Αιών (εφημερίδα)

Εφημερίδα των Αθηνών (1838-1888)

Ο Αιών (1838-1888) ήταν ελληνική πολιτική εφημερίδα του 19ου αιώνα με τόπο έκδοσης την Αθήνα.

Αιών
Τύποςεφημερίδα
ΙδρυτήςΙωάννης Φιλήμων
ΕκδότηςΙωάννης Φιλήμων
Ίδρυση1838
ΓλώσσαΕλληνικά
Διακοπή έκδοσης1888
ΈδραΑθήνα, Ελλάδα

Ιστορικό Επεξεργασία

Με το Ρωσικό Κόμμα κατά των Βαυαρών Επεξεργασία

Εξέδωσε το 1838 στην Αθήνα, ο Ιωάννης Φιλήμων, γνωστός ιστορικός της Ελληνικής Επανάστασης και της Φιλικής Εταιρείας. Ο Αιών ήταν το δεύτερο εκδοτικό εγχείρημα του Ιωάννη Φιλήμονα, έπειτα από την έκδοση της εφημερίδας Χρόνος με πρώτο έτος έκδοσης στο Ναύπλιο το 1832. Ο Αιών κυκλοφόρησε σε μια εποχή που στην πολιτική ζωή της χώρας δέσποζαν τρία κόμματα: το Αγγλικό, το Γαλλικό και το Ρωσικό. Η εφημερίδα συνέπλευσε με το Ρωσικό κόμμα. Αντιπολιτεύτηκε το καθεστώς της απόλυτης μοναρχίας και τη Βαυαροκρατία που επικρατούσε εκείνη την εποχή στην Ελλάδα, με βασιλέα τον Όθωνα συνεπικουρούμενος από ανακτοβούλιο Βαυαρών ευγενών. Το 1839, στήριξε τη «μυστική» Φιλορθόδοξο Εταιρεία, που ήθελε να επανασυνδέσει την Εκκλησία της Ελλάδος με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

«Η εφημερίδα της 3ης Σεπτεμβρίου» Επεξεργασία

Ο Αιών κατέκρινε τις αυθαιρεσίες της εξουσίας, αλλά και το πολιτικό σύστημα, το οποίο όπως έγραφε, βρισκόταν σε πλήρη αναντιστοιχία με τις φιλελεύθερες αρχές τις οποίες ευαγγελιζόταν η Επανάσταση του 1821 και τις καθιέρωσαν οι Εθνικές Συνελεύσεις. Στις σελίδες του φιλοξένησε πλήθος αναλύσεων σχετικά με τις αρχές του κοινοβουλευτισμού. Τα κείμενα αυτά έμελλε να γίνουν το πρόγραμμα της επανάστασης που επέβαλε Σύνταγμα στον βασιλιά Όθωνα, την 3η Σεπτεμβρίου 1843.

Αφού ψηφίστηκε το σύνταγμα, ο Αιών συνέχισε την αντιπολιτευτική του αρθρογραφία, θεωρώντας ότι το συνταγματικό πολίτευμα νοθεύεται. Κύριος στόχος του ήταν ο γαλλόφιλος πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης. Τα γραφεία της εφημερίδας που βρίσκονταν στην οδό Μουσών (σήμερα Καραγεώργη Σερβίας) στο Σύνταγμα και αποτελούσε τόπο συγκέντρωσης και συζητήσεων της κατά του θρόνου αντιπολίτευσης.

Ο Κριμαϊκός Πόλεμος και η αγγλογαλλική αντίληψη περί ελευθεροτυπίας Επεξεργασία

Όταν εξερράγη ο Κριμαϊκός Πόλεμος, η εφημερίδα υποστήριξε το Θρόνο στη φιλορωσική του πολιτική και επέκρινε τη στρατιωτική κατοχή του Πειραιά από τους Αγγλογάλλους, όπως και την τακτική του Γάλλου ναυάρχου Μαρί Σαρλ Αντελμπέρτ Λεμπαρμπιέ ντε Τινάν (Marie Charles Adelbert Lebarbier de Tinan). Ο οποίος έστελνε κάθε τόσο στρατιωτικά αγήματα στην Αθήνα, με την εντολή να παρελαύνουν μπροστά στα βασιλικά ανάκτορα, για να ταπεινώσουν τον Όθωνα.

Η επιθετικότατη αρθρογραφία της εφημερίδας είχε ως αποτέλεσμα ο Γάλλος διοικητής των δυνάμεων κατοχής να στείλει ένα στρατιωτικό απόσπασμα, το οποίο κατέστρεψε τα γραφεία της εφημερίδας καθώς και το πιεστήριο όπου τυπωνόταν. Η έκδοση της εφημερίδας διακόπηκε από το 1854 έως το 1857. Αλλά ο Φιλήμων δεν έκανε πίσω. Απλώς μεταβίβασε τη διεύθυνση της εφημερίδας στον γιο του Τιμολέοντα, μετέπειτα δήμαρχο Αθηναίων.

Ευρωπαϊκών προδιαγραφών εφημερίδα Επεξεργασία

Από το 1854 ξεκίνησε μια καινούργια εποχή για τον Αιώνα. Ο μόλις 21 χρονών ο Τιμολέων Φιλήμων ήταν ευρυμαθής και μαχητικός, εμβληματική μορφή της ελληνικής δημοσιογραφίας. Η εφημερίδα επέμεινε στην μαχητική της αρθρογραφία. Αλλά επιπλέον δημοσίευε τώρα και πολλές εξωτερικές ειδήσεις, φιλολογικές κριτικές, ιστορικές και αρχαιολογικές πραγματείες, κάλυπτε δε εκτενώς την εσωτερική πολιτική κίνηση. Αυτό ήταν νεωτερισμός για την εποχή της.

Πήρε θέση υπέρ της μεταβολής του καθεστώτος και της απομάκρυνσης του Όθωνα. Υποστήριξε με πάθος εκείνους που ανέλαβαν την έξωσή του, οδηγώντας στην πολιτική μεταβολή της 10ης Οκτωβρίου 1862. Την περίοδο αυτών των γεγονότων ο διευθυντής της εφημερίδας αναγκάστηκε να φύγει από την Αθήνα.

Αλλαγή πλεύσης και επίλογος Επεξεργασία

Με την ανάρρηση στην εξουσία του μονάρχη Γεωργίου Α΄, η γραμμή της εφημερίδας άλλαξε. Έγινε πιο μετριοπαθής. Φυσικό άλλωστε, αφού ο διευθυντής της την άφησε για να γίνει γραμματέας του νέου βασιλιά. Στη θέση αυτή δεν έμεινε πολύ. Γρήγορα παραιτήθηκε για να αναλάβει ξανά τη διεύθυνση του Αιώνα. Όταν το 1874, η κυβέρνηση Βούλγαρη θέλησε να περιορίσει τις συνταγματικές ελευθερίες, ο Αιών τής άσκησε σκληρότατη αντιπολίτευση, εμμένοντας στις δημοκρατικές αρχές.

Το 1887, ο Τιμολέων Φιλήμων εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων. Το 1888, ο Αιών διέκοψε την έκδοσή του. Ήδη η επιρροή του είχε περιοριστεί. Στα τελευταία του φύλλα ήταν απλώς όργανο της δημοτικής αρχής. Στα πενήντα χρόνια της κυκλοφορίας του δημοσίευσε άρθρα του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, που υποστήριζε την ακεραιότητα της Ελλαδικής Εκκλησίας, του Παύλου Καλλιγά με οικονομικό περιεχόμενο, του καθηγητή Πανεπιστημίου Νικολάου Πολίτη, του Αθανασίου Ευταξία, του Μίνωα Λάππα και άλλων.

Πηγές Επεξεργασία