Υπουργός της Κυπριακής Δημοκρατίας

Ένας Υπουργός της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι μια πολιτική θέση στην κεντρική δημόσια διοίκηση της Κύπρου και μέλος της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, δίπλα στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι τα πιο σημαντικά μεμονωμένα όργανα αυτής της διοίκησης και ειδικεύονται στους κλάδους αυτής, που ονομάζονται υπουργεία. Διαφοροποιούν την κρατική διοικητική δραστηριότητα και ανακατευθύνουν τα διαφορετικά όργανα που σχηματίζουν τα υπουργεία. Στη σημερινή κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας υπάρχουν 11 υπουργοί, ένας για κάθε ένα από τα 11 υπουργεία της χώρας.^[1]

Προσόντα υποψηφίων

Σύμφωνα με το σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας στη θέση του υπουργού μπορεί να διοριστεί κάποιος που είναι πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας και έχει τα προσόντα εκλογιμότητας που είναι απαιτούμενα για υποψηφιότητα ως βουλευτής.^[2]

Ασυμβίβαστο

Ένας υπουργός δεν μπορεί να είναι παράλληλα βουλευτής ή μέλος της Κοινοτικής Συνέλευση ή μέλος δημοτικού συμβουλίου (περιλαμβανομένου του δημάρχου). Επιπλέον, δεν μπορεί να είναι μέλος των ενόπλων δυνάμεων της χώρας ή μέλος των δυνάμεων ασφαλείας της Δημοκρατίας. Ακόμη, δεν μπορεί να έχει δημόσιο ή δημοτικό αξίωμα ή θέση. Οι Τουρκοκύπριοι υπουργοί, δεν μπορούν, επιπρόσθετα, να έχουν και το αξίωμα του θρησκευτικού λειτουργού.^[2]

Διορισμός

Οι Ελληνοκύπριοι υπουργοί διορίζονται και παύονται από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.^[2] Οι Τουρκοκύπριοι υπουργοί διορίζονται και παύονται από τον Αντιπρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.^[2]

Πριν αναλάβει τα καθήκοντα του κάθε υπουργός έχει υποχρέωση να δώσει την ακόλουθη διαβεβαίωση ενώπιον του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Δημοκρατίας:^[2]

«Διαβεβαιώ επισήμως πίστιν και σεβασμόν εις το Σύνταγμα και τους συνάδοντας αυτώ νόμους και εις την διατήρησιν της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητος της Δημοκρατίας της Κύπρου».

Καθήκοντα

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας:^[3]

1) Κάθε υπουργός προΐσταται του υπουργείου που του ανατίθεται από τον Πρόεδρο ή τον Αντιπρόεδρο

2) Ενεργούν είτε από μόνοι τους ή από κοινού και υπέρ του Υπουργικού Συμβουλίου για:

την εκτέλεση των νόμων που είναι σχετικοί με την αρμοδιότητα του υπουργείο τους και τη διοίκηση όλων όσων εμπίπτουν στα ζητήματα και της υποθέσεις που σχετίζονται με την αρμοδιότητα του υπουργείου
τη σύνταξη διαταγμάτων ή κανονισμών που αφορούν τα υπουργεία τους, όπως και την υποβολή τους στο Υπουργικό Συμβούλιο
την έκδοση διαταγών και γενικών οδηγιών για εκτέλεση οποιουδήποτε νόμου που αφορά το υπουργείο τους και για την εκτέλεση οποιουδήποτε διατάγματος ή κανονισμού που σχετίζεται με αυτόν τον νόμο
την προετοιμασία προς υποβολή στο Υπουργικό Συμβούλιο του τμήματος του κρατικού προϋπολογισμού της Δημοκρατίας που αναφέρεται στο υπουργείο του.

Ιστορικό

Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε επίσημα την 16η Αυγούστου 1960.^[4] Πριν την διεξαγωγή των πρώτων προεδρικών εκλογών του νέου κράτους, έπρεπε να προετοιμαστεί το έδαφος για τη μεταβίβαση της εξουσίας μέσω επιτροπών που προνοούσαν οι συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου.^[5] Στο διάστημα που μεσολάβησε από την ημέρα της υπογραφής των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου (19 Φεβρουαρίου 1959) έως τις 16 Αυγούστου 1960 που η Κύπρος ανακηρύχθηκε επίσημα ανεξάρτητο κράτος, την ευθύνη της διακυβέρνησης κράτησε ο Άγγλος κυβερνήτης σερ Χιου Φουτ.^[6]^[5] Με βάση τις συμφωνίες και για να καταστεί δυνατή η μεταβίβαση της εξουσίας στην Κυπριακή Δημοκρατία εγκαθιδρύθηκε μεταβατική επιτροπή, που είχε ως στόχο να καταρτίσει σχέδια προσαρμογής και αναδιοργάνωσης της κυβερνητικής μηχανής για τη μεταβίβαση της εξουσίας στην ανεξάρτητη Κυπριακή Δημοκρατία.^[5] Η μεταβατική επιτροπή αποτελείτο από τον κυβερνήτη, τους ηγέτες της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας και άλλους Έλληνες και Τούρκους της Κύπρου.^[5] Η μεταβατική επιτροπή σχηματίστηκε στις 2 Απριλίου 1959 και είχε θέση προσωρινής κυβέρνησης.^[5] Απαρτιζόταν από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ (πρόεδρος) και τον Φαζίλ Κιουτσούκ (αντιπρόεδρος) και δέκα υπουργούς (7 Ελληνοκύπριους και 3 Τουρκοκύπριους).^[5] Τα μέλη της επιτροπής είχαν συμβουλευτική μόνο ψήφο, μετείχαν όμως στη λήψη αποφάσεων για τις διευθετήσεις για τη μεταβίβαση της διακυβέρνησης του νησιού.^[5]

Το πρώτο υπουργικό συμβούλιο ανέλαβε στις 16 Αυγούστου 1960. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, το υπουργικό συμβούλιο θα αποτελείτο από επτά Ελληνοκύπριους και τρεις Τουρκοκύπριους υπουργούς. Αυτό συνέβη για τρία χρόνια (1960-1963). Ωστόσο, μετά τις δικοινοτικές διαταραχές της περιόδου 1963-1964 οι Τουρκοκύπριοι αποχώρησαν από τη διακυβέρνηση της χώρας.^[7]^[2] Η θέση του αντιπροέδρου παρέμεινε κενή ενώ οι θέσεις των Τουρκοκύπριων υπουργών κατελήφθησαν από Ελληνοκύπριους.^[7] Επιπρόσθετα, με νόμο που θεσπίστηκε τον Μάρτιο του 1965, οι νομοθετικές αρμοδιότητες της Ελληνικής Κοινοτικής Συνέλευσης μεταβιβάστηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι αρμοδιότητές της επί εκπαιδευτικών, μορφωτικών και διδακτικών θεμάτων στο συνιστάμενο με βάση τον ίδιο νόμο Υπουργείο Παιδείας και οι υπόλοιπες διοικητικές της αρμοδιότητες στα άλλα συναφή υπουργεία.^[7]^[8]

Υπουργικές θέσεις

Σήμερα υπάρχουν 11 υπουργικές θέσεις στην Κυβέρνηση της Κύπρου. Αυτές είναι:^[1]

Υπουργός Άμυνας (από 1960)
Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (από 2015)
Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως (από 1993)
Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας (από 2019)
Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (από 2022)
Υπουργός Εσωτερικών (από 1960)
Υπουργός Εξωτερικών (από 1960)
Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων (από 2015)
Υπουργός Οικονομικών (από 1960)
Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (από 2019)
Υπουργός Υγείας (από 1960)

Παλαιότερα υπήρξαν ακόμα 12 θέσεις στην Κυβέρνηση της Κύπρου. Αυτές ήταν:^[9]

Υπουργός Γεωργίας και Φυσικών Πόρων (1960-1994)
Υπουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος (1994-2015)
Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας (1960-1994)
Υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (1994-2013)
Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού (2013-2019)
Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1960-2014)
Υπουργός Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (2014-2022)
Υπουργός Δικαιοσύνης (1960-1993)
Υπουργός Παιδείας (1965-1993)
Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού (1993-2019)
Υπουργός Προεδρίας (1978-1985)
Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων (1960-2015)

Συμμετοχή στο υπουργικό συμβούλιο

Κάθε υπουργός συμμετέχει στις συνεδρίες του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η σειρά αναγραφής των Υπουργών στα πρακτικά του Υπουργικού Συμβουλίου είναι η ακόλουθη:^[9]

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 «Σύνθεση Υπουργικού Συμβουλίου | Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας». www.dmrid.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 «Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας - ΣΥΝΤΑΓΜΑ - 59 - ΑΡΘΡΟΝ 59». www.cylaw.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.
↑ «Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας - ΣΥΝΤΑΓΜΑ - 58 - ΑΡΘΡΟΝ 58». www.cylaw.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.
↑ «Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στην Κύπρο». www.kathimerini.gr. 28 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 «Οι πρώτες προεδρικές εκλογές της Κύπρου πίσω στο 1959». 13 Οκτωβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
↑ «Μακάριος Γ΄, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας». Εκκλησία της Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 «Ιστορική ανασκόπηση». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
↑ «16 Αυγούστου 1960: Η γέννηση ενός «καταδικασμένου» κράτους». 16 Αυγούστου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
↑ ^9,0 ^9,1 «Γραμματεία Υπουργικού Συμβουλίου». www.cm.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Υπουργός της Κυπριακής Δημοκρατίας

Εξωτερικο σύνδεσμοι

Κατάλογος Ονομάτων Υπουργών και Υφυπουργών από την Ανακήρυξη της Δημοκρατίας

[:2-1] 1,0 ^1,1 «Σύνθεση Υπουργικού Συμβουλίου | Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας». www.dmrid.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.

[:0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 «Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας - ΣΥΝΤΑΓΜΑ - 59 - ΑΡΘΡΟΝ 59». www.cylaw.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.

[3] «Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας - ΣΥΝΤΑΓΜΑ - 58 - ΑΡΘΡΟΝ 58». www.cylaw.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.

[4] «Η ιστορία των εκλογικών αναμετρήσεων στην Κύπρο». www.kathimerini.gr. 28 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.

[:4-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 «Οι πρώτες προεδρικές εκλογές της Κύπρου πίσω στο 1959». 13 Οκτωβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.

[:3-6] «Μακάριος Γ΄, Αρχιεπίσκοπος Κύπρου και πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας». Εκκλησία της Κύπρου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.

[:1-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 «Ιστορική ανασκόπηση». www.parliament.cy. Βουλή των Αντιπροσώπων (Κύπρος). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.

[:10-8] «16 Αυγούστου 1960: Η γέννηση ενός «καταδικασμένου» κράτους». 16 Αυγούστου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.

[:5-9] 9,0 ^9,1 «Γραμματεία Υπουργικού Συμβουλίου». www.cm.gov.cy. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]