Βικιπαίδεια

Ίον το εύοσμον

είδος φυτού

Το Ίον το εύοσμον (Viola odorata), είναι είδος του γένους Ίον (Viola), εγγενές στην Ευρώπη και την Ασία, αλλά έχει επίσης εισαχθεί στη Βόρεια Αμερική και την Αυστραλία. Είναι κοινώς γνωστή ως βιολέτα ξύλου (wood violet),[1] γλυκιά βιολέτα (sweet violet),[2] Αγγλική βιολέτα (English violet),[2] κοινή βιολέτα (common violet),[2] βιολέτα του ανθοπώλη (florist's violet)[2] ή βιολέτα του κήπου (garden violet).[2] Στην Ινδία το φυτό είναι γνωστό ως banafsa, banafsha ή banaksa. Είναι ένα σκληραγωγημένο πολυετές (perennial)[Σημ. 1] ποώδες ανθοφόρο φυτό.

Ίον το εύοσμον
(Viola odorata)
Ίον το εύοσμον.
Ίον το εύοσμον.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία: Ευδικοτυλήδονα  (Eudicots)
Υφομοταξία: Ροδίδες (Rosids)
Τάξη: Μαλπιγειώδη (Malpighiales)
Οικογένεια: Βιολίδες (Violaceae)
Γένος: Ίον (Viola)
Είδος: Ί. το εύοσμον (V. odorata)
Διώνυμο
Ίον το εύοσμον
(Viola odorata)
L..

Χαρακτηριστικά Επεξεργασία

Η Β. η εύοσμη (V. odorata), διακρίνεται από τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

  • τα άνθη είναι αρωματικά,[1]
  • τα άνθη συνήθως είναι είτε σκούρα βιολετί είτε λευκά,
  • τα φύλλα και τα άνθη είναι όλα σε μια βασική ροζέτα,
  • ο στύλος (style) [Σημ. 2] είναι συνδεδεμένος (και δεν τελειώνει με στρογγυλεμένες αποφύσεις),
  • τα φύλλα-στελέχη έχουν τρίχες, οι οποίες δείχνουν προς τα κάτω και
  • το φυτό εξαπλώνεται με στόλωνες (βλαστούς επάνω από το έδαφος).

Αυτά τα πολυετή άνθη μπορούν να ωριμάσουν σε ύψος από 4 έως 6 ίντσες και να εξαπλωθούν από 8 έως 24 ίντσες.[1] Το είδος μπορεί να βρεθεί κοντά στις άκρες των δασών ή σε ξέφωτα, είναι επίσης ένας κοινός "απρόσκλητος επισκέπτης" σε σκιερά γκαζόν ή και αλλού στους κήπους.

Χρήσεις Επεξεργασία

Αρκετές ποικιλίες έχουν επιλεγεί για κηπευτική χρήση, εκ των οποίων η V. odorata 'Wellsiana" έχει κερδίσει το «Award of Garden Merit» από τη Βασιλική Φυτοκομική Κοινωνία (Royal Horticultural Society).[3]

Το γλυκό άρωμα από αυτό το άνθος έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα δημοφιλές σε όλες τις γενιές, ιδιαίτερα στα τέλη της Βικτωριανής περιόδου και κατά συνέπεια, χρησιμοποιείται στην παραγωγή πολλών καλλυντικών μυρωδικών και αρωμάτων.[4] Οι Γάλλοι είναι επίσης γνωστοί για το σιρόπι βιολέτας, το οποίο συχνά γίνεται από το εκχύλισμα των βιολετών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό το Γαλλικό σιρόπι βιολέτας, χρησιμοποιείται για να κάνει τηγανίτες (scones)[Σημ. 3] βιολέτας και marshmallows.[Σημ. 4] Το άρωμα των ανθέων βιολέτας είναι διακριτικό, μόνο με μερικά άλλα άνθη να έχουν μια ελάχιστα παρόμοια οσμή. Οι αναφορές στις βιολέτες και τον επιθυμητό χαρακτήρα από το άρωμα, πηγαίνει πίσω στις κλασικές πηγές όπως του Πλινίου και του Ορατίου, όταν ήταν σε χρήση η ονομασία "Ίον", για να περιγράψει αυτό το άνθος από το οποίο προέρχεται η ονομασία του οι –ιονόνες (ionones)– το διακριτικό χημικό συστατικό των ανθέων. Το 1923 ο Poucher, γράφει ότι τα άνθη καλλιεργούνται ευρέως στην Ευρώπη και την Ανατολή για το άρωμα τους, τόσο με τα άνθη αλλά και τα φύλλα, να συλλέγονται ξεχωριστά και να εκχυλίζονται για το άρωμα και επίσης, τα άνθη, να συλλέγονται για χρήση σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής γαληνικού[Σημ. 5] σιροπιού[5] και στην παραγωγή φαρμάκου.

Υπάρχει κάποια αμφιβολία ως προς το κατά πόσον το αληθινό εκχύλισμα από το άνθος βιολέτας είναι ακόμα διαθέσιμο στο εμπόριο.[6] Σίγουρα, ήταν στις αρχές του 20ού αιώνα,[5] αλλά από τη στιγμή που ο Steffen Arctander έγραφε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές του 1960, η παραγωγή είχε «σχεδόν εξαφανιστεί».[4]

Ωστόσο, το απόλυτο[Σημ. 6] άρωμα φύλλων βιολέτας, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στη σύγχρονη αρωματοποιία.[7][8] Τα φύλλα είναι βρώσιμα.[9]

Βοτανική ιατρική Επεξεργασία

Στη βοτανική ιατρική, η V. odorata έχει χρησιμοποιηθεί για μια ποικιλία αναπνευστικών παθήσεων,[10] αϋπνία[11] και δερματικές διαταραχές.[12][13][14] Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά της για οποιαδήποτε από αυτές τις χρήσεις.[13]

Στη μυθολογία Επεξεργασία

Το άνθος βιολέτας ήταν ένα από τα αγαπημένα στην αρχαία Ελλάδα και έγινε το σύμβολο της Αθήνας. Το άρωμα υπαινίσσετο το σεξ, οπότε η βιολέτα ήταν ένα εμβληματικό άνθος της Αφροδίτης και επίσης, του γιου της Πριάπου, της θεότητας των κήπων και της γονιμότητας.[15][16][17]

Ο Ίαμος ήταν γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Ευάδνης. Εγκαταλείφθηκε από τη μητέρα του κατά τη γέννηση. Τον άφησε να κείτεται στα Αρκαδικά δάση σε ένα κρεβάτι από βιολέτες, όπου τρεφόταν από τα ερπετά, με μέλι. Τελικά, βρέθηκε από διερχόμενους βοσκούς, που τον ονόμασαν Ίαμο από το ιώδες (ίον) κρεβάτι.

Η θεά Περσεφόνη και οι συντρόφισσές της, Νύμφες, μάζευαν σε ανοιξιάτικο λιβάδι, ανθοφόρους οφθαλμούς (μπουμπούκια) τριανταφυλλιάς, κρόκου, βιολέτας, ίριδας, κρίνου και δελφινίου (larkspur),[Σημ. 7] όταν απήχθη από τον θεό Άδη.[18]

Στον πολιτισμό Επεξεργασία

Αυτό μπορεί να είναι το είδος που αναφέρεται (σε ελεύθερη μετάφραση) στους διάσημους στοίχους του Σαίξπηρ:

«Ξέρω μια όχθη, όπου φυσά το άγριο θυμάρι,
όπου oxlips (Primula elatior) και η κλείνουσα την κεφαλή βιολέτα μεγαλώνει,
αρκετά πάνω-σκεπαστών με πλούσιο woodbine (Lonicera periclymenum),
με γλυκά μόσχο-τριαντάφυλλα (Rosa moschata) και με eglantine (Rosa rubiginosa).»

— Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, «Όνειρο Θερινής Νυκτός».[19]

Εικόνες Επεξεργασία

  •  
    Σχήμα, με ορατούς στόλωνες.
  •  
  •  

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Πολυετές φυτό (perennial plant) ή απλά πολυετές (perennial) (από το Λατινικό per, που σημαίνει "μέσα" και annus, που σημαίνει "χρόνος"), είναι ένα φυτό που ζει για περισσότερο από δύο χρόνια.[Παρ. Σημ. 1]
  2. ↑ Στύλος (style), είναι το επίμηκες τμήμα ενός καρπόφυλλου ή μιας ομάδας συγχωνευμένων καρπόφυλλων, μεταξύ των ωοθηκών και του στίγματος.
  3. ↑ Η τηγανίτα (scone), είναι ένα μόνο-σερβιριζόμενο γρήγορο ψωμί, συνήθως από σιτάρι, κριθάρι ή βρώμη με μπέικιν πάουντερ, ως παράγοντα φουσκώματος και ψήνεται σε ρηχά ταψιά. Η τηγανίτα συχνά είναι ελαφρά ζαχαρωμένη και περιστασιακά γλασάρεται με ασπράδι αυγού.[Παρ. Σημ. 2]
  4. ↑ Το marshmallow είναι ένα γλύκισμα με βάση τη ζάχαρη που, στη σύγχρονη μορφή του αποτελείται συνήθως από ζάχαρη, νερό και ζελατίνη που χτυπιούνται έως ότου γίνουν σπογγώδη, μορφοποιείται σε μικρά κυλινδρικά τεμάχια και επικαλύπτονται με άμυλο αραβοσίτου. Μερικές συνταγές marshmallow, θέλουν και αυγά.[Παρ. Σημ. 3]
  5. ↑ Μια φυτική ή βοτανική θεραπεία, όπως ορίζεται από τον Γαληνό· μια απλή θεραπεία.
  6. ↑ Χρησιμοποιούμενα στην αρωματοποιία και την αρωματοθεραπεία, τα απόλυτα (Γαλλ. absolues), είναι παρόμοια με τα αιθέρια έλαια. Είναι συμπυκνωμένα, πολύ αρωματικά, ελαιώδη μείγματα που εξάγονται από τα φυτά. Ενώ, τα αιθέρια έλαια μπορούν τυπικά να παράγονται μέσω της απόσταξης του ατμού, τα απόλυτα, απαιτούν τη χρήση τεχνικών διαλύτη εκχύλισης ή πιο παραδοσιακά, με τη μέθοδο του enfleurage.
  7. ↑ Το Δελφίνιο (Delphinium), είναι γένος των περίπου 300 ειδών πολυετών ανθοφόρων φυτών της οικογένειας των Βατραχιίδων ή Ρανουγκουλίδων (Ranunculaceae), εγγενές σε όλο το Βόρειο Ημισφαίριο, αλλά και στα υψηλά όρη της τροπικής Αφρικής. Όλα τα μέλη του γένους Delphinium είναι τοξικά για τον άνθρωπο και τα ζώα. Η κοινή ονομασία «δελφίνι» («larkspur»), μοιράζεται μεταξύ των πολυετών ειδών Δελφίνιου (Delphinium) και των ετησίων ειδών του γένους Consolida.[Παρ. Σημ. 4][Παρ. Σημ. 5][Παρ. Σημ. 6]
Παραπομπές σημειώσεων
  1. ↑ The Garden Helper. The Difference Between Annual Plants and Perennial Plants in the Garden. Retrieved on 2008-06-22.
  2. ↑ Hollywood, Paul. «Paul Hollywood's scones». BBC. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2015. 
  3. ↑ Petkewich, Rachel (2006). «What's that stuff? Marshmallow». Chemical & Engineering News 84 (16): 41. doi:10.1021/cen-v084n011.p041. https://pubs.acs.org/cen/whatstuff/84/8416marshmallows.html. Ανακτήθηκε στις 2008-02-10. 
  4. ↑ «Flora of North America / 16. Delphinium». www.eFloras.org. Ανακτήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2016. 
  5. ↑ Sierra Nevada Wildflowers, Karen Wiese, 2013, p. 52
  6. ↑ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. σελ. 1136. ISBN 1405332964. 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Bruce Asakawa· Sharon Asakawa (3 Σεπτεμβρίου 2001). California Gardener's Guide. Cool Springs Press. σελίδες 38–39. ISBN 978-1-930604-47-6. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2011. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 «USDA GRIN Taxonomy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2017. 
  3. ↑ «Viola odorata 'Wellsiana' (Vt)». Royal Horticural Society. [νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ 4,0 4,1 Perfume and Flavor Materials of Natural Origin by Steffen Arctander, First published 1961, ISBN 0-931710-36-7, ISBN 978-0-931710-36-0
  5. ↑ 5,0 5,1 Perfumes Cosmetics and Soaps by W. A. Poucher, Vol. 2, Chapter V Monographs on Flower Perfumes. First published 1923
  6. ↑ «Violet». Herbbee. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2017. 
  7. ↑ An Introduction to Perfumery by Curtis & Williams 2nd Edition, 2009, ISBN 978-0-9608752-8-3, ISBN 978-1-870228-24-4
  8. ↑ «Essential oils». Bo Jensen. 
  9. ↑ https://www.garden.org/ediblelandscaping/?page=edible-month-violets
  10. ↑ «The Effect of Viola odorata Flower Syrup on the Cough of Children With Asthma: A Double-Blind, Randomized Controlled Trial». J Evid Based Complementary Altern Med 20: 287–91. Oct 2015. doi:10.1177/2156587215584862. PMID 25954025. 
  11. ↑ «Efficacy of Viola odorata in Treatment of Chronic Insomnia». Iran Red Crescent Med J 16: e17511. Dec 2014. doi:10.5812/ircmj.17511. PMID 25763239. 
  12. ↑ Amer, A; Mehlhorn, H (2006). «Repellency effect of forty-one essential oils against Aedes, Anopheles, and Culex mosquitoes.». Parasitol. Res. 99: 478–90. doi:10.1007/s00436-006-0184-1. PMID 16642384. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «Sweet Violet». WebMD. 
  14. ↑ PDR for Herbal Medicines. 
  15. ↑ Audrey Wynne Hatfield (1973). A Herb for Every Ill. St. Martin's Press. σελ. 173. 
  16. ↑ Margaret Roberts (2000). Edible & Medicinal Flowers. New Africa Books. σελ. 79. 
  17. ↑ Christopher Cumo (2013). Encyclopedia of Cultivated Plants. ABC-CLIO. σελ. 1113. 
  18. ↑ «Plants and flowers of Greek myth». Theoi Project. 
  19. ↑ Shakespeare, William (1993). A midsummer night's dream. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ίον_το_εύοσμον&oldid=10198786"