Το τσάτνεϊ (βεγγαλικά: চাটনি‎‎, χίντι: चटनी , ούρντου: چٹنی‎‎) είναι άλειμμα που συνδέεται συνήθως με τις κουζίνες της ινδικής υποηπείρου. Τα τσάτνεϊ παρασκευάζονται σε μια μεγάλη ποικιλία μορφών, όπως νοστιμάδα τομάτας, γαρνιτούρα με αλεσμένο φιστίκι, γιαούρτι ή τυρόπηγμα, αγγούρι, πικάντικη καρύδα, πικάντικο κρεμμύδι ή σάλτσα μέντας.

Τσάτνεϊ
Διαφορετικοί τύποι τσάτνεϊ από το Μπανγκαλόρ, Ινδία
Προέλευση
Άλλη ονομασίαchammanthi, chatney, chatni, satni, upsecanam, thuvayal, aachar, pacchadi
Τόπος προέλευσηςΙνδική υποήπειρος
ΠεριοχήΝότια Ασία, Καραϊβική και μέρη της Αφρικής και των Φίτζι
Πληροφορίες
Κύρια συστατικάΛαχανικά, φρούτα, αλάτι, μπαχαρικά και βότανα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π)
Τσάτνεϊ μάνγκο

Μια συνηθισμένη παραλλαγή στην αγγλο-ινδική κουζίνα χρησιμοποιεί ένα φρούτο τάρτας, όπως τα πράσινα μήλα, το ραβέντι ή το τουρσί, που γίνεται πιο ήπιο με ίσο βάρος ζάχαρης. Το ξίδι προστέθηκε στη συνταγή για τσάτνεϊ αγγλικού τύπου που παραδοσιακά στοχεύει να δώσει μεγάλη διάρκεια ζωής, ώστε τα φθινοπωρινά φρούτα να μπορούν να διατηρηθούν για χρήση καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους (όπως μαρμελάδες, ζελέ και τουρσιά) ή να πωληθούν ως εμπορικό προϊόν. Τα ινδικά τουρσιά χρησιμοποιούν λάδι μουστάρδας ως παράγοντα τουρσί, αλλά το αγγλο-ινδικό τσάτνεϊ χρησιμοποιεί βύνη ή ξύδι μηλίτη, που παράγει ένα πιο ήπιο προϊόν. Στη δυτική κουζίνα, το τσάτνεϊ τρώγεται συχνά με σκληρό τυρί ή με αλλαντικά και πουλερικά, συνήθως σε κρύα γεύματα σε παμπ.[1]

Ετυμολογία Επεξεργασία

Η λέξη τσάτνεϊ προέρχεται από τα χίντι चटनी chaṭnī, που προέρχεται από το चाटना chāṭnā «γλείφω» ή «τρώω με όρεξη». Στην Ινδία, το τσάτνεϊ αναφέρεται σε φρέσκα και τουρσί παρασκευάσματα αδιακρίτως. Ωστόσο, αρκετές ινδικές γλώσσες χρησιμοποιούν τη λέξη μόνο για φρέσκα παρασκευάσματα.

Ιστορία Επεξεργασία

 
Τσάτνεϊ με κοτόπουλο

Παρόμοια στην προετοιμασία και τη χρήση με ένα τουρσί, τα απλά καρυκευμένα τσάτνεϊ μπορούν να χρονολογηθούν στο 500 π.Χ..[2] Με καταγωγή από τη Νότια Ασία,[3] αυτή η μέθοδος συντήρησης τροφίμων υιοθετήθηκε στη συνέχεια από τους Ρωμαίους και τους Βρετανούς χάρη στις συναντήσεις και τις επαφές τους με την ινδική υποήπειρο. Καθώς αυξάνονταν οι εισαγωγές ξένων και ποικίλων τροφίμων στη βόρεια Ευρώπη, το τσάτνεϊ έπεσε σε δυσμένεια στη Βρετανία. Αυτό σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη ικανότητα ψύξης φρέσκων τροφίμων και τον αυξανόμενο αριθμό θερμοκηπίων σήμαινε ότι η βρετανική κατανάλωση τσάτνεϊ και τουρσί υποβιβάστηκε στη χρήση του στρατού και σε άτομα που κατοικούσαν στη Νότια Ασία. Το τσάτνεϊ έγινε ξανά δημοφιλές στην Αγγλία γύρω στη δεκαετία του 1780 ως ορεκτικό.

Ο Ντιέγκο Άλβαρεθ Τσάνκα έφερε πίσω πιπεριές τσίλι από την Αμερική στην Ισπανία το 1493. Είχε πλεύσει με τον Χριστόφορο Κολόμβο. Αφού ανακάλυψε τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, ο Τσάνκα δημιούργησε ένα τσάτνεϊ για να τα χορηγήσει. Στις αρχές του 17ου αιώνα, στελέχη της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών στην ινδική υποήπειρο επιβίωναν με διατηρημένα τρόφιμα όπως πίκλες από λάιμ, τσάτνεϊ και μαρμελάδες (Οι μαρμελάδες αποδείχθηκαν μη δημοφιλείς λόγω της γλυκύτητας τους. Ήταν επίσης σπάνιες λόγω έλλειψης διαθέσιμης ζάχαρης.). Από τον 17ο αιώνα, τα τσάτνεϊ με φρούτα αποστέλλονταν σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες ως είδη πολυτελείας. Αυτές οι απομιμήσεις ονομάζονταν φρούτα ή λαχανικά «μάνγκο», ενώ η λέξη «τσάτνεϊ» συνδέεται με την εργατική τάξη σε αυτές τις χώρες.[2]

Το Major Grey's Chutney πιστεύεται ότι αναπτύχθηκε από έναν Βρετανό αξιωματικό που είχε ταξιδέψει στην Ινδική υποήπειρο. Η φόρμουλα τελικά πουλήθηκε στους Crosse & Blackwell, έναν σημαντικό Βρετανό κατασκευαστή τροφίμων, πιθανώς στις αρχές του 1800.[4] Τον 19ο αιώνα, τύποι τσάτνεϊ όπως το Major Grey's ή το Bengal Club που κάλυπταν τα δυτικά γούστα αποστέλλονταν στην Ευρώπη από τη Νότια Ασία. Γενικά, αυτά τα τσάτνεϊ είναι φρούτα, ξύδι και ζάχαρη μαγειρεμένα μέχρι να απορροφήσουν τα υγρά τους.

 
Σπιτικό τσάτνεϊ τομάτας

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Bateman, Michael (18 Αυγούστου 1996). «Chutneys for relishing». The Independent. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2017. 
  2. 2,0 2,1 «History of Chutney». Mamellada (στα Αγγλικά). 12 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2020. 
  3. Raghavan, S. (2006). Handbook of Spices, Seasonings, and Flavorings, Second Edition. CRC Press. σελ. 255. ISBN 978-1-4200-0436-6. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2017. 
  4. Helstosky, C. (2014). The Routledge History of Food. Routledge Histories. Taylor & Francis. σελ. 330. ISBN 978-1-317-62113-3. Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2017. 

Περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία