Αντιεπιληπτικό φάρμακο

Αντιεπιληπτικό φάρμακο, λέγεται και αντισπασμωδικό φάρμακο, είναι ένας όρος που αναφέρεται σε ένα φάρμακο ή άλλη ουσία που προορίζεται να καταπολεμήσει, να αποτρέψει ή να διακόψει τις επιληπτικές κρίσεις και σπασμούς,^[1] μέσω του ελέγχου της μη φυσιολογικής ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου.^[2] Συνήθως ονομάζεται αντιεπιληπτικό, αν και υπάρχουν και άλλοι τύποι κρίσεων που δε σχετίζονται με την επιληψία, όπως: εμπύρετο σπασμωδικό σύνδρομο σε παιδιά και επιληπτικές κρίσεις που προκαλούνται από την ξαφνική απόσυρση τοξινών και κατασταλτικών φαρμάκων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Ωστόσο, αυτά τα συμβάντα δεν απαιτούν τακτική χρήση ενός φαρμάκου.

Μερικά αντισπασμωδικά: βαλπροϊκό νάτριο, στιριπεντόλη, κλοβαζάμη και μιδαζολάμη.

Τα αντιεπιληπτικά έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής, επειδή δρουν ως σταθεροποιητές της διάθεσης (ψυχοτρόπα). Άλλες ιατρικές καταστάσεις που αντιμετωπίζονται με τη χρήση των αντισπασμωδικών είναι ο νευροπαθητικός πόνος, οι πονοκέφαλοι λόγω ημικρανίας, η ινομυαλγία και το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.^[2]

Φαρμακολογία

Τα αντισπασμωδικά είναι φάρμακα που γενικά απορροφώνται καλά από το στόμα, με περίπου 80-100% του φαρμάκου να φτάνει στην κυκλοφορία του αίματος, όπου τείνει να μην παραμένει συνδεδεμένο με τις πρωτεΐνες. Σχεδόν όλα αποβάλλονται με κάποιο ηπατικό μηχανισμό, παρουσιάζοντας σχετικά μεγάλο χρόνο ημιζωής 12 ωρών ή και περισσότερο.^[3]

Χρήση

Περίπου το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει επιληψίες,^[4] τη δεύτερη νευρολογική διαταραχή μετά το εγκεφαλικό. Τα υπάρχοντα αντισπασμωδικά παράγουν επαρκή επιληπτικό έλεγχο σε περίπου 50 έως 80% των ασθενών,^[5]^[6] ωστόσο, οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι συχνές.^[7]^[8]

Κλινικές εφαρμογές αντιεπιληπτικών^[7]
Τονικοκλονικές κρίσεις	Μερικές κρίσεις	Αφαιρετικές κρίσεις	Μυοκλονικές κρίσεις	Νευροπαθητικός πόνος	Ψυχική διάθεση (σταθεροποιητές)
Φάρμακα επιλογής Καρβαμαζεπίνη (προτιμάται, λόγω της χαμηλής συχνότητας ανεπιθύμητων ενεργειών) Φαινυτοΐνη Βαλπροϊκό οξύ Νεότερα φάρμακα (δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί πλήρως) Βιγκαμπατρίνη Λαμοτριγίνη Γκαμπαπεντίνη	Φάρμακα επιλογίας Καρβαμαζεπίνη Βαλπροϊκό οξύ Eναλλακτικές επιλογές Κλοναζεπάμη Φαινυτοΐνη	Αιθοσουξιμίδη (πρώτο φάρμακο επιλογής) Βαλπροϊκό οξύ (όταν παρουσιάζεται σε συνδυασμό με τονικοκλονικές κρίσεις, τα περισσότερα άλλα αντιεπιληπτικά μπορεί να επιδεινώσουν τις αφαιρετικές κρίσεις) (δεύτερο φάρμακο επιλογής) Λαμοτριγίνη (τρίτο φάρμακο επιλογής) Κλοναζεπάμη (τέταρτο φάρμακο επιλογής)	Διαζεπάμη (IV)	Καρβαμαζεπίνη, Γκαμπαπεντίνη, Πρεγκαμπαλίνη	Όταν το λίθιο δεν λειτουργεί Καρβαμαζεπίνη Βαλπροϊκό οξύ

Τύποι αντιεπιληπτικών φαρμάκων

Τα περισσότερα αντιεπιληπτικά που χρησιμοποιούνται για γενικευμένες ή μερικές τονικοκλονικές κρίσεις είναι βαρβιτουρικά, βενζοδιαζεπίνες, βρωμιούχα, καρβαμιδικά και υδαντοϊνικά. Νεότερα φάρμακα όπως η λαμοτριγίνη, η γκαμπαπεντίνη και άλλα είναι διαθέσιμα σε ορισμένες χώρες.

Τα αντισπασμωδικά μπορούν να χωριστούν σε 8 κύριες ομάδες^[9]:

Επαναλαμβανόμενα ενεργοποιημένοι αναστολείς διαύλων νατρίου: φαινυτοΐνη, καρβαμαζεπίνη, οξκαρβαζεπίνη
Φάρμακα που ενισχύουν τη δράση του νευροδιαβιβαστή GABA: φαινοβαρβιτάλη, βενζοδιαζεπίνες
Τροποποιητές γλουταμικού, άλλοι νευροδιαβιβαστές: τοπιραμάτη, λαμοτριγίνη, φελμπαμάτη
Αναστολείς διαύλων ασβεστίου Τ: Αιθοσουξιμίδη και βαλπροϊκό οξύ
Αναστολείς διαύλων ασβεστίου N και L: Λαμοτριγίνη, τοπιραμάτη, ζονισαμίδη και βαλπροϊκό οξύ
Ρυθμιστές ρευματος h: γκαμπαπεντίνη και λαμοτριγίνη
Αναστολείς ειδικής θέσης δέσμευσης: γκαμπαπεντίνη και λεβετιρακετάμη
Αναστολείς καρβονικής ανυδράσης: τοπιραμάτη και ζονισαμίδη

Παραπομπές

↑ «Λεξικό για το αλκοόλ και τις λοιπές ψυχοδραστικές ουσίες» (PDF). apps.who.int. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.
↑ ^2,0 ^2,1 «anticonvulsant». www.cancer.gov (στα Αγγλικά). 2 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.
↑ Katzung, Bertram G. (2007). «24». Basic & Clinical Pharmacology (9th ed.). McGraw-Hill. p. 550. ISBN 0071451536.
↑ «Epilepsy». who.int. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.
↑ «Epilepsy - Treatment». nhs.uk (στα Αγγλικά). 3 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.
↑ «Anti-seizure medication (ASM) | Epilepsy Society». epilepsysociety.org.uk (στα Αγγλικά). 23 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.
↑ ^7,0 ^7,1 H. P. Rang; M. M. Dale; J.M. Ritter; P.K. Moore (2004). «Capítulo 39:Antiepilépticos». Farmacología (5a Ed. edición). España: Elsevier-España. pp. 550-561. ISBN 84-8174-745-9. ISBN 0-443-07145-4
↑ «Side Effects of Seizure Medicine». epilepsy.com. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.
↑ Cavazos, Jose E; Mark Spitz (2009). «Seizures and Epilepsy, Overview and Classification». Neurology: Seizures and Epilepsy. eMedicine.com

[1] «Λεξικό για το αλκοόλ και τις λοιπές ψυχοδραστικές ουσίες» (PDF). apps.who.int. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.

[:0-2] 2,0 ^2,1 «anticonvulsant». www.cancer.gov (στα Αγγλικά). 2 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.

[3] Katzung, Bertram G. (2007). «24». Basic & Clinical Pharmacology (9th ed.). McGraw-Hill. p. 550. ISBN 0071451536.

[4] «Epilepsy». who.int. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.

[5] «Epilepsy - Treatment». nhs.uk (στα Αγγλικά). 3 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.

[6] «Anti-seizure medication (ASM) | Epilepsy Society». epilepsysociety.org.uk (στα Αγγλικά). 23 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.

[:1-7] 7,0 ^7,1 H. P. Rang; M. M. Dale; J.M. Ritter; P.K. Moore (2004). «Capítulo 39:Antiepilépticos». Farmacología (5a Ed. edición). España: Elsevier-España. pp. 550-561. ISBN 84-8174-745-9. ISBN 0-443-07145-4

[8] «Side Effects of Seizure Medicine». epilepsy.com. Ανακτήθηκε στις 23 Αυγούστου 2024.

[9] Cavazos, Jose E; Mark Spitz (2009). «Seizures and Epilepsy, Overview and Classification». Neurology: Seizures and Epilepsy. eMedicine.com

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]