Σπύρος Σημίτης

Ελληνο γερμανός νομικός

Ο Σπύρος Σημίτης (Αθήνα 19 Οκτωβρίου 1934 - Κύνιχκσταϊν ιμ Τάουνους 18 Μαρτίου 2023) ήταν διεθνώς αναγνωρισμένος ελληνογερμανός νομικός και πρωτοπόρος στον τομέα της προστασίας δεδομένων. [5] Σε αναγνώριση του ρόλου του, περιγραφόταν ως ο «άνθρωπος που εφηύρε την προστασία δεδομένων».[6]

Σπύρος Σημίτης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Spiros Simitis (Γερμανικά)
Γέννηση19 Οκτωβρίου 1934 (1934-10-19)
Αθήνα
Θάνατος18 Μαρτίου 2023 (88 ετών)
Κύνιχκσταϊν ιμ Τάουνους[1]
Χώρα πολιτογράφησης Ελλάδα
Δυτική Γερμανία (από το 1975)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[2]
νέα ελληνική γλώσσα[2]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητανομικός[3]
διδάσκων πανεπιστημίου
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Γκαίτε της Φραγκφούρτης
Πανεπιστήμιο του Γκίσεν
Οικογένεια
ΣύζυγοςΊλσε Γκρούμπριτς-Σημίτη (1963–2023)
ΓονείςΓεώργιος Σημίτης
ΑδέλφιαΚώστας Σημίτης
ΣυγγενείςΣπυρίδων Σημίτης (παππούς) Κώστας Σημίτης (αδελφός)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Ακαδημίας Αθηνών
ΒραβεύσειςΣταυρός Αξίας 1ης τάξεως του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
Hessian Order of Merit (25  Μαΐου 1992)
Arnold-Freymuth-Preis (2010)[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Διορίστηκε επικεφαλής Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων για το κρατίδιο της Έσσης το 1975 και παρέμεινε στη θέση του μέχρι το 1991. Όταν η κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας προετοιμάστηκε για τη δημιουργία ενός εθνικού ισοδύναμου το 1978, ο Σπύρος Σημίτης θεωρήθηκε η προφανής επιλογή για τη θέση του Ομοσπονδιακού Επιτρόπου για την Προστασία Δεδομένων. Πράγματι, η θέση του προσφέρθηκε, αλλά την απέρριψε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κυβερνητική απόφαση, που ελήφθη λίγο πριν από την σύσταση της θέσης, να περικόψει τους πόρους που διατέθηκαν στο νέο τμήμα. Αυτό περιελάμβανε τη μείωση του επιπέδου στελέχωσης στη νέα επιτροπή από 32 - «που είχε συμφωνηθεί προηγουμένως ως απαραίτητο» - σε 20. Δήλωνε χαρακτηριστικά: "Το κρατίδιο της Βαυαρίας από μόνο του προϋπολογίζει τουλάχιστον είκοσι άτομα προσωπικό προστασίας δεδομένων για το επόμενο έτος - μια αποκαλυπτική σύγκριση" ( "Allein das Land Bayern sehe für Datenschutz-Aufgaben in seinem eigenen Bereich im kommenden Jahr nicht weniger als zwanzig Bedienste vor -- eine "bezeichnende Relation"" ). [7] [8]

Ο Σπύρος Σημίτης έλαβε τη Δυτικογερμανική υπηκοότητα το 1975 [9] Ο μικρότερος αδελφός του, Κώστας Σημίτης, διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας και ήταν αρχηγός του ΠΑΣΟΚ μεταξύ 1996 και 2004 [10]

Απεβίωσε στις 18 Μαρτίου 2023 σε ηλικία 88 ετών.[11][12][13]

Βιογραφία Επεξεργασία

Ο Σπύρος Σημίτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας του, Γεώργιος Σημίτης, ήταν δικηγόρος και καθηγητής νομικής. [9] Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αθήνα. Αμέσως μετά, με τον αδελφό του Κώστα Σημίτη, μετακόμισε στη Δυτική Γερμανία για πανεπιστημιακή εκπαίδευση στη Νομική. Τα αδέρφια σπούδασαν στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ, όπου μεταξύ 1952 και 1956 ο Σπύρος Σημίτης εργάστηκε για το πτυχίο και το διδακτορικό του στη Νομική. [14] Έλαβε το διδακτορικό του για εργασία που ολοκληρώθηκε το 1956 με θέμα "Οι πραγματικές συμβατικές σχέσεις ως έκφραση του μεταβαλλόμενου κοινωνικού σκοπού των νομικών αρχών στο αστικό δίκαιο" ( "Die faktischen Vertragsverhältnisse als Ausdruck der gewandelten sozialen Funktion der Rechtsinstitute des Privatrechts" ). [15]

Στη συνέχεια εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης ως βοηθός ερευνητής μέχρι το 1962-63. Η φιλοδοξία του ήταν να κάνει καριέρα στον ακαδημαϊκό τομέα: κατά συνέπεια, το 1963 έλαβε την υφηγεσία του στη Φρανκφούρτη.[9] Η διατριβή του είχε τον τίτλο, «Η σημασία της αρχής του κράτους πρόνοιας στο οικογενειακό και εταιρικό δίκαιο» ( «Der Sozialstaatgrundsatz in seiner Bedeutung fuer das Recht von Familie und Unternehmen» ).[16] Αν και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την άναρχη συσσώρευση από δημόσιους φορείς τεράστιων ποσοτήτων προσωπικών δεδομένων εμφανίζονταν ήδη στον ορίζοντα μεταξύ πανεπιστημιακών που διέβλεπαν τις εξελίξεις στην τεχνολογία των βάσεων δεδομένων, η εξοικείωση του δεν αφορούσε την Προστασία Δεδομένων, την ειδικότητα που μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960 είχε γίνει το επίκεντρο της δουλειάς του. [17]

Την εποχή που υπέβαλε τη διατριβή του, ο Σημίτης γνώρισε τη φροϋδική ψυχαναλύτρια και λόγιο Ίλσε Γκρούμπιτς στο σπίτι του φίλου τους, του κοινωνιολόγου-φιλόσοφου Γιούργκεν Χάμπερμας και της συζύγου του Ούτε. Η γαμήλια τελετή για τον Σπύρο και την Ίλσε Σημίτη πραγματοποιήθηκε στις 3 Αυγούστου 1963, ακολουθώντας το ελληνορθόδοξο τελετουργικό που με την ευκαιρία, όπως σημείωσε εντυπωσιασμένος πανεπιστημιακός συνάδελφος, περιλάμβανε «χορό γύρω από τη νύφη και τον γαμπρό με στεφάνια λουλουδιών».[16]

Η επόμενη μετακίνησή του ήταν στην πρόσφατα αποκατασταθείσα Νομική Σχολή στο γειτονικό Πανεπιστήμιο του Γκίσεν, όπου μεταξύ 1964 και 1969 εργάστηκε ως τακτικός καθηγητής στο Ιδιωτικό δίκαιο και στο Διαδικαστικό Ιδιωτικό Δίκαιο, μαζί με το Εμπόριο και το Εμπορικό δίκαιο. [14] Επανερχόμενος στη Φρανκφούρτη το 1969, έλαβε θέση καθηγητή στο Εργατικό Δίκαιο, Αστικό Δίκαιο και τη Νομική Πληροφορική, με ιδιαίτερη έμφαση στην Προστασία Δεδομένων. [18] Ο Σημίτης ήταν διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για την Προστασία Δεδομένων στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης και υπήρξε, προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Μπέρκλεϋ (1976), στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου (1987-1988) και στο Πανεπιστήμιο Γέιλ (1981-2000). [14]

Ο Σημίτης συνέταξε τον Νόμο για την Προστασία Δεδομένων για την πολιτεία της Έσσης που τέθηκε σε ισχύ στην αρχική του μορφή στις 13 Οκτωβρίου 1970 και θεωρείται ευρέως ως ο πρώτος νόμος στον κόσμο για την προστασία των δεδομένων. [8] [19] Ήταν από την αρχή, σύμφωνα με τα λόγια του, μια «αντίδραση στη συνεχή βελτίωση και εξέλιξη της Πληροφορικής» ( als «Reaktion auf eine sich ständig weiterentwickelnde und verfeinernde Informationstechnologie» ). [8] Το 1975 απέκτησε τη γερμανική υπηκοότητα και αυτό του άνοιξε τον δρόμο για να αναλάβει τη θέση του Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων για την πολιτεία της Έσσης διαδεχόμενος τον Βίλι Μπίρκελμπάχ, αν και οι πηγές καθιστούν σαφές ότι στην πραγματικότητα η συμβολή ήταν η πλέον καθοριστική μετά την ίδρυση του τμήματος το 1970.[8]

Στις αρχές του 1978, η κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας ίδρυσε την Ομοσπονδιακή Επιτροπή για την Προστασία Δεδομένων (Bundesbeauftragter für den Datenschutz), μια εθνική έκδοση της Επιτροπής Προστασίας Δεδομένων που λειτουργούσε στην Έσση από την αρχή της δεκαετίας, και είχε σχεδιαστεί στενά επ' αυτής. Ως ο άνθρωπος που είχε σχεδιάσει την Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων της Έσσης, ο Σημίτης θεωρήθηκε ο προφανής υποψήφιος για να ηγηθεί της ομοσπονδιακής εκδοχής της. Πράγματι, η θέση του προσφέρθηκε από τον υπουργό Εσωτερικών Βέρνερ Μαιχόφερ. Οι Σημίτης και Μαιχόφερ συζήτησαν λεπτομερώς τα σχέδια για τη νέα επιτροπή και συμφώνησαν σε έναν αρχικό αριθμό 32 ατόμων για αυτήν. Τον Νοέμβριο του 1977 προέκυψε ότι ο Σημίτης είχε απορρίψει τη θέση, ωστόσο, και τα πρακτικά του υπουργικού συμβουλίου έδειχναν ότι η κυβέρνηση είχε συμφωνήσει σε επίπεδο αριθμού εργαζομένων μόνο 20. Ο Σημίτης είχε αρνηθεί τη δουλειά επειδή δεν θα υπήρχε κατάλληλος πόρος για την εθνική Επιτροπή Προστασίας Δεδομένων, όπως είχε συμφωνηθεί προηγουμένως. Η νομοθεσία για τη δημιουργία του Ομοσπονδιακού Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων είχε προσδιορίσει ότι η ταυτότητα του πρώτου επικεφαλής της Προστασίας Δεδομένων της χώρας έπρεπε να καθορισθεί μέχρι τον Ιούλιο του 1977. Με τη θέση ακόμη κενή τον Νοέμβριο του 1977, οι σχολιαστές συμπέραναν την έλλειψη δέσμευσης για την προστασία των δεδομένων από την πλευρά της κυβέρνησης, την οποία το πανίσχυρο συνδικάτο IG Metall θεώρησε ως "σήμα συναγερμού για κάθε πολίτη" ( ein "Alarmsignal für alle Bürger" ).[7] Την τελευταία στιγμή ο Χανς Πέτερ Μπουλ διορίστηκε πρώτος ομοσπονδιακός επίτροπος της Δυτικής Γερμανίας για την Προστασία Δεδομένων. Ανέλαβε το αξίωμα σε μια ατμόσφαιρα ευρέως διαδεδομένου συνεχούς σκεπτικισμού σχετικά με τις προκλήσεις που ενέχονται στη νομοθεσία για την τεχνολογία της πληροφορίας. [20]

Συμμετοχή σε οργανισμούς και επιτροπές Επεξεργασία

Ο Σπύρος Σημίτης ήταν μέλος του Γερμανικού Συμβουλίου Διεθνούς Ιδιωτικού Δικαίου από το 1966. Μεταξύ 1966 και 1980 ήταν Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Επιτροπής Δεδομένων ( Generalsekretär der Internationalen Zivilstandskommission ). [21] Επιπλέον, μεταξύ 1979 και 1982 ήταν μέλος της μόνιμης αντιπροσωπείας για την Προστασία Δεδομένων της Σύμβασης των Γερμανών Νομικών ( Deutscher Juristentag ) και μεταξύ 1982 και 1986 υπηρέτησε ως πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου της Ευρώπης σε θέματα Προστασίας Δεδομένων. Από το 1988 υπηρετούσε ως μόνιμος σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα Προστασίας Δεδομένων. [17]

Υπηρέτησε μεταξύ 1990 και 1996 στο ερευνητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου στη Φλωρεντία, το 1994 ως σύμβουλος της ΔΟΕ για τη δημιουργία ενός συστήματος για τη ρύθμιση της προστασίας δεδομένων των εργαζομένων και μεταξύ 1998 και 1999 ως πρόεδρος της Ανώτατης Επιτροπής Ειδικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μεταξύ 1999 και 2001 ήταν μέλος της επιτροπής στρατηγικής που ασχολείται με την περαιτέρω ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου (Φλωρεντία) και το 2001, μέσω απόφασης του γερμανικού υπουργικού συμβουλίου, εντάχθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο Δεοντολογίας (Nationaler Ethikrat), προεδρεύοντάς του μέχρι 2005. Υπηρέτησε ξανά σε αυτό μεταξύ 2008 και 2012 (μεσολάβησε η μετονομασία από "Nationaler Ethikrat" σε "Deutscher Ethikrat" , Γερμανικό Συμβούλιο Δεοντολογίας). [22]

Αναγνώριση Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας ο Σπύρος Σημίτης έλαβε μια σειρά διακρίσεων από διεθνείς επιτροπές και ακαδημαϊκά ιδρύματα. Ήταν επίτιμος διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης από το 1992, από το 2003 του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και από το 2013 του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος.[23] Ήταν επίτιμο μέλος της Συνέλευσης των Γερμανών Νομικών (Deutscher Juristentag) από το 2002 και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2003.

Περαιτέρω βραβεία και διακρίσεις (επιλογή) Επεξεργασία

  • 1981: Ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου
  • 1992: Εσσιανό Τάγμα της Τιμής
  • 1996: Τάγμα της Τιμής της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Α΄ Τάξεως)
  • 1999: Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής
  • 2004: Αξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής
  • 2010: Arnold-Freymuth-Preis

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  1. www.sueddeutsche.de/politik/simitis-tod-datenschutz-hessen-1.5772352.
  2. 2,0 2,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mub2017973771. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2015.
  4. www.freymuth-gesellschaft.de/wp-content/uploads/2023_nachruf_simitis.pdf.
  5. Ludwig Greven (5 Σεπτεμβρίου 2009). «Der Datenhunger wächst». Der Datenschutz-Pionier Spiros Simitis sieht uns dem gläsernen Bürger näher denn je und hält eine stärkere Absicherung privater Daten für umso dringlicher, nicht nur bei der geplanten Volkszählung. Ein Interview. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  6. «Zur Person: Der Mann, der den Datenschutz "erfand"». Frankfurter Neue Presse. 18 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  7. 7,0 7,1 «Professor Spiros Simitis». Der Spiegel (online). 14 Νοεμβρίου 1977. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2019. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Dr. Anne Hardy (20 Ιουλίου 2015). «Spiros Simitis: "Es geht um Eure Daten!"». Goethe-Universität Frankfurt am Main. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  9. 9,0 9,1 9,2 «Spiros Simitis deutscher Rechtslehrer; Vorsitzender des Nationalen Ethikrates (2001-2005); Prof.; Dr. jur». Munzinger-Archiv GmbH, Ravensburg. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  10. Wassilis Aswestopoulos (26 Αυγούστου 2013). «Theorie eines Taxifahrers: Deutschland greift nach der Macht». Wahlgeschenke aus Berlin?. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  11. «Πέθανε ο Σπύρος Σημίτης». www.kathimerini.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2023. 
  12. «Πέθανε ο καθηγητής Σπύρος Σημίτης - Ήταν αδερφός του πρώην πρωθυπουργού». ΕΘΝΟΣ. 20 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2023. 
  13. Prantl, Heribert. «Datenschutz-Pionier: Nachruf zum Tod von Spiros Simitis». Süddeutsche.de (στα Γερμανικά). Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2023. 
  14. 14,0 14,1 14,2 «Spiros Simitis». Mitglieder. Académie de Berlin. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  15. Spiros Simitis (1957). Die faktischen Vertragsverhältnisse als Ausdruck der gewandelten sozialen Funktion der Rechtsinstitute des Privatrechts. Klostermann. 
  16. 16,0 16,1 Stefan Müller-Doohm (author)· Daniel Steuer (translator into English) (22 Σεπτεμβρίου 2016). Habermas: A Biography. Polity Press, Cambridge (UK) & Malden (MA) & "Wiley". σελ. 132. ISBN 978-0-7456-8910-4. 
  17. 17,0 17,1 Martin Rost & Constanze Kurz (13 Οκτωβρίου 2015). «Spiros Simitis: "Man spielt nicht mehr mit dem Datenschutz!"». netzpolitik.org e. V., Berlin. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  18. «Spiros Simitis: Datenschutz – Rückblick und Perspektiven». Collaborative Research Center 1223 / Sonderforschungsbereich 1223. CISPA – Helmholtz-Zentrum (i.G.) GmbH, Saarbrücken. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουνίου 2018. 
  19. Alexander Genz: Datenschutz in Europa und den USA. Deutscher Universitäts-Verlag. Wiesbaden 2004. (ISBN 3-8244-2185-2). p. 9.
  20. Hans Peter Bull (5 Μαρτίου 1971). «Juristerei aus dem Computer». Noch wird die Rechtsinformatik in Fachkreisen mit Skepsis betrachtet. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2018. 
  21. «Biografie Spiros Simitis». The People-Lexicon, Soellingen. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2018. 
  22. «Mitglieder ... Ehemalige Mitglieder». Deutscher Ethikrat, Berlin. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2018. 
  23. «IHU Business Gateway :: Professor Spiros Simitis awarded an honorary doctorate from the IHU». www.ihu.edu.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2023.