Υδροξείδιο του βηρυλλίου

χημική ένωση

To υδροξείδιο του βηρυλλίου[1] (αγγλικά beryllium hydroxide) είναι ανόργανη ένωση, που περιέχει βηρύλλιο, υδρογόνο και οξυγόνο, με εμπειρικό τύπο Be(OH)2. Είναι αμφοτερικό υδροξείδιο, δηλαδή αντιδρά τόσο με οξέα όσο και με βάσεις. Βιομηχανικά παράγεται ως παραπροϊόν της εξόρρυξης του μεταλλικού βηρυλλίου από ορυκτά του βήρυλλο και βερτρανδίτη.[2] Φυσικό καθαρό υδροξείδιο του βηρυλλίου υπάρχει, αλλά είναι σπάνιο, στη μορφή του ορυκτού βηχοΐτη, σε ορθορομβικό κρυσταλλικό σύστημα, ή ακόμη πιο σπάνια, στη μορφή του κλινοβηχοχοΐτη, σε μονοκλινές κρυσταλλικό σύστημα.[3][4] Όταν μια βάση προστίθεται σε διάλυμα άλατος βηρυλλίου σχηματίζεται η α-μορφή υδροξειδίου του βηρυλλίου, σε μορφή τζελ. Αν η α-μορφή αφεθεί να παραμείνει αρκετά ή αν βραστεί, καθιζάνει η ρομβική β-μορφή, με.[5]. Η β-μορφή έχει την ίδια δομή με το υδροξείδιο του ψευδαργύρου [Zn(OH)2], δηλαδή με τετραεδρικά βηρυλλικά κέντρα.[6]

Υδροξείδιο του βηρυλλίου
Γενικά
Όνομα IUPAC Υδροξείδιο του βηρυλλίου
Άλλες ονομασίες Υδροβηρυλλία
Χημικά αναγνωριστικά
Χημικός τύπος BeH2O2
Μοριακή μάζα 43,03 amu
Σύντομος
συντακτικός τύπος
Be(OH)2
Αριθμός CAS 13327-32-7
SMILES O[Be]Ο
InChI 1S/Be.2H2O/h;2*1H2/q+2;;/p-2
Αριθμός EINECS 236-368-6
Αριθμός UN 25879
PubChem CID DS3150000
ChemSpider ID 24727701
Φυσικές ιδιότητες
Πυκνότητα 1.920 kg/m³
Διαλυτότητα
στο νερό
ελαφρώς διαλυτό
Εμφάνιση Ζωηρά λευκό στερεό
Αδιαφανείς κρύσταλλοι
Χημικές ιδιότητες
Αυτοδιάσπαση 400 °C
Επικινδυνότητα
Καρκινογόνο
LD50 4 mg/kg
Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa).

Χημική συμπεριφορά Επεξεργασία

Η χημική συμπεριφορά του υδροξειδίου του βηρυλλίου χαρακτηρίζεται από την αμφιτερικότητά του, δηλαδή την ικανότητα να αντιδρά τόσο με οξέα, όσο και με βάσεις.

Αντιδρά με οξέα (H+) σχηματίζοντας τα αντίστοιχα άλατα του βηρυλλίου.[7] Για παράδειγμα, με θειικό οξύ (H2SO4) παράγεται θειικό βηρύλλιο (BeSO4):

 

Αντιδρά με βάσεις (OH-) σχηματίζοντας τετραϋδροξειδοβηρυλλιούχα ανιόντα {[Be(OH)4]2-}.[7] Για παράδειγμα, με διάλυμα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH) έχουμε την ακόλουθη αντίδραση:

 

Επίσης, αν θερμανθεί στους 400°C αφυδατώνεται σχηματίζοντας μια λευκή διαλυτή σκόνη οξειδίου του βηρυλλίου (BeO):[7]

 

Αν το τελευταίο θερμανθεί σε υψηλότερη θερμοκρασία παράγει όξινο αδιάλυτο BeO.[7]

Παρατηρήσεις, υποσημειώσεις και αναφορές Επεξεργασία

  1. Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.
  2. Jessica Elzea Kogel, Nikhil C. Trivedi, James M. Barker and Stanley T. Krukowski, 2006, Industrial Minerals & Rocks: Commodities, Markets, and Uses, 7th edition, SME, ISBN 0-87335-233-5
  3. Mindat, http://www.mindat.org/min-603.html
  4. Mindat, http://www.mindat.org/min-1066.html
  5. Mary Eagleson, 1994, Concise encyclopedia chemistry, Walter de Gruyter, ISBN 3-11-011451-8
  6. Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0-08-037941-9.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Egon Wiberg, Arnold Frederick Holleman (2001) Inorganic Chemistry, Elsevier ISBN 0-12-352651-5