Ελληνικός κώδικας Μπράιγ

Ο ελληνικός κώδικας Μπράιγ (γαλλικά: Braille, ελληνικό Μπράιγ: ⠑ ⠸ ⠸ ⠜ ⠝ ⠊ ⠅⠐ ⠕ ⠎  ⠅ ⠐ ⠚ ⠙ ⠊ ⠅ ⠁ ⠎  ⠨ ⠏ ⠗ ⠐ ⠁ ⠊ ⠛) ή, η ελληνική γραφή Μπράιγ ή το ελληνικό σύστημα Μπράιγ ή απλώς ελληνικό Μπράιγ, είναι η έκδοση του κώδικα Μπράιγ για την γραφή της ελληνικής γλώσσας. Υπάρχουν 2 εκδοχές του ελληνικού κώδικα οι οποίες διαφέρουν ως προς λίγα γράμματα, ο κώδικας Μπράιγ της ελληνικής γλώσσας ο οποίος χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της κανονικής επικοινωνίας και ο διεθνής κώδικας Μπράιγ της ελληνικής γλώσσας ο οποίος χρησιμοποιείται στα Αγγλικά και άλλες γλώσσες διεθνώς για την αναπαράσταση των ελληνικών γραμμάτων στα μαθηματικά ή και για την πολυτονική γραφή της ελληνικής γλώσσας σε Μπράιγ και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις.[1][2]

Ιστορικό Επεξεργασία

Ο πρώτος κώδικας Μπράιγ αναπτύχθηκε για την γαλλική γλώσσα από τον Λουί Μπράιγ το 1824. Οι πρώτες προσπάθειες για μια ελληνική έκδοση του κώδικα Μπράιγ έγιναν το 1882 στην Κέρκυρα από τον ιατρό Αντώνιο Παλατιανό,[2][3][4] ωστόσο, δεν στάθηκε δυνατό να καθιερωθεί κατά την εποχή του.

Η επίσημη καθιέρωση ενός ελληνικού κώδικα Μπράιγ για την εκπαίδευση των Ελλήνων τυφλών ήρθε το 1948, όπου και ο ελληνικός κώδικας προσαρμόστηκε από τον αντίστοιχο γαλλικό από μια επιτροπή Ελλήνων και ξένων επιστημόνων στην Λειψία και κατόπιν εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στη Σχολή Τυφλών Καλλιθέας στην Αθήνα.[5]

Αλφάβητο ελληνικού Μπράιγ Επεξεργασία

 
Τα άτομα με μειωμένη ή καθόλου όραση διαβάζουν τα γράμματα του κώδικα μέσω της αφής, όπου οι κουκκίδες είναι εκτυπωμένες ανάγλυφα πάνω σε ειδικό χαρτί

Τα γράμματα είναι όπως παρακάτω, με τα αριθμητικά ψηφία κάτω από κάθε γράμμα να συμβολίζουν την αντίστοιχη τοποθεσία της κάθε κουκκίδας και κάτω από τους αριθμούς οι κουκκίδες ως χαρακτήρες κειμένου. Οι κουκκίδες απαριθμούνται από την αριστερή στήλη προς τα κάτω και κατόπιν από τη δεξιά προς τα κάτω:[6]

Σύνοψη Επεξεργασία

Αλφάβητο
Άλφα Βήτα Γάμμα Δέλτα Έψιλον Ζήτα Ήτα Θήτα
 

α

1

 

β

12

 

γ

1245

 

δ

145

 

ε

15

 

ζ

1356

 

η

345

 

θ

1456

Ιώτα Κάπα Λάμδα Μι Νι Ξι Όμικρον Πι
 

ι

24

 

κ

13

 

λ

123

 

μ

134

 

ν

1345

 

ξ

1346

 

ο

135

 

π

1234

Ρο Σίγμα Ταυ Ύψιλον Φι Χι Ψι Ωμέγα
 

ρ

1235

 

σ/ς

234

 

τ

2345

 

υ

13456

 

φ

124

 

χ

125

 

ψ

12346

 

ω

245

Δίψηφα Φωνήεντα (αι, ει, οι, ου, υι) και οι συνδυασμοί (αυ, ευ, ηυ)
αι ει οι ου υι αυ ευ ηυ
 

126

 

146

 

246

 

136

 

12456

 

16

 

156

 

1256

Σημεία στίξης
Τελεία Κόμμα Απόστροφος Ερωτηματικό Άνω κάτω τελεία Ενωτικό
 

.

256

 

,

2

 

'

3

 

;

26

 

:

23

 

-

36

Παρένθεση Εισαγωγικά άνοιγμα Εισαγωγικά κλείσιμο Κεφαλαίο γράμμα Τόνος
 

( )

2356

 

« 

236

 

»

356

 


46

 

´

5

Κεφαλαία και τονισμένα γράμματα Επεξεργασία

Κάθε γράμμα γίνεται κεφαλαίο όταν προηγείται ο συνδυασμός της 4ης και 6ης κουκκίδας  ,[6] έτσι ως παράδειγμα το πεζό α   γίνεται κεφαλαίο Α   

ακολούθως προ ενός τονισμένου γράμματος προηγείται ο συνδυασμός της 5ης κουκκίδας  , έτσι ώστε το άτονο α   γράφεται πλέον ως τονισμένο ά   

ενώ για ένα τονισμένο κεφαλαίο γράμμα όπως Α´ ο συνδυασμός θα είναι    , όπου το κεφαλαίο σημείο παίρνει προτεραιότητα και κατόπιν ακολουθεί το σημείο του τόνου

Δείγμα κειμένου Επεξεργασία

Κείμενο Κωδικοποίηση Μπράιγ
Αυτό είναι ένα δείγμα κειμένου στην ελληνική κωδικοποίηση Μπράιγ ⠨⠡⠞⠐⠕⠀⠐⠩⠝⠣⠀⠐⠑⠝⠁⠀⠙⠐⠩⠛⠍⠁⠀⠅⠩⠍⠐⠑⠝⠥⠀⠎⠞⠜⠝⠀⠑⠇⠇⠜⠝⠊⠅⠐⠜⠀⠅⠚⠙⠊⠅⠕⠏⠐⠪⠜⠎⠜⠀⠨⠍⠏⠗⠐⠁⠊⠛

Πολυτονικό Μπράιγ (διεθνές ελληνικό) Επεξεργασία

Στη διεθνή ελληνική γραφή Μπράιγ ισχύουν τα περισσότερα γράμματα του ελληνικού κώδικα και επιπλέον αναπαριστώνται και τα πολυτονικά σημεία.

Διαφορές κωδικοποίησης Επεξεργασία

Η κωδικοποίηση των γραμμάτων η, υ, χ, ψ και ω διαφέρει σε σχέση με τον κανονικό ελληνικό κώδικα, όπου στον διεθνή είναι όπως παρακάτω:

η υ χ ψ ω
διεθνής

ελληνικός

κώδικας

 

156

 

136

 

12346

 

13456

 

12346

ελληνικός

κώδικας

 

345

 

13456

 

125

 

2456

 

245

Πολυτονικά γράμματα Επεξεργασία

Τα κελιά με κόκκινη ένδειξη υποδηλώνουν πως η χρήση του τονισμού έχει εκλείψει για το γράμμα αυτό

Πολυτονικά γράμματα[7]
Τόνος α ε η ι ο υ ω
Οξεία ´  

4

 

345

 

1246

 

123456

 

12456

 

246

 

1246

 

245

Περισπωμένη ῀  

5

 

16

-  

126

 

146

-  

1236

 

3456

Βαρεία `  

6

 

12356

 

14

 

2346

 

34

 

346

 

23456

 

12345

Γράμματα που δεν υπάρχουν πλέον Επεξεργασία

Οι σύγχρονοι ελληνικοί δίφθογγοι δεν χρησιμοποιούνται, ενώ υπάρχουν και συνδυασμοί οι οποίοι αναπαριστούν γράμματα τα οποία έχουν εκλείψει από το ελληνικό αλφάβητο, όπως το κόππα ή το δίγαμμα:[7]

ϛ (Στίγμα) ϡ (Σαμπί) ϝ (Δίγαμμα) ϙ/ϟ (Κόππα)
 

14

 

2346

 

1236

 

12345

Αριθμητική Επεξεργασία

Τα σημεία τα οποία αναπαριστούν τα ψηφία και τους τελεστές είναι τα ίδια με τα άλλα διεθνή αλφάβητα Μπράιγ.

Πρόθεμα Επεξεργασία

Πριν την εμφάνιση κάθε αριθμού προηγείται το πρόθεμα με των συνδυασμό κουκκίδων 3456 , έτσι ως παράδειγμα ο αριθμός 1 γράφεται ως   .

Το πρόθεμα τοποθετείται πριν την εμφάνιση κάθε αριθμού και όχι κάθε ψηφίου του αριθμού, έτσι π.χ. για τον αριθμό 159 θα τοποθετηθεί μόνο μια φορά και όχι από μια φορά για κάθε ψηφίο του αριθμού αυτού.

Αριθμοί Επεξεργασία

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0
  

3456,1

  

3456,12

  

3456,14

  

3456,145

  

3456,15

  

3456,124

  

3456,1245

  

3456,125

  

3456,24

  

3456,245

Τελεστές Επεξεργασία

+ * / =
 

2346

 

36

 

16

 

34

 

1346

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Εισαγωγή στην εκπαίδευση των μαθητών με μερική ή ολική απώλεια όρασης, Η ελληνική γραφή Braille, ΕΠΕΑΕΚ, Αθήνα, 2007, σελ. 37» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Μαΐου 2015. 
  2. 2,0 2,1 «Ο ελληνικός κώδικας Braille, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο - ΥΠΠΟ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Δεκεμβρίου 2018. 
  3. «Αντώνιος Παλατιανός». openarchives.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. 
  4. «Παλατιανός, Αντώνιος». ygeiaonline.gr. 
  5. Στυλιανόπουλος Π. Κ. (1963). Μέθοδος Τυφλικής Γραφής, Β΄ Έκδοση, Αθήνα
  6. 6,0 6,1 Κουρουπέτρογλου & Φλώριας, "Ελληνικό σύστημα Braille", Επιστημονικά σύμβολα κατά Braille στον Ελληνικό χώρο
  7. 7,0 7,1 UNESCO (2013) World Braille Usage Αρχειοθετήθηκε 2014-09-08 στο Wayback Machine., 3rd edition, σελ. 183

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σχετική βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Bουγιούκας. (1987). Το γλωσσικό μάθημα. Αθήνα: Νικόδημος
  • Χιουρέα, Ρ. (1998). Εισαγωγή στην εκπαίδευση των τυφλών στην Ελλάδα. Αθήνα: Λύχνos.