Ο Πάπας Ευγένιος Δ΄ (Papa Eugenio IV, 11 Ιανουαρίου 1383 - 23 Φεβρουαρίου 1447) ήταν Πάπας από τις 3 Μαρτίου του 1431 έως τον θάνατό του το 1447. Είναι ο τελευταίος Πάπας που πήρε το όνομα «Ευγένιος» μετά την εκλογή του.

Πάπας
Ευγένιος Δ'
Από3 Μαρτίου 1431
Έως23 Φεβρουαρίου 1447
ΠροκάτοχοςΠάπας Μαρτίνος Ε'
ΔιάδοχοςΠάπας Νικόλαος Ε΄
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση11 Ιανουαρίου 1383
Βενετία, Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας
Θάνατος23 Φεβρουαρίου 1447 (64 ετών)
Ρώμη, Παπικά Κράτη
Προσφωνήσεις του
Πάπα Ευγένιου Δ'
Προσφώνηση αναφοράςΑγιότατος
Προφορική προσφώνησηΑγιότατε
Θρησκευτική προσφώνησηΆγιος Πατέρας
Μεταθανάτια προσφώνησηΔ/Δ

Βιογραφία Επεξεργασία

Ήταν μέλος του Αυγουστινιανού Τάγματος. Ανακηρύχθηκε Πάπας στις 3 Μαρτίου του 1431. Το 1433 έστεψε τον Σιγισμόνδο αυτοκράτορα στη Ρώμη. Για να προσεταιρισθεί αυτόν τον καινούργιο ηγέτη, με την ισχυρότατη λαϊκή υποστήριξη, τον αναγνώρισε ως άρχοντα του Ρίμινι, της Τσεζένας και του Φάνο και του ανέθεσε την αρχηγία των παπικών στρατευμάτων κατά του Ισπανού Σάντε Κιρίγιο (Sante Cirillo).

Το 1435 ο Πάπας Ευγένιος Δ΄ στη βούλα «Sicut Dudum» υπογράμμιζε πως και οι μη χριστιανοί έχουν δημιουργηθεί κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν του Θεού και έχουν ίσα δικαιώματα όπως όλοι οι άνθρωποι. Την ίδια χρονιά, διέταξε τη μεταφορά του λειψάνου της μεγαλομάρτυρος Χριστίνας στο Ναό του Αγίου Αντωνίου στο Τορσέλλο. Υποδέχθηκε ευμενώς τον, μετέπειτα καρδινάλιο, Ισίδωρο[1]. Επίσης, τηρούσε αλληλογραφία με τον Ιωάννη Δ΄ Μέγα Κομνηνό με θέμα την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος[2].

Ο πάπας Ευγένιος Δ΄, φανατικός υπέρμαχος της παπικής αυθεντίας, έδωσε μάχη ενάντια στις προσπάθειες αναβίωσης της Συνοδικής λειτουργίας στην δυτική Εκκλησία[3]. Καθώς οι περισσότεροι επίσκοποι που ήταν παρόντες στη Σύνοδο της Βασιλείας αρνήθηκαν την εξουσία του Ευγένιου επί της Συνόδου, τον καθαίρεσαν. Ο Ευγένιος Δ΄ αρνήθηκε να αναγνωρίσει τις αποφάσεις της Συνόδου και συγκάλεσε Σύνοδο στη Φερράρα - Φλωρεντία το 1438. Τελικά οι επίσκοποι υποχώρησαν γιατί πολλοί Ευρωπαίοι ηγεμόνες υποστήριξαν τον Ευγένιο Δ΄. Στις 10 Ιανουαρίου του 1439[4] μετέφερε τη Σύνοδο στη Φλωρεντία, εξαιτίας της βουβωνικής πανώλης[5]. Στη Σύνοδο αυτή ο Ευγένιος Δ΄ συναντήθηκε με τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγο, ο οποίος προσπαθώντας να απεγκλωβίσει την αυτοκρατορία από την τουρκική πίεση επεδίωξε μαζί με τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωσήφ Β΄ τη συνδρομή της Δύσης[6]. Τότε ο Πάπας Ευγένιος Δ΄ έλεγε στους Ορθοδόξους: «υπόσχομαι δώσειν εν τη Κωνσταντινουπόλει υπέρ βοηθείας χρυσίων χιλιάδας δώδεκα και τριήρεις δύο».

Στη Σύνοδο της Φλωρεντίας υπό την ηγεσία του Ευγενίου Δ΄ συζητήθηκε το ζήτημα της Ένωσης των δύο Εκκλησιών, Ανατολικής και Δυτικής[7]. Τελικά ο ενωτικός όρος υπογράφτηκε στις 5 Ιουλίου 1439 από 32 άτομα. Στη Σύνοδο, ο Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός ανεδείχθη ο θερμότερος και στερεότερος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, αρνούμενος να υπογράψει τον όρο της Ενώσεως, έτσι που όταν ο Πάπας Ευγένιος Δ΄ πληροφορήθηκε την απόφασή του είπε: «Μᾶρκος οὐχ ὑπέγραψε, λοιπὸν ἐποιήσαμεν οὐδέν»[8]. Αντιθέτως, η στάση του Βησσαρίωνα υπέρ της Ένωσης των δύο Εκκλησιών είχε αποτέλεσμα να κερδίσει τη συμπάθεια του πάπα Ευγένιου Δ΄[9].

Το 1445 ο πάπας Ευγένιος Δ΄ κάλεσε στη Ρώμη τον Φρα Αντζέλικο για μια σειρά τοιχογραφιών[10].

Ο Ευγένιος Δ΄ παρέμεινε στο αξίωμα του Πάπα μέχρι τον θάνατό του, στις 23 Φεβρουαρίου του 1447. Τον διαδέχθηκε ο Πάπας Νικόλαος Ε΄.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Καρδινάλιος Ισίδωρος[νεκρός σύνδεσμος] Καθολικός Κόσμος
  2. Όψεις του πολιτισμού Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
  3. Η Σύνοδος Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-9) Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας
  4. Φερδινάνδος Γρηγορόβιος, Ιστορία της πόλεως Αθηνών κατά τους μέσους αιώνας, Τόμος Β΄, Αθήνα (1904), Εκδόσεις Πελεκάνος
  5. Ιωάννης Π. Κοκκώνης, Περί Πολιτειών, Παρίσι (1828)
  6. Ορθόδοξοι και Καθολικοί επουλώνουν τις πληγές του Σχίσματος Δόγμα
  7. Καρπός της αρχικής «καταλλαγής» Ανατολής και Δύσεως η επανακομιδή ιερών λειψάνων ΜΥΡΙΟΒΙΒΛΟΣ
  8. Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός Ορθόδοξος Συναξαριστής
  9. Βησσαρίων Καρδινάλιος Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού
  10. Fra Angelico Περί... Γραφής

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

τίτλοι της Καθολικής Εκκλησίας
Προκάτοχος
Μαρτίνος Ε΄
Πάπας
3 Μαρτίου 1431 - 23 Φεβρουαρίου 1447
Διάδοχος
Νικόλαος Ε΄