Αμαζόνιος

ποταμός στη νότια Αμερική

Συντεταγμένες: 4°26′54.10″S 73°27′21.24″W / 4.4483611°S 73.4559000°W / -4.4483611; -73.4559000

Για άλλες χρήσεις με το ίδιο όνομα, δείτε: Διαμέρισμα Αμαζόνιου.
Για άλλες χρήσεις με το ίδιο όνομα, δείτε: Αμαζόνας.

Ο Αμαζόνιος είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Γης σε όγκο νερού ενώ υπάρχει διχογνωμία για το εάν είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος. Διαρρέει τη Νότια Αμερική από τις Άνδεις ως τις εκβολές του, στον Ατλαντικό ωκεανό. Γενικά θεωρείται ο δεύτερος μακρύτερος ποταμός στη Γη μετά τον Νείλο. Αρχικά το μήκος του είχε υπολογιστεί σε 6.400 χλμ., αλλά μετά από δορυφορικές μελέτες αποδείχτηκε ότι πηγές του ορίζονται στην περιοχή του ρυακιού Απασέτα, με συνέπεια το συνολικό μήκος του να ανέρχεται σε 6.992 χλμ.,[2] οπότε είναι ο μακρύτερος ποταμός στη Γη. Ο Αμαζόνιος όμως είναι με διαφορά ο μεγαλύτερος ποταμός όσον αφορά στη μέση παροχή, που ανέρχεται σε 219.000 κυβικά μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Υπολογίζεται ότι το 1/5 τού συνόλου του γλυκού νερού που ρέει στην επιφάνεια της γης μεταφέρεται από τον Αμαζόνιο. Το εμβαδόν της λεκάνης απορροής του είναι 6.915.000 χλμ² και είναι η μεγαλύτερη στη Γη. Ως πηγή του έχει αναγνωριστεί το όρος Μίσμι στο νότιο Περού.[3]

Αμαζόνιος
Χάρτης της Νοτίου Αμερικής με τον Αμαζόνιο και τους παραποτάμους που τον τροφοδοτούν.
ΠηγέςΆνδεις
ΕκβολέςΑτλαντικός ωκεανός
Βραζιλία Βραζιλία
Κολομβία Κολομβία
 Περού
Βραζιλία Βραζιλία
Κολομβία Κολομβία
 Περού
ΕτυμολογίαΑμαζόνες
Μήκος6.992 Km
Μέση εκροή209.000 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο (εκβολή ποταμού)[1] και 168.700 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο (Óbidos)[1]
ΠαραπόταμοιΜαδέιρα, Tapajós River, Xingu River, Ρίο Νέγκρο, Japurá River, Ποταμός Νάπο, Putumayo River, Preto da Eva River, Nanay River, Javary River, Παρού, Ποταμός Τρομπέτας, Jari River, Jutai River, Urubu River, Jandiatuba River, Manacapuru River, Uatumã River, Nhamundá River, Arabela River, Guajará River, ποταμός Ουκαγιάλι, Paraná Urariá, Ampiyacu River, Apayacu River, Atacuari River, Itaya River, Juruá River και Marañón River
Χάρτης

Το όνομα «Αμαζόνιος» το έδωσε ο Ισπανός κατακτητής Φρανθίσκο ντε Ορεγιάνα (Francisco de Orellana), ο οποίος διέπλευσε τον ποταμό το 1541-1542. Στην πορεία του συνάντησε φυλές με γυναίκες που πολεμούσαν και για τον λόγο αυτό του έδωσε το όνομα «Αμαζόνιος» (Río de las Amazonas) που προέρχεται από το όνομα των Αμαζόνων, του μυθολογικού γυναικείου λαού πολεμιστριών.[4] Την εποχή της Κατάκτησης, κοντά στις όχθες του Αμαζονίου και των παραποτάμων του, κατοικούσαν μόνιμοι, σχετικά πυκνοί πληθυσμοί, που εφάρμοζαν εντατικές γεωργικές καλλιέργειες. Στους κάμπους, δηλαδή τις περισσότερο ανυψωμένες περιοχές ανάμεσα στους ποταμούς και τις πεδιάδες κατάκλυσής τους, κατοικούσαν και εξακολουθούν και σήμερα να κατοικούν, τουλάχιστον στις πιο απομακρυσμένες ζώνες τους, διάσπαρτες φυλές Ινδιάνων. Οι νομάδες βάσιζαν την οικονομία τους στο κυνήγι μικρών και μεγάλων ζώων.

Ο Αμαζόνιος είναι πολύ γνωστός για την τεράστια ζούγκλα που τον περιβάλλει: Το Τροπικό δάσος του Αμαζονίου αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα δάση του πλανήτη και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επιστημόνων λόγω του ποσοστού απορρόφησης του άνθρακα από τα φυτά στο έδαφος και τα ύδατα του δάσους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο τον χρόνο. Ωστόσο, το δάσος του Αμαζονίου απειλείται σε μεγάλο βαθμό από την παράνομη υλοτομία. Στα δάση του Αμαζονίου απαντά μια ασύλληπτη ποικιλία ειδών βλάστησης. Το δάσος εκτείνεται από τα μαγκρόβια έλη και τους επιπλέοντες λειμώνες (νησίδες από πλεγμένα κλαδιά υδρόβιων φυτών με χώμα) στα ανατολικά, κοντά στον Ατλαντικό, μέχρι το ανώτατο υψόμετρο που αναπτύσσονται τα δέντρα στις Άνδεις.

Οι φυσικοί πόροι του Αμαζονίου είναι πολλοί και ποικίλοι. Οι πρώτοι εξερευνητές προσελκύστηκαν απ' τα διαμάντια και το χρυσό, εξίσου σημαντικοί όμως είναι οι διάφοροι πολύτιμοι λόφοι που έχουν ανακαλυφθεί σε αυτήν την περιοχή καθώς και η εξαιρετική ξυλεία που παρέχουν η Σουιτενία, ο κέδρος του Αμαζονίου και πολλά άλλα είδη.

Παραπομπές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία