N-μεθυλυδροξυλαμίνη
Η N-μεθυλυδροξυλαμίνη[1] (αγγλικά:N-methylhydroxylamine) είναι οργανική χημική ένωση, η οποία περιέχει άνθρακα, υδρογόνο, άζωτο και οξυγόνο, με μοριακό τύπο CH5NO, αν και παριστάνεται συνήθως με ημισυντακτικό της τύπο CH3NHOH. Είναι η απλούστερη οργανική υδροξυλαμίνη.
| N-μεθυλυδροξυλαμίνη | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| Γενικά | |||
| Όνομα IUPAC | Μεθανυδροξυλαμίνη | ||
| Άλλες ονομασίες | N-μεθυλυδροξυλαμίνη | ||
| Χημικά αναγνωριστικά | |||
| Χημικός τύπος | CH5NO | ||
| Μοριακή μάζα | 47,06 amu | ||
| Σύντομος συντακτικός τύπος |
CH3NHOH | ||
| Συντομογραφίες | MeNHOH | ||
| Αριθμός CAS | 593-77-1 | ||
| SMILES | CNO | ||
| PubChem CID | 11647 | ||
| ChemSpider ID | 11157 | ||
| Φυσικές ιδιότητες | |||
| Σημείο τήξης | 38,5°C | ||
| Σημείο βρασμού | 115°C | ||
| Χημικές ιδιότητες | |||
| pKa | 5,96 (MeNH2+OH) | ||
| Επικινδυνότητα | |||
| Εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά, τα δεδομένα αφορούν υλικά υπό κανονικές συνθήκες περιβάλλοντος (25°C, 100 kPa). | |||
Ισομέρεια Επεξεργασία
Με βάση το μοριακό της τύπο, η N-μεθυλυδροξυλαμίνη έχει δύο (2) ισομερή θέσης: τη μεθοξυαμίνη (CH3ONH2) και την αμινομεθανόλη (H2NCH2OH).
Παραγωγή Επεξεργασία
Η υδροχλωρική N-μεθυλυδροξυλαμίνη παράγεται με ηλεκτροχημική αναγωγή νιτρομεθάνιου, διαλυμένου σε υδροχλωρικό οξύ, χρησιμοποιώντας χαλκό ως άνοδο και γραφίτη ως κάθοδο[2].
![{\displaystyle \mathrm {CH_{3}NO_{2}+4H^{+}+4e^{-}+HCl{\xrightarrow {Cu,\;C}}[CH_{3}NH_{2}OH]Cl+H_{2}O} }](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/23e75b39bd380bd5381d2c18b65d849ee5a0cd59)
Χημική συμπεριφορά Επεξεργασία
Αυτοδιάσπαση Επεξεργασία
Η χημικά καθαρή N-μεθυλυδροξυλαμίνη διασπάται σύντομα με εξώθερμη αντίδραση (ΔΗ = -63 kJ/mol) σε μεθάνιο και αζανόνη και γι' αυτό συνήθως φυλάσσεται στη μορφή του υδροχλωρικού της άλατος, όπως άλλωστε είναι εμπορικά διαθέσιμη:
Αντιδράσεις με ηλεκτρονιόφιλα Επεξεργασία
Η N-μεθυλυδροξυλαμίνη αντιδρά με ηλεκτρονιόφιλα χημικά είδη, όπως τα αλκυλιωτικά μέσα (π.χ. αλαλκάνια, RX), και μάλιστα μπορεί να αντιδράσει μαζί τους τόσο με το οξυγόνο της, όσο και με το άζωτό της. Δηλαδή:
αλλά και
Παραγωγή οξιμών Επεξεργασία
Η N-μεθυλυδροξυλαμίνη αντιδρά με αλδεΰδες ή κετόνες, σχηματίζοντας οξίμες:
Αυτή η χημική αντίδραση είναι χρήσιμη για τον καθαρισμό κετονών και αλδεϋδών, γιατί είναι κατά κάποιον τρόπο αντιστρέψιμη, αφού αν θερμανθεί η παραγώμενη οξίμη μαζί με ένα ανόργανο οξύ, ανακτάται η αρχική κετόνη ή αλδεΰδη.[3][4].
Επίσης, οι οξίμες χρησιμοποιούνται ως συναρμωτές σε ενώσεις συναρμογής.
Αντίδραση με χλωροθειονικό οξύ Επεξεργασία
Η N-μεθυλυδροξυλαμίνη αντιδρά με το χλωροθειονικό οξύ, οπότε παράγεται O-υδροξυμεθυλαμινοθειονικό οξύ:
Αναγωγή σε μεθαναμίνη Επεξεργασία
Η N-μεθυλυδροξυλαμίνη μπορεί να αναχθεί σε μεθαναμίνη[5]:
Πηγές Επεξεργασία
- Γ. Βάρβογλη, Ν. Αλεξάνδρου, Οργανική Χημεία, Αθήνα 1972
- Α. Βάρβογλη, «Χημεία Οργανικών Ενώσεων», παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 1991
- SCHAUM'S OUTLINE SERIES, Οργανική Χημεία, Μτφ. Α. Βάρβογλη, 1999
- Ασκήσεις και προβλήματα Οργανικής Χημείας Ν. Α. Πετάση 1982
Σημειώσεις και Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.
- ↑ Gan, Yongping; Zhang, Wenkui; Huang, Hui; Xia, Xinhui; Cheng, Yongsheng (2006). "Industrial Synthesis of N-Methylhydroxylamine Hydrochloride by Electrochemical Reduction of Nitromethane". Chinese Journal of Chemical Engineering 14 (5): 649. doi:10.1016/S1004-9541(06)60129-8.
- ↑ Ralph Lloyd Shriner, Reynold C. Fuson, and Daniel Y. Curtin, The Systematic Identification of Organic Compounds: A Laboratory Manual, 5th ed. (New York: Wiley, 1964), chapter 6.
- ↑ Σημείωση: Στην πράξη προτιμάται η χρήση της μητρικής υδροξυλαμίνης
- ↑ Smith, Michael and Jerry March. March's advanced organic chemistry : reactions, mechanisms, and structure. New York. Wiley. p. 1554. 2001.