Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος
Ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος (κατά κόσμον Κωνσταντίνος Κυπαρίσσης, 1800 - 12 Ιουλίου 1889) ήταν πατριάρχης Αλεξανδρείας.[1]
| Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Πατριάρχης Καλλίνικος (Ελληνικά) |
| Γέννηση | Μαΐου 1800 Σκοτίνα Πιερίας |
| Θάνατος | 12 Ιουλίου 1889 Μυτιλήνη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Θρησκεία | Ανατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Πατριάρχης Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΟ Κωνσταντίνος Κυπαρίσσης γεννήθηκε στη Σκοτίνα Πιερίας το 1800, γόνος μεγάλης εκκλησιαστικής οικογένειας με αδιάλειπτη παρουσία στην Εκκλησία από τον 16ο αιώνα έως σήμερα. Νεαρός ακόμη, το 1818, εντάχθηκε ως μοναχός στο μοναστήρι της Ολυμπιωτίσσης στην Περιοχή της Ελασσόνας, όπου και τελείωσε την εγκύκλιό του μόρφωση και στη συνέχεια σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Τσαριτσάνης, στην οποία και δίδασκε ο μέγας Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων.
Το 1824 μετέβη στη μητρόπολη Σερρών για τη μετακομιδή των λειψάνων ενός μοναχού. Ο οικείος μητροπολίτης εντυπωσιάστηκε από τη μόρφωσή του, αλλά και από την εν γένει παράστασή του και τον κράτησε κοντά του χειροτονώντας τον πρεσβύτερο στη μονή Σπαρμού Ελασσόνας και ορίζοντάς τον αργότερα πρωτοσύγκελλο. Το 1827, με τη μετάθεση του μητροπολίτη Πορφύριου στη Μητρόπολη Μυτιλήνης, τον ακολουθεί και ο Καλλίνικος ως πρωτοσύγκελος. Το 1830 στάλθηκε από τους Πατέρες στη Δράμα ως τοποτηρητής κτήματος που κατείχε εκεί η μονή Σπαρμού. Από εκεί κλήθηκε ως πρωτοσύγκελος του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.
Μετά τον θάνατο του Πορφυρίου χειροτονήθηκε επίσκοπος στις 15 Αυγούστου 1843 και ανέλαβε μητροπολίτης Μυτιλήνης. Ως μητροπολίτης Μυτιλήνης, αναμόρφωσε το Οικογενειακό Δίκαιο, έκτισε με δαπάνες του τον ναό του Αγίου Θεράποντα και ξανάκτισε την εκκλησία της Παναγίας της Αγιάσου, ενίσχυσε ποικιλοτρόπως τα φιλανθρωπικά καταστήματα της μητροπόλεώς του (σχολεία, Βοστάνειο Νοσοκομείο κλπ.).
Στις 6 Μαρτίου 1853 εξελέγη μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και στις 26 Ιανουαρίου 1858 πατριάρχης Αλεξανδρείας. Ως πατριάρχης έκτισε με δικές του δαπάνες τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη γενέτειρά του, το σχολείο που διατηρείται ακόμη και σήμερα, ενώ αγόρασε με δικές του δαπάνες όλο το χωριό από τους Τούρκους και άφησε ισόβιο κληροδότημα στη μονή Αγίου Διονυσίου Λιτοχώρου από 300 οθωμανικές λίρες για τη μισθοδοσία των δασκάλων. Επίσης με δική του δαπάνη σπούδασαν οι Δημήτριος Βερναρδάκης από τη Μυτιλήνη και ο Ιωάννης Ολύμπιος από τη Σκοτίνα. Είχε την τιμή να φέρει τα άμφια του μαρτυρικού οικουμενικού πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄. Προσπάθησε ανεπιτυχώς να επιφέρει την ένωση με την Κοπτική Εκκλησία, ενώ συνέβαλε καθοριστικά στη λύση του «λειμωνιακού ζητήματος».
Στις 23 Μαΐου 1861 παραιτήθηκε του θρόνου[2] για λόγους υγείας. Σε εκλογή για την ανάδειξη οικουμενικού πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως πλειοψήφησε παρά τη θέλησή του και δεν δέχτηκε τον θρόνο[εκκρεμεί παραπομπή]. Πέθανε στη Μυτιλήνη στις 12 Ιουλίου του 1889 και η κηδεία του έγινε δημοσία δαπάνη κατόπιν εντολής του σουλτάνου.[3] Αξιοσημείωτο βέβαια είναι ότι κατά την κηδεία εκπροσωπήθηκαν όλες οι πολιτικές, οικονομικές, στρατιωτικές, και προξενικές αρχές της νήσου Λέσβου ενώ τιμές στον νεκρό πατριάρχη απέδωσαν ένας λόχος του οθωμανικού Στρατού και ένας ελληνικός λόχος σημάδι και αυτό της τιμής και της αναγνώρισης που απολάμβανε και στις δυο πλευρές του Αιγαίου, και για την ιστορία ουδέποτε πριν και μετά δεν τιμήθηκε έτσι Έλληνας και δη κληρικός. Τιμάται ιδιαιτέρως στη Σκοτίνα ως μέγας ευεργέτης. Η προτομή του βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Άνω Σκοτίνας, αλλά και στη Μυτιλήνη, με εκτενείς αναφορές στον τοπικό περιοδικό τύπο (βλ. Λεσβιακό Ημερολόγιο, αλλά και τα κατά καιρούς εκδοθέντα βιβλία σε Κατερίνη και Μυτιλήνη).
Φιλανθρωπικές δραστηριότητες
ΕπεξεργασίαΟ πάπας και πατριάρχης Αλεξανδρείας κ.κ. Καλλίνικος στο διάστημα που υπήρξε μητροπολίτης Μυτιλήνης αλλά και ως πατριάρχης συνέβαλε οικονομικά στα κάτωθι και υπήρξε μέγας ευεργέτης:
- Σχολεία Δημογεροντίας Μυτιλήνης (Υπήρξε αρχιέφορος της εκπαίδευσης στη Μυτιλήνη την περίοδο της Τουρκοκρατίας).
- Νοσοκομείο Βοστάνειο (μαζί με τον έμπορο Βοστάνη από τα Πάμφιλα Λέσβου) του οποίου υπήρξε και πρόεδρος από 1843-1858)
- Ναός Αγίου Θεράποντα προκυμαία Μυτιλήνης, μοναδικός στην αρχιτεκτονική του δομή στον ορθόδοξο χώρο και στολίδι της Μυτιλήνης, έργο του Μυτιληναίου Αργύρη Αδαλή μαθητού του Ερνέστου Τσίλερ.
- Έκτισε με χρήματά του το επισκοπικό μέγαρο στον Άνω Χάλικα της Μυτιλήνης, ο οποίος έμεινε γνωστός ως ο πύργος του δεσπότη και σήμερα δεν υπάρχει.
- Ναός Παναγίας Αγιάσου Λέσβου.
- Μονή Λειμώνος στη Λέσβο και το σχολείο που διατηρούσε για τους γύρω οικισμούς.
- Καθεδρικό ναό του πατριαρχείου Αλεξανδρείας (μαζί με τον Βαρώνο Τοσίτσα από το Μέτσοβο).
- Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Άνω Σκοτίνας.
- Σχολείο Σκοτίνας (για το οποίο εκτός από το κτίριο σώζονται και οι κατά καιρούς επιστολές του προς τη μονή Αγίου Διονυσίου Λιτοχώρου, προς την επισκοπή Πλαταμώνος αλλά και προς την μητρόπολη Θεσσαλονίκης μέσα από τις οποίες έδιδε οδηγίες για την ορθή διαχείριση του κληροδοτήματός του.
- Επίσης ανέλαβε να σπουδάσει πάρα πολλά άπορα παιδιά αναλαμβάνοντας όλες τις οικονομικές υποχρεώσεις όπως λ.χ. ο μετέπειτα ακαδημαϊκός Δημήτριος Βερναρδάκης από τη Μυτιλήνη.
- Τέλος ανέλαβε εξ ολοκλήρου το κόστος ανοικοδόμησης της πόλεως της Μυτιλήνης μετά από τους σεισμούς του 1867 χωρίς να κάνει διακρίσεις σε χριστιανούς και μουσουλμάνους κερδίζοντας έτσι την αγάπη όλων.
- Αγοράζει από τον Τούρκο χότζα την τοποθεσία Μουρταζάτικα, την οποία είχε αρπάξει ο χότζας του Πλαταμώνα.
- Δίνει στον χότζα 500 λίρες και αφιερώνει την τοποθεσία στην εκκλησία του χωριού την Κοίμηση της Θεοτόκου "ίνα εσοδεύει προς συντήρησιν".
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Καρυδώνη, Σταύρου (1900). Τα εν Καλλονή της Λέσβου Ιερά Σταυροπηγιακά (Πατριαρχικά) Μοναστήρια του αγίου Ιγνατίου αρχιεπισκόπου Μηθύμνης (PDF). Εν Κωνσταντινούπολη εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου: Εκδίδονται δαπάνη της Ιεράς Μονής Λειμώνος και εγκρίσει της Π. Κ. Εκκλησιαστικής Επιτροπής. σελ. 226. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 12 Ιουλίου 2021.
- ↑ Καλλίφρων, Βασίλειος Δ. (1867). Εκκλησιαστικά ή Εκκλησιαστικόν Δελτίον. Κωνσταντινούπολη. σελ. 195.
- ↑ Κουκουσάς, Βασίλειος (2001–2002). Ενθυμήσεις λειτουργικών βιβλίων ιερού ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Άνω Σκοτίνας (PDF). Θεσσαλονίκη: Μακεδονικά, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. σελ. 243. Ανακτήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 2014.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Πατριάρχης Χρυσόστομος Α. Παπαδόπουλος, Ο Αλεξανδρείας Καλλίνικος ως υποψήφιος Οικουμενικός Πατριάρχης. Αλεξάνδρεια, 1913
- Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. Ιακώβου Κλεόμβροτου, Το ευρεθέν αρχείο του Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ.κ Καλλινίκου Κυπαρίση. Μυτιλήνη, 1933
- Μητροπολίτης Μυτιλήνης κ.κ. Ιακώβου Κλεόμβροτου, Καλλίνικος Μητροπολίτης Μυτιλήνης. Μυτιλήνη, 1934
- Αρχιμανδρίτης Παπανικολάου π.Βασίλειος, Καλλίνικος Ολυμπιώτης Πατριάρχης Αλεξανδρείας (1800-1889), Ι.Μονή Αγ.Τριάδος Σπαρμού Ολύμπου 2013.
- Κολαξιζέλης, Στ. Θρύλος και Ιστορία της Αγιάσου. Μυτιλήνη. 1948
- Μουτζούρης, Ιωάννης. Καλλίνικος Μητροπολίτης Μυτιλήνης. Μυτιλήνη, 1963
- Σκουβαράς, Ευάγγελος, Ολυμπιώτισσα, 1967
- Βερναρδάκης, Γρηγόριος Δ. Οι Βερναρδάκηδες πνευματικοί πρόδρομοι της Λεσβιακής λευτεριάς. Μυτιλήνη, 1968
- Καμπούρης, Ζαννής Π., Θεομηνίες στη Λέσβο το 19ο αιώνα. Μυτιλήνη, 1978
- Καλιαμπός, Ιωάννης, Λαϊκή παράδοση στον Κάτω Όλυμπο, Σκοτίνα, 1981
- Καραγιάννης, Ευαγγέλος Ο Ιωάννης Ολύμπιος, ο σοφός γυμνασιάρχης της Μυτιλήνης. Μυτιλήνη, 1982
- Καλιαμπός, Ιωάννης, Απ' ν' Απαλνή Σκοτίνα σ' ν' Ακατνή. Σκοτίνα, 1990
- Καλιαμπός, Ιωάννης, Η Σκοτίνα, 1990
- Αγγελάτος, Φωκάς Α., Συμβολή εις την ιστορία του Ιεράρχου Καλλινίκου Κυπαρίσση ως Μητροπολίτου Θεσ/νίκης(1843-1853). Θεσ/νίκη, 1992
- Κουκουσάς Βασίλειος Δ. Ο Όλυμπος εις τους αιώνες - Ε΄και ΣΤ΄Πανελλήνιο συνέδριο. Ελλασόνα, 1993
- Αίγειρος, Φωτεινές μορφές της Πιερίας. Κατερίνη, 1998
- Εστία Πιερίδων Μουσών. 2ο επιστημονικό συνέδριο. Κατερίνη. 2002
- Κουκουσάς Βασίλειος Δ. Ο εκ Σκοτίνης Πιερίας Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος-2ο Επιστημονικό Συνέδριο της Εταιρίας Πιερικών Μελετών. Κατερίνη, 2002
- Κουκουσάς Βασίλειος Δ. Ενθυμήσεις λειτουργικών βιβλίων Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Άνω Σκοτίνας. Θεσ/νίκη, 2002
- Οικονόμος π. Αθανάσιος Ιωαν. Τσαρούχας Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Καλλίνικος Κυπαρίσσης(1800-1889) Συμβολή στον βίο και στο έργο του. Σκοτίνα, 2011
Κώδικες
Επεξεργασία- L.Lacroix «iles de la Grece» Paris 1853 σελ.338
- Dr.C.A.Candardgy «Flore de ile de Lesbos» Paris 1889
- Ιάκωβου Μητροπολίτου Μυτιλήνης «Mytilena Sacra Τ.Α' σελ.286-287
- Οικονόμου Σ΄ Τάξη ο.κ.π σελ.136
- Κώδικας Δημογεροντίας Μυτιλήνης
- Αρχείο Γαλλικού προξενείου Αθηνών
Εφημερίδες-Περιοδικά
Επεξεργασία- Εφημερίδα της Σμύρνης 13/1/1850
- Αμάλθεια Σμύρνης 23/2/1867
- Αρμονία Κων/πόλεως 29/3/1867
- Νεολόγος Κων/πόλεως 18/11/1889
- Εθνοφύλαξ Αθηνών 3/367 αρ.1192
- Παλιγγενεσία Αθηνών 7/3/1867 Αρ.1122
- Σαπφώ Μυτιλήνης Μάρτιος 1881
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 1998 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 1998
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 1999 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 1999
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 2000 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 2000
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 2001 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 2001
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 2002 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 2002
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 2003 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 2003
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 2004 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 2004
- Λεσβιακό Ημερολόγιο 2005 Αριστείδης Ιγν.Κοτζαμάνης Μυτιλήνη 2005
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία