngwr (Ονόγουροι), wgr (Oγούροι). Ο συγγραφέας έγραψε τα εξής: "Οι Avnagur (Aunagur) είναι άνθρωποι που ζουν σε σκηνές. Οι Avgar, sabir, burgar, alan, kurtargar, avar, hasar, dirmar, sirurgur, bagrasir, kulas, abdel και hephtalit είναι δεκατρείς λαοί, που ζουν σε σκηνές, κερδίζουν τα προς το ζην με το κρέας οικόσιτων ζώων και ψαριών, άγριων ζώων και με τα όπλα τους (λεηλασία) ». Σχετικά με τους Πρωτοβούλγαρους και τους Αλανούς κατά το πρώτο μισό του 6ου αιώνα πρόσθεσε: "Η χώρα Μπαζγκούν ... εκτείνεται μέχρι τις Πύλες της Κασπίας και τη θάλασσα, που βρίσκονται στη χώρα των Ούννων. Πέρα από τις πύλες ζουν οι Βούργαροι (Βούλγαροι), που έχουν τη γλώσσα τους και είναι άνθρωποι ειδωλολάτρες και βάρβαροι. Έχουν πόλεις. Και οι Αλανοί - έχουν πέντε πόλεις ". [19][24]

Οι Ονόγουροι (Ογούροι), στις πηγές του 6ου και του 7ου αιώνα, αναφέρονταν κυρίως σε σχέση με την κατάκτηση της Δυτικής Ευρασίας από τους Άβαρους και τους Ουράνιους Τούρκους. [25] Σύμφωνα με τον Μένανδρο Προτήκτορα του 6ου αιώνα ο «αρχηγός των Οὐγούρων» είχε το αξίωμα του Τούρκου Χαγάνου Γιαμπγκού στην περιοχή του ποταμού Κουμπάν μέχρι τον κάτω Ντον. [26]

Στις αρχές του 7ου αιώνα ο Θεοφύλακτος Σιμοκάττης κατέγραψε ότι κάποια πόλη Βακάθ των Ονόγουρων καταστράφηκαν από σεισμό πριν γεννηθεί ο ίδιος. Το σογδιανόόνομα δείχνει ότι η πόλη βρισκόταν στην περιοχή της Ιρανικής Κεντρικής Ασίας. [7]

Ο Σιμοκάττης στην Επιστολή του Τούρκου Καγιάν (Ταμγκάν) προς τον Αυτοκράτορα Μαυρίκιο κατέγραψε μια σύνθετη ειδοποίηση:

"... ο Χαγάνος ξεκίνησε άλλη επιχείρηση και υπέταξε όλους τους Ὀγώρ. Αυτός ο λαός είναι (ένας) από τους πιο ισχυρούς λόγω του αριθμού του και της εκπαίδευσης του για πόλεμο σε πλήρη ανάπτυξη. Έχουν εγκατασταθεί προς την Ανατολή , από όπου ρέει ο ποταμός Τίλ, που οι Τούρκοι συνηθίζουν να αποκαλούν "Μαύρο". Οι παλαιότεροι οπλαρχηγοί αυτού του λαού ονομάζονται Οὐάρ και Χουννί. "[26]

Σύμφωνα με τον Χαγάνο μέρος αυτών των Οὐάρ και Χουννί (Ούννων) που έφτασαν στην Ανατολική Ευρώπη εξελήφθησαν από τους Oνογούρους, Bαρσήλους, Σαβίρους και άλλες φυλές ως οι αρχικοί Αβαροι και ως εκ τούτου οι Ουάρ και οι Ούννοι εκμεταλλεύτηκαν το κατάσταση και άρχισαν να αυτοαποκαλούνται Άβαροι. [27] Ο Σιμοκάττης αφηγείται επίσης "όταν οι Oγοροι, λοιπόν, γονάτισαν εντελώς ο Χαγάνος σκότωσε τον επικεφαλής του Κὸλχ (Kolx [26]) ξίφους", δείχνει την αντίσταση των Oγούρων απέναντι στην τουρκική εξουσία. [26] Οι μελετητές θεωρούν ότι αν το Tιλ είναι ο Καρά Ιτίλ (Μαύρςο Ιτίλ) δηλ. ο Βόλγας (Aτίλ/Ιτίλ), τότε οι αναφερόμενο Ὀγώρ θα ήταν οι Ογούροι, ενώ αν είναι στην Εσω Ασία, τότε θα μπορούσε να είναι οι Ουιγούροι. [26]

Παλαιά Βουλγαρία Επεξεργασία

Ο Χουβράτης οργάνωσε τους Ονόγουρους υπό την Αυτοκρατορία της Παλαιάς Μεγάλης Βουλγαρίας στα μέσα του 7ου αιώνα. Από τον 8ο αιώνα οι βυζαντινές πηγές αναφέρουν συχνά τους Ονογούρους σε στενή σχέση με τους Βουλγάρους. Ο Αγάθων (αρχές 8ου αιώνα) έγραψε για το έθνος των Ονογούρων Βουλγάρων. Ο Νικηφόρος Α΄ (αρχές 9ου αιώνα) σημείωσε ότι ο Χουβράτης ήταν ο άρχοντας των Ονογουνδούρων και ο σύγχρονός του Θεοφάνης τους ανέφερε ως Ονογουνδουροβουλγάρους. Ο Χουβράτης εξεγέρθηκε επιτυχώς εναντίον των Αβάρων και ίδρυσε την Παλαιά Μεγάλη Βουλγαρία (Magna Bulgaria [28]), επίσης γνωστή ως κράτος των Ονογουνδούρων-Βουλγάρων, ή Patria Onoguria στην Κοσμογραφία της Ραβέννας (700). [29][30][19] Ο Κωνσταντίνος Ζ΄ (μέσα του 10ου αιώνα) παρατήρησε ότι οι Βούλγαροι αυτοαποκαλούνταν παλαιότερα Ονογούνδουροι. [31]

Αυτός ο συσχετισμός αντικατοπτρίστηκε στο παρελθόν σε αρμενικές πηγές, όπως το Ασκαρχάτσουϊτς, που αναφέρεται στον Ολξοντορ Μπίκαρ, και η Ιστορία του 5ου αιώνα του Μοβσές Χορενατσί, που περιλαμβάνει ένα πρόσθετο σχόλιο από συγγραφέα του 9ου αιώνα σχετικά με την αποικία του Βλέντουρ Μπούλκαρ. Ο Μάρκβαρτ και ο Γκόλντεν συνέδεσαν αυτές τις μορφές με τους Ιγκντρ (*Ουλουγκούντουρ) του Iμπν αλ Καλμπί (περ. 820), τους Βντούρ (*Βούνουντουρ) του Χουντούντ αλ Αλάμ, τους Βλντρ (*Βούλουντουρ) του Αλ Μασουντί (10ος αιώνας) και το ουγγρικό όνομα για το Βελιγράδι, Nándorfehérvár, τους ντρ ( *Nάντουρ) του Γκαρντιζί (11ος αιώνας) και τους *Βούνουντουρ στην επιστολή του βασιλιά των Χαζάρων Ιωσήφ. Όλες οι μορφές δείχνουν τις φωνητικές αλλαγές που είναι τυπικές για την όψιμη Ογουρική. [31]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Golden 2011, σελ. 135–145.
  2. Golden 2011, σελ. 23, 237.
  3. 3,0 3,1 Golden 1992, σελ. 96.
  4. Golden 2012, σελ. 96.
  5. Golden 1992, σελ. 102–103.
  6. Golden 1992, σελ. 92–93, 103.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Golden 2011, σελ. 141.
  8. Golden 1992, σελ. 92–93.
  9. Golden 1992, σελ. 92–93, 97.
  10. Golden 2011, σελ. 70.
  11. Golden 1992, σελ. 93–95.
  12. Golden 2011, σελ. 32–33.
  13. Golden 2011, σελ. 138, 141.
  14. Golden 1992, σελ. 99.
  15. Golden 2011, σελ. 140.
  16. Golden 1992, σελ. 244.
  17. 17,0 17,1 Golden 2011, σελ. 143.
  18. Golden 1992, σελ. 100, 103.
  19. 19,0 19,1 19,2 D. Dimitrov (1987). «Bulgars, Unogundurs, Onogurs, Utigurs, Kutrigurs». Prabylgarite po severnoto i zapadnoto Chernomorie. kroraina.com. Varna. 
  20. Maenchen-Helfen 1973, σελ. 431.
  21. Golden 1992, σελ. 98.
  22. Golden 1992, σελ. 254.
  23. Golden 1992, σελ. 112.
  24. Golden 1992, σελ. 97.
  25. Golden 1992, σελ. 100–102.
  26. 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 Golden 2011, σελ. 142.
  27. Golden 1992, σελ. 109.
  28. Fiedler 2008, σελ. 152.
  29. Golden 1992, σελ. 245.
  30. Golden 2011, σελ. 144.
  31. 31,0 31,1 Golden 1992, σελ. 102.

Πηγές Επεξεργασία