Ηράκλεια Σερρών

κωμόπολη του Νομού Σερρών

Συντεταγμένες: 41°10′59.2″N 23°16′54.8″E / 41.183111°N 23.281889°E / 41.183111; 23.281889

Η Ηράκλεια, γνωστή και ως Τζουμαγιά, και ιστορικά γνωστή ως Κάτω Τζουμαγιά, είναι κωμόπολη του Νομού Σερρών και έδρα του ομώνυμου Δήμου. Έχει μόνιμο πληθυσμό 3.245 κατοίκους (απογραφή 2021).

Ηράκλεια
Ηράκλεια is located in Greece
Ηράκλεια
Ηράκλεια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
Δημοτική ΕνότηταΗράκλειας
Δημοτική ΚοινότηταΗράκλειας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο38 μέτρα
Έκταση14,345 km²[1]
Πληθυσμός
Μόνιμος3.245
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΚάτω Τζουμαγιά, Μπαϊρακλή Τζουμαγιά
Ταχ. κώδικας624 00
Τηλ. κωδικός2325
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η Ηράκλεια βρίσκεται βορειοδυτικά των Σερρών στην επαρχία Σιντικής και ανατολικά της λίμνης Κερκίνης. Το παλιό της όνομα είναι Κάτω Τζουμαγιά ή και Μπαϊρακλί Τζουμαγιά.[2] Ως αντίστιξη στην Κάτω Τζουμαγιά, υπάρχει η Άνω Τζουμαγιά, το σημερινό Μπλαγκόεβγκραντ της ομώνυμης επαρχίας.

 
„Παζάρι στην Τζουμαγιά. Ανάμεσα στους Βούλγαρους υπάρχουν δύο Βλάχοι με λευκή φορεσιά“. 1890 φωτογραφία του Γκούσταβ Βέιγκαντ
 
Το γυμνάσιο Ηράκλειας

Σημαντική δράση για τον ελληνισμό στην περιοχή επέδειξε ο Προκόπιος Λαζαρίδης, από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας, ως διάκονος της Μητρόπολης Μελενίκου έως το 1891. Διέτρεχε όλους τους ναούς της Μητρόπολης Μελενίκου, που περιελάμβανε την τότε Τζουμαγιά, για να κηρύξει και να ενισχύσει την παιδεία και τις ελληνικές κοινότητες. Μάλιστα συχνά χρησιμοποιούσε στο κήρυγμα την τουρκική γλώσσα για να γίνεται αντιληπτός από το σύνολο του πληθυσμού.[3][4]

Το 1915, κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η κωμόπολη καταστράφηκε από τον βουλγαρικό στρατό και ανοικοδομήθηκε αργότερα από το ελληνικό κράτος με βάση τα σχέδια και την επίβλεψη των αρχιτεκτόνων Πιετ Ντεγιόν και Ερνέστ Εμπράρ.[5] Η ανοικοδόμηση άρχισε τον Μάιο του 1930 και τον θεμέλιο λίθο έβαλε ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος στις 10 Μαΐου 1930.[6][7]

Πασχαλινό έθιμο «Άρατε πύλας…»

Επεξεργασία

Ένα ξεχωριστό έθιμο αναβιώνει κάθε χρόνο στην Ηράκλεια Σερρών.[8] Ο ιερέας μετά την Ανάσταση επιστρέφει στο ναό, όπου έχουν κλείσει οι πόρτες, χτυπάει και φωνάζει: Ἂρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν, καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι, καὶ εἰσελεύσεται ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης. Τότε λαμβάνει την απάντηση από κάποιον πιστό που βρίσκεται μέσα στην εκκλησία: Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης; Και ο κληρικός απαντά: Κύριος τῶν δυνάμεων αὐτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης. Η πόρτα ανοίγει και ο κληρικός εισέρχεται στο ναό. Με αυτόν τον τρόπο που είναι γεμάτος θεατρικότητα αναπαρίσταται η Κάθοδος του Χριστού στον Άδη και η νίκη του επί του Θανάτου

Τοπικά προϊόντα

Επεξεργασία

Η κωμόπολη φημίζεται για τα λουκάνικά της, τα περίφημα λουκάνικα Τζουμαγιάς.[9]

Παραδοσιακό τραγούδι της Ηράκλειας
Παραδοσιακό τραγούδι της Ηράκλειας

Προσωπικότητες

Επεξεργασία
Γεννήθηκαν στην Ηράκλεια
Κατάγονται από την Ηράκλεια

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00098%20.pdf.
  2. Πανδέκτης, μετονομασίες
  3. Γιώργος Καζάνας, Ο Άγιος Προκόπιος Μητροπολίτης Ικονίου (+1923) - ιστολόγιο Ένωσης Μικρασιατών Φοιτητών
  4. Ο Ελληνισμός του Μελενοίκου
  5. Επιστημονικό Συμπόσιο, Ο ξεριζωμός και η άλλη πατρίδα. Οι προσφυγουπόλεις στην Ελλάδα (11 και 12 Απριλίου 1997), Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, 1999, σελ. 274 - 276.
  6. Ασλανίδης, Κωνσταντίνος (1997). ιστορικά διάσπαρτα της Ηράκλειας. Σέρρες: Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηράκλειας. σελ. 31. 
  7. Καυκούλα, Κική (2013). «Β'Διεθνες συνέδριο "Σερρες και η περιοχή τους"» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  8. «Ηράκλεια Σερρών: Aνάσταση με το ξεχωριστό έθιμο " Άρατε πύλας…" -video - Epiloges». 
  9. Σερραϊκά Προϊόντα, Λουκάνικα Τζουμαγιάς[νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία