Χατζηγεωργάκης Σιώτος

Ο Γεώργιος ή Χατζη-Γεωργάκης Σιώτος (1776-1851) ήταν Τήνιος επιχειρηματίας της Κωνσταντινούπολης, μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ένας των κτητόρων της Παναγίας της Τήνου, επίτροπος του Πανελλήνιου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου (ΠΙΙΕΤ), πρωτεργάτης της ανέγερσης του ναού της Παναγίας και της ίδρυσης των σχολείων της Τήνου.

Χατζηγεωργάκης Σιώτος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Χατζηγεωργάκης Σιώτος (Ελληνικά)
Γέννηση	12  Μαρτίου 1776 Τήνος
Θάνατος	11  Φεβρουαρίου 1851
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσα	Ελληνικά
Ομιλούμενες γλώσσες	Ελληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	καινοτόμος επιχειρηματίας
Συγγενείς	Ιωάννης Σιώτης (εγγονός)
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στο χωριό Λεβεντάδος του δήμου Σωσθενείων της Τήνου, στις 12 Μαρτίου 1776. Ο πατέρας του, όταν ήταν ακόμα νέος, τον έστειλε στην Κωνσταντινούπολη όπου επιδόθηκε στο εμπόριο. Ύστερα από την οριστική του εγκατάσταση εκεί, παντρεύτηκε την Ζαφειρίτσα Πετρίδου, το έτος 1806. Πολύ θρησκευόμενος, επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους, εξού και η ονομασία “Χατζής”, και έκτοτε στην Τήνο ήταν γνωστός με το όνομα “Χατζη-Γεωργάκης". Το 1818 εξελέγη πρόεδρος της συντεχνίας των οινοπνευματοπωλών Κωνσταντινούπολης καθώς κατείχε το μεγαλύτερο από τα υπάρχοντα καταστήματα τέτοιου είδους στην περιοχή Κουμ Καπί. Η δε περιουσία του ξεπερνούσε τα δύο εκατομμύρια γρόσια. Έχοντας ιδιαίτερη αγάπη για την πατρίδα του και το χωριό του, αφού εξασφάλισε τις δουλειές του στην Κωνσταντινούπολη, εγκαταστάθηκε στην Τήνο, μεταβαίνοντας κάθε χρόνο στην Κωνσταντινούπολη για να κανονίσει τις υποθέσεις του καταστήματός του.

Το 1819, όταν κατοικούσε ακόμα στην Κωνσταντινούπολη, μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία από τον Νικόλαο Παξιμάδη, ο οποίος ήταν μέλος της Ανωτάτης Επιτροπής της Εταιρείας. Κάποιος όμως τον κατήγγειλε ως Φιλικό και σώθηκε με την επέμβαση ισχυρών Τούρκων, οι οποίοι τον αγαπούσαν πολύ, χάνοντας όμως ένα μικρό μέρος του χεριού του (φαίνεται ότι του έκοψαν ένα δάχτυλο). Για να ξεχαστεί αυτό το επεισόδιο διέφυγε στην Τήνο με όσο ρευστό μπορούσε να πάρει μαζί του κι εκεί εργάσθηκε για την απελευθέρωση. Όταν ξέσπασε η επανάσταση του 1821 ολόκληρη η περιουσία του δημεύθηκε επειδή θεωρήθηκε επαναστάτης και αγοράστηκε από κάποιον Οθωμανό. Ήταν από τους πρωτεργάτες της εύρεσης της εικόνας της Παναγίας τον Ιανουάριο 1823, γεγονός που αναθέρμανε τον αγώνα και τη πίστη των Ελλήνων αγωνιστών πολλοί των οποίων έσπευσαν στην Τήνο να προσκυνήσουν. Κατά το 1823 ο μητροπολίτης Τήνου Γαβριήλ τον όρισε επίτροπο του ιδρύματος. Η εκλογή του δικαιώθηκε καθώς όχι μόνο εργάστηκε με ζήλο για την ανέγερση ενός λαμπρού ναού αλλά πρωτοστάτησε στην ίδρυση ελληνικής σχολής, δημοτικών σχολείων και της γαλλικής σχολής. Ήταν επίσης αυτός που προσκάλεσε τον γνωστό ελληνοδιδάσκαλο Ευστράτιο Πέτρου τον Κυδωνιέα που διακρινόταν για τις φιλελεύθερες απόψεις του και μεθόδους διδασκαλίας του. Με τους υπόλοιπους επιτρόπους του ΠΙΙΕΤ διαμόρφωσαν τη Διαθήκη των Κτητόρων που διασφαλίζει τη χρηστή διαχείριση των οικονομικών του ιδρύματος μέχρι σήμερα. Ύστερα από δεκαετή συνεχή υπηρεσία στο ίδρυμα και αφού είδε το έργο του να ολοκληρώνεται, αποχώρησε.

Μετά το τέλος της επανάστασης, το 1831, βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη όπως φαίνεται από επιστολή του προς την Επιτροπή του ΠΙΙΕΤ για την κατασκευή επιταφίου για τον ναό Ευαγγελιστρίας Τήνου και πιθανόν σε μια προσπάθεια διεκδίκησης της περιουσίας του, την οποία όμως τελικά έχασε καθώς εξισώθηκε με αυτή του πλουσιότερου Οθωμανού στην Ελλάδα, του Πασά Κιαμήλ Μπέη της Κορίνθου ο οποίος είχε σκοτωθεί στην αρχή της επανάστασης.

Ήταν μετρίου αναστήματος, ευτραφής, φορούσε την τότε τοπική ενδυμασία (αντεριά), κατοικούσε τον χειμώνα στην πόλη και το καλοκαίρι στο χωριό. Δώρισε τον δεσποτικό θρόνο που είχε κατασκευαστεί το 1826, έργο βυζαντινό πολύ μεγάλης αξίας. Οι κάτοικοι του δήμου, εκτιμώντας την πείρα, τη γνώση του και την ευθύτητα του χαρακτήρα του τον ανακήρυξαν αντιπρόσωπο για όλες τις κοινοτικές υποθέσεις τους, δηλαδή “προεστό”, όπως τον έλεγαν οι ίδιοι. Πέθανε στις 11 Φεβρουαρίου 1851 και ετάφη στον νάρθηκα του ναού Ευαγγελιστρίας μαζί με τους υπόλοιπους κτήτορες του ναού.

Ο γιος του Αντώνιος Σιώτος σπούδασε φιλολογία και ιατρική και διακρίθηκε ως διευθυντής νοσοκομείων στην Κωνσταντινούπολη. Ο εγγονός του Ιωάννης Σιώτης επίσης ιατρός, διετέλεσε υπουργός Παιδείας στην Κυβένηση Συλιανού Γονατά και εισήγαγε το γρηγοριανό ημερολόγιο στην Ελλάδα.

Πηγές

• Ι.Ν. Κουμανούδης, 1964. Το αρχοντικόν του Χατζη-Γιωργάκη Σιώτου εις Καρυάς Τήνου, Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία: Χαριστήριον εις Αναστάσιον Κ. Ορλάνδον, τόμος Β', σελ.361-374.
• Α. Φλωράκης, "Τήνος, λαϊκός πολιτισμός", Εκδόσεις Το Ελληνικό Βιβλίο, Αθήνα 1971.
• Σ.Ν. Δελατόλας, "Η Καρυά της Τήνου και οι περί αυτήν οικισμοί", Πολιτιστικός Σύλλογος Καρυάς Τήνου, Εκδόσεις Δεδεμάδη, Αθήνα 2008.
• Μαρκ Μαζάουερ, "Χωρικοί, πρόκριτοι και κατάρρευση της αυτοκρατορίας: η Παναγία της Τήνου", Δίκτυα εξουσίας στη νεότερη Ελλάδα, Συλλογικός τόμος Μαρκ Μαζάουερ (επιμ), Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2014.