Κιτρέα η πλατύφυλλος

(Ανακατεύθυνση από Περσικό μοσχολέμονο)
Αυτό το λήμμα αφορά το φυτό. Για το μπαχαρικό, δείτε: Αποξηραμένο μοσχολέμονο. Για τον καρπό, δείτε: Μοσχολέμονο.

Η Κιτρέα η πλατύφυλλος (Citrus × latifolia), κοινώς το Περσικό μοσχολέμονο ή Περσικό λάιμ (Persian lime), επίσης γνωστό ως λεμόνι του Σιράζ (Shiraz Limoo) ή λάιμ Ταϊτής (Tahiti lime) ή το λάιμ του Bearss,[Σημ. 1][2] είναι ένα εσπεριδοειδές.

Κιτρέα η πλατύφυλλος,
Περσικό μοσχολέμονο,
(Citrus × latifolia).
Περσικό λάιμ.
Περσικό λάιμ.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Κλάδος: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Κλάδος: Ευδικοτυλήδονα (Eudicots)
Κλάδος: Ροδίδες (Rosids)
Τάξη: Σαπινδώδη (Sapindales)
Οικογένεια: Ρουτίδες (Rutaceae)
Γένος: Κίτρος ή Κιτρέα (Citrus)
Είδος: Κ. η πλατύφυλλος (C. × latifolia)
Διώνυμο
Κιτρέα η πλατύφυλλος
(Citrus × latifolia)

Yuichiro Tanaka (Yu.Tanaka) Chōzaburō Tanaka (Tanaka)
Συνώνυμα[1]
  • Citrus aurantiifolia (Christm. et Panz.) Swingle ποικ. latifolia Yu. Tanaka

Είναι ένα σχεδόν χωρίς αγκάθια δέντρο. Το Περσικό λάιμ είναι υβριδικής προέλευσης, πιθανότατα από τη διασταύρωση μεταξύ του Κey lime (Citrus aurantifolia) και είτε του λεμονιού (Citrus limon) είτε του κίτρου (Citrus medica).

Αν και υπάρχουν είδη εσπεριδοειδών που αναφέρονται ως μοσχολέμονα, το C. × latifolia είναι το πιο συχνά καλλιεργούμενο είδος μοσχολέμονου για εμπορική χρήση και αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο των καρπών που πωλούνται ως λάιμ.

Περιγραφή Επεξεργασία

Διαθέτει ένα μοναδικό πικάντικο άρωμα. Ο καρπός έχει διάμετρο περίπου 6 εκατοστά, συχνά με ελαφρώς προεξέχοντα άκρα, και συνήθως πωλείται, ενώ ακόμα είναι πράσινος, αν και κιτρινίζει καθώς φτάνει στην πλήρη ωριμότητα. Είναι μεγαλύτερο, με παχύτερο φλοιό και με λιγότερο έντονα εσπεριδοειδή αρωματικά απ' ό,τι το Μεξικάνικο μοσχολέμονο Κey lime (Citrus aurantifolia).

Προέλευση Επεξεργασία

Τα μοσχολέμονα προέρχονται από τη Μέση Ανατολή και για πρώτη φορά καλλιεργήθηκαν σε μεγάλη κλίμακα στην Περσία (σημερινό Ιράν) και το νότιο Ιράκ.[3]

Χρήσεις Επεξεργασία

Το Περσικό μοσχολέμονο είναι ευρέως διαθέσιμο και αποξηραμένο,[Σημ. 2] καθώς με αυτή τη μορφή χρησιμοποιείται συχνά στην Περσική κουζίνα.[Σημ. 3][4][5][6][7]

Εμπορευσιμότητα Επεξεργασία

Στην εμπορική γεωργία, τα πλεονεκτήματα του Περσικού μοσχολέμονου σε σύγκριση με το Μεξικάνικο μοσχολέμονο (Key lime) είναι:

  • το μεγαλύτερο μέγεθος
  • η απουσία των σπόρων
  • η ανθεκτικότητα
  • η απουσία των αγκαθιών στους θάμνους και
  • η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής του καρπού στο ράφι.

Είναι λιγότερο όξινα από ό,τι τα Key lime και δεν έχουν την πίκρα που είναι χαρακτηριστική για το μοναδικό άρωμα στα Key lime.

Τα Περσικά μοσχολέμονα κυκλοφορούν στο εμπόριο κυρίως σε έξι μεγέθη, που είναι γνωστά ως τα 110-άρια, 150-άρια, 175-άρια, 200-άρια, 230-άρια και 250-άρια. Κάποτε, καλλιεργείτο κυρίως στη Φλόριντα στις ΗΠΑ και περιήλθε στο προσκήνιο όταν σύμφωνα με την American Pomological Society, οι οπωρώνες με τα Key lime εξοντώθηκαν εκεί το 1926, ύστερα από έναν κυκλώνα· ακολούθως, οι ίδιοι οπωρώνες με τα Περσικά μοσχολέμονα, καταστράφηκαν το 1992, από τον «Κυκλώνα Άντριου». Μεγάλος αριθμός Περσικών μοσχολέμονων καλλιεργούνται, επεξεργάζονται και εξάγονται κάθε χρόνο, κυρίως από το Μεξικό[8] προς τις αγορές της Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας.

Οι εισαγωγές των Περσικών μοσχολέμονων στις ΗΠΑ από το Μεξικό, διακινούνται κυρίως μέσω της Μακ Άλεν (McAllen), Τέξας.[9]

Χαρακτηριστικά δέντρου Επεξεργασία

Εικόνες Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ονομάστηκε έτσι από τον John T. BEARSS, ο οποίος περί το 1895, ανέπτυξε στο φυτώριό του, στο Porterville, Καλιφόρνια, την χωρίς κουκούτσια ποικιλία.
  2. βλ. Αποξηραμένο μοσχολέμονο.
  3. Η «Ιρανική κουζίνα» ή άλλως η «Περσική κουζίνα», είναι το παραδοσιακό και το σύγχρονο ύφος μαγειρικής στο Ιράν (παλαιότερα γνωστό ως Περσία). Βρίσκεται στην Μέση Ανατολή και τη Δυτική Ασία με ποικίλο πληθυσμό διαφόρων εθνοτήτων, το Ιρανικό μαγειρικό ύφος είναι μοναδικό στο Ιράν, αν και έχει ιστορικά τόσο επηρεάσει όσο και επηρεάστηκε από τις γειτονικές με το Ιράν καθώς και τις κατακτημένες περιοχές, στα διάφορα στάδια της μακρόχρονης ιστορίας του. Συγκεκριμένα, υπήρξαν αμοιβαίες γαστρονομικές επιρροές από και προς την Τουρκική κουζίνα, κουζίνα του Αζερμπαϊτζάν, Κουρδική κουζίνα, κουζίνα του Καυκάσου, Ιρακινή κουζίνα, Λεβαντίνικη κουζίνα, Ελληνική κουζίνα, κουζίνα της Κεντρικής Ασίας και ήσσονος σημασίας επιρροές από τη Ρωσική κουζίνα.
Παραπομπές σημειώσεων

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Porcher, Michel H. et al. (1995), Multilingual Multiscript Plant Name Database (M.M.P.N.D): Sorting Citrus Names, The University of Melbourne, http://www.plantnames.unimelb.edu.au/Sorting/Citrus_1.html 
  2. Bearss lime Αρχειοθετήθηκε 2015-10-26 στο Wayback Machine. at Citrus Variety Collection Website
  3. Raichlen, Steven (August 2, 1992). «Small citruses yield tart juice, aromatic oils, big, fresh taste». The Baltimore Sun. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-01-13. https://web.archive.org/web/20140113001650/http://articles.baltimoresun.com/1992-08-02/features/1992215249_1_persian-limes-key-limes-lime-pie. Ανακτήθηκε στις 30 March 2012. 
  4. M. Price, [1] Αρχειοθετήθηκε 2015-09-23 στο Wayback Machine., 2001, Persian Cuisine, a Brief History
  5. B. Fragner, ĀŠPAZĪ, in Encyclopaedia Iranica, 1987, ret. August 2012 from the online edition
  6. «Iranian Food». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  7. «Culture of IRAN». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 13 Απριλίου 2014. 
  8. Fruit and Tree Nuts Outlook /FTS-333/ July 30, 2008, page 16, by Agnes Perez and Susan Pollack, Economic Research Service, United States Department of Agriculture
  9. Mexican lemons, limes attract U.S. importers, 6/9/2008, by Don Schrack[νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι (στα Αγγλικά) Επεξεργασία


 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Persian lime (έκδοση 684730099) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).