Το Χόουκαμ Χολ (αγγλ.: Holkham Hall) (προφ. /ˈhkəm/ ή /ˈhɒlkəm/ [5]) είναι ένα εξοχικό σπίτι του 18ου αι., που βρίσκεται δίπλα στο χωριό Χόουκαμ, στο Νόρφολκ της Αγγλίας. Το σπίτι κτίστηκε σε ρυθμό Παλλαδιανό για τον 1ο κόμη του Λέστερ (ήταν η 5η δημιουργία του τίτλου αυτού) [6] [7] από τον αρχιτέκτονα Γουίλιαμ Κεντ, με τη βοήθεια του αρχιτέκτονα και αριστοκράτη λόρδου Μπέρλινγκτον.

Χόουκαμ Χολ
Χάρτης
Είδοςμουσείο ιστορικού οικήματος και εξοχική κατοικία[1]
ΑρχιτεκτονικήΠαλλαντιανή αρχιτεκτονική
ΔιεύθυνσηWells-next-the-Sea NR23 1AB[2]
Γεωγραφικές συντεταγμένες52°57′0″N 0°48′11″E
Διοικητική υπαγωγήHolkham[3]
ΧώραΗνωμένο Βασίλειο[4]
Έναρξη κατασκευής1734
ΙδιοκτήτηςThomas Coke, 1st Earl of Leicester, Margaret Coke, Countess of Leicester, Thomas Coke, 1st Earl of Leicester, Thomas Coke, 2nd Earl of Leicester, Thomas Coke, 3rd Earl of Leicester, Thomas Coke, 4th Earl of Leicester, Thomas Coke, 5th Earl of Leicester, Anthony Coke, 6th Earl of Leicester, Edward Coke, 7th Earl of Leicester και Thomas Coke, 8th Earl of Leicester
ΑρχιτέκτοναςWilliam Kent
ΧρηματοδότηςThomas Coke, 1st Earl of Leicester
Προστασίαδιατηρητέο κτίριο Βαθμού 1 (από 1951)
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα
Το Χόουκαμ Χολ. Η αυστηρή Παλλαδιανή, νότια πρόσοψη με την ιωνική στοά της στερείται θυρεών ή σχεδίων· ούτε ένα τυφλό παράθυρο δεν σπάει το κενό μεταξύ των παραθύρων και της οροφής, ενώ τα κάτω παράθυρα είναι απλώς εσοχές στην αδρή τοιχοποΐα. Το μόνο ίχνος διακόσμησης είναι τα δύο βενετσιάνικα παράθυρα.

Το Χόουκαμ Χολ είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα της αναβίωσης του Παλλαδιανού αρχιτεκτονικού ρυθμού και η σοβαρότητα τού σχεδιασμού του είναι πιο κοντά στα ιδανικά τού Αντρέα Παλλάντιο, από πολλά άλλα πολυάριθμα Παλλαδιανά σπίτια. Το κτήμα Χόουκαμ δημιουργήθηκε από τον σερ Έντουαρντ Κόουκ, τον ιδρυτή της περιουσίας της οικογένειάς του. Αγόρασε το μέγαρο Νηλς το 1609, αν και δεν έζησε ποτέ εκεί, και έκανε πολλές άλλες αγορές γης στο Νόρφολκ για να προικίσει τους έξι γιους του. Ο τέταρτος γιος του, ο Τζον, κληρονόμησε τη γη και παντρεύτηκε την κληρονόμο Μέριελ Γουίτλυ το 1612. Έκαναν αρχικά το Χιλ Χολ σπίτι τους, αλλά ως το 1659 ο Τζον είχε πλήρη ιδιοκτησία και των τριών αρχοντικών του Χόουκαμ. Είναι το προγονικό σπίτι της οικογένειας Κόουκ, που μέλη της έγιναν κόμητες του Λέστερ

Το εσωτερικό του Χολ είναι πολυτελές, αλλά -σύμφωνα με τα πρότυπα της εποχής- απλά διακοσμημένο και επιπλωμένο. Ο διάκοσμος χρησιμοποιείται με τέτοια λιτότητα, που έγινε δυνατό να διακοσμηθούν τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια δωμάτια με το ίδιο στυλ, χωρίς να υποβαθμιστούν τα πρώτα. [8] Η κύρια είσοδος οδηγεί στη Μαρμάρινη Αίθουσα, η οποία είναι στην πραγματικότητα κατασκευασμένη από ροζ αλάβαστρο του Ντέρμπυσαϊρ. Αυτό οδηγεί στον όροφο των ευγενών (piano nobile), δηλ. στον πρώτο όροφο με τα δημόσια δωμάτια. Το πιο εντυπωσιακό από αυτά είναι το Σαλόνι, το οποίο έχει τοίχους επενδεδυμένους με κόκκινο βελούδο. Κάθε ένα από τα μεγάλα δημόσια δωμάτια είναι συμμετρικό στη διάταξη και τον σχεδιασμό του. Σε ορισμένα δωμάτια, οι ψεύτικες πόρτες είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί πλήρως αυτό το ισορροπημένο αποτέλεσμα.

Αρχιτέκτονες και προστάτες Επεξεργασία

 
Το Χόουκαμ Χολ. Σε πρώτο πλάνο, δεξιά, μία από τις τέσσερεις πανομοιότυπες πτέρυγες.

Το Χόουκαμ κτίστηκε από τον Τόμας Κόουκ, 1ο κόμη του Λέστερ, [7] που γεννήθηκε το 1697. [9] Καλλιεργημένος και πλούσιος άνθρωπος, ο Κόουκ έκανε τη Μεγάλη Περιοδεία στη νεότητά του, λείποντας από την Αγγλία για έξι χρόνια, μεταξύ 1712 και 1718. Είναι πιθανό να είχε συναντήσει τόσο τον Μπέρλινγκτον -τον αριστοκρατικό αρχιτέκτονα στην πρώτη γραμμή του κινήματος της Παλλαδιανής αναβίωσης στην Αγγλία- όσο και τον Γουίλιαμ Κεντ στην Ιταλία το 1715 και ότι στη χώρα αυτή του Παλλαδιανισμού συνελήφθη η ιδέα του μεγάρου στο Χόουκαμ. [10] Ο Κόουκ επέστρεψε στην Αγγλία, όχι μόνο με μία νεοαποκτηθείσα βιβλιοθήκη, αλλά και με μία συλλογή έργων τέχνης και γλυπτικής, για να εφοδιάσει το νέο του μέγαρο. Ωστόσο μετά την επιστροφή του έζησε μία μάταιη ζωή, απασχολημένος με το ποτό, τα τυχερά παιχνίδια και το κυνήγι· ήταν κορυφαίος υποστηρικτής των κοκορομαχιών. [11] Έκανε μία καταστροφική επένδυση στην Εταιρεία των Νοτίων Θαλασσών και όταν έσκασε η φούσκα των Νοτίων Θαλασσών το 1720, οι απώλειες που προέκυψαν καθυστέρησαν την κατασκευή του προγραμματισμένου νέου εξοχικού κτήματος του Κόουκ για περισσότερο από δέκα χρόνια. Ο Κόουκ, ο οποίος έγινε κόμης του Λέστερ το 1744, απεβίωσε το 1759 -πέντε χρόνια πριν από την ολοκλήρωση του Χόουκαμ-, χωρίς να έχει ανακτήσει πλήρως τις οικονομικές του απώλειες. Η σύζυγος τού Τόμας, η λαίδη Μαργαρίτα Τούφτον κόμισσα του Λέστερ (1700–1775), επέβλεψε το τελείωμα και την επίπλωση του σπιτιού.

Αν και ο Κόουλεν Κάμπμπελ απασχολήθηκε από τον Τόμας Κόουκ στις αρχές της δεκαετίας του 1720, τα παλαιότερα υφιστάμενα σχέδια εργασίας και κατασκευής για το Χόουκαμ σχεδιάστηκαν από τον Μάθιου Μπρέτινγκαμ, υπό την επίβλεψη του Τόμας Κόουκ, το 1726. Αυτά ακολούθησαν τις οδηγίες και τα ιδεώδη για την κατοικία, όπως ορίστηκαν από τους Κεντ και Μπέρλινγκτον. Η επιλογή της αναβίωσης του Παλλαδιανού στυλ έκανε αυτή τη στιγμή την επανεμφάνισή του στην Αγγλία. Το στυλ είχε κάνει μία σύντομη εμφάνιση στην Αγγλία πριν από τον Εμφύλιο Πόλεμο, όταν παρουσιάστηκε από τον Ίνιγκο Τζόουνς. [12] Ωστόσο μετά την Αποκατάσταση, αντικαταστάθηκε από το λαοφιλές μπαρόκ στυλ. Η «Παλλαδιανή αναβίωση», δημοφιλής τον 18ο αι., βασίστηκε στη δημοσίευση των έργων του Ιταλού αρχιτέκτονα του 16ου αι. Αντρέα Παλλάντιο. Ωστόσο δεν τήρησε τους αυστηρούς κανόνες αναλογιών τού Παλλάντιο. Το στυλ τελικά εξελίχθηκε σε αυτό, που γενικά αναφέρεται ως Γεωργιανό, [13] ακόμη δημοφιλές στη σημερινή Αγγλία. Ήταν το επιλεγμένο στυλ για πολυάριθμες κατοικίες, τόσο στην πόλη όσο και στη χώρα, αν και το Χόουκαμ είναι εξαιρετικό, τόσο για τη λιτότητα τού σχεδιασμού του, όσο και για το ότι είναι πιο κοντά από ό,τι οι περισσότερες κατοικίες, που σχεδιάστηκαν πιστά στα ιδανικά του Παλλάντιο.

Παρόλο που ο Τόμας Κόουκ επέβλεψε το έργο, ανέθεσε τα επιτόπια αρχιτεκτονικά καθήκοντα στον τοπικό του Νόρφολκ αρχιτέκτονα Μάθιου Μπρέτινγκαμ, ο οποίος εργαζόταν ως επιτόπιος γραμματέας έργων. Ο Μπρέτινγκαμ ήταν ήδη αρχιτέκτονας του κτήματος και λάμβανε 50 £ ετησίως (περίπου 8.000 λίρες με τιμές του 2021 [11]) σε αντάλλαγμα για «τη φροντίδα των κτηρίων της κυριότητας». [14] Είχε επίσης επιρροή στον σχεδιασμό του μεγάρου, αν και απέδωσε τον σχεδιασμό της Μαρμάρινης Αίθουσας στον ίδιο τον Κόουκ. Ο Γουίλιαμ Κεντ ήταν κυρίως υπεύθυνος για τους εσωτερικούς χώρους του νοτιοδυτικού περιπτέρου, δηλ. του οικογενειακού συγκροτήματος, ιδιαίτερα της Μακράς Βιβλιοθήκης. Ο Κεντ παρήγαγε μία ποικιλία εναλλακτικών εξωτερικών χώρων, προτείνοντας μία πολύ πιο πλούσια διακόσμηση από ό,τι ήθελε ο Κόουκ. Ο Μπρέτινγκαμ περιέγραψε το κτίριο του Χόουκαμ ως «το σπουδαίο έργο της ζωής μου» και όταν δημοσίευσε τα «Σχέδια και Οικοδόμηση της κατοικίας του τελευταίου κόμη του Λέστερ στο Χόουκαμ», χαρακτήρισε ανυπόμονα τον εαυτό του ως μοναδικό αρχιτέκτονα, χωρίς να αναφέρει τη συμμετοχή του Κεντ. Ωστόσο σε μία μεταγενέστερη έκδοση του βιβλίου, ο γιος τού Μπρέτινγκαμ παραδέχτηκε ότι «η γενική ιδέα δόθηκε για πρώτη φορά από τους κόμητες του Λέστερ και Μπέρλινγκτον, με τη βοήθεια του κου Γουίλιαμ Κεντ».

Το 1734 τέθηκαν τα πρώτα θεμέλια. Ωστόσο το κτίσιμο έπρεπε να συνεχιστεί για τριάντα χρόνια, μέχρι την ολοκλήρωση της μεγάλης κατοικίας το 1764. [15]

Σχέδιο Επεξεργασία

 
Απλοποιημένο, χωρίς κλίμακα σχέδιο του ορόφου των ευγενών στο Χόουκαμ, που δείχνει τις τέσσερις συμμετρικές πτέρυγες σε κάθε γωνία του κύριου μπλοκ. Ο Νότος είναι στην κορυφή του σχεδίου. Α Μαρμάρινη αίθουσα, B Σαλόνι, C Γλυπτοθήκη με οκταγωνικές εξέδρες σε κάθε άκρο, D Τραπεζαρία (η κλασική αψίδα δίνει πρόσβαση στην ελικοειδή και διακριτική διαδρομή, με την οποία το φαγητό έφτανε στην τραπεζαρία από τη μακρινή κουζίνα), E η νότια στοά, F η Βιβλιοθήκη στην αυτόνομη οικογενειακή πτέρυγα IV, L το Πράσινο δημόσιο Υπνοδωμάτιο, Ο το Παρεκκλήσιο.

Το Παλλαντιανό στυλ θαυμάστηκε από τους Γουίγκς (Φιλελεύθερους) όπως ήταν ο Τόμας Κόουκ, ο οποίος προσπάθησε να ταυτιστεί με τους Ρωμαίους της αρχαιότητας. Ο Κεντ ήταν υπεύθυνος για την εξωτερική εμφάνιση του Χόουκαμ· βάσισε στο σχέδιό του στην άκτιστη βίλα Μοτσενίγκο του Παλλάντιο, [16] όπως εμφανίζεται στο I Quattro Libri dell' Architettura, αλλά με τροποποιήσεις.

Τα σχέδια για το Χόουκαμ ήταν για μόνο ένα μεγάλο κεντρικό συγκρότημα δύο ορόφων, που περιείχε στον όροφο των ευγενών, με μία σειρά από συμμετρικά ισορροπημένες δημόσιες αίθουσες που βρίσκονταν γύρω από δύο αυλές. Καμία υπόδειξη αυτών των αυλών δεν δίνεται εξωτερικά· προορίζονται για φωτισμό, παρά για αναψυχή ή αρχιτεκτονική αξία. Αυτό το μεγάλο κεντρικό μπλοκ πλαισιώνεται από τέσσερα μικρότερα, ορθογώνια μπλοκ ή πτέρυγες [17], που σε κάθε γωνία τους συνδέονται με το κυρίως μπλοκ, όχι από μεγάλες κιονοστοιχίες -όπως θα ήταν ο κανόνας στην αρχιτεκτονική των Παλλάντιο-, αλλά από σύντομους διώροφους διαδρόμους. [10]

Το εξωτερικό Επεξεργασία

Η εξωτερική εμφάνιση του Χόουκαμ μπορεί καλύτερα να περιγραφεί ως ένα τεράστιο ρωμαϊκό παλάτι. [18] Ωστόσο, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα αρχιτεκτονικά σχέδια, δεν είναι ποτέ τόσο απλό. Το Χόουκαμ είναι μία Παλλαδιανή κατοικία, αλλά ακόμη και σύμφωνα με τα Παλλαδιανά πρότυπα, η εξωτερική εμφάνιση είναι λιτή και στερείται διακόσμησης. Αυτό σχεδόν σίγουρα μπορεί να οφείλεται στον ίδιο τον Κόουκ. Ο επιτόπιος επιβλέπων αρχιτέκτονας Μάθιου Μπρέτινγκαμ ανέφερε, ότι ο Κόουκ χρειαζόταν και ζητούσε «ευρυχωρία», το οποίο μπορεί να ερμηνευτεί ως άνεση. Ως εκ τούτου, τα δωμάτια που φωτίζονταν επαρκώς από ένα παράθυρο, είχαν μόνο ένα, καθώς ένα δεύτερο θα μπορούσε να βελτιώσει την εξωτερική εμφάνιση, αλλά θα μπορούσε να έχει κάνει ένα δωμάτιο κρύο ή άσχημο. Ως αποτέλεσμα, τα λίγα παράθυρα στον όροφο των ευγενών, αν και συμμετρικά τοποθετημένα και ισορροπημένα, φαίνονται χαμένα σε μία θάλασσα από τούβλο. Αυτά τα κίτρινα τούβλα φτιάχτηκαν ως ακριβή αντίγραφα των αρχαίων ρωμαϊκών τούβλων ειδικά για το Χόουκαμ. Επάνω από τα παράθυρα του piano nobile, όπου σε ένα πραγματικό Παλλαδιανό κτήριο θα ήταν τα παράθυρα ενός μεσόροφου, δεν υπάρχει τίποτε. Ο λόγος γι' αυτό είναι το διπλό ύψος των δημοσίων δωματίων στον όροφο των ευγενών. Ωστόσο, ούτε καν ένα τυφλό παράθυρο, όπως αυτά που φαίνεται συχνά στα έργα του Παλλάντιο, δεν επετράπη να μετριάσει τη σοβαρότητα της πρόσοψης. Στο ισόγειο, οι από αδρές πέτρες τοίχοι είναι τρυπημένοι από μικρά παράθυρα, που θυμίζουν μία φυλακή, παρά μία μεγαλοπρεπή κατοικία. Ένας αρχιτεκτονικός σχολιαστής, ο Νάιτζελ Νίκολσον, έχει περιγράψει την κατοικία ότι μοιάζει τόσο λειτουργική, όσο μία Πρωσική σχολή ιππασίας. [19]

Η κύρια, ή η νότια πρόσοψη, είναι 344 πόδια (104.9 μ.) σε μήκος (από τη μία πτέρυγα ως στην άλλη)· η αυστηρότητά της μειώνεται στον όροφο των ευγενών μόνο από μία μεγάλη στοά έξι κιόνων. Κάθε άκρο του κεντρικού μπλοκ τερματίζεται με μία προέκταση με ένα βενετσιάνικο παράθυρο, η οποία φέρει έναν μονόροφο τετράγωνο πύργο και στην κορυφή μία στέγη, παρόμοια με εκείνη που χρησιμοποίησε ο Ίνιγκο Τζόουνς στο Γουίλτον Χάουζ σχεδόν έναν αιώνα νωρίτερα. [20] Μία πανομοιότυπη στοά σχεδιάστηκε από τους Ίνιγκο Τζόουνς και Άιζακ ντε Κάους για την Παλλαδιανή πρόσοψη στο Γουίλτον, αλλά αυτό δεν εκτελέστηκε ποτέ.

Οι πλευρικές πτέρυγες περιέχουν υπηρεσίες και δευτερεύοντα δωμάτια: την οικογενειακή πτέρυγα στα νοτιοδυτικά, την πτέρυγα των επισκεπτών στα βορειοδυτικά· το παρεκκλήσιο προς τα νοτιοανατολικά· και την πτέρυγα της κουζίνας στα βορειοανατολικά. Η εξωτερική εμφάνιση κάθε πτέρυγας είναι πανομοιότυπη: τρεις όγκοι, ο ένας χωρισμένος από τον άλλο από μία στενή εσοχή καθ' ύψος· ο μεσαίος έχει έναν επιπλέον όροφο. Κάθε όγκος φέρει ένα αδιακόσμητο αέτωμα. Η σύνθεση με την πέτρα, τις εσοχές, τα διαφορετικά αετώματα και τις καπνοδόχους των τεσσάρων πτερύγων, σχεδόν θυμίζει το αγγλικό μπαρόκ στυλ υπέρ 10 χρόνια νωρίτερα, που χρησιμοποιήθηκε στο Σήτον Ντέλαβαλ Χολ [21] από τον σερ Τζον Βάνμπρουγκ. Μία από αυτές τις πτέρυγες, όπως και στο μετέπειτα Κέντλστον Χολ, ήταν ένα αυτόνομο εξοχικό σπίτι, για να φιλοξενήσει την οικογένεια, όταν τα κρατικά δωμάτια στο κεντρικό μπλοκ δεν ήταν σε χρήση.

Η μονόροφη βεράντα στην κεντρική βόρεια είσοδο σχεδιάστηκε το 1850 από τον Σάμιουελ Σάντερς Τιούλον, αν και στυλιστικά είναι αδιαχώριστη από το κτήριο του 18ου αι.

Εσωτερικό Επεξεργασία

 
Η Μαρμάρινη Αίθουσα είναι το χωλ.

Μέσα στο σπίτι, το Παλλαδιανό στυλ φθάνει σε ύψος και μεγαλείο, που σπάνια εμφανίζεται σε οποιοδήποτε άλλη κατοικία στην Αγγλία. Στην πραγματικότητα, έχει περιγραφεί ως "το καλύτερο Παλλαδιανό εσωτερικό στην Αγγλία". [22] Το μεγαλείο του εσωτερικού επιτυγχάνεται με την απουσία υπερβολικής διακόσμησης και αντικατοπτρίζει το γούστο, που είχε ο Κεντ σε όλη τη σταδιοδρομία του για «την ευγλωττία της απλής επιφάνειας». [23] Οι εργασίες για τους εσωτερικούς χώρους έγιναν από το 1739 έως το 1773. Τα πρώτα κατοικήσιμα δωμάτια βρίσκονταν στην οικογενειακή πτέρυγα και ήταν σε χρήση από το 1740, ενώ η Μακρά Βιβλιοθήκη ήταν το πρώτο μεγάλο εσωτερικό, που ολοκληρώθηκε το 1741. Μεταξύ των τελευταίων που ολοκληρώθηκαν και υπό την πλήρη επίβλεψη της λαίδης Λέστερ, είναι το παρεκκλήσι με το αλαβάστρινο γλυπτό βωμού.

Η είσοδος στην κατοικία γίνεται μέσα από τη Μαρμάρινη Αίθουσα (αν και το κύριο οικοδομικό υλικό του κτιρίου είναι στην πραγματικότητα το ροζ αλάβαστρο του Ντέρμπυσαϊρ), που διαμορφώθηκε από τον Κεντ σαν μία ρωμαϊκή βασιλική. Το δωμάτιο έχει ύψος πάνω από 50 πόδια (15 μ.) από το δάπεδο μέχρι την οροφή και κυριαρχείται από την ευρεία -από λευκό μάρμαρο- σειρά σκαλιών, που οδηγεί στην περιβάλουσα στοά ή περιστύλιο: εδώ ιωνικοί κίονες, επενδεδυμένοι από αλάβαστρο, στηρίζουν τη φατνωτή, επίχρυση οροφή, αντιγραφή από ένα σχέδιο του Ίνιγκο Τζόουνς εμπνευσμένο από το Πάνθεον της Ρώμης. Οι κυματοειδείς στήλες πιστεύεται ότι είναι αντίγραφα εκείνων του ναού της Fortuna Virilis, επίσης στη Ρώμη. Γύρω από την αίθουσα υπάρχουν αγάλματα σε κόγχες. Αυτά είναι κυρίως γλυπτά αντίγραφα από κλασικές θεότητες.

Η σειρά σκαλοπατιών της αίθουσας οδηγεί στον όροφο των ευγενών (piano nobile) και στα δημόσια δωμάτια. Το πιο μεγάλο, το Σαλόνι, βρίσκεται ακριβώς πίσω από τη μεγάλη στοά, με τους τοίχους του επενδεδυμένους με μοτίβο κόκκινο κάφοϊ (ένα μείγμα από μαλλί, λινό και μετάξι) και μία φατνωτή, επίχρυση οροφή. [24] Σε αυτό το δωμάτιο κρέμεται η Επιστροφή από την Αίγυπτο του Π.-Π. Ρούμπενς. Στη Μεγάλη Περιοδεία του, ο κόμης απέκτησε μία συλλογή ρωμαϊκών αντιγράφων ελληνικής και ρωμαϊκής γλυπτικής, η οποία περιέχεται στην εκτεταμένη Γλυπτοθήκη, η οποία εκτείνεται σε όλο το μήκος του σπιτιού από βορρά προς νότο.

Η Βόρεια Τραπεζαρία, ένα κυβικό δωμάτιο με πλευρά 27 πόδια (8.2 μ.) περιέχει ένα χαλί Άξμινστερ, που αντικατοπτρίζει τέλεια το σχέδιο επάνω στην οροφή. Μία προτομή του Αιλίου Βέρου, που βρίσκεται σε μία κόγχη στον τοίχο αυτού του δωματίου, βρέθηκε κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης στο Νεττούνο (λιμανιού κοντά στη Ρώμη). Μία κλασική αψίδα δίνει στο δωμάτιο έναν αέρα σχεδόν ναού. Η αψίδα στην πραγματικότητα, περιέχει κρυφή πρόσβαση στο λαβύρινθο των διαδρόμων και στενών σκαλών, που οδηγούν μακριά στις κουζίνες και τους χώρους εξυπηρέτησης του σπιτιού.

Κάθε γωνία της ανατολικής πλευράς του κύριου μπλοκ περιέχει ένα τετράγωνο σαλόνι φωτισμένο από ένα τεράστιο βενετσιάνικο παράθυρο, ένα από αυτά -το Δωμάτιο με τα Τοπία- έχει κρεμασμένους πίνακες των Κλωντ Λωρραίν και Γκασπάρ Πουσέν. Όλα τα μεγάλα δημόσια δωμάτια έχουν συμμετρικούς τοίχους, ακόμη και όταν αυτό συνεπάγεται την αντιστοίχιση πραγματικών με ψευδείς πόρτες. Τα μεγάλα δωμάτια διαθέτουν επίσης περίτεχνα λευκά και πολύχρωμα μαρμάρινα τζάκια, τα περισσότερα με σκαλίσματα και γλυπτά, κυρίως εργασία του Τόμας Κάρτερ· ο Τζόζεφ Πίκφορντ σκάλισε το τζάκι στη Γλυπτοθήκη. [9] Μεγάλο μέρος των επίπλων στα δημόσια δωμάτια σχεδιάστηκε επίσης από τον Γουίλιαμ Κεντ, με ένα εντυπωσιακό κλασικιστικό μπαρόκ τρόπο.

Τόσο συγκρατημένη είναι η εσωτερική διακόσμηση των κρατικών δωματίων, ή με τα λόγια του Τζέιμς Λης-Μιλν, «αγνή», ώστε τα μικρότερα, πιο ιδιωτικά δωμάτια στην οικογενειακή νοτιοδυτική πτέρυγα ήταν διακοσμημένα με παρόμοια τεχνοτροπία, χωρίς να είναι υπερβολικά. Η Μεγάλη Βιβλιοθήκη που πιάνει όλο το μήκος της πτέρυγας, περιέχει ακόμη τη συλλογή βιβλίων που απέκτησε ο Τόμας Κόουκ στη Μεγάλη Περιοδεία του στην Ιταλία, όπου είδε για πρώτη φορά τις Παλλαδιανές βίλες, που ενέπνευσαν το Χόουκαμ. [10]

Το δημόσιο Πράσινο Υπνοδωμάτιο είναι το κύριο υπνοδωμάτιο. Είναι διακοσμημένο με πίνακες ζωγραφικής και ταπισερί, συμπεριλαμβανομένων έργων των Πωλ Σώντερς και Τζορτζ-Σμιθ Μπράντσω. Λέγεται ότι, όταν επισκέφθηκε το Χόουκαμ η βασίλισσα Μαίρη, η «άσεμνη» απεικόνιση του Γκάβιν Χάμιλτον για τον Δία που χαϊδεύει την Ήρα θεωρήθηκε ακατάλληλη για τα μάτια αυτής της κυρίας και το έργο εξορίστηκε στις σοφίτες». [25]

Ο γύρω χώρος Επεξεργασία

 
Ο οβελίσκος, 1730.
 
Η λίμνη Χόουκαμ.
 
Το Μνημείο Λέστερ, στους χώρους γύρω από το Χόουκαμ Χολ.
 
Χάρτης του κτήματος από το 1946.

Οι εργασίες για τα σχέδια του Γουίλιαμ Κεντ στο πάρκο ξεκίνησαν το 1729, αρκετά χρόνια πριν από την κατασκευή του σπιτιού. Αυτή η εκδήλωση εορτάστηκε από την κατασκευή το 1730 του οβελίσκου, [9] ύψους 80 ποδών (24,4 μ.), που στέκεται στο υψηλότερο σημείο του πάρκου. Βρίσκεται περισσότερο από μισό μίλι προς τα νότια, επάνω στον άξονα που περνά από το κέντρο του σπιτιού. Μία λεωφόρος με δενδροστοιχίες εκτείνεται ένα μίλι πιο νότια του οβελίσκου. Χιλιάδες δέντρα φυτεύτηκαν σε μία ως τότε ανεμοδαρμένη γη· έως το 1770 το πάρκο κάλυπτε 1500 έικρ (6.070 στρέμματα).

Άλλα κτίρια κήπου που σχεδίασε ο Κεντ είναι -κοντά στο άκρο της λεωφόρου- η Θριαμβική Αψίδα, που σχεδιάστηκε το 1739, αλλά ολοκληρώθηκε μόνο το 1752 και ο θολωτός δωρικός ναός (1730-1735) στο δάσος κοντά στον οβελίσκο. Στη Μαρμάρινη Αίθουσα, επάνω από την κύρια είσοδο του σπιτιού, βρίσκεται η επιγραφή:

Αυτή η έδρα, σε ένα ανοιχτό άγονο κτήμα
σχεδιάστηκε, φυτεύτηκε, κτίστηκε, διακοσμήθηκε
και κατοικήθηκε στα μέσα του 18ου αι.
Από τον Κόουκ, κόμη του Λέστερ. [26]

Υπό τον Κόουκ του Νόρφολκ, τον ανιψιό και κληρονόμο του κτήτορα, έγιναν εκτεταμένες βελτιώσεις στο πάρκο και όταν αυτός απεβίωσε το 1842 το πάρκο είχε μεγαλώσει στη σημερινή έκτασή του των 3000 έικρ (12.140 στρέμματα). Εκτός από τη φύτευση περισσότερων από ένα εκατομμύριο δέντρων στο κτήμα, ο Κόουκ χρησιμοποίησε τον αρχιτέκτονα Σάμιουελ Γουάιατ για να σχεδιάσει πολλά κτήρια, [27] συμπεριλαμβανομένης μίας σειράς αγροτικών κτηρίων και αγροικιών σε απλοποιημένο νεοκλασικό στιλ και, το 1780, τα νέα περιφραγμένα περιβόλια, που καλύπτουν 6 έικρ (24,28 στρέμματα). Τα περιβόλια βρίσκονται στα δυτικά της λίμνης και περιλαμβάνουν: ένα μέρος με συκιές, ένα με ροδακινιές, έναν αμπελώνα και άλλα θερμοκήπια. Τα σχέδια του Γουάιατ κορυφώθηκαν περί το 1790 με τη Μεγάλη Σιταποθήκη, που βρίσκεται στο πάρκο, μισό μίλι νοτιοανατολικά του οβελίσκου. Το κόστος κάθε αγροκτήματος ήταν περίπου 1.500 £ έως 2.600 £: τα Lodge Farm, Castle Acre, κόστισαν 2.604 £, 6 σελ., 5 πεν. το 1797–1800. Η λίμνη στα δυτικά του σπιτιού, αρχικά μία ελώδης εσοχή ή κολπίσκος από τη Βόρεια Θάλασσα, δημιουργήθηκε το 1801-1803 από τον κηπουρό τοπίου Γουίλιαμ Ημς.

Μετά το τέλος τού Κόουκ, έγινε σε ανάμνησή του το Μνημείο του Λέστερ, που σχεδιάστηκε από τον Γουίλιαμ Ντόνθορν και ανεγέρθηκε το 1845-1848 [28] με κόστος στους ιδιοκτήτες του κτήματος 4.000 £. Το μνημείο αποτελείται από μία κορινθιακή κολόνα 120 ποδών (36,6 μ.) σε ύψος, που φέρει ένα τύμπανο, το οποίο στηρίζει ένα φύλλο σιταριού και έναν πλίνθο διακοσμημένο με ανάγλυφα σκαλισμένα από τον Τζον Χένινγκ Τζούνιορ. Οι γωνίες του πλίνθου στηρίζουν γλυπτά ενός βοδιού, ενός προβάτου, ενός άροτρου και ενός εργαλείου σποράς. Το έργο του Κόουκ να αυξήσει την απόδοση του αγροκτήματος είχε ως αποτέλεσμα το εισόδημα από μισθώματα του κτήματος να αυξάνεται μεταξύ 1776 και 1816 από £ 2.200 σε £ 20.000 και είχε σημαντική επιρροή στις γεωργικές μεθόδους στη Βρετανία.

Το 1850 ο Τόμας Κόουκ, 2ος κόμης του Λέστερ, κάλεσε τον αρχιτέκτονα Γουίλιαμ Μπαρν να χτίσει νέους στάβλους στα ανατολικά του σπιτιού, σε συνεργασία με τον Γ.-Α. Νέσφηλντ, ο οποίος σχεδίασε τα παρτέρια. Οι εργασίες ξεκίνησαν ταυτόχρονα στις βεράντες που περιβάλλουν την κατοικία. Αυτό το έργο συνεχίστηκε μέχρι το 1857 και περιελάμβανε, στο νότο και στον άξονα με το σπίτι, τη μνημειακή κρήνη του Αγίου Γεωργίου και του Δράκου που χρονολογείται περί το 1849–57 με τη γλυπτική σύνθεση του Τσαρλς-Ρέυμοντ Σμιθ. Στα ανατολικά του σπιτιού και με θέα στη βεράντα, ο Μπερν σχεδίασε τον μεγάλο λίθινο θερμοκήπιο για πορτοκαλιές: σε αυτό οι τρεις κεντρικές αψίδες φέρουν αέτωμα και οι δύο πτέρυγες έχουν τρεις αψίδες οι καθεμία. Ο πορτοκαλεώνας αυτός είναι τώρα χωρίς στέγη και χωρίς τζάμια.

Το Χόουκαμ σήμερα Επεξεργασία

Το κόστος κατασκευής του Χόουκαμ πιστεύεται ότι ήταν περίπου 90.000 £. [29] Αυτό το τεράστιο κόστος κατέστρεψε σχεδόν τους κληρονόμους του 1ου κόμη, αλλά είχε το αποτέλεσμα ότι δεν μπορούσαν οικονομικά να αλλάξουν το σπίτι, ώστε να ταιριάζει με τις νέες προτιμήσεις τους. Έτσι το σπίτι παρέμεινε σχεδόν ανέγγιχτο από την ολοκλήρωσή του το 1764. Σήμερα, αυτό το τέλειο, μάλλον σοβαρό, παράδειγμα Παλλαδιανού ρυθμού βρίσκεται στην καρδιά ενός ακμάζοντος ιδιωτικού κτήματος περίπου 25000 έικρ (101.171 στρεμμάτων). [25] Αν και είναι ανοιχτό για το κοινό τις Κυριακές, τις Δευτέρες και τις Πέμπτες, εξακολουθεί να είναι η οικογενειακή κατοικία των κομήτων του Λέστερ του Χόουκαμ. [30]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

  • Συλλογές τέχνης του Holkham Hall

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. vocaleyes.co.uk/research/heritage-access-2022/benchmark/. Ανακτήθηκε στις 8  Φεβρουαρίου 2023.
  2. Mapping Museums. museweb.dcs.bbk.ac.uk/Museum/mm.hha.077.
  3. Ανακτήθηκε στις 11  Μαρτίου 2021.
  4. vocaleyes.co.uk/research/heritage-access-2022/benchmark/. Ανακτήθηκε στις 9  Φεβρουαρίου 2023.
  5. «Holkham Hall». Collins Dictionary. n.d. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2014. 
  6. Thomas Coke, 1st Earl of Leicester (fifth creation)(1697–1759), the builder of Holkham, should not be confused with his great-nephew Thomas Coke, 1st Earl of Leicester (seventh creation) (1754–1842), the celebrated agrarian known as "Coke of Norfolk", who also lived at Holkham Hall. Thomas Coke, 1st Earl of Leicester (builder of Holkham), died without surviving sons, hence his Earldom terminated. Holkham subsequently passed to Thomas Coke's nephew Wenman Roberts who assumed the Coke surname but could not inherit the title. It was Roberts's son, Thomas Coke, born in 1754, for whom the title "Earl of Leicester, of Holkham in the County of Norfolk", was created in 1837. The new title was an honour granted in recognition of Coke's services to politics and agriculture. As this earldom was of a new creation, he too became the 1st Earl. It is his descendant Thomas Coke, 8th Earl of Leicester, who resides at Holkham today. The surname "Coke" is pronounced "Cook".
  7. 7,0 7,1 The Earldom of Leicester has been, to date, created seven times. Thomas Coke, the builder of Holkham, was the 1st Earl of the fifth creation. His grand nephew Thomas Coke was the 1st Earl of the seventh creation.
  8. Nicolson, p.237
  9. 9,0 9,1 9,2 Hiskey, Christine. "The Building of Holkham Hall: Newly Discovered Letters". Architectural History. Volume 40, 1997. 144–158.
  10. 10,0 10,1 10,2 Wilson, Michael I. "William Kent: Architect, Designer, Painter, Gardener, 1685–1748". Routledge, 1984. 173–176. (ISBN 0-7100-9983-5)
  11. Hugh Montgomery-Massingberd, Christopher Simon Sykes. "Great houses of England and Wales". London: Laurence King Publishing, 1994. 336. (ISBN 1-85669-053-9)
  12. Lees-Milne, James. "The Age of Inigo Jones". London: B. T. Batsford, 1953. 54–56.
  13. Downs, Joseph. "The Tower Hill Room". Bulletin of the Pennsylvania Museum. Volume 21, No. 96, October 1925. 4–11.
  14. Colvin, H. M. "A Biographical Dictionary of English Architects, 1660-1840". Cambridge, MA: Harvard University Press, 1954. 91.
  15. Summerson, 204.
  16. Watkin, David. "A History of Western Architecture". Laurence King Publishing, 2005. 375. (ISBN 1-85669-459-3)
  17. Jones, Nigel R. "Architecture of England, Scotland and Wales". Greenwood Press, 2005. 145. (ISBN 0-313-31850-6)
  18. Prior, Nick. "Museums and Modernity: Art Galleries and the Making of Modern Culture". Berg Publishers, 2002. 73. (ISBN 1-85973-508-8)
  19. Nicolson, 234.
  20. Turner, Jane. The dictionary of art. Grove Publications, 1996. 225. (ISBN 1-884446-00-0)
  21. "John Piper". Renishaw Hall. Retrieved on 2 March 2014.
  22. Nicolson, p.230.
  23. Sicca, Cinzia Maria. "On William Kent's Roman Sources". Architectural History, Volume 29, 1986. 134–157.
  24. Summerson, 206.
  25. 25,0 25,1 Holkham Hall: Green State bedroom
  26. Benjamin, Clarke. "The British Gazetteer, Political, Commercial, Ecclesiastical, and Historical. Illustrated by a Full Set of Accurately Laid Down County Maps with All the Railways". H. G. Collins, 1852. 488.
  27. Martins, Susanna Wade. "A Great Estate At Work: The Holkham Estate and its Inhabitants in the Nineteenth Century". Cambridge University Press, 1980. 155. (ISBN 0-521-22696-1)
  28. Hassall, W. O. "Ilexes at Holkham". Garden History, Volume 6, No. 1, 1978. 58–60.
  29. Dickinson, H. T. "A Companion to Eighteenth-century Britain". WileyBlackwell, 2002. 321.
  30. "A Microcosm of Old England". Evening Gazette, Middlesbrough, England. 24 September 2005. 22.

Αναφορές και περαιτέρω ανάγνωση Επεξεργασία

  • E. Angelicoussis, The Holkham συλλογή κλασικών γλυπτών (2001. Μάιντς)
  • Brettingham, Matthew (1761). Τα σχέδια, ανυψώσεις και τμήματα, του Χόλκαμ στο Νόρφολκ. Λονδίνο: J. Haberkorn
  • Cropplestone, Trewin (1963). Παγκόσμια Αρχιτεκτονική . Λονδίνο: Χάμλιν.
  • Halliday, ΕΕ (1967). Πολιτιστική Ιστορία της Αγγλίας . Λονδίνο: Τάμεσης & Χάντσον.
  • Hiskey, Christine (1997). "Το κτίριο της αίθουσας Holkham: Πρόσφατα ανακαλυφθέντα γράμματα." Αρχιτεκτονική Ιστορία vol. 40.
  • Χούσι, Κρίστοφερ (1955). Αγγλικά εξοχικά σπίτια: Early Georgian 1715–1760 London, Country Life. (Σελίδες 131–146. )
  • Hussey, Christopher (1967). Αγγλικοί κήποι και τοπία 1700-1750 Λονδίνο: Country Life. (Σελίδες 45–6. )
  • Nicolson, Nigel (1965). Μεγάλα σπίτια της Βρετανίας . Λονδίνο: Χάμλιν.
  • Pevsner, Nicholas και Bill Wilson (1999). Norfolk 2: Βορειοδυτικά και Νότια. Τα κτίρια της Αγγλίας. Λονδίνο: Πιγκουίνος. (Σελίδες 413–424. )
  • Robinson, John Martin (1983). Γεωργιανά Μοντέλα Φάρμας: Μια Μελέτη Διακοσμητικών και Μοντέλων Αγροτικών Κτιρίων στην Εποχή της Βελτίωσης 1700-1846. Οξφόρδη: Oxford University Press. (Σελίδα 127. )
  • Schmidt, Leo και άλλοι (2005). "Χόλκαμ". Μόναχο, Βερολίνο, Λονδίνο, Νέα Υόρκη: Prestel.
  • Summerson, John (1954). Αρχιτεκτονική στη Βρετανία, 1530 έως 1830 . Βαλτιμόρη, MD: Βιβλία Penguin.
  • Wilson, Michael I. (1984). William Kent: Αρχιτέκτονας, Σχεδιαστής, Ζωγράφος, Κηπουρός, 1685–1748. Λονδίνο, Routledge & Kegan Paul.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία