Ελένη Βιτάλη

Ελληνίδα τραγουδίστρια και τραγουδοποιός

Η Ελένη Βιτάλη (πραγματικό όνομα: Ελένη Λαβίδα) (Αθήνα, 13 Σεπτεμβρίου 1954) είναι Ελληνίδα τραγουδίστρια και ερμηνεύτρια της δημοτικής, λαϊκής και ελαφρολαϊκής μουσικής. Είναι μια από τις πιο γνωστές τραγουδίστριες του χώρου.

Ελένη Βιτάλη
ΓέννησηΕλένη Λαβίδα
13/09/54
Αθήνα[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Ιδιότητατραγουδιστής και συνθέτης
ΓονείςΤάκης Λαβίδας
ΣυγγενείςΧριστιάνα (ξαδέρφη) και Βασιλική Λαβίδα (ξαδέρφη)
Όργαναφωνή

Καριέρα Επεξεργασία

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 19 Σεπτεμβρίου του 1954 μέσα σε μουσική οικογένεια και μεγάλωσε ταξιδεύοντας από παιδί σε όλη την επικράτεια. Η οικογένειά της είναι ρομά καταγωγής.[2] Ο πατέρας της Τάκης (Δημήτρης) Λαβίδας έπαιζε σαντούρι και η μητέρα της Λούση (Χαρίκλεια) Καραγεωργίου ήταν τραγουδίστρια σε πανηγύρια. Έτσι, από μικρή μπαίνει και η ίδια στο χώρο των πανηγυριών, παρέα με τσιγγάνους μουσικούς και δημοτικούς οργανοπαίκτες. Αξιοσημείωτο στοιχείο είναι ότι ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 το μπουζούκι είχε αρχίσει να διαδέχεται το σαντούρι.

Συνέπεια αυτών είναι η πολυσχιδής μουσική προσωπικότητα που είχε όταν αποφάσισε να λάβει μέρος στο φεστιβάλ τραγουδιού Θεσσαλονίκης (με το τραγούδι Χωρίς δεκάρα) και να μπει στο χώρο της δισκογραφίας. Κάνει την πρώτη δισκογραφική της εμφάνιση το 1973, στο πλευρό της Σωτηρίας Μπέλλου («Δεν περισσεύει υπομονή» Α. Κουνάδη-Β. Γκούφα), και με το «Αϊ γαρούφαλό μου» ως καθοριστικό στοιχείο στην ταυτότητά της (και την παράλληλη συμμετοχή στο Φεστιβάλ με τον «Μανωλιό») γίνεται αμέσως γνωστή. Με το ξεκίνημά της, η Βιτάλη φανερώνει το βασικό χαρακτηριστικό, που θα καθορίσει, εξ αρχής, την πορεία της: την συνύπαρξη εντός της, δύο κόσμων, συμπληρωματικών αλλά και συχνά αντιφατικών. Χαρακτηριστική είναι η μεγάλη έκταση και η χροιά της φωνής της.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δραστηριοποιείται στο λαϊκό τραγούδι συνεργαζόμενη με τους καλύτερους του είδους (Χρήστος Νικολόπουλος, Τ. Σούκας κ.ά.). Ταυτόχρονα συμμετέχει σε δουλειές έντεχνων συνθετών (Μίκης Θεοδωράκης, Σταμάτης Σπανουδάκης, Νότης Μαυρουδής, Σπύρος Σαμοΐλης, Διονύσης Σαββόπουλος, Γιώργος Ανδρέου, Αντώνης Μιτζέλος, Σταμάτης Κραουνάκης, Γιώργος Σταυριανός, Νίκος Πορτοκάλογλου κ.ά.) και ηχογραφεί επανεκτελέσεις ρεμπέτικων, παλιών λαϊκών και δημοτικών.

Το 1989 ηχογραφεί το «Απέναντι Μπαλκόνι» και το 1993 το «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ» σε δικούς της στίχους και μουσική μπαίνοντας σε μια περίοδο ωριμότητας, που εν έτει 2000 με το άλμπουμ «Προσκήνιο» ανακεφαλαιώνεται.

Έχει κάνει πολλές εμφανίσεις σε ολόκληρη την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ από τα πρώτα χρόνια της πορείας της κάνει συναυλίες στο εξωτερικό τραγουδώντας για τον απόδημο ελληνισμό. Το 1975 παντρεύτηκε το μουσικό Βαγγέλη Ξύδη και το 1976 γέννησε τον γιο τους Νίκο Ξύδη, γνωστό τραγουδοποιό και παραγωγό της ελληνικής μουσικής και δισκογραφίας.

Το τραγούδι της με τίτλο "Κλαίει μια καρδιά" ντύνει τους τίτλους αρχής της σειράς Δίδυμα Φεγγάρια του ANT1.

Δισκογραφία Επεξεργασία

  • 1973 Δεν περισσεύει υπομονή
  • 1973 Ο Γιακουμής ένα μουλάρι στην οδό Σταδίου
  • 1974 18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας
  • 1974 Ρόδα είναι και γυρίζει
  • 1974 Του έρωτα τ'αντάρτη
  • 1974 Βάστα καρδιά
  • 1974 13ο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού
  • 1974 Εκείνη τη νύχτα
  • 1975 Παραλογές
  • 1975 Η κυρά των αμπελιών
  • 1975 Ελένη Βιτάλη
  • 1976 Τσαντιράκι
  • 1977 Θεοδωράκης με αγάπη
  • 1978 Η ρεζέρβα
  • 1979 Άιντε και φύγαμε
  • 1980 Δημοτικά
  • 1981 Πού θα τη βρούμε σήμερα
  • 1981 Τα Δημοτικά της Ελένης Βιτάλη
  • 1982 Τα ωραιότερα τραγούδια της
  • 1982 Κύριε των δυνάμεων
  • 1982 Παίξε Χρήστο επειγόντως
  • 1982 Ο ήλιος ο ηλιάτορας
  • 1983 Βάρα μου το ντέφι
  • 1983 Ο τραγουδιστής
  • 1984 Ξαφνικός έρωτας
  • 1984 Χορέψτε γιατί χανόμαστε
  • 1984 Πάντα τέτοια
  • 1984 Και μαζί και μόνος
  • 1985 Εδώ Θεσσαλονίκη
  • 1985 7 Παρακλήσεις
  • 1985 Λαϊκές εικόνες
  • 1985 Μια γυναίκα μπορεί
  • 1986 Ένας είναι Ο Σούκας
  • 1986 Ώρα Ελλάδος
  • 1986 Τραγούδια για τους φίλους μου
  • 1987 Χρήστος Νικολόπουλος: Ζωντανή ηχογράφηση
  • 1987 Ζήτω το Ελληνικό τραγούδι
  • 1988 Και μπήκαμε στα χρόνια
  • 1988 Τα Λαϊκά της Ελένης
  • 1989 Οι μεγαλύτερες επιτυχίες της
  • 1989 Κάπου Ανατολικοδυτικά
  • 1989 Ε και τι έγινε
  • 1989, Φως Αυγούστου
  • 1989 Το απέναντι μπαλκόνι
  • 1990 Άνεμος είναι
  • 1990 Όλα τα μωρά στην πίστα
  • 1990 Ίσως φταίνε τα φεγγάρια
  • 1990 Ευριπίδη Μήδεια
  • 1991 Στα ξενυχτάδικα της αγκαλιάς σου
  • 1991 Δρόμοι που αγάπησα
  • 1991 Γεια σας που πέφτουν τα σύνορα;
  • 1991 Η πόλη που ονειρεύτηκα
  • 1992 Το τραγούδι γυμνό
  • 1992 Γι' άλλες πολιτείες/16 Επιτυχίες
  • 1993 Οι δικοί μας τσιγγάνοι
  • 1993 Μέρες μουσικής/Σύγχρονο λαϊκό τραγούδι
  • 1994 Ποιος Φοβάται Τη Βιρτζίνια Γουλφ;
  • 1994 Όμορφό μου καλοκαίρι
  • 1995 Βαλκανιζατέρ
  • 1996 Άσωτος Υιός
  • 1997 Εμπειριών συλλέκτης
  • 1998 Το μαύρο πρόβατο
  • 1998 Θα ταξιδέψω την ψυχή
  • 1999 Καταθέτω
  • 2000 Τα Σερέτικα
  • 2000 Προσκήνιο
  • 2000 Άι γαρούφαλό μου-36 Μεγάλες επιτυχίες
  • 2001 Διαμαρτύρομαι
  • 2001 Της αγάπης χρώματα
  • 2001 Τα καλύτερα τραγούδια της
  • 2001 Οι μεγαλύτερες επιτυχίες της
  • 2002 Ένας χειμώνας για δυο
  • 2002 Στην ηχώ του έρωτα
  • 2002 Οπωσδήποτε παράθυρο
  • 2002 Φωτιά στις νύχτες
  • 2003 Μονά στολίδια
  • 2003 36 Μεγάλες Επιτυχίες
  • 2003 Δική μου η χαρά
  • 2003 Smyrne
  • 2004 Δυο δρόμοι δυο φεγγάρια
  • 2004 Δημοτικοί Αντίλαλοι Νο1
  • 2004 Δημοτικοί Αντίλαλοι Νο3
  • 2004 Στο φως της Ακρόπολης
  • 2004 Ό,τι αγάπησα
  • 2005 Ακολούθα τα πουλιά
  • 2006 Λαϊκά για πάντα
  • 2006 Έρημα Χωριά
  • 2006 Διαδρομή
  • 2006 14 μεγάλα τραγούδια
  • 2006 Ποιο δρόμο να πάρω
  • 2006 Δωδεκάορτο
  • 2007 Ανθολόγιο
  • 2007 Tsayiori
  • 2007 Όταν λείπει
  • 2007 Είτε έχεις είτε δεν έχεις
  • 2007 Βάστα καρδιά-Επανέκδοση
  • 2008 Επτά...και να προσέχεις
  • 2008 Τα δημοτικά της Ελένης Βιτάλη/15 τραγούδια
  • 2008 Τα λαϊκά της Ελένης Βιτάλη
  • 2008 Τραγούδια που αγάπησα
  • 2009 Ζωντανό Κύτταρο Live
  • 2010 Αιγίνιο Πιερίας Live
  • 2014 Τα Τραγούδια Μου - Οι Μεγάλες Επιτυχίες
  • 2016 Κλαίει Μια Καρδιά
  • 2019 Πέρασε απο δω η Ελένη
  • 2023 Του έρωτα τ΄ Αντάρτη

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. (Αγγλικά) MusicBrainz. MetaBrainz Foundation. musicbrainz.org/artist/32666cb7-cf0b-45a0-b275-d9fe2759d84c. Ανακτήθηκε στις 27  Ιουνίου 2021.
  2. «Αυτοί είναι οι 15 διάσημοι Έλληνες που είναι τσιγγάνοι! Για ποιους δεν το γνωρίζαμε;». Athens magazine. 3 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2021. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Τάκης Καλογερόπουλος, «Βιτάλη Ελένη (Λαβίδα)», στο Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής, τομ.1, εκδ.Γιαλλελή, Αθήνα, 1998, σελ.371

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία