Αγχίσης
Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία και στη Ρωμαϊκή μυθολογία ο Αγχίσης ήταν μέλος της βασιλικής οικογένειας της Τροίας, γιος του Κάπυς της Δαρδανίας και της Θεμίστης που ήταν γιος του Ίλου, γιου του Τρως.[1] Ο γιος του ήταν ο διάσημος Αινείας που αναφέρει ο Βιργίλιος στην Αινειάδα.[2] Ο αδελφός του Αγχίση ήταν ο Ακοίτης πατέρας του ήρωα Λαοκόων.[3] Ο Αγχίσης ήταν ο θνητός ερωμένος της θεάς Αφροδίτης που ισοδυναμούσε με τη Ρωμαϊκή θεότητα Βένους. Ο Δίας έριξε την Αφροδίτη σε έρωτα μαζί του την εποχή που έβοσκε πρόβατα στους πρόποδες του όρους Ίδη.[4] Μια έκδοση καταγράφει ότι η Αφροδίτη παρουσιάστηκε στον Αγχίση σαν πριγκίπισσα της Φρυγίας του δήλωσε ότι θα κάνει γιο μαζί της που θα του δώσει το όνομα Αινείας αλλά τον προειδοποίησε να μην το αποκαλύψει επειδή ο Δίας θα τον τιμωρήσει. Ο Αγχίσης δεν το άκουσε και το αποκάλυψε, ο Δίας σύμφωνα με διαφορετικές εκδόσεις τον θανάτωσε ή τον τύφλωσε.[5] Η κύρια αρχαία πηγή σχετικά με τη γέννηση του Αινεία ήταν οι Ομηρικοί Ύμνοι που σχετίζονταν με την Αφροδίτη.[5] Η Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου καταγράφει άλλον έναν γιο του Αγχίση και της Αφροδίτης τον Λύρο που πέθανε άτεκνος. Μερικοί συγγραφείς αναφέρουν ότι ο Αγχίσης είχε μια θνητή γυναίκα την Εριώπις με την οποία απέκτησε τον Αινεία και τον Λύρο.[5] Ο Όμηρος αναφέρει στο έργο του Ιλιάδα ότι είχε μια κόρη την Ιπποδάμεια που παντρεύτηκε τον ξάδελφο της Αλκάθοο.[6] Με την πτώση της Τροίας ο Αινείας μετέφερε στους ώμους του τον γηραιό πατέρα του Αγχίση, τον συνόδευαν η σύζυγος του Κρέουσα της Τροίας που πέθανε στην προσπάθεια της να δραπετεύσει και ο μικρός τους γιος Ασκάνιος.[7]
| Αγχίσης | |
|---|---|
 | |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Eriopis |
| Σύντροφος | Αφροδίτη |
| Τέκνα | Αινείας Ιπποδάμεια Έλυμος Λύρος |
| Γονείς | Κάπυς της Δαρδανίας |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Τρωικός πόλεμος |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | βασιλιάς της Τροίας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Το θέμα αποτυπώνεται σε πολλούς ζωγράφους, ανάμεσα τους ο Φεντερίκο Μπαρότσι σε έργα τπυ που βρίσκονται στην Γκαλλερία Μποργκέζε στη Ρώμη. Στο έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ Ιούλιος Καίσαρας, η διάσωση αναφέρεται από τον Γάιο Κάσσιο Λογγίνο καθώς προσπαθούσε να πείσει τον Βρούτο να δολοφονήσει τον Καίσαρα. Ο Αγχίσης πέθανε υπέργηρος στη Σικελία πολλά χρόνια αργότερα και τάφηκε εκεί.[7] Ο Αινείας επισκέφτηκε τον Άδη και είδε τον πατέρα του στα Ηλύσια Πεδία.[7] Ως τόποι θανάτου του στην Ελλάδα αναφέρονται η Αγχισία (μικρή ορεινή λωρίδα ανάμεσα στις πεδιάδες του Ορχομενού και της Μαντινείας), η χερσόνησος Παλλήνη και ο Αγχισός της Ηπείρου. Ο Αινείας αργότερα επισκέφθηκε τον Άδη και είδε τον πατέρα του στα Ηλύσια Πεδία. Ο Όμηρος στην Ιλιάδα καταγράφει έναν άλλο Αγχίση, έναν πολύ πλούσιο άνδρα από τη Σικυώνα πατέρα του Εχέλοπου.[6] Οι Ομηρικοί Ύμνοι περιγράφουν αναλυτικά τον τρόπο που η Αφροδίτη αποπλάνησε τον Αινεία.[8] Με εξαίρεση την Αθηνά, την Άρτεμις και την Εστία καμιά άλλη θεότητα δεν μπορούσε να της αντισταθεί, τις έριχναν σε έρωτες με θνητούς, ούτε ο ίδιος ο Δίας δεν την εμπόδισε να ερωτευτεί τον Αγχίση.[8] Η Αφροδίτη συνάντησε τον Αγχίση στους πρόποδες του όρους Ίδα την ώρα που έβοσκε τα πρόβατα του, περιγράφεται ότι είχε την ομορφιά ενός αθάνατου.[8] Ο Αγχίσης την αναγνώρισε ότι είναι θεά ή νύφη, η ίδια τον καθησύχασε ότι είναι πριγκίπισσα από τη Φρυγία και την έστειλε ο Ερμής να την παντρευτεί.[8] Μετά τη σεξουαλική πράξη η Αφροδίτη έριξε τον Αγχίση σε βαθύ ύπνο και ντύθηκε, κατόπιν τον ξύπνησε και του αποκαλύφθηκε.[8] Ο Αγχίσης τρομοκρατήθηκε για τον έρωτα του με τη θεά αλλά η ίδια τον καθησύχασε, του είπε ότι θα κάνει γιο, να τον ονομάσει Αινεία.[8] Η Αφροδίτη του υπενθύμισε άλλους δύο έρωτες θεών με θνητούς όπως ο ίδιος ο Δίας με τον Γανυμήδη και η Ηώς με τον Τιθωνό.[8] Του είπε ότι θα μεγαλώσουν τον Αινεία οι Νύμφες μέχρι να φτάσει πέντε ετών κατόπιν θα του τον φέρει, να μην αποκαλύψει ότι είναι μητέρα του επειδή ο Δίας θα τον χτυπήσει.[8]
Δείτε επίσης
Επεξεργασία- Η σκηνή του Αινεία να μεταφέρει τον γέρο πατέρα του απετέλεσε το θέμα πολλών πινάκων ζωγραφικής, με γνωστότερο ίσως εκείνον του Φεντερίκο Μπαρότσι στην Πινακοθήκη Μποργκέζε στη Ρώμη).
- Ο Ιούλιος Καίσαρας και άλλοι επιφανείς Ρωμαίοι ισχυρίζονταν ότι κατάγονταν από τον Αγχίση και τη θεά Αφροδίτη.
- Με το όνομα Αγχίσης αναφέρεται στην Ιλιάδα και ο πατέρας του Εχεπώλου από τη Σικυώνα, γιος του Κλεωνύμου και θείος του Πέλοπα, του Ακουσιλάου και του Φερεκύδη.
- Ο πατέρας του Αινεία έδωσε το όνομά του στον αστεροειδή 1173 Αγχίση (1173 Anchises), της Τρωικής Ομάδας, που ανακαλύφθηκε το 1930, ενώ ο υπ' αριθ. 1172 είναι ο Αινείας.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ https://www.merriam-webster.com/dictionary/Anchises
- ↑ Anchises" in The New Encyclopædia Britannica. Chicago: Encyclopædia Britannica Inc., 15th edn., 1992, Τομ. 1, σ. 377
- ↑ Hyginus, Fabulae 135
- ↑ Roman, L., & Roman, M. (2010). Encyclopedia of Greek and Roman mythology, σ. 59
- ↑ 5,0 5,1 Rose, H. J. (Jan 1924). "Anchises and Aphrodite". The Classical Quarterly. 18: 11–16
- ↑ 6,0 6,1 Homer; Lattimore, Richmond (2011). The Iliad of Homer. Chicago: The University of Chicago Press. σσ. 303, 480
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Virgil; Ahl, Frederick (2007). Aeneid. Oxford: Oxford University Press
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 Homeric Hymn to Aphrodite
Πηγές
Επεξεργασία- Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969