Βιλαέτι της Θεσσαλονίκης
Το βιλαέτι της Θεσσαλονίκης[1] (οθωμανικά τουρκικά: ولايت سلانيك, Vilâyet-i Selânik, Βιλαγέτ-ι Σελανίκ) ήταν μία διοικητική ενότητα (βιλαέτι) της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από το 1867[2] ως το 1912. Τον ύστερο 19ο αιώνα αναφερόταν ότι κάλυπτε ότι έκταση 33.500 τ.χλμ.[3]
| Βιλαέτι της Θεσσαλονίκης | |
|---|---|
| 1864–1912 | |
.png) | |
| Χώρα | Οθωμανική Αυτοκρατορία |
| Πρωτεύουσα | Θεσσαλονίκη |
| Διοίκηση | |
| • Επικεφαλής | Κυβερνήτης του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης |
| Πληθυσμός | 1.347.915 (1911) |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 40°39′0″N 22°54′0″E |
| δεδομένα () | |
Το βιλαέτι συνόρευε με την Ηγεμονία (αργότερα Βασίλειο) της Βουλγαρίας προς βορράν· με την Ανατολική Ρωμυλία στα νοτιοανατολικά (μετά τη Συνθήκη του Βερολίνου το 1878)· με το βιλαέτι της Αδριανούπολης στα ανατολικά· με το Αιγαίο Πέλαγος στο νότο· με το βιλαέτι του Μοναστηρίου και το ανεξάρτητο Σαντζάκι των Σερβίων στα δυτικά (μετά το 1881)· και το βιλαέτι του Κοσόβου στα βορειοδυτικά.
Το βιλαέτι περιλάμβανε τα εδάφη που σήμερα ανήκουν στην κεντρική και την ανατολική (ελληνική) Μακεδονία και στη Μακεδονία του Πιρίν στη Βουλγαρία. Το τμήμα της σημερινής Μακεδονίας του Πιρίν που ήταν τμήμα του βιλαετιού διαιρούνταν στους καζάδες του Τζουμαγί Μπαλά, Πετριτσίου, Νευροκοπίου, Μελενίκου, Ροπτσόζ και Ραζλίκ.[εκκρεμεί παραπομπή] Το βιλαέτι διαλύθηκε μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και διαμοιράστηκε μεταξύ του βασιλείου της Ελλάδας, του βασιλείου της Σερβίας και του βασιλείου της Βουλγαρίας το 1913.
Διοικητικές υποδιαιρέσειςΕπεξεργασία
Σαντζάκια:[4]
- Σαντζάκι της Θεσσαλονίκης
- Καζάς της Σελανίκ (Θεσσαλονίκης) (έδρα: Θεσσαλονίκη)
- Καζάς της Κασσάνδρας (Χαλκιδικής) (έδρα: Πολύγυρος)
- Καζάς της Καραφέρειας (Βέροιας) (έδρα: Βέροια)
- Καζάς των Βοδενών (έδρα: Έδεσσα)
- Καζάς του Γενίτζε Βαρντάρ (Γιαννιτσών) (έδρα: Γιαννιτσά)
- Καζάς του Λαγκαδά (έδρα: Λαγκαδάς)
- Καζάς του Αβράτ-χισάρ (έδρα: Κιλκίς)
- Καζάς της Κατερίνας (Κατερίνης) (έδρα: Κατερίνη)
- Καζάς του Αγίου Όρους (έδρα: Καρυές)
- Καζάς της Δοϊράνης (έδρα: Δοϊράνη)
- Καζάς της Στρώμνιτσας (έδρα: Στρώμνιτσα)
- Καζάς του Καβάνταρτσι (Τικφών) (έδρα: Καβάνταρτσι)
- Καζάς της Γευγελής (έδρα: Γευγελή)
- Σαντζάκι των Σερρών
- Καζάς των Σερρών (έδρα: Σέρρες)
- Καζάς της Ζηλιάχοβα (Ζιχνών) (έδρα: Νέα Ζίχνη)
- Καζάς του Ντεμίρ Ισάρ (έδρα: Σιδηρόκαστρο)
- Καζάς του Ραζλίκ (έδρα: Ράζλογκ)
- Καζάς του Μπλαγκόεβγκραντ (έδρα: Άνω Τζουμαγιά)
- Καζάς του Μέλνικ (Μελένικου) (έδρα: Μελένικο)
- Καζάς του Νευροκοπίου (έδρα: Άνω Νευροκόπι)
- Σαντζάκι της Δράμας
- Καζάς της Δράμας (έδρα: Δράμα)
- Καζάς της Καβάλας (έδρα: Καβάλα)
- Καζάς του Σαρή Σαμπάν (έδρα: Χρυσούπολη)
- Καζάς της Θάσου (αργότερα έγινε χωριστό σαντζάκι) (έδρα: Θάσος)
- Καζάς της Ελευθερούπολης (Πραβίου) (έδρα: Ελευθερούπολη)
- Καζάς του Ντέβλεν (έδρα: Ροπτσόζ)
- Σαντζάκι της Θάσου
- Αρχικά ήταν μέρος του σαντζακίου της Δράμας και το κέντρο του ήταν το Βούλγκαρο.
Δημογραφικά στοιχείαΕπεξεργασία
Μία δημοσίευση της 21ης Δεκεμβρίου 1912 στο Βελγικό περιοδικό Ons Volk Ontwaakt (Το έθνος μας αφυπνάται) υπολόγισε ότι στο βιλαέτι κατοικούσαν 922.000 κάτοικοι:[5]
- Τούρκοι Μουσουλμάνοι - 335,000 (στο σύνολο αυτό συμπεριλαμβάνονταν και Ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι που περιγράφονταν ως Τούρκοι)
- Βούλγαροι Μουσουλμάνοι - 99,000
- Ορθόδοξοι Βλάχοι - 180,000
- Ορθόδοξοι Έλληνες - 168,000
- Ορθόδοξοι Βούλγαροι - 446,050
- Εβραίοι - 55,000
- Μουσουλμάνοι Βλάχοι - 25,000
- Ανάμικτοι - 15,000
Σύμφωνα την 1881/82-1893 Οθωμανική απογραφή, το Βιλαέτι είχε έναν συνολικό πληθυσμό 1.009.992 ανθρώπων, που αποτελούταν από τις παρακάτω εθνότητες:
- Μουσουλμάνοι - 450.456
- Έλληνες - 282.013
- Βούλγαροι- 231.606
- Εβραίοι- 41.984
- Καθολικοί - 2.654
- Προτεστάντες - 329
- Αρμένιοι- 48
- Ξένοι πολίτες - 1.272
Σύμφωνα με την 1906/07 Οθωμανική απογραφή, το Βιλαέτι είχε έναν συνολικό πληθυσμό 921.359 ανθρώπων, που αποτελούταν από τις παρακάτω εθνότητες:
- Μουσουλμάνοι - 419.604
- Ορθόδοξοι Έλληνες - 263.881
- Ορθόδοξοι Βούλγαροι - 155.710
- Εβραίοι- 52.395
- Βλάχοι- 20.486
- Τσιγγάνοι - 4.736
- Καθολικοί Έλληνες - 2.693
- Ορθόδοξοι Αρμένιοι - 637
- Προτεστάντες - 329
- Καθολικοί Αρμένιοι - 58
- Λατίνοι - 31
- Σύριοι - 4
- Ξένοι πολίτες - 795
ΣημειώσειςΕπεξεργασία
- ↑
Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Macedonia» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press
- ↑ Rumelia στην Encyclopædia Britannica
- ↑ Europe του Éliseé Reclus, σ. 152
- ↑ Selanik Vilayeti | Tarih ve Medeniyet
- ↑ Δημοσιεύτηκε στις 21 Δεκεμβρίου 1912 στο βελγικό περιοδικό Ons Volk Ontwaakt (Το έθνος μας αφυπνάται) - βλ. τον πίνακα του βιλαετιού του Μοναστηρίου: Skynet GodsdBalkan Αρχειοθετήθηκε 2012-08-31 στο Wayback Machine.
ΠηγέςΕπεξεργασία
- La Grande Encyclopédie, s.v. Salonique.
Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία
- «Salonica» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) 1911
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Vilayet of Salonica στο Wikimedia Commons
