Γκυ των Λουζινιάν
Ο Γκυ των Λουζινιάν ή Γουΐδων των Λουζινιάν (Guy de Lusignan, περί το 1150 - 18 Ιουλίου 1194) Γάλλος ευγενής από τον Οίκος των Λουζινιάν και Βασιλικός σύζυγος των Ιεροσολύμων ήταν πέμπτος γιος του Ούγου Η΄ των Λουζινιάν και της Βουργουνδίας του Ρανκόν. Έμεινε γνωστός σαν ο μοιραίος βασιλιάς που οδήγησε τα στρατεύματα των Σταυροφόρων στην καταστρεπτική μάχη του Χαττίν (1187) και την πτώση των Ιεροσολύμων από τον Σαλαντίν. Ο Γκυ των Λουζινιάν ήταν ο ιδρυτής του Βασιλείου της Κύπρου.
| Γκυ | |
|---|---|
 Ο Γκυ των Λουζινιάν - πίνακας του Φρανσουά Πικό (François-Édouard Picot, 1843) | |
Βασιλιάς της Κύπρου | |
| Περίοδος | 1192 - 1194 |
| Προκάτοχος | Ναΐτες ιππότες |
| Διάδοχος | Αμαλρίκ Β΄ της Ιερουσαλήμ |
| Περίοδος | 1186 - 1190 (με τη σύζυγό του Σίβυλλα) |
| Προκάτοχος | Βαλδουίνος Ε' της Ιερουσαλήμ |
| Διάδοχος | Ισαβέλλα Α' της Ιερουσαλήμ |
| Γέννηση | περί το 1150 |
| Θάνατος | 1194 |
| Σύζυγος | Σιβύλλα της Ιερουσαλήμ |
| Επίγονοι | Αλίκη, Μαρία πέθαναν μικρές |
| Οίκος | Οίκος των Λουζινιάν |
| Πατέρας | Ούγος Η΄ του Λουζινιάν |
| Μητέρα | Βουργουνδία του Ρανκόν |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Μετάβαση στα Ιεροσόλυμα
ΕπεξεργασίαΟ Γκυ των Λουζινιάν γεννήθηκε στο Πουατιέ που ήταν τμήμα του δουκάτου της Ακουιτανίας. Το Δουκάτο της Ακουιτανίας κυβερνούσαν εκείνη την εποχή ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος και οι γονείς του Ερρίκος Β' της Αγγλίας και Ελεονώρα της Ακουιτανίας. Ο Γκυ και τα αδέλφια του σκότωσαν σε ενέδρα τον Πάτρικ κόμη του Σόλσμπερι, 1o κόμη του Σόλσμπερι (1168) όταν επέστρεφε από προσκύνημα, για την πράξη αυτή εξορίστηκαν από τον Ριχάρδο και κατέφυγαν στην Ιερουσαλήμ. Ο Γκυ των Λουζινιάν πήγε για πρώτη φορά στα Ιεροσόλυμα σε άγνωστη ημερομηνία την περίοδο (1173 - 1180) σαν προσκυνητής ή Σταυροφόρος.[1] Ο συγγραφέας Μπέρναρντ Χάμιλτον (γεν. το 1932) υποθέτει ότι έφτασε στην Ιερουσαλήμ με τους Γάλλους Σταυροφόρους (1179).[2]
Ο τέταρτος αδελφός του Αμωρί Β΄ της Ιερουσαλήμ παντρεύτηκε την Εσίβα του Ιμπελέν, κόρη του Βαλδουίνου του Ιμπελέν και μπήκε στις τάξεις των ευγενών (1174). Διορίστηκε από τη βασιλομήτωρ Αγνή του Κουρτεναί Κοντόσταυλος αρχικά στη Γιάφα και στη συνέχεια σε ολόκληρο το βασίλειο. Οι εχθρικές φήμες αργότερα τον κατηγόρησαν για ερωμένο της χήρας Αγνής αλλά δεν αποδείχτηκε τίποτα. Οι φήμες είχαν σκοπό να τον απομακρύνουν από την εύνοια του Οίκου του Ιμπελέν που συσχετιζόταν με τον Ραϋμόνδο Γ΄ της Τρίπολης ξάδελφο και πρώην αντιβασιλέα του Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ. Οι μεγάλες επιτυχίες του αδελφού του Αμαλρίκ φαίνεται ότι τον βοήθησαν σημαντικά στην πολιτική του άνοδο.
Γάμος με τη Σιβύλλα
ΕπεξεργασίαΟ Ραϊμόνδος Γ΄ και ο Βοϊμόνδος Γ' της Αντιόχειας ήταν έτοιμοι να εκστρατεύσουν στα Ιεροσόλυμα για να πιέσουν τον ασθενή βασιλιά Βαλδουίνος Δ΄ της Ιερουσαλήμ να δώσει την αδελφή του Σίβυλλα σύζυγο στον Βαλδουίνο των Ιμπελίν, πεθερό του Αμαλρίκ Β΄. Ο Γκυ και η Σιβύλλα της Ιερουσαλήμ έκαναν βιαστικό γάμο (1180), ο Γκυ έγινε κόμης της Γιάφα, της Ασκελόν και βάιλος του βασιλείου. Με τη Σιβύλλα απέκτησε δύο κόρες, την Αλίκη και τη Μαρία, η σύζυγός του είχε ήδη έναν γιο από τον πρώτο της γάμο με τον Γουλιέλμο του Μομφερράτου, είχαν την εύνοια της Αγνής. Ο Γκυ ως υποτελής του Ερρίκου Β' της Αγγλίας που ήταν πρώτος ξάδελφος του Βαλδουΐνου Δ΄ μπορούσε να προσφέρει σημαντικά στο βασίλειο και ανακηρύχτηκε αντιβασιλιάς (1182).
Βασιλιάς της Ιερουσαλήμ
ΕπεξεργασίαΜετά τη δειλία που έδειξε στην πολιορκία του Κεράκ από τον Σαλαντίν, ο Βαλδουίνος Δ΄ τον αποκήρυξε από διάδοχο ζητώντας από την αδελφή του να ακυρώσει τον γάμο (1184), ο Βαλδουίνος Δ΄ ήθελε υπάκουο γαμπρό αλλά η Σίβυλλα αρνήθηκε πεισματικά. Ο Βαλδουίνος Δ΄ όρισε διάδοχό τον Βαλδουίνο του Μομφερράτου, παιδί της Σίβυλλας από τον πρώτο γάμο της και απαγόρευσε τη διαδοχή στον Γκυ και τους απογόνους του. Τον Βαλδουίνο Δ΄ τον διαδέχθηκε ο μικρός ανεψιός του Βαλδουίνος Ε' της Ιερουσαλήμ που πέθανε σε λίγους μήνες. Ο Γκυ και η Σιβύλλα πήγαν στα Ιεροσόλυμα με πρόφαση την κηδεία αλλά ο στόχος τους ήταν να στεφτούν βασιλείς, συνάντησαν σκληρή αντίσταση από τον Ραϊμόνδο Γ΄ που είχε σύμμαχο τη δεύτερη σύζυγο του Αμωρί Α΄ και μητέρα της Ισαβέλλας Α΄ Μαρία Κομνηνή της Ιερουσαλήμ. Ο Ραϋνάλδος του Σατιγιόν πέτυχε τη στήριξη του λαού και της εκκλησίας και ο πατριάρχης έστεψε τους νέους βασιλείς παρά τις αντιδράσεις. Η Σιβύλλα σε ένδειξη σεβασμού στον σύζυγο της έβγαλε το στέμμα από το κεφάλι της και το τοποθέτησε στον Γκυ. Ο Ραϊμόνδος Γ΄ και οι Ιμπελίν κατάφεραν να ακυρώσουν τον γάμο των γονιών της Σίβυλλας και πρότειναν νέους βασιλείς την Ισαβέλλα Α' της Ιερουσαλήμ και τον πρώτο της σύζυγο Χάμφρεϋ Δ΄ του Τορόν. Ο Χάμφρεϋ ήταν πιστός στον Γκυ και του ορκίστηκε υποταγή, το παράδειγμα του ακολούθησαν και οι υπόλοιποι αντίπαλοι ευγενείς εκτός από τον Ραϊμόνδο Γ΄ που δραπέτευσε.
Πτώση της Ιερουσαλήμ
Επεξεργασία
Η προέλαση του Σαλαντίν ήταν ταχύτατη και ο Γκυ υπερασπίστηκε την πολιορκημένη Τιβεριάδα. Ο στρατός του που υπέφερε από έλλειψη νερού συνετρίβη στη μάχη του Χαττίν (1187), ο Γκυ, ο αδελφός του Γοδεφρείδος Λουζινιάν, ο Ραϊνάλδος και ο Χάμφρεϊ Δ' μεταφέρθηκαν αιχμάλωτοι στον Σαλαντίν. Ο Σαλαντίν έδωσε στον Γκυ ένα ποτήρι νερό ως ένδειξη γενναιοδωρίας, ο Γκυ με τη σειρά του το πρόσφερε στον Ραϊνάλδο αλλά ο Σαλαντίν το πέταξε κάτω λέγοντας ότι δεν υπάρχει επιείκεια για τον Ραϊνάλδο.[3] Ο Σαλαντίν κατηγόρησε τον Ραϊνάλδο ότι καταπάτησε τον όρκο του, ο Ραϊνάλδος απάντησε : "έτσι κάνουν οι βασιλείς" και ο Σαλαντίν τον αποκεφάλισε με το ξίφος του. Ο Γκυ μπήκε τρομαγμένος και γονάτισε με το βλέμμα στο πτώμα του Ραϊνάλδου, ο Σαλαντίν τον καθησύχασε με τη φράση "ένας βασιλιάς δεν σκοτώνει ποτέ βασιλιά".[4] Η Σίβυλλα και ο Μπαλιάν μάταια υπερασπίστηκαν την πόλη των Ιεροσολύμων που έπεσε στα χέρια του Σαλαντίν (2 Οκτωβρίου 1187). Ο Γκυ φυλακίστηκε στη Δαμασκό, ελευθερώθηκε την επόμενη χρονιά (1188) χάρη στις ικετευτικές επιστολές της Σιβύλλας στον Σαλαντίν. Ο Γκυ και η Σίβυλλα κατέφυγαν στην Τύρο, τη μόνη πόλη που είχε μείνει χριστιανική χάρη στη γενναιότητα του Κορράδου του Μομφερράτου, του μικρότερου αδελφού του πρώτου συζύγου της Σιβύλλας.
Απώλεια του βασιλείου
ΕπεξεργασίαΟ Γκυ και η Ισαβέλλα έφτασαν έξω από τα τείχη της Τύρου αλλά ο Κορράδος του Μομφερράτου τους απαγόρευσε την είσοδο. Ο Γκυ όταν έμαθε ότι ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος και ο Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας αναχωρούν για την Γ΄ Σταυροφορία ξεκίνησε την πολιορκία της Άκρας. Η σύζυγος και οι δύο μικρές κόρες τους τον ακολούθησαν σε όλες του τις προσπάθειες αλλά πέθαναν και οι τρεις σε επιδημία (1190), ο Γκυ έχασε όλα τα δικαιώματα του στο Βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Οι Ιμπελέν χώρισαν βίαια την Ισαβέλλα Α΄ από τον πρώτο της σύζυγο Χάμφρεϊ του Τορόν που ήταν δειλός, άβουλος και υποτακτικός στον Γκυ, την πάντρεψαν με τον Κορράδο του Μομφερράτου. Ο Γκυ αποχώρησε από την πολιορκία της Άκρας (1191), πήγε να συναντήσει τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο και του δήλωσε υποταγή, τον βοήθησε σε όλες τις εκστρατείες του και στην κατάκτηση της Κύπρου από τον Ισαάκιο Κομνηνό της Κύπρου. Μετά την επιστροφή τους στην Άκρα βρέθηκαν αντιμέτωποι με τον Φίλιππο Αύγουστο και τον Λεοπόλδο Ε΄ της Αυστρίας που υποστήριζαν τον Κορράδο του Μομφερράτου.
Στη σύγκρουση με τον Σαλαντίν ο Γκυ έδειξε λαμπρό δείγμα του ιπποτικού του χαρακτήρα σώζοντας τη ζωή του Κορράδου όταν περικυκλώθηκε από τους εχθρούς, με την πράξη αυτή πήρε σημαντικό προβάδισμα στη διαδοχή. Σε συνέλευση που ακολούθησε ο Φίλιππος Αύγουστος και ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος αποφάσισαν να παραμείνει ο Γκυ βασιλιάς των Ιεροσολύμων μέχρι το τέλος της ζωής του ενώ ο Κορράδος θα κυβερνούσε την Τύρο, τη Βηρυτό και τη Σιδώνα, μετά τον θάνατο του Γκυ το βασίλειο θα περνούσε στον Κορράδο, την Ισαβέλλα και τους απογόνους τους. Ο Φίλιππος Αύγουστος έφυγε σε τρεις μέρες για τη Γαλλία και τον Απρίλιο του 1192 ο Ριχάρδος αναγκάστηκε υπό τη σκληρή πίεση των βαρόνων και των ιερέων να ορίσει τον νέο βασιλιά με ψηφοφορία, εξελέγησαν ομόφωνα ο Κορράδος και η Ισαβέλλα Α΄. Σε λίγες μέρες οι Ασασίνοι δολοφόνησαν τον Κορράδο αλλά δημιουργήθηκαν πολλές υποψίες ότι πίσω από τη δολοφονία βρισκόταν ο Ριχάρδος, νέοι βασιλείς ορίστηκαν η Ισαβέλλα Α΄ και ο τρίτος της σύζυγος Ερρίκος Β΄ της Καμπανίας.
Γενάρχης των Λουζινιάν της Κύπρου
Επεξεργασία
Ο Γκυ των Λουζινιάν παρηγορήθηκε με το βασίλειο της Κύπρου, ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος όταν είχε κατακτήσει την Κύπρο την πούλησε στους Ναΐτες Ιππότες και ο Γκυ με τη σειρά του την αγόρασε από τους Ναΐτες (1192), παρέμεινε βασιλιάς της Ιερουσαλήμ σαν τιτλούχος. Πέθανε σε δυο χρόνια (18 Ιουλίου 1194) και ενταφιάστηκε στο ναό των Ναΐτών της Λευκωσίας. Στην Κύπρο τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Αμαλρίκ, στον οποίο ο Ερρίκος ΣΤ' της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας απένειμε τον τίτλο του βασιλιά. Μετά το θάνατο του τρίτου της συζύγου η Ισαβέλλα (1197) παντρεύτηκε τον Αμαλρίκ που ορκίστηκε νέος βασιλιάς.
Τέχνη
ΕπεξεργασίαΟ Γκυ παρουσιάζεται στο "Δεκαήμερο" του Βοκάκιο όπου μια κυρία από τη Γασκώνη μετατρέπει τον βασιλιά της Κύπρου από βάναυσο σε ευγενή ιππότη.[5] Ο μυθιστορηματογράφος Γουόλτερ Σκοτ στο έργο του "Οι Μενεστρέλοι στα Σκωτσέζικα Σύνορα" (1802–1803) καταγράφει τον θρύλο της Μελουσίνας, ένα υπερφυσικό πλάσμα που παντρεύτηκε τον Γκυ με τον όρο να μην εισβάλει ποτέ στην ιδιωτική του ζωή. Η Μελουσίνα γέννησε πολλά παιδιά και δημιούργησε ένα επιβλητικό κάστρο με τη μαγική της τέχνη. Η αρμονία τους ήταν συνεχής μέχρι που ο σύζυγος της παραβίασε τους όρους του γάμου και με τη χρήση της μαγικής μπανιέρας έκρυψε τον εαυτό του. Η Μελουσίνα μόλις γνώρισε τον αδιάκριτο εισβολέα μεταμορφώθηκε σε δράκο και αποχώρησε με θρήνους από τότε δεν την είδαν ανθρώπινα μάτια. Έγινε προστάτιδα των απογόνων της και του πύργου των Λουζινιάν, ακούστηκαν θρήνοι και μια έκρηξη γύρω από τους πυργίσκους του κάστρου τη νύχτα πριν την κατεδάφιση του.
Ο Γκυ εμφανίζεται σε μια σειρά από μυθιστορήματα όπως στα έργο του συγγραφέα Γκράχαμ Σέλμπι (1939 - 2016) "Οι Ιππότες του Σκοτεινού Φήμης" και "Η Ιερουσαλήμ της Σεσίλης Χόλλαντ", παρουσιάζεται σαν καλοκάγαθος άνδρας αλλά αδύναμος και επιπόλαιος. Ο συγγραφέας Ρόναλντ Ουέλτσ (1909 - 1982) στο έργο του "Ιπποτικός Σταυροφόρος" και η Ελεονώρα Χίμπερτ (1906 - 1993) στο έργο "Η καρδιά του λιονταριού" τον εμφανίζουν περισσότερο συμπαθή και ιπποτικό. Όλα τα έργα δίνουν την εντύπωση ότι ήταν μικρότερος σε ηλικία από τον βασιλιά Ριχάρδο, ήταν πραγματικά δύο χρόνια νεώτερος. Ο Αιγύπτιος σκηνοθέτης Γιουσέφ Τσαχίν τον παρουσιάζει στο φιλμ "Νάσερ Σαλαντίν" σαν ειρηνοποιό ηλικιωμένο άντρα που αναγκάζεται να πάει σε πόλεμο με τον Ραϋνάλδο του Σατιγιόν. Μια φανταστική αρνητική εικόνα για τον Γκυ παρουσιάζεται στο τηλεοπτικό έργο "Βασίλειο του Ουρανού" (2005), τον υποδύεται ο ηθοποιός Μάρτον Τσόκας (γεν. το 1966). Το φιλμ παρουσιάζει τον Γκυ σαν δολοπλόκο κακοποιό ενώ παραμορφώνει και τις σχέσεις του με την Ισαβέλλα σαν μοναδικό της σύζυγο, το λάθος διορθώνεται από τον σκηνοθέτη. Στην ιστορική τριλογία του Σουηδού συγγραφέα Γιαν Γκιγιού (γεν. το 1974) "Οι ιππότες του ναού" ο Γκυ παρουσιάζεται σαν διχαστικός, κακοποιός και υπεύθυνος για την απώλεια των Αγίων Τόπων από τον Σαλαντίν.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Hamilton (2000) p. 157 and notes 127 and 128
- ↑ Hamilton (2000) p. 157 and note 126
- ↑ Runciman, Steven (1952). A History of the Crusades: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100–1187 (Vol. 2). Cambridge: Cambridge University Press. p. 459
- ↑ Runciman, Steven (1952). A History of the Crusades: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100–1187 (Vol. 2). Cambridge: Cambridge University Press. p. 460
- ↑ Decameron, Giovanni Boccaccio (day 1, tale 9)
Πηγές
Επεξεργασία- Bernard Hamilton, "Women in the Crusader States: The Queens of Jerusalem", in Medieval Women, edited by Derek Baker. Ecclesiastical History Society, 1978
- Bernard Hamilton, The Leper King and his Heirs: Baldwin IV and the Crusader Kingdom of Jerusalem, Cambridge University Press, 2000.
- Guida Jackson, Women Who Ruled, 1998
- Robert Payne, The Dream and the Tomb, 1984
Γκαλερί
Επεξεργασία-
Ο θυρεός του Ούγου Η΄ κυρίου τού Λουζινιάν, πατέρα των Γκυ και Αμωρί -
Ο σταυρός της Ιερουσαλήμ -
Ο σταυρός είναι της Ιερουσαλήμ. Οι μπλε - λευκές λωρίδες είναι της κυριότητας του Λουζινιάν και ο εστεμμένος λέων του βασιλείου της Κύπρου -
Ο αρραβώνας (επάνω) και ο γάμος (κάτω) του Γκυ με τη Σίβυλλα Ανζού, βασίλισσα της Ιερουσαλήμ -
Ο Γκυ μπροστά στον Σαλαντίν μετά την καταστροφή στο Χαττίν -
Ο Σαλαδίν με πράσινα ρούχα (βασιλικά για τους μουσουλμάνους) και ο Γκυ με πορφυρά (βασιλικά για τους χριστιανούς) και χρυσές αλυσίδες μετά τη μάχη στο Χαττίν το 1187, από τον ζωγράφο Jan Lievens του 17ου αι. -
Από το εικονογραφημένο χειρόγραφο του 15ου αι. De Casibus Virorum Illustrium του Giovanni Boccaccio: Ο Ριχάρδος Α' προτείνει στον Γκυ να πάρει την Κύπρο -
Νόμισμα με επιγραφή GVIDO REX / DE CIPRO
