Φρανθίσκο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα
Ο Φρανθίσκο ντε Πάουλα Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα Μπερντέχο Γκόμεθ-Αρόγιο (ισπανικά: Francisco de Paula Martínez de la Rosa Berdejo Gómez y Arroyo, 10 Μαρτίου 1787 - 7 Φεβρουαρίου 1862) ήταν ένας Ισπανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, πολιτικός και διπλωμάτης. Ανέλαβε δύο φορές την διακυβέρνηση της χώρας, το 1822 και το 1834.[1][2][3]
| Φρανθίσκο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα | |
|---|---|
 Ανώνυμο πορτρέτο του Φρανθίσκο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα (Μαδρίτη). | |
| Πρωθυπουργός της Ισπανίας | |
| Περίοδος 15 Ιανουαρίου 1834 – 7 Ιουνίου 1835 | |
| Μονάρχης | Ισαβέλλα Β΄ |
| Προκάτοχος | Φρανθίσκο Θέα Μπερμούδεθ ως Γραμματέας Επικρατείας |
| Διάδοχος | Χοσέ Μαρία Κεΐπο ντε Γιάνο |
| Υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας | |
| Περίοδος 25 Οκτωβρίου 1857 – 14 Ιανουαρίου 1858 | |
| Μονάρχης | Ισαβέλλα Β΄ |
| Προκάτοχος | Πέδρο Χοσέ Πιδάλ |
| Διάδοχος | Φρανθίσκο Χαβιέρ ντε Ιστούριθ |
| Περίοδος 21 Αυγούστου 1844 – 12 Φεβρουαρίου 1846 | |
| Προκάτοχος | Ραμόν Μαρία Ναρβάεθ |
| Διάδοχος | Μανουέλ Πάντο Φερνάντεθ ντε Πινέδο |
| Περίοδος 15 Ιανουαρίου 1834 – 7 Ιουνίου 1835 | |
| Προκάτοχος | Φρανθίσκο Θέα Μπερμούδεθ |
| Διάδοχος | Χοσέ Μαρία Κεΐπο ντε Γιάνο |
| Γραμματέας Επικρατείας της Ισπανίας | |
| Περίοδος 28 Φεβρουαρίου 1822 – 5 Αυγούστου 1822 | |
| Μονάρχης | Φερδινάνδος Ζ΄ |
| Προκάτοχος | Ραμόν Λόπεθ Πελεγρίν |
| Διάδοχος | Εβαρίστο Σαν Μιγέλ-Βαγιεδόρ |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 10 Μαρτίου 1787, Γρανάδα, Ισπανία |
| Θάνατος | 7 Φεβρουαρίου 1862 (74 ετών) Μαδρίτη, Ισπανία |
| Εθνότητα | Ισπανός |
| Πολιτικό κόμμα | Κόμμα Μετριοπαθών |
| Υπογραφή |  |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Από νεαρή ηλικία υπήρξε καθηγητής ηθικής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας και εντάχθηκε στις τάξεις των φιλελεύθερων επαναστατών κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ισπανικής Ανεξαρτησίας (1808-1814). Ήταν ένας από τους βουλευτές του Κοινοβουλίου του Κάδιθ που ενέκριναν το Σύνταγμα του 1812. Για το λόγο αυτό, μετά την επιστροφή του Βασιλιά Φερδινάνδου Ζ΄ και την αποκατάσταση της απολυταρχίας, φυλακίστηκε στη φυλακή της Μελίγια, στο οχυρό της Βικτόρια Γκράντε.[4]
Κατά τη διάρκεια της Φιλελεύθερης Τριετίας (1820-1823), ανέκτησε την ελευθερία του, αναλαμβάνοντας την ηγεσία του πιο μετριοπαθούς κλάδου των φιλελευθέρων (των «δωδεκαετιστών»). Στις 28 Φεβρουαρίου 1822 έγινε επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης, ως Γραμματέας Επικρατείας. Η κυβέρνησή του αποτελούνταν από τους Χοσέ Μαρία Μοσκόσο ντε Αλταμίρα (Εσωτερικών), Ντιέγο Κλεμενθίν (Υπερπόντιων Κτήσεων), Νικολάς Μαρία Γκαρέγι (Δικαιοσύνης), Φελίπε Σιέρα Παμπλέι (Οικονομικών), Λουίς Μαρία Μπαλανθάτ ντε Ορβάι-Μπριόνες (Πολέμου) και Χαθίντο ντε Ρομαράτε (Ναυτικών).[5][6]
Μετά την εξέγερση της Βασιλικής Φρουράς, τον Ιούλιο του 1822, υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία έγινε δεκτή τον Αύγουστο. Ακολούθησε μία πιο ριζοσπαστική κυβέρνηση, ενώ οι προσπάθειες του Βασιλιά Φερδινάνδου Ζ΄ για την ανάκτηση της απόλυτης εξουσίας απέτυχαν. Ο μονάρχης ζήτησε την παρέμβαση της Ιεράς Συμμαχίας, η οποία πραγματοποιήθηκε με την επέμβαση του γαλλικού στρατού, αποκαθιστώντας την απόλυτη μοναρχία στην Ισπανία τον Οκτώβριο του 1823.
Η παλινόρθωση της απόλυτης μοναρχίας ανάγκασε τον Φρανθίσκο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα να εξοριστεί στη Γαλλία και να τον οδηγήσει σε μια αναθεώρηση της ιδεολογικής του θέσης, εμπνευσμένη από τον δογματικό φιλελευθερισμό του Φρανσουά Γκιζό. Στο εξής θα ήταν υπέρ ενός πολύ μετριοπαθούς φιλελευθερισμού, που θα τασσόταν υπέρ της μοναρχίας και υπέρ του διαλόγου με την απολυταρχία. Ήταν αυτή η κεντρώα θέση που εξέφρασε οδήγησε την Αντιβασίλισσα Μαρία Χριστίνα να τον καλέσει για να σχηματίσει κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 1834.[5]
Σε εκείνη την κρίσιμη περίοδο, ο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα εγκατέστησε ένα καθεστώς συνταγματικής μοναρχίας, δημιουργώντας το πρώτο διθάλαμο κοινοβούλιο στην ιστορία της Ισπανίας. Οι βασικές αρχές του νέου πολιτεύματος αποτυπώθηκαν στο Βασιλικό Καταστατικό του 1834. Επιζητώντας την υποστήριξη της φιλελεύθερης γνώμης προς την Βασίλισσα Ισαβέλλα Β΄, ενάντια στις διεκδικήσεις του θρόνου από τον Κάρολο των Βουρβόνων, ο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόζα χορήγησε αμνηστία σε φιλελεύθερους που φυλακίστηκαν κατά την περίοδο της απολυταρχίας. Εκφράζοντας πάντα κεντρώες θέσεις προσπάθησε να τερματίσει τον πόλεμο κατά των Καρλιστών.[5]
Η μετριοπάθειά του δεν του εξασφάλισε τελικώς την εξουσία, η οποία πέρασε στον έλεγχο πιο ριζοσπαστικών φιλελευθέρων. Στο εξής, ο Μαρτίνεθ ντε λα Ρόσα θα ήταν ένας από τους εμπνευστές του σχηματισμού του Κόμματος των Μετριοπαθών, το οποίο επρόκειτο να ηγηθεί σε μεγάλες περιόδους της ισπανικής πολιτικής ζωής. Οι Μετριοπαθείς αντιπροσώπευσαν τη συντηρητική πτέρυγα του φιλελευθερισμού, πάνω στην οποία στηρίχθηκε η βασιλεία της Ισαβέλλας Β΄. Ο ίδιος εξελέγη βουλευτής, πρεσβευτής στο Παρίσι και τη Ρώμη, υπουργός εξωτερικών και πρόεδρος του Κογκρέσου.
Ως συγγραφέας εντάχθηκε στη πρώτη γενιά του ρομαντισμού. Ξεχώρισε ιδιαίτερα στον δραματικό τομέα, αν και ασχολήθηκε επίσης με την ποίηση και τη συγγραφή δοκιμίων. Το πνευματικό του κύρος τον οδήγησε να συμμετάσχει στις Βασιλικές Ακαδημίες της Ισπανίας, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανικής Βασιλικής Ακαδημίας (στην οποία ήταν πρόεδρος από το 1839 έως το 1862), της Βασιλικής Ακαδημίας Ιστορίας, της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών και της Βασιλικής Ακαδημίας Νομικών Επιστημών. Υπήρξε, τέλος, πρόεδρος του Αθήναιου της Μαδρίτης.[5]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ https://www.britannica.com/biography/Francisco-de-Paula-Martinez-de-la-Rosa-Berdejo-Gomez-y-Arroyo
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022.
- ↑ https://www.cervantesvirtual.com/portales/francisco_martinez_de_la_rosa/biografia/
- ↑ https://www.nuevatribuna.es/articulo/historia/martinez-rosa-liberalismo-moderado/20170206122057136410.html
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 http://www.biografiasyvidas.com/biografia/m/martinez_francisco.htm. Missing or empty
|title=(βοήθεια) - ↑ Gabinetes durante el reinado de Fernando VII.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- VV. AA., Diccionario biográfico del Trienio Liberal. Madrid: El Museo Universal, 1991.
- «Edipo, Tragedia de Martínez de la Rosa», de Álvaro Fernández Fernández (resumen del artículo)
- «Edipo, Martínez de la Rosa y Fernando VII: ¿intencionalidad política en la recreación de una tragedia griega?», de Álvaro Fernández Fernández.
- Pedro Pérez de la Blanca Sales, «Martínez de la Rosa y sus tiempos». Ariel, 2002.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Página dedicada a Francisco Martínez de la Rosa en la Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes.
- Martínez de la Rosa Αρχειοθετήθηκε 2007-03-12 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε Μάρτιος 12, 2007 στη Wayback Machine του Internet Archive, biografía por Paul Bitternut
- Francisco Martínez de la Rosa en Biografías y Vidas
- Obras digitalizadas de Francisco Martínez de la Rosa en la Biblioteca Digital Hispánica de la Biblioteca Nacional de España
- Obras de Francisco Martínez de la Rosa en la Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes