Βίβλος του Γουτεμβέργιου

το πρώτο βιβλίο μαζικής παραγωγής

Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου (επίσης γνωστή ως η Βίβλος των 42 στίχων, η Βίβλος του Μαζαρέν ή η B42) ήταν από τα πρώτα μεγάλα βιβλία μαζικής παραγωγής που τυπώθηκε με χρήση κινητών μεταλλικών στοιχείων-γραμμάτων στην Ευρώπη. Σηματοδότησε την έναρξη της «Επανάστασης του Γουτεμβέργιου» και της εποχής των τυπωμένων βιβλίων στη Δύση. Ευρέως εγκωμιασμένο για την υψηλή του αισθητική και καλλιτεχνική ποιότητα,[1] το βιβλίο κατέχει εμβληματική θέση. Πρόκειται για μια έκδοση της Βουλγάτας που τυπώθηκε τη δεκαετία του 1450 στα λατινικά από τον Ιωάννη Γουτεμβέργιο στο Μάιντς, στη σημερινή Γερμανία. Σαράντα εννέα αντίτυπα (πλήρη ή σημαντικά τμήματά τους) έχουν διασωθεί. Θεωρείται ως ένα από τα πιο πολύτιμα βιβλία του κόσμου, μολονότι δεν έχει πωληθεί πλήρες αντίγραφο του από το 1978.[2][3] Τον Μάρτιο 1455, ο μετέπειτα Πάπας Πίος Β' ανέφερε ότι είχε δει σελίδες από τη Βίβλο του Γουτεμβέργιου να παρουσιάζονται στη Φραγκφούρτη ως μέρος ενεργειών προώθησης της έκδοσης. Δεν είναι γνωστό το πόσα αντίτυπα τυπώθηκαν, αλλά μία επιστολή του 1455 αναφέρει πηγές για εξίσου 158 και 180 αντίτυπα. Η Βίβλος των 36 στίχων, που λέγεται ότι είναι η δεύτερη τυπωμένη Βίβλος, επίσης αναφέρεται μερικές φορές ως Βίβλος του Γουτεμβέργιου, αλλά ενδέχεται να πρόκειται για το έργο άλλου τυπογράφους.

Βίβλος του Γουτεμβέργιου
Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης
Γλώσσαλατινική γλώσσα
Ημερομηνία δημοσίευσης1450
ΘέμαΗ Αγία Γραφή, η Παλαιά Διαθήκη και η Καινή Διαθήκη
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ιωάννης Γουτεμβέργιος Επεξεργασία

Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου ονομάστηκε προς τιμήν του δημιουργού της, Ιωάννη Γουτεμβέργιου.

Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος γεννήθηκε στο Μάιντς Γερμανίας την 24η Ιουνίου 1398. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια σιδηρουργών και στην παιδική του ηλικία φιλοδοξούσε να γίνει χρυσοχόος. Τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό σχετικά με την παιδική του ηλικία και την ανατροφή του.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1400, ο Γουτεμβέργιος δημιούργησε το τυπογραφείο προκειμένου να εξαπλωθεί η Αγία Γραφή με ένα πιο αποτελεσματικό τρόπο, λέγοντας ότι «μέσα από αυτή, ο Θεός θα διαδώσει το λόγο Του

Τον Δεκέμβριο του 1452, ο Γουτεμβέργιος δανείστηκε χρήματα από τον Τζόχαν Φουστ για να ανοίξει ένα τυπογραφείο. Στο υπόλοιπο της ζωής του αγωνίστηκε σκληρά για την αποπληρωμή του χρέους.

Ελάχιστα είναι γνωστά για τους μήνες πριν τον θάνατο του Γουτεμβέργιου, ωστόσο πιστεύεται ότι ήταν τυφλός τότε. Πέθανε σε ηλικία 70 ετών την 3 Φεβρουαρίου 1468.

Κείμενο Επεξεργασία

Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου, μια έκδοση της Βουλγάτας, περιλαμβάνει τη λατινική εκδοχή της εβραϊκής Παλαιάς Διαθήκης και της Ελληνικής Καινής Διαθήκης. Πρόκειται κυρίως για έργο του Ιερώνυμου που άρχισε τις εργασίες μετάφρασης το 380 μ.Χ., με διορθώσεις κειμένου από την παραδοσιακή Βίβλο του Παρισιού, και με περαιτέρω χτενίσματα[4] (η Βίβλος του Παρισιού, μία από τις πολλές μεσαιωνικές μεταφράσεις της Αγίας Γραφής, είναι επίσης γνωστή ως η «Βίβλος του 13ου Αιώνα» ή «Παλαιά Γαλλική Βίβλος»).

 
Η[νεκρός σύνδεσμος] Βίβλος του Γουτεμβέργιου στη Βιβλιοθήκη σπανίων βιβλίων και χειρογράφων Μπέινεκε

Η Ιστορία της εκτύπωσης Επεξεργασία

«Όλα όσα μου έγραψαν γι'αυτόν τον υπέροχο άνθρωπο στη Φρανκφούρτη [sic] είναι αληθή. Δεν έχω δεί καμία πλήρη Βίβλο, μόνο ορισμένες δεσμίδες σελίδων από διάφορα βιβλία της Αγίας Γραφής. Το κείμενο ήταν πολύ καλά επιμελημένο και ευανάγνωστο, καθόλου δυσνόητο— η εξοχότητά σας θα μπορούσε να το διαβάσει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, και μάλιστα χωρίς γυαλιά..»

Μετέπειτα Πάπας Πίος Β' σε επιστολή προς τον Καρδινάλιο Καρβάχαλ, Μάρτιος 1455

Η Βίβλος δεν ήταν το πρώτο έργο του Γουτεμβέργιου.[5] Οι προετοιμασίες για τη Βίβλο ενδεχομένως άρχισαν λίγο μετά το 1450, και τα πρώτα ολοκληρωμένα αντίγραφα ήταν διαθέσιμα το 1454 - 1455.[6] Δεν είναι γνωστό ακριβώς πόσο καιρό διήρκεσαν οι εργασίες εκτύπωσης. Το πρώτο χρονολογημένο με ακρίβεια δείγμα εκτύπωσης ήταν το Συγχωροχάρτι 31 στίχων του Γουτεμβέργιου που σίγουρα υπήρχε ήδη την 22η Οκτωβρίου 1454.[7]

Ο Γουτεμβέργιος εισήγαγε τρεις σημαντικές αλλαγές στη διαδικασία της εκτύπωσης.[8] Αρχικά τα φύλλα έπρεπε να περαστούν εις διπλούν από το τυπογραφικό πιεστήριο, μία φορά για να τυπωθούν τα κείμενα με μαύρο μελάνι και τη δεύτερη φορά για να προστεθούν οι ρουμπρίκες με κόκκινο μελάνι. Αυτό το στάδιο εγκαταλείφθηκε, και αντίθετα στα φύλλα τυπώνονταν τα κείμενα με μαύρο μελάνι και αφήνονταν κενοί χώροι για να συμπληρωθούν χειρόγραφα τα κόκκινα κείμενα.

 
Η[νεκρός σύνδεσμος] ράχη του Αντίγραφου Λένοξ

Λίγο καιρό αργότερα, όταν είχαν ήδη τυπωθεί αρκετά φύλλα, ο αριθμός των γραμμών ανά σελίδα αυξήθηκε από 40 σε 42, προφανώς για εξοικονόμηση χαρτιών. Ως εκ τούτου, οι σελίδες 1 - 9 και οι σελίδες 256 - 265, ενδεχομένως οι πρώτες που τυπώθηκαν, είχαν 40 γραμμές έκαστη. Η σελίδα 10 έχει 41 γραμμές, και από εκεί και πέρα οι σελίδες έχουν 42 γραμμές. Η αύξηση στον αριθμό των στίχων επιτεύχθηκε μάλλον με μείωση των διαστημάτων μεταξύ των γραμμών, παρά με αύξηση της περιοχής εκτύπωσης της σελίδας. Τέλος, το τιράζ αυξήθηκε, οπότε χρειάστηκε επαναρρύθμιση για τις σελίδες που είχαν ήδη τυπωθεί. Οι ρυθμίσεις για τα νέα φύλλα ήταν 42 γραμμές ανά σελίδα. Κατά συνέπεια, υπάρχουν δύο διαφορετικές ρυθμίσεις στα φύλλα 1-32 και 129 -158 του τόμου Α' και στα φύλλα 1-16 και 162 του τόμου Β'.[8][9]

Οι πλέον αξιόπιστες πληροφορίες για την ηλικία της Βίβλου προέρχονται από μία επιστολή. Τον Μάρτιο 1455, ο μετέπειτα Πάπας Πίος Β' έγραψε ότι είδε σελίδες από τη Βίβλο του Γουτεμβέργιου, να παρουσιάζονται στη Φρανκφούρτη στα πλαίσια προώθησης της έκδοσης.[10] Δεν είναι γνωστό το πόσα αντίτυπα τυπώθηκαν, με την επιστολή να παραπέμπει πηγές εξίσου για 158 και 180 αντίτυπα. Οι μελετητές, κατόπιν εξέτασης των διασωζόμενων αντιγράφων, θεωρούν ότι τυπώθηκαν 160 - 185 αντίτυπα, εκ των οποίων τα 3/4 σε χαρτί και τα υπόλοιπα σε περγαμηνή.[11][12]

Η διαδικασία παραγωγής: Das Werk der Bücher Επεξεργασία

 
Ένα[νεκρός σύνδεσμος] από τα αντίγραφα της Βίβλου του Γουτεμβέργιου που τυπώθηκαν σε περγαμηνή. Από την Αμερικανική Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου

Σε ένα νομικό έγγραφο, γραμμένο μετά την ολοκλήρωση της Βίβλου, ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος αναφέρεται στην όλη διαδικασία ως Das Werk der Bücher («το έργο των βιβλίων»). Είχε αντιγράψει την τεχνολογία του τυπογραφικού πιεστηρίου και ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος που χρησιμοποίησε κινητά στοιχεία-γράμματα στις εκτυπώσεις του,[13] αλλά το μεγαλύτερο επίτευγμα του ήταν αναμφισβήτητα πως απέδειξε ότι με τη διαδικασία της εκτύπωσης πράγματι παράγονται βιβλία.

Πολλοί βιβλιόφιλοι έχουν εγκωμιάσει τις εξαιρετικές ποιότητες που επιτεύχθηκαν στην παραγωγή της Βίβλου του Γουτεμβέργιου, και συχνά περιγράφηκε ως ένα από τα πιο όμορφα βιβλία που έχουν τυπωθεί ποτέ. Η ποιότητα εξίσου των μελανιών και των λοιπών υλικών, και της εκτύπωσης καθαυτής είναι αξιοσημείωτη.[14]

Σελίδες Επεξεργασία

 
Η[νεκρός σύνδεσμος] πρώτη σελίδα του πρώτου τόμου: Η Επιστολή του Αγίου Ιερώνυμου, από αντίγραφο του Πανεπιστήμιου του Τέξας. Η σελίδα έχει 40 γραμμές.

Το μέγεθος του χαρτιού ήταν "διπλό φύλλο", με δύο σελίδες τυπωμένες σε κάθε πλευρά (4 σελίδες ανά τυπογραφικό φύλλο). Μετά την εκτύπωση, το χαρτί διπλωνόταν μια φορά στο μέγεθος της σελίδας. Συνήθως, πέντε από αυτά τα διπλωμένα τυπογραφικά φύλλα (δηλαδή 10 φύλλα ή 20 τυπωμένες σελίδες) βιβλιοδένονταν πρώτα σε δεσμίδες, και στη συνέχεια σε βιβλίο. Έκαστη δεσμίδα είχε 4 -12 φύλλα.[15] Ορισμένες δεσμίδες ίσως είχαν τυπωθεί σε μεγαλύτερο αριθμό, ιδίως εκείνες που εκτυπώθηκαν αργότερα κατά τη διαδικασία της εκτύπωσης, και να πωλήθηκαν μεμονωμένες και άδετες. Οι σελίδες δεν ήταν αριθμημένες. Η τεχνική δεν ήταν καινούργια, αφού είχε χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή κενών βιβλίων από «λευκά χαρτιά» για να γραφτούν μετά. Η καινοτομία ήταν ο καθορισμός εκ των προτέρων της σωστής τοποθέτησης και ο προσανατολισμός της κάθε σελίδας στα πέντε φύλλα ώστε να προκύψει η σωστή σειρά κατά τη βιβλιοδεσία. Νέα ήταν επίσης η τεχνική για τον ορθό εντοπισμό της περιοχής εκτύπωσης κάθε σελίδας.

Η Βίβλος των 42 στίχων ήταν τυπωμένη σε μέγεθος χαρτιού που ονομαζόταν «Βασιλικό».[16] Ένα πλήρες φύλλο Βασιλικού χαρτιού είχε διαστάσεις 42 x 60 εκ. και ένα μονό ατριμάριστο φύλλο είχε διαστάσεις 42 x 30 εκ.[17] Υπήρξαν ισχυρισμοί ότι το βιβλίο τυπώθηκε σε μεγαλύτερο χαρτί διαστάσεων 30,7 x 44,5 εκ,[18] αλλά οι επιχειρηματολογίες αντικρούονται από τις μετρούμενες διαστάσεις των υφιστάμενων αντιγράφων. Για παράδειγμα, τα φύλλα του αντίγραφου στη Βιβλιοθήκη Μπόντλιαν, στην Οξφόρδη, μετρήθηκαν ίσα με 40 × 28,6 εκ.[19] Πρόκειται για κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των φύλλων από Βίβλους που τυπώθηκαν σε Βασιλικά χαρτιά κατά τον 15ο αιώνα.[20] Τα περισσότερα χαρτιά εκτύπωσης του 15ου αιώνα έχουν αναλογία πλάτους-ύψους ίση με 1:1,4 (π. χ. 30:42 εκ), η οποία μαθηματικά αναλογεί σε λόγο του 1 προς την τετραγωνική ρίζα του 2. Λέγεται ότι η αναλογία αυτή επιλέχθηκε για να ταιριάζει με τη λεγόμενη Χρυσή Τομή του 1:1,6 αλλά στην πραγματικότητα οι δύο αναλογίες δεν είναι καθόλου παρόμοιες (διαφέρουν κατά ~12%). Η αναλογία 1:1,4 ήταν επί πολύ καιρό η καθιερωμένη για τις διαστάσεις των μεσαιωνικών χαρτιών.[21] Ένα πλήρες αντίγραφο της Βίβλου του Γουτεμβέργιου έχει 1.286 σελίδες (συνήθως δεμένες σε δύο τόμους), και με τέσσερις σελίδες ανά τυπογραφικό φύλλο χρειάστηκαν 322 τυπογραφικά φύλλα χαρτιού ανά αντίγραφο.[22] Το χειροποίητο χαρτί που χρησιμοποιήθηκε από τον Γουτεμβέργιο ήταν εξαιρετικής ποιότητας και εισαγόμενο από την Ιταλία. Κάθε φύλλο έφερε ένα υδατογράφημα που έμενε από τη διαδικασία παρασκευής του.

Μελάνι Επεξεργασία

Τον καιρό του Γουτεμβέργιου τα μελάνια που χρησιμοποιούσαν οι γραμματείς στα χειρόγραφα τους είχαν ως βάση το νερό. Ο Γουτεμβέργιος πειραματίστηκε με τις μελάνες και ανέπτυξε μία λιπαρή μελάνη που θα απέδιδε καλύτερα στην τυπογραφία, δηλαδή εξασφάλιζε ομοιογενή στρώση πάνω στα μεταλλικά στοιχεία-γράμματα και ομοιόμορφη μεταφορά από τα στοιχεία στο χαρτί.[23] Το μελάνι αποτελούταν κυρίως από άνθρακα, και είχε επίσης μεγάλη περιεκτικότητα σε μέταλλα, κυρίως χαλκό, μόλυβδο και τιτάνιο.[24] Ο επικεφαλής των συλλογών στη Βρετανική Βιβλιοθήκη, Δρ Κρίστιαν Τζένσεν, περιέγραψε την αξία της ανακάλυψης ως εξής: «κοιτάζοντας (στις σελίδες της Βίβλου του Γουτεμβέργιου) προσεκτικά, φαίνεται μία πολύ γυαλιστερή επιφάνεια. Γράφοντας με υδατοδιαλυτό μελάνι, βάζεις το στυλό πάνω της και τρέχει παντού. Κάτι τέτοιο είναι ανεπιθύμητο στην τυπογραφία. Το μελάνι που εφηύρε ο Γουτεμβέργιος δεν είναι απλά ένα μελάνι, είναι ένα βερνίκι. Δηλαδή αυτό που λέγεται μελάνι τυπογραφίας είναι στην πραγματικότητα ένα βερνίκι, που σημαίνει ότι έχει σταθερή πρόσφυση στην επιφάνεια."[25]

Τύπος Επεξεργασία

Το πρώτο μέρος της ιδέας του Γουτεμβέργιου ήταν να χρησιμοποιήσει ένα μεμονωμένο, σκαλισμένο στο χέρι χαρακτήρα για να δημιουργήσει πανομοιότυπα αντίγραφα του. Η κοπή έκαστου μεμονωμένου γράμματος από έναν τεχνίτη θα απαιτούσε μια ημέρα εργασίας. Μια απλή σελίδα χωρητικότητας 2500 γραμμάτων φτιαγμένη με αυτόν τον τρόπο θα ήταν ανέφικτη. Χρειαζόταν μια λιγότερο χρονοβόρα και κοπιαστική μέθοδος αναπαραγωγής. Τελικά τα τυπογραφικά στοιχεία κατασκευάστηκαν με την εξής διαδικασία: έκαστος χαραγμένος χαρακτήρας πιέστηκε πάνω σε εύπλαστο και ανθεκτικό πηλό αφήνοντας ένα αποτύπωμα. Το αποτύπωμα αυτό χρησιμοποιήθηκε ως καλούπι στο οποίο χυτεύτηκε μέταλλο σε υγρή μορφή. Το αποτέλεσμα κατόπιν ψύξης του μετάλλου ήταν μία ορθογώνια παραλληλεπίπεδη ράβδος στη μία επιφάνεια της οποίας βρισκόταν ανάγλυφο το αποτύπωμα του γράμματος.[26] Με τα στοιχεία αυτά συνθέτονταν οι λέξεις πάνω στην εκτυπωτική πλάκα-φόρμα, η οποία τοποθετούταν στην κατάλληλη υποδοχή του τυπογραφικού πιεστηρίου για την εκτύπωση.

Έκαστος χαρακτήρας απαιτεί έναν πρωτότυπο για να αντιγραφεί. Δεδομένου ότι έκαστο γράμμα έχει κεφαλαίες και πεζές μορφές, και του αριθμού των διάφορων σημείων στίξης και των λιγκατούρων[27] (π. χ. το σύμπλεγμα των λατινικών χαρακτήρων του "fi" στον επισεσυρμένο γραπτό λόγο), για τη Βίβλο του Γουτεμβέργιου χρειάστηκαν συνολικά 290 πρωτότυπα στοιχεία.[28]

Τυπογραφικό στυλ Επεξεργασία

Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου είναι τυπωμένη με γραμματοσειρά μαύρου γοτθικού τύπου που εξελίχθηκε στη Schwabacher. Χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερη υφή της κάθε εκτυπωμένης σελίδας: ευθείες κάθετες γραμμές που σε συνδυασμό με τις οριζόντιες γραμμές δίνουν την εντύπωση μιας υφαντής δομής. Ο Γουτεμβέργιος ήταν ήδη εξοικειωμένος και εφάρμοσε τεχνικές στοίχισης, δηλαδή ευθυγράμμιση της άκρης του κειμένου παράλληλα προς το δεξί και το αριστερό περιθώριο της σελίδας. Η πλήρης στοίχιση του κειμένου επιτεύχθηκε με ποικιλία μεθόδων, όπως με χρήση χαρακτήρων στενότερου πλάτους, προσθήκη επιπλέον χώρων γύρω από τα σημεία στίξης, και μεταβάλλοντας τα πλάτη των διαστημάτων γύρω από τις λέξεις.[29][30] Επίσης, χρησιμοποίησε κρεμάμενη στίξη, δηλαδή ορισμένα σημεία στίξης τυπώνονταν εκτός των εσοχών των στοιχισμένων γραμμάτων.

Ρουμπρίκες, διακόσμηση και βιβλιοδεσία Επεξεργασία

 
Λεπτομέρεια[νεκρός σύνδεσμος] που δείχνει εξίσου ρουμπρίκα (κόκκινοι χαρακτήρες) και διακόσμηση.

Αρχικά οι ρουμπρίκες — οι κόκκινες επικεφαλίδες πριν από κάθε βιβλίο της Βίβλου — τυπώνονταν, αλλά η πρακτική αυτή γρήγορα εγκαταλείφθηκε, και αντί αυτής απλά άφηναν κενά κατά την εκτύπωση των κειμένων στα οποία προσθέτονταν οι κόκκινοι χαρακτήρες με το χέρι. Έχει διασωθεί ένας χρήσιμος οδηγός για τα κείμενα που πρέπει να προστεθούν ανά σελίδα και που απευθύνεται στον γραμματέα που έχει αναλάβει τις ρουμπρίκες.[31]

Τα ευρύχωρα περιθώρια προσφέρονταν για προσθήκη φωτεινών διακοσμήσεων με το χέρι. Προφανώς η ποσότητα των στολισμάτων εξαρτώταν από το πόσο θα μπορούσε να πληρώσει ένας αγοραστής. Μερικά αντίγραφα δεν ήταν καθόλου διακοσμημένα.[32] Για περίπου 30 από τα σωζόμενα αντίγραφα μπορεί να συναχθεί ο τόπος της διακόσμησης. Φαίνεται πως τα 13 από αυτά διακοσμήθηκαν στο Μάιντς, ενώ άλλα στολίστηκαν στο Λονδίνο.[33] Οι Βίβλοι από περγαμηνή ήταν πιο ακριβές, και ίσως για το λόγο αυτό έτειναν να είναι πιο περίτεχνα διακοσμημένες, μολονότι το αντίγραφο από περγαμηνή που βρίσκεται στη Βρετανική Βιβλιοθήκη είναι εντελώς αστόλιστο.[34]

Υπήρξαν εικασίες ότι ο «Μάστορας των Παιγνιόχαρτων», ένας ανώνυμος χαράκτης που έχει ονομαστεί ως «η πρώτη προσωπικότητα στην ιστορία της χαρακτικής»,[35] ήταν εν μέρει υπεύθυνος για τη διακόσμηση του αντιγράφου που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστήμιου του Πρίνστον. Ωστόσο, το μόνο που μπορούμε να ειπωθεί με σιγουριά είναι ότι το ίδιο πρότυπο βιβλίο χρησιμοποιήθηκε για ορισμένες από τις εικόνες αυτού του αντίγραφου και για ορισμένα από τα εικονογραφημένα παιγνιόχαρτα του Μάστορα .[36]

Αν και πολλές από τις Βίβλους του Γουτεμβέργιου έχουν επαναδεθεί με την πάροδο των ετών, εννέα από τα αντίγραφα διατηρούν την αρχική βιβλιοδεσία τους από τον 15ο αιώνα, εκ των οποίων τα περισσότερα δέθηκαν στο Μάιντς ή στην Ερφούρτη.[33] Τα περισσότερα αντίγραφα χωρίστηκαν σε δύο τόμους, με τον πρώτο τόμο να τελειώνει με Το Βιβλίο των Ψαλμών. Τα αντίγραφα από περγαμηνή ήταν βαρύτερα και ως εκ τούτου μερικές φορές ήταν δεμένα σε τρεις ή τέσσερις τόμους.[37]

Οι πρώτοι αγοραστές Επεξεργασία

Φαίνεται πως η Βίβλος εξαντλήθηκε αμέσως, με αγοραστές και από μακρινούς τόπους όπως την Αγγλία, τη Σουηδία και την Ουγγαρία.[38][39] Ορισμένα αντίγραφα πωλήθηκαν για 30 φλορίνια – περίπου τρία χρόνια μισθών ενός υπαλλήλου.[40][41] Μολονότι ήταν φθηνότερες από τις χειρόγραφες Βίβλους, οι περισσότεροι μαθητές, οι ιερείς και ο μέσος πολίτης με το συνηθισμένο εισόδημα δεν θα μπορούσαν να διαθέσουν αυτά τα χρήματα. Πιστεύεται ότι οι περισσότερες πωλήθηκαν σε μοναστήρια, σε πανεπιστήμια και σε ιδιαίτερα πλούσια άτομα.[42] Επί του παρόντος, μόνο ένα αντίγραφο είναι γνωστό ότι ανήκε σε ιδιόκτητη συλλογή τον 15ο αιώνα. Μερικά διατέθηκαν για κοινόχρηστη ανάγνωση στις μοναστηριακές τραπεζαρίες, άλλα εκτέθηκαν σε περίοπτες θέσεις, και ορισμένα χρησιμοποιήθηκαν από τους μελετητές.[38] Φαίνεται πως πολλά αντίτυπα αγοράστηκαν από πλούσιους και ευσεβείς μη ειδήμονες για να τα δωρίσουν σε θρησκευτικά ιδρύματα.[43]

Επίδραση στις μετέπειτα Βίβλους Επεξεργασία

Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου είχε μεγάλη επίδραση στην ιστορία του έντυπου βιβλίου. Επίσης, κειμενικά επηρέασε τις επόμενες εκδόσεις της Βίβλου. Αποτέλεσε το πρότυπο για αρκετές μεταγενέστερες εκδόσεις, όπως την Βίβλο των 36 στίχων, τη Λατινική Βίβλο του Μέντελιν και από τις Βίβλους του Έγγεσταιν την 1η και την 3η. Επηρέασε επίσης την έκδοση του Πάπα Κλήμη Η' του Βουλγάτα στα τέλη του 16ου αιώνα.[44][45]

Πλαστογραφίες Επεξεργασία

Ο Ιωσήφ Μαρτίνι, ένας Νεοϋορκέζος έμπορος βιβλίων, διαπίστωσε ότι η Βίβλος του Γουτεμβέργιου που βρισκόταν στη βιβλιοθήκη της Γενικής Θεολογικής Σχολής στη Νέα Υόρκη είχε ένα πλαστό φύλλο, που έφερε μέρος του Κεφαλαίου 14, ολόκληρο το Κεφάλαιο 15, και μέρος του Κεφαλαίου 16 από το Βιβλίο του Ιεζεκιήλ. Ήταν άγνωστο το πότε έγινε η πλαστογραφία. Κατόπιν δωρεάς, το φθινόπωρο του 1953 το πλαστό φύλλο αντικαταστάθηκε με το αντίστοιχο φύλλο ενός ελαττωματικού δεύτερου τόμου της Βίβλου του Γουτεμβέργιου, που είχε διαλυθεί και πωλούταν σε μέρη.[46] Έτσι καταστάθηκε ως «η πρώτη ατελής Βίβλος του Γουτεμβέργιου της οποίας αποκαταστάθηκε η πληρότητα».[46] Το 1978, αυτό το αντίγραφο πωλήθηκε για $2.2 εκατομ. δολάρια στην Κρατική Βιβλιοθήκη Βυρτεμβέργης στη Στουτγάρδη, Γερμανία.[47]

Σωζόμενα αντίτυπα Επεξεργασία

 
Οι[νεκρός σύνδεσμος] τοποθεσίες όπου βρίσκονται πλήρη αντίγραφα της Βίβλου του Γουτεμβέργιου.

Το 2009 υπήρχαν 49 Βίβλοι του Γουτεμβέργιου εκ των οποίων μόνο οι 21 είναι πλήρεις. Από τις υπόλοιπες λείπουν σελίδες ή ακόμα και ολόκληροι τόμοι. Επίσης, υπάρχει μεγάλος αριθμός από τμήματα, δεσμίδες, ή μεμονωμένα φύλλα, τα οποία αντιπροσωπεύουν περίπου άλλα 16 αντίγραφα. Πολλά τέτοια αποσπάσματα έχουν περιστασιακά χρησιμοποιηθεί για τη συμπλήρωση άλλων Βίβλων.[39] Υπάρχουν 12 σωζόμενα αντίγραφα σε περγαμηνή, εκ των οποίων μόνο τα 4 είναι πλήρη και το 1 περιέχει μόνο την Καινή Διαθήκη.


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Davies, Martin (1996). The Gutenberg Bible. British Library. ISBN 0-7123-0492-4. 
  2. MSNBC: Στο βιβλίο κόσμο, το σπανιότερο από τα σπάνια Αρχειοθετήθηκε 2005-02-04 στο Wayback Machine.
  3. «The World of Rare Books: The Gutenberg Bible, First and Most Valuable». web.archive.org. 10 Απριλίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2019. 
  4. «The text of the Bible». bl.uk. British Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2016. 
  5. Man, John (2002). Gutenberg: How One Man Remade the World with Words . New York: John Wiley and Sons, Inc. ISBN 0-471-21823-5. 
  6. «The Gutenberg Bible». utexas.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  7. Wagner, Bettina· Reed, Marcia (23 Δεκεμβρίου 2010). Early Printed Books as Material Objects: Proceedings of the Conference Organized by the IFLA Rare Books and Manuscripts Section Munich, 19-21 August 2009. σελ. 11. ISBN 978-3-11-025530-0. 
  8. 8,0 8,1 Βρετανική Βιβλιοθήκη, Τρεις φάσεις στη διαδικασία εκτύπωσης Αρχειοθετήθηκε 2011-10-14 στο Wayback Machine. πρόσβαση 4 ιουλίου 2009
  9. Βρετανική Βιβλιοθήκη, Οι διαφορές στα μήκη γραμμής ανά σελίδα Αρχειοθετήθηκε 2009-09-07 στο Wayback Machine.: εικόνες που παρουσιάζουν διαφορές μεταξύ του Keio αντίγραφο (40 γραμμές ανά σελίδα) και τη Βρετανική Βιβλιοθήκη αντίγραφο (42 γραμμές ανά σελίδα) στη Γένεση 1. Πρόσβαση 10 Ιουλίου 2009
  10. Βρετανική Βιβλιοθήκη, Gutenberg, ζωή: τα χρόνια της Βίβλου Αρχειοθετήθηκε 2020-09-18 στο Wayback Machine. πρόσβαση 10 ιουλίου 2009
  11. White, Eric Marshall (2002). «Long Lost Leaves from Gutenberg's Mons-Trier II Bible». Gutenberg Jahrbuch 77: 19–36. 
  12. Lane Ford, Margaret (2010). «Deconstruction and Reconstruction: Detecting and Interpreting Sophisticated Copies». Στο: Wagner, Bettina. Early Printed Books as Material Objects: Proceedings of the Conference Organized by the Ifla Rare Books and Manuscripts Section Munich, 19-21 August 2009. De Gruyter Sur. σελίδες 291–304. ISBN 978-3-11-025324-5. 
  13. Βρετανική Βιβλιοθήκη, Gutenberg Bible: ιστορικό Αρχειοθετήθηκε 2021-02-24 στο Wayback Machine. πρόσβαση 10 ιουλίου 2009
  14. Davies, Martin (1996). The Gutenberg Bible. British Library. ISBN 0-7123-0492-4. 
  15. Βρετανική Βιβλιοθήκη, να καταστεί η αγία Γραφή: οι συγκεντρώσεις Αρχειοθετήθηκε 2008-06-07 στο Wayback Machine. πρόσβαση 10 ιουλίου 2009
  16. Ο παύλος Needham, "Μορφή και το Μέγεθος του Χαρτιού στο δέκατο πέμπτο αιώνα Εκτύπωση", Στο: Δεδικασμένο Aspekte der Inkunabelforschung, Wiesbaden, το 2017, σελ. 59-108: p. 83.
  17. Ο τζορτζ Γκόρντον και ο Γουίλιαμ Νόελ, "Η Needham Αριθμομηχανή", το 2017: http://www.needhamcalculator.net/needham_calculator1.pdf Αρχειοθετήθηκε 2018-08-26 στο Wayback Machine.. Πρόσβαση 26 Αυγούστου 2018.
  18. Man, John (2002). Gutenberg: How One Man Remade the World with Words, New York: John Wiley and Sons, Inc. (ISBN 0-471-21823-5).
  19. Πρόσβαση 26 Αυγούστου 2018.
  20. Ο παύλος Needham, "Μορφή και το Μέγεθος του Χαρτιού στο δέκατο πέμπτο αιώνα Εκτύπωση", Στο: Δεδικασμένο Aspekte der Inkunabelforschung, Wiesbaden, το 2017, σελ. 83.
  21. Ο Neil Harris, "Το Σχήμα του Χαρτιού", η υποενότητα " το Φύλλο-το μέγεθος και την Μπολόνια, Πέτρα, Χαρτί και Υδατογραφήματα, όπως Βιβλιογραφικά Στοιχεία, Λυών, Institut d'histoire du livre, το 2017, http://ihl.enssib.fr/en/paper-and-watermarks-as-bibliographical-evidence.
  22. «Fast Facts: The Gutenberg Bible». utexas.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  23. «Ο ΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΟΣ ΚΑΙ Η ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ». www.bizdim.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  24. Βρετανική Βιβλιοθήκη, να καταστεί η αγία Γραφή: το μελάνι Αρχειοθετήθηκε 2007-09-11 στο Wayback Machine. πρόσβαση 18 οκτωβρίου 2009.
  25. Το BBC Radio 4 του προγράμματος "Gutenberg: Στην Αρχή Ήταν ο Εκτυπωτής" πρώτη εκπομπή 21-10-2014
  26. «Ο ΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΟΣ ΚΑΙ Η ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ». www.bizdim.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  27. «λιγκατούρα - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  28. Man, John (2002). Gutenberg: How One Man Remade the World with Words . New York: John Wiley and Sons, Inc. ISBN 0-471-21823-5. 
  29. Τηλεοπτική παρουσίαση, "Η Μηχανή που Μας Έκανε", παρουσιαστής: Stephen Fry
  30. «InDesign, the hz-program and Gutenberg's secret». 
  31. Kapr, Albert (1996). Johann Gutenberg: The Man and His Invention. Scolar Press. ISBN 1-85928-114-1. 
  32. «Gutenberg Bible: The Copy on Paper – the Decoration». bl.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2019. 
  33. 33,0 33,1 Estes, Richard (2005). The 550th Anniversary Pictorial Census of the Gutenberg Bible. Gutenberg Research Center. σελ. 151. 
  34. Jensen, Kristian (2003). «Printing the Bible in the fifteenth century: devotion, philology and commerce». Στο: Jensen, Kristian. Incunabula and their readers: printing, selling and using books in the fifteenth century. British Library. σελίδες 115–38. ISBN 0-7123-4769-0. 
  35. Shestack, Alan (1967). Fifteenth Century Engravings of Northern Europe. National Gallery of Art, Washington, DC. 
  36. van Buren, Anne H.; Edmunds, Sheila (March 1974). «Playing Cards and Manuscripts: Some Widely Disseminated Fifteenth Century Model Sheets». The Art Bulletin 56 (1): 12–30. doi:10.1080/00043079.1974.10789835. ISSN 0004-3079. https://archive.org/details/sim_art-bulletin_1974-03_56_1/page/12. 
  37. Davies, Martin (1996). The Gutenberg Bible. British Library. ISBN 0-7123-0492-4. 
  38. 38,0 38,1 Davies, Martin (1996). The Gutenberg Bible. British Library. ISBN 0-7123-0492-4. 
  39. 39,0 39,1 White, Eric Marshall (2010). «The Gutenberg Bibles that Survive as Binder's Waste». Στο: Wagner, Bettina. Early Printed Books as Material Objects: Proceedings of the Conference Organized by the Ifla Rare Books and Manuscripts Section Munich, 19-21 August 2009. De Gruyter Sur. σελίδες 21–35. ISBN 978-3-11-025324-5. 
  40. McGrath, Alister (2001). In the Beginning: The Story of the King James Bible and How It Changed a Nation, a Language, and a Culture. Anchor Books. σελ. 15. ISBN 0-385-72216-8. 
  41. Cormack, Lesley B.· Ede, Andrew (2004). A History of Science in Society: From Philosophy to Utility. Broadview Press. σελίδες 95. ISBN 1-55111-332-5. 
  42. Kapr, Albert (1996). Johann Gutenberg: The Man and His Invention. Scolar Press. ISBN 1-85928-114-1. 
  43. Jensen, Kristian (2003). «Printing the Bible in the fifteenth century: devotion, philology and commerce». Στο: Jensen, Kristian. Incunabula and their readers: printing, selling and using books in the fifteenth century. British Library. σελίδες 115–38. ISBN 0-7123-4769-0. 
  44. Needham, Paul (1999). «The Changing Shape of the Vulgate Bible in Fifteenth-Century Printing Shops». Στο: Saenger, Paul. The Bible as Book:the First Printed Editions. British Library. σελίδες 53–70. ISBN 0-7123-4601-5. 
  45. Needham, Paul (2010). «Copy Specifics in the Printing Shop». Στο: Wagner, Bettina. Early Printed Books as Material Objects: Proceedings of the Conference Organized by the Ifla Rare Books and Manuscripts Section Munich, 19-21 August 2009. De Gruyter Sur. σελίδες 9–20. ISBN 978-3-11-025324-5. 
  46. 46,0 46,1 Αγίου Μάρκου Βιβλιοθήκη (General Theological Seminary). Η Βίβλος του Γουτεμβέργιου της General Theological Seminary. Νέα Υόρκη: το St. Mark Βιβλιοθήκη, η General Theological Seminary, 1963.
  47. «Gutenberg Bible Census».