Ελληνική μικρογράμματη γραφή

Η ελληνική μικρογράμματη γραφή ή βυζαντινή γραφή είναι μορφή της ελληνικής γραφής, η οποία τυποποιήθηκε στις αρχές του 9ου μ.Χ. Θεωρείται η σημαντικότερη εξελικτική αλλαγή στον τρόπο γραφής και την μορφή των γλύφων του ελληνικού αλφαβήτου ^[1]. Αναφέρεται και ως στουδιτική γραφή, από το παλαιότερο, μέχρι σήμερα, χρονολογημένο δείγμα ελληνικής μικρογράμματης γραφής, το Τετραβάγγελο Ουσπένσκι, στην Αγία Πετρούπολη. Το χειρόγραφο βιβλίο χρονολογείται από το 835 και προέρχεται από τη μονή Στουδίου.

Όλα σχεδόν τα σωζόμενα ελληνικά βιβλία από τον 4ο αι. π. Χ. ως τις αρχές του 9ου αι. μ.Χ. γράφονται στη μεγαλογράμματη γραφή, η οποία προέρχεται από τη γραφή των αρχαίων επιγραφών. Η μικρογράμματη γραφή φαίνεται να εξελίχθηκε μέσα από την ανάγκη ταχείας επικοινωνίας μέσω χειρογράφων επιστολων, όπου η μορφή των γραμμάτων προσαρμόστηκε στην κίνηση της γραφής. Η αλλαγή τών μορφών των γραμμάτων συστηματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια των πρώτων αιώνων του Βυζαντίου και στη συνέχεια υιοθετήθηκε ως γραφή των βιβλίων ^[2]. Η μικρογράμματη γραφή συνδυάζεται και συνυπάρχει με την μεγαλογράμματη, η οποία παραμένει ως στοιχείο έμφασης στους τίτλους, στα αρχιγράμματα και ενίοτε μέσα στο κείμενο και επηρεάζει ανάλογα τη μικρογράμματη. Η σύγχρονη ελληνική γραφή προέρχεται από την τυπογραφική τυποποίηση της μικρογράμματης του 9ου αι., σε συνδυασμό με τα κεφαλαία της αρχαιότερης μεγαλογράμματης.