Πετραλίφα

Η οικογένεια Πετραλίφα, ανδρικός τύπος: Πετραλίφας, γυναικείος τύπος: Πετραλίφαινα, ήταν μία Βυζαντινή αριστοκρατική οικογένεια απώτερης Ιταλικής καταγωγής.

Ιστορία Επεξεργασία

Πρόγονος της οικογένειας ήταν ο Πέτρος, ένας Νορμανδός από την Αλίφα (Alifa), ο οποίος ήρθε για πρώτη φορά στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια της Νορμανδικής εισβολής του Ροβέρτου Γυισκάρδου, αλλά αργότερα τέθηκε στην υπηρεσία του Αυτοκράτορα Αλέξιου Α΄ Κομνηνού (βασ. 1081–1118). ^[1] ^[2] Το παλαιότερο μέλος της οικογένειας που καταγράφηκε ήταν ο Αλέξιος Πετραλίφας, σύμφωνα με τον Ιωάννη Κίνναμο, έναν στρατηγό επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης, που έστειλε ο Αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός (βασ. 1143–80) στον σύμμαχό του Kιλίτζ Αρσλάν Β΄ σουλτάνο του Ρούμ. Σύμφωνα με το έργο Η Βυζαντινή Οικογένεια των Ραούλ-Ράλλη (1973) του Στέριου Φασουλάκη, ο Αλέξιος Πετραλίφας νυμφεύτηκε την Άννα Ραούλ, κόρη του Ιωάννη-Ρογήρου Δαλασσηνού Ραούλ και της Μαρίας Κομνηνής. Ωστόσο ο Κίνναμος καταγράφει, ότι η Άννα ήταν κόρη του Ιωάννη Β΄ Κομνηνού (βασ. 1118–43) και της Πιρόσκας της Ουγγαρίας. Ένας γιος του Αλέξιου Πετραλίφα και της Άννας Ραούλ φέρεται να νυμφεύτηκε την Ελένη της Βοημίας. Αυτή η Ελένη των Πρεμυσλιδών, ήταν κόρη του Φρειδερίκου της Βοημίας και της Ελισάβετ της Ουγγαρίας. Αυτή η Ελισάβετ των Άρπαντ, ήταν κόρη του Γκέζα Β΄ της Ουγγαρίας και της Ευφροσύνης του Κιέβου.

Επί Μανουήλ Α΄ Κομνηνού, στο πλευρό του Αλεξίου, καταγράφεται ως διαπρεπής στρατηγός ένας Νικηφόρος Πετραλίφας. Αν και η σχέση μεταξύ τους είναι άγνωστη, ίσως ήταν μεταξύ των τεσσάρων αδελφών Πετραλίφα από το Διδυμότειχο, που κατέγραψε ο Νικήτας Χωνιάτης. ^[1] Μία Θεοδώρα Αντιοχίτισσα Πετραλίφαινα αναφέρεται σε σφραγίδα περί το 1200. Αντιοχίτισσα σημαίνει «γυναίκα από την Αντιόχεια».

Η οικογένεια έγινε εξέχουσα στα τέλη του 12ου και στο πρώτο μισό του 13ου αι.: ο σεβαστοκράτωρ Ιωάννης Πετραλίφας ήταν κυβερνήτης της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκτόπιση του Ισαάκιου Β΄ Αγγέλου (βασ. 1185-1195 και 1203-1204) το 1195. Ένας άλλος σεβαστοκράτορας Νικηφόρος Κομνηνός Πετραλίφας μαρτυρείται επίσης γύρω στο 1200. ^[1] ^[3] Η αδελφή του σεβαστοκράτορος Ιωάννη, Μαρία Πετραλίφαινα παντρεύτηκε τον Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα ηγεμόνα της Ηπείρου και της Θεσσαλονίκης (βασ. 1215–1230), ενώ η κόρη του Ιωάννη Θεοδώρα Πετραλιφαίνα παντρεύτηκε τον Μιχαήλ Β΄ Κομνηνό Δούκα (βασ. 1231–1266/1268). ^[1] Ο γιος του Ιωάννη, ο Θεόδωρος ήταν νυμφευμένος με μία κόρη του Δημήτριου Τορνίκη, ενός από τους κορυφαίους υπουργούς του Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη Αυτοκράτορα στη Νίκαια (βασ. 1221–1254) και έπαιξε εξέχοντα ρόλο στις Νίκαιο-Ηπειρωτικές συγκρούσεις της δεκαετίας του 1250· αρχικά αυτομόλησε στη Νίκαια και στη συνέχεια πίσω στον κουνιάδο του. ^[4] Ένας γάμος με τον Αλέξιο Σλαβ, υποτελή του Ερρίκου της Φλάνδρας Λατίνου αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης (βασ. 1206–1216) από μία άγνωστη Πετραλίφαινα, πιθανώς την άλλη κόρη του Ιωάννη, τη Μαρία, αναφέρεται επίσης από τον Γεώργιο Ακροπολίτη. ^[5] Ένας διαφορετικός κλάδος της οικογένειας μαρτυρείται στην Αυτοκρατορία της Νίκαιας, όπου ένας άλλος Ιωάννης ήταν μέγας χαρτουλάριος και στρατιωτικός διοικητής στα τέλη της δεκαετίας του 1230. ^[1] ^[6]

Πηγές Επεξεργασία

(Αγγλικά) Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.
Macrides, Ruth (2007). George Akropolites: The History – Introduction, Translation and Commentary. Oxford, UK: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921067-1.
(Γαλλικά) Skoulatos, Basile (1980). Les personnages byzantins de l'Alexiade: Analyse prosopographique et synthèse. Λουβαίν-λα-Νεβ και Λουβαίν: Bureau du Recueil, Collège Érasme & Éditions Nauwelaerts. OCLC 8468871.
Cawley, Charles, Foundation for Medieval Genealogy
Cawley, Charles, Foundation for Medieval Genealogy

[ODB-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ODB.

[2] Skoulatos 1980.

[3] Macrides 2007.

[4] Macrides 2007.

[5] Macrides 2007.

[6] Macrides 2007.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]