Ο Γάιος Ιούλιος Αντίοχος Επιφανής Φιλόπαππος (λατινικά: Gaius Julius Antiochus Epiphanes Philopappus‎‎) από τη Δυναστεία των Οροντιδών ήταν ευεργέτης της πόλης των Αθηνών, ο οποίος γεννήθηκε γύρω στο 70 μ.Χ. και στον οποίο είναι αφιερωμένο το μνημείο του Φιλοπάππου στον ομώνυμο λόφο. Ήταν ο εγγονός του Αντιόχου Δ΄, τελευταίου βασιλέως της Κομμαγηνής στη σημερινή Συρία[1][2].

Γ. Ι. Αντίοχος Φιλόπαππος
Χάλκινο νόμισμα από τη Σελινούντα της Κιλικίας, επιγρ.: ΦΙΛΟΠΠΑΠΟΥ. Διάμ.14 χλστ., π. 72 μ.Χ.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση70
Σαμόσατα
Θάνατος126
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Οικογένεια
ΓονείςΓ. Ι. Αρχέλαος Αντίοχος ο Επιφανής. και Κλαυδία Καπιτωλίνα
ΑδέλφιαΙουλία Βαλβίλλα
ΣυγγενείςΓάιος Ιούλιος Αντιοχιανός
ΟικογένειαΔυναστεία των Οροντιδών
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΕπώνυμος άρχοντας
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη
Ρωμαίος συγκλητικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Πατέρας του Φιλοπάππου ήταν ο Γ. Ι. Αρχέλαος Αντίοχος Επιφανής, μητέρα η Κλαυδία Καπιτωλίνα και αδελφή του η Ιουλία Βαλβίλλα. Το 72 μ.Χ., την εποχή που ο παππούς του, Αντίοχος Δ΄ ο Επιφανής, βασίλευε στο μικρό ελληνιστικό βασίλειο της Κομμαγηνής, γίνεται η κατάλυση και ενσωμάτωσή του στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία[3][4]. Αναγκαστικά τότε, όλη η οικογένεια, με τη βοήθεια του Βεσπασιανού καταφεύγει στην Ελλάδα και εγκαταθίσταται στην Αττική. Η αριστοκρατική καταγωγή του τον βοηθά να γίνει αποδεκτός από τους κατοίκους της Αθήνας, εγγράφεται μάλιστα ως Αθηναίος πολίτης, από τον δήμο Βήσας της Αντιοχίδας φυλής, αναλαμβάνει δημόσια αξιώματα και συμμετέχει σε πολιτικές και θρησκευτικές εκδηλώσεις της πόλης. Τα επόμενα χρόνια ο Φιλόπαππος μετακομίζει στην Ρώμη, όπου εκεί, αφού γίνει Ρωμαίος πολίτης και έχοντας την εύνοια του αυτοκράτορα Τραϊανού, αναλαμβάνει νέα αξιώματα και αναγορεύεται ύπατος. Τέλος, επιστρέφει στην Αθήνα και μεταξύ των ετών 114 και 116 πεθαίνει[3].

Δημόσια δράση και τιμές

Επεξεργασία
 
Το μνημείο του Φιλοπάππου

Ο Φιλόπαππος ως Αθηναίος πολίτης υπήρξε Αγωνοθέτης των Διονυσίων και δύο φορές Επώνυμος άρχοντας μεταξύ 75/76 και 87/88[1][5]. Ως Ρωμαίος πολίτης υπήρξε μέλος του γένους των Ιουλίων και της Φαβίας φυλής. Εντάχθηκε στην τάξη των πραιτόρων, το 109 έγινε ύπατος και μεταξύ 110 με 115 συμμετείχε στο 12μελές σώμα των ιερέων του αυτοκράτορα Τραϊανού (λατινικά: Fratres Arvales)[3]. Ο Πλούταρχος τον εκτιμούσε ιδιαίτερα και του αφιέρωσε την πραγματεία "Πώς αν τις διακρίνει τον κόλακα του φίλου" στο έργο του "Ηθικά".[6][1]

Το μνημείο του Φιλοπάππου ανεγέρθη το 114 με 116 προς τιμή του στον, μέχρι τότε ονομαζόμενο, λόφο των Μουσών απέναντι από την Ακρόπολη με δαπάνες της πόλης των Αθηνών και υπό την επίβλεψη των δύο αδελφών του[7].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 257, τομ. 34. 
  2. «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Μνημείο Φιλοπάππου». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Πατσιάδου, Λίλα (24 Οκτωβρίου 2002). «Φιλόπαππος Γάιος Ιούλιος». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού - Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017. 
  4. Photodentro-Cultural: Ο ύπατος Φιλόπαππος και ο παππούς του, βασιλεύς Αντίοχος Δ΄. 2015-09-27. http://photodentro.edu.gr/cultural/r/8526/5703?locale=el. 
  5. «http://nautilos.arch.uoa.gr/» (PDF). Ναυτίλος. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Φεβρουαρίου 2021.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |title= (βοήθεια)
  6. Τῷ σφόδρα φιλεῖν ἑαυτόν, ὦ Ἀντίοχε Φιλόπαππε, φάσκοντι συγγνώμην μὲν ἅπαντας ὁ Πλάτων διδόναι φησί, κακίαν δὲ σὺν πολλαῖς ἄλλαις ἐγγίγνεσθαι μεγίστην, ὑφ´ ἧς οὐκ ἔστιν αὑτοῦ κριτὴν δίκαιον οὐδ´ ἀδέκαστον εἶναι· «Τυφλοῦται γὰρ τὸ φιλοῦν περὶ τὸ φιλούμενον» .....
  7. Λάμπρος, Σπυρίδων (28 Απριλίου 2015). Ιστορία της Ελλάδος από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως (1453): Τόμος Γ΄ (Από της αλώσεως της Κορίνθου υπό Μόμμιου μέχρι της αυτοκράτειρας του Βυζαντίου Ειρήνης). Pelekanos Books. ISBN 9786180400519. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  • Kleiner, D.E.E. “The Monument of Philopappos.” Archaeologica 30 (1983)
  • Athenaeus Deipnosophistae VIII.350c
  • Josephus Bellum Judaeum 238-243
  • Pausanias I.25.8
  • Plutarch Quaestiones Convivales 628a; & Quomodo ab adulatore discernatur amicus 48e & 66c