Άνυδρο Φθιώτιδας
Συντεταγμένες: 38°55′23.5″N 22°42′1.1″E / 38.923194°N 22.700306°E
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
To Άνυδρο, με πληθυσμό 157 κατοίκους κατά την απογραφή του 2011, είναι ένα χωριό του νομού Φθιώτιδας το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 260 μ., στη νότια πλευρά του όρους Όθρυς. Κατά την εφαρμογή του σχεδίου «Καποδίστριας» υπαγόταν ως δημοτικό διαμέρισμα στον δήμο Στυλίδας, ενώ από την 1η Ιανουαρίου 2011 υπάγεται διοικητικά στον νέο δήμο Στυλίδας.
| Ανυδρο | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Φθιώτιδας |
| Δήμος | Στυλίδας |
| Δημοτική Ενότητα | Στυλίδας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Φθιώτιδας |
| Υψόμετρο | 260 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Νίκη, Νίκοβα |
Ιστορία του χωριού Επεξεργασία
Η κοιτίδα των κατοίκων του Ανύδρου βρίσκεται στο εσωτερικό της χαμηλής οροσειράς Όθρυς. Το σημερινό χωριό Άνυδρο δημιουργήθηκε στα νεότερα χρόνια μετά από διαδοχικές μετακινήσεις των κατοίκων από το κεντρικό οροπέδιο του ορεινού όγκου της Όθρυος. Στην περιοχή αυτή, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή κατοικούσαν οι αρχαίοι Μυρμιδόνες.
Κατά την εποχή αυτή, για το πέρασμα από τη Θεσσαλία προς την κοιλάδα του Σπερχειού χρησιμοποιούνται δύο περάσματα. Πρώτον ο δρόμος μέσω Δομοκού (κυρίως) και δεύτερον ο δρόμος μέσω του σημερινού Αλμυρού. Η ενδιάμεση περιοχή φαίνεται να είναι εξαιρετικά αραιοκατοικημένη και να μην παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ελάχιστα μνημεία βρίσκουμε από την εποχή αυτή.
Τουρκοκρατία Επεξεργασία
Στις κορυφές της Όθρυος και πολύ κοντά στο οροπέδιο της (θέση Αγία Παρασκευή - βάση της παλιάς κοινότητας), είχε την έδρα του ένα από τα δέκα αρματολίκια της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας, σχεδόν από το τέλος της Βυζαντίου έως και τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, όπως μαρτυρεί και το δημοτικό τραγούδι που γράφτηκε στα τέλη του 17ου αιώνα, περί το 1795, και αναφέρεται στη μάχη του «λησταρματολού» Λιάκου με τους Τουρκαλβανούς του Αλή Πασά τυράννου της Ηπείρου, στη κορφή της Όθρυος, στο Γερακοβούνι, κοντά στη σημερινή Ανάβρα ή Γούρα (που βρίσκεται βορειοδυτικά της περιοχής του Ανύδρου).
Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας άρχισε να σχηματίζεται μια αγροτική κοινότητα στο μικρό και μοναδικό οροπέδιο της Όθρυος, κυρίως για δύο λόγους. Πρώτον διότι προφυλάσσονταν από το δύσβατο της περιοχής και δεύτερον διότι υπήρχαν στην περιοχή αυτή μικρές πηγές νερού ικανές όμως να κρατήσουν και να συντηρήσουν τους κατοίκους της περιοχής. Ο οικισμός αυτός ήταν σχετικά αραιοκατοικημένος. Οι κάτοικοι του μικρού οροπεδίου Αγίας Παρασκευής, είχαν ως κύρια απασχόληση την κτηνοτροφία και τη γεωργία και συντηρούσαν δικό τους σχολείο και κυρίως απολάμβαναν μιας σχετικής ανεξαρτησίας από τον τουρκικό ζυγό. Ήταν υποχρεωμένοι να αποδίδουν ετησίως συγκεκριμένους φόρους προς τον τοπικό αγά (ο οποίος έδρευε αρχικά στην Παλαιοκερασία και αργότερα στον σημερινό δήμο Εχιναίων) και πέραν αυτού καμία άλλη επαφή δεν είχαν με τους Τούρκους. Η κοινότητα αυτή κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, ονομαζόταν Νίκη ή Νίκοβα. Στην τότε θέση του χωριού υπάρχει σήμερα ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμήν της Αγίας Παρασκευής ενώ και η γύρω περιοχή ονομάζεται σήμερα επίσης Αγία Παρασκευή. Αυτή η περιοχή είναι η κοιτίδα των κατοίκων των σημερινών χωριών Ανύδρου και Καραβομύλου. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας οι Τούρκοι έστελναν κάθε έτος, αντιπροσώπους στην κοινότητα, προκειμένου να παραλάβουν τους φόρους υποτέλειας προς την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Η σφαγή της Νίκοβας Επεξεργασία
Κάποια χρονιά όμως, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, δύο έφιπποι Τούρκοι πηγαίνοντας για την είσπραξη των φόρων συνάντησαν μια κοπέλα από το χωριό στη βρύση, που βρίσκεται βορειοδυτικά της σημερινής εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής. Οι δύο Τούρκοι επιδίωξαν να κακοποιήσουν την κοπέλα. Η κοπέλα αυτή πρόλαβε και ειδοποίησε τα αδέρφια της. Τα αδέρφια της συνέλαβαν τους δύο Τούρκους και τους έριξαν σε δύο κατακόρυφες τρύπες βάθους περίπου 10-12 μέτρων που βρίσκονται νότια των ερειπίων του παλιού ναού του Αγίου Παντελεήμονα, τις λεγόμενες Βουζανότρυπες.
Όταν μέχρι το βράδυ οι δύο έφιπποι εισπράκτορες δεν επέστρεψαν στην βάση τους, αμέσως ο αγάς έστειλε στην περιοχή στρατιωτικό απόσπασμα που έκαψε και λεηλάτησε το χωριό αφού σκότωσε πολλούς από τους κατοίκους του. Χαρακτηριστική είναι η σφαγή των παιδιών του δημοτικού σχολείου τα οποία όταν αντιλήφθηκαν την επίθεση των Τούρκων διέφυγαν προς τη νοτιοδυτική πλευρά τρέχοντας. Οι Τούρκοι μετά από καταδίωξη πρόλαβαν τους μαθητές και τους αποδεκάτισαν. Σήμερα στο σημείο σφαγής υπάρχουν οι πλάκες των μνημάτων τους. Οι λιγοστοί κάτοικοι που απέμειναν αποφάσισαν να φύγουν και να ξαναχτίσουν το χωριό τους σε κάποιο άλλο σημείο.
Μετακινήσεις Επεξεργασία
Επέλεξαν να κινηθούν νοτιοανατολικά δηλαδή να πλησιάσουν λίγο προς την Παλαιοκερασιά), περιοχή Τσερνοβίτι και εγκαταστάθηκαν στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το εξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου. Καθώς όμως η παραγωγή στην περιοχή ήταν περιορισμένη και -όπως παρατήρησαν- οι γυναίκες τους συχνά είχαν αποβολές (από λόγους που δεν μπορούσαν να εξηγήσουν), εγκατέλειψαν και αυτό το σημείο και κατευθύνθηκαν νότια και έφτασαν στην σημερινή περιοχή του χωριού Ανύδρου.
Στο νέο μέρος δεν υπήρχε τρεχούμενο νερό. Οι κάτοικοι έπαιρναν νερό από δύο πηγάδια τα οποία και σήμερα βρίσκονται 5 λεπτά έξω από το χωριό. Αυτό δυσκόλευε την δημιουργία κήπων και γενικότερα την ανάπτυξη πρασίνου. Ακριβώς επειδή δεν υπήρχε τρεχούμενο νερό αποφάσισαν να μετονομάσουν το χωρίο σε Άνυδρο. Στις 17 Ιουλίου 1930 επίσημα πλέον με το ΦΕK 251/17-7-1930 η μέχρι τότε κοινότητα γνωστή με το όνομα Νίκοβα μετονομάστηκε σε Άνυδρο. Το 1964 η κοινότητα με πολύ προσπάθεια και προσωπική εργασία των κατοίκων υδροδοτήθηκε από πηγές οι οποίες βρίσκονται αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το χωρίο και έτσι σταμάτησε η πολύχρονη ταλαιπωρία. Η κοινότητα Ανύδρου έχει ως πολιούχο τον άγιο Δημήτριο και εορτάζει στις 26 Οκτωβρίου.
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1981 | 241 |
| 1991 | 222 |
| 2001 | 233 |
| 2011 | 157 |
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο Επεξεργασία
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Εμφύλιο δόθηκαν στους κατοίκους διευκολύνσεις να αγοράσουν οικόπεδα στην θέση που είναι σήμερα η παραλιακή κοινότητα του Καραβομύλου. Και αυτό επειδή το παραλιακό αυτό μέρος είναι περισσότερο εύφορο και αρκετοί κάτοικοι έχουν στην γύρω περιοχή «ψήφους». «Ψήφοι» ονομάζονται κτήματα (ελαιοπερίβολα) τα οποία προήλθαν από την διανομή του έκανε το κράτος σε αγρότες το 1922. Η θέση του Καραβομύλου βρίσκεται πιο κοντά σε αστικά κέντρα και είναι παραθαλάσσιο μέρος έτσι αναπτύχθηκε και τουριστικά. Έτσι οι μισοί και πλέον κάτοικοι –κυρίως ελαιοκαλλιεργητές- εγκαταλείπουν σταδιακά το σημερινό Άνυδρο και εγκαθίστανται στην σημερινή κοινότητα Καραβομύλου. Ένα μέρος των κατοίκων εξακολουθεί και παραμένει στο σημερινό Άνυδρο. Ο Καραβόμυλος αποκτά δική του διοικητική κοινότητα – η κοινότητα Καραβομύλου. Η κοινότητα Καραβομύλου είναι σήμερα δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Στυλίδας.