Η ιστορία του νομού Ωντ αρχίζει από την Παλαιολιθική και Νεολιθική περίοδο. Συνεχίζει με τις κελτικές φυλές που κατοικούσαν στην περιοχή στη Γαλατία και ακολουθούν η ρωμαϊκή κατάκτηση και ευημερία του τόπου που αναστάτωσαν οι βαρβαρικές εισβολές, η ίδρυση του Βησιγοτθικού βασιλείου και η επικράτηση των Φράγκων. Συνεχίζει με την κατάκτηση της περιοχής από τους Άραβες και την εκδίωξή τους, την άνοδο της φεουδαρχίας με τη δημιουργία των κομητειών στην περιοχή και στον 13ο αιώνα ακολουθεί η Σταυροφορία κατά των Αλβιγηνών όταν οι κάτοικοι της περιοχής είχαν προσχωρήσει στην αίρεση των Καθαρών και για την πάταξη της αίρεσης ερημώθηκε η περιοχή.

Οι κάτοικοι της Καρκασσόν εκδιώχθηκαν το 1209

Οι Θρησκευτικοί πόλεμοι, εμφύλιος γαλλικός πόλεμος που διαίρεσε τη Γαλλία σε δύο στρατόπεδα κατά το δεύτερο μισό του 16ου αιώνα είχαν επίσης επιπτώσεις και στην περιοχή του νομού Ωντ. Από τον 17ο αιώνα συνεχίζει με την ανάπτυξη της οικονομίας του νομού και τη δημιουργία έργων υποδομής (Κανάλι του Μιντί) και φθάνει έως τη δημιουργία του νομού κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης.

Οι πρώτοι κάτοικοι Επεξεργασία

 
Ντολμέν στην κοινότητα Φουρν-Καμπαρντές
 
Νόμισμα των Βόλκων Τεκτοσάγων

Στην περιοχή του νομού Ωντ βρέθηκαν ίχνη ανθρώπων που κατοικούσαν τα εδάφη  από το 1.500.000 π.Χ., κυρίως κεραμικά και εργαλεία, κοντά στην Καρκασσόν. Αλλά η πιο ενδιαφέρουσα ανακάλυψη είναι αυτή του κρανίου του ανθρώπου της Τωταβέλ (Tautavel) στην ομώνυμη κοινότητα των Ανατολικών Πυρηναίων.[1] Είναι το παλαιότερο γνωστό κρανίο στην Ευρώπη. Χρονολογείται από περίπου 450.000 χρόνια π.Χ. Ο άνθρωπος της Τωταβέλ πιθανότατα κατοικούσε σε όλη την περιοχή.

Άλλα ίχνη είναι ορατά στα σπήλαια κοντά στο Γκρυισάν ή στο Πορ-λα-Νουβέλ. Μνημεία όπως ο μεγαλιθικός τάφος του Ρυσόλ ή τα μενίρ στις κοινότητες Κουνοζούλ, Μαλβ και Φουρν-Καμπαρντές χρονολογούνται μεταξύ 6.000 και 1.800 χρόνια π.Χ. Στην εποχή του Χαλκού, 3.000-1000 π.Χ., το Μαύρο Όρος έγινε οικονομικό κέντρο με την εξόρυξη μεταλλευμάτων. Οι ανταλλαγές άρχισαν στην Μεσόγειο θάλασσα. Κατά την εποχή του Σιδήρου, από το 1000 π.Χ., το εμπόριο αυξήθηκε και εξαπλώθηκε στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία.

Την εποχή εκείνη, στα εδάφη του νομού Ωντ κατοικούσαν οι Ελισύκοι, οι οποίοι έρχονταν σε επαφή με τους εμπορικούς λαούς της Μεσογείου (Φοίνικες, Έλληνες) στους οποίους παρείχαν γεωργικά προϊόντα και ορυκτά από το έδαφός τους ή από πιο απομακρυσμένες περιοχές (σίδηρο, άργυρο, χαλκό από το Μαύρο Όρος, τα όρη Σεβέν, Κορμπιέρ) και τα αντάλασσαν με κρασί, ελαιόλαδο και κεραμικά καθώς και εργαλεία, όπλα και κοσμήματα. Πολλά αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρούν την παρουσία τους στο χώρο και αναφέρονται από τον Εκαταίο τον Μιλήσιο, ο οποίος τους ανέφερε ως Λίγυρες[2] και τον Ηρόδοτο.

Από το 218 π.Χ. έφθασαν στην περιοχή οι Βόλκοι Τεκτοσάγοι, κελτικός λαός που εγκαταστάθηκε στην κοιλάδα του ποταμού Γαρούνα και είχε πρωτεύουσα την Τουλούζη. Οι Βόλκοι επέβαλλαν την εξουσία τους στον λαό των Ελισύκων, χωρίς να ανατρέψουν τα έθιμά τους. Λιγότεροι πληθυσμιακά από τους αυτόχθονες, φαίνεται να έπαιξαν ρόλο στρατιωτικής και πολιτικής ελίτ. Ήταν και αυτοί ανοικτοί στον ελληνικό πολιτισμό, όπως και οι Ελισύκοι.

Ρωμαϊκή εποχή Επεξεργασία

 
Oppidum Μονλωρές

Οι Ρωμαίοι, με επικεφαλής τον Ανθύπατο Γναίο Δομίτιο Αηνόβαρβο, εγκαταστάθηκαν πρώτα στη Ναρμπόν το 118 π.Χ., στο γαλατικό φρούριο (oppidum) Μονλωρές, το οποίο έγινε η πρωτεύουσα της επαρχίας και πολύ ενεργό εμπορικό λιμάνι. Η τοποθεσία ήταν στρατηγική επειδή βρίσκονταν στο σταυροδρόμι της Δομιτίας και της Ακουιτάνιας οδού και από τη θάλασσα κοντά στις εκβολές του ποταμού Ωντ. Η Καρκασσόν κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 30 π.Χ., οι κάτοικοι σύντομα εκρωμαΐσθηκαν και η περιοχή αναπτύχθηκε οικονομικά, κυρίως με πολλές γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Για σχεδόν δύο αιώνες, η περιοχή του νομού Ωντ βρίσκονταν σε ειρήνη και η οικονομία της περιοχής αναπτύσσονταν πολύ έντονα.

Η γεωργία κυριαρχούσε με την καλλιέργεια σιταριού και συνέβαλε στην ανάπτυξη της βιοτεχνίας και του εμπορίου. Οι αμπελώνες πολλαπλασιάστηκαν στην περιοχή και το κρασί διατίθετο στο εμπόριο σε όλη τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Τέλος, οι κοιτάσματα ορυχείου του Μαύρου Όρους εξασφάλιζαν σημαντική δραστηριότητα. Όμως, με την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας η περιοχή γνώρισε τις βαρβαρικές εισβολές από το έτος 250.

Η περιοχή του νομού Ωντ επί ρωμαϊκής κυριαρχίας αποτελούσε τμήμα της Σεπτιμανίας, που ονομάστηκε έτσι είτε επειδή αποτελούνταν από επτά πόλεις: Ελν, Αγκντ, Ναρμπόν, Λοντέβ, Μπεζιέ, Μαγκελόν και Νιμ, είτε από το ρωμαϊκό όνομα της Μπεζιέ (Colonia Julia Septimanorum Beaterrae). Όπως και νάχει, η Σεπτιμανία περιλάμβανε τα εδάφη του νομού Ωντ αλλά και ολόκληρη την πρώην περιοχή Λανγκεντόκ-Ρουσιγιόν.

Βαρβαρικές εισβολές Επεξεργασία

 
Η Σεπτιμανία το 537 μ.Χ.

Οι Βησιγότθοι εισέβαλαν στη σημερινή νότια Γαλλία το 435 και εγκαθίδρυσαν το Βησιγοτθικό Βασίλειο της Τουλούζης. Το 507, στη μάχη του Βουγιέ, ο Φράγκος βασιλιάς Κλόβις Α΄ κατέκτησε τα περισσότερα εδάφη των Βησιγότθων, δηλαδή την Τουλούζη και την Ακουιτανία, και η κυριαρχία των Βησιγότθων περιορίσθηκε στην Ιβηρική χερσόνησο και τη Σεπτιμανία.

Ο βασιλιάς των Βουργουνδών προσπάθησε από το 585 έως το 588 σε τρεις προσπάθειες να κατακτήσει την περιοχή της Καρκασσόν αλλά απέτυχε.

Από την άλλη πλευρά, οι Άραβες εισέβαλαν στην περιοχή το 716. Ο δούκας της Ακουιτανίας Εύδης στη μάχη της Τουλούζης το 721 κατάφερε να τους εκδιώξει, χωρίς όμως να καταφέρει να τους απωθήσει οριστικά από την περιοχή. Τη συντριπτική νίκη εναντίον των Αράβων πέτυχε ο Κάρολος Μαρτέλος στη μάχη της Μπερ το 737 (παρόμοια κατά πολλούς ιστορικούς με αυτή του Πουατιέ, το 732) οπότε και κατέκτησε τη Ναρμπόν από τους Άραβες (πολιορκία της Ναρμπόν).

Το 759, ο βασιλιάς των Φράγκων Πεπίνος ο Βραχύς κυρίευσε την Καρκασσόν[3] και ολόκληρη τη Σεπτιμανία και τις ενσωμάτωσε στο Φραγκικό βασίλειο.

Οι κομητείες Επεξεργασία

 
Το κάστρο Πυιλωράνς
 
Το κάστρο της Φουά

Το 817, ο Φράγκος βασιλιάς Λουδοβίκος ο Ευσεβής απέσπασε την περιοχή της Καρκασσόν και του Ραζέ από την Σεπτιμανία και τις προσάρτησε στη μαρκιωνία της Τουλούζης και το βασίλειο της Ακουιτανίας. Η νέα φραγκική διοίκηση ονόμασε τους άρχοντες της πόλης Κόμητες της Καρκασσόν. Ο πρώτος κόμης της Καρκασσόν, Ολιμπά, της οικογένειας των κομήτων της Βαρκελώνης, εγκαταστάθηκε το 819. Το Ραζέ ήταν μία άλλη κομητεία που σχηματίστηκε από τον αρχιεπίσκοπο της Ναρμπόν, εκδιωγμένο από την πόλη του από τους Άραβες, ο οποίος είχε μεταφέρει την επισκοπική του έδρα και παρείχε στη μικρή περιοχή τιμές φεουδαρχικού τίτλου. Η Ναρμπόν σχημάτισε μια τρίτη κομητεία. Έτσι, ο νομός Ωντ αποτελούνταν τον 9ο αιώνα από τρεις κομητείες: την κομητεία της Καρκασσόν, την κομητεία του Ραζέ και την κομητεία της Ναρμπόν. Το 880, η κομητεία του Ραζέ ενώθηκε με την κομητεία της Καρκασσόν και έκτοτε αποτελούσαν ενιαίο έδαφος.

Κατά τη διάρκεια της καρολίγγειας περιόδου (751-987) ανεγέρθηκαν πολλά μοναστήρια, όπως αυτά του Λαγκράς, Σαιν-Παπούλ, Σαιν-Ιλέρ και άλλα. Παρατηρούμε την ανάπτυξη πολλών ενοριών με την αύξηση της εκκλησιαστικής εξουσίας.

Καθώς η ισχύς της Καρολιδών εξασθενούσε και από το τέλος του 9ου αιώνα η εξουσία τους είχε περιορισθεί σημαντικά, αρχίζει η άνοδος της Φεουδαρχίας. Στα εδάφη του νομού Ωντ κυριάρχησαν σταδιακά οι τοπικοί άρχοντες. Το 904, την κομητεία της Καρκασσόν κατείχε ο κόμης Αρνώ, ο οποίος τη διαμοίρασε στους τρεις γιους του. Ο Ροζέ Γ' πέθανε χωρίς παιδιά το 1067 και η περιοχή πέρασε στην κληρονόμο αδελφή του Ερμενγκάρντ και στον σύζυγό της Ραϊμόν ντε Τρανκαβέλ, υποκόμη του Αλμπί και της Νιμ, και οι απόγονοί τους κυριαρχούσαν για σχεδόν δύο αιώνες (1067-1240).

Άλλες εδαφικές διαιρέσεις πραγματοποιήθηκαν αργότερα και δημιουργήθηκαν η κομητεία της Βαρκελώνης, η κομητεία της Φουά και η υποκομητεία της Μπεζιέ που ανταγωνίζονταν για την εξουσία. Τον 12ο αιώνα, ο Ραϊμόν-Ροζέ Τρανκαβέλ, υποκόμης της Μπεζιέ, κατείχε την Καρκασσόν, η οποία, μετά τον πόλεμο των Αλβιγηνών, πέρασε, όπως και η Μπεζιέ, στην εξουσία του Σιμόν ντε Μονφόρ.

Καθαροί Επεξεργασία

 
Σιμόν ντε Μονφόρ
 
Κερυμπύς, ένα από τα κάστρα των Καθαρών

Τον 13ο αιώνα, η περιοχή γνώρισε την ανάπτυξη της αίρεσης του Καθαρισμού. Αυτή η θρησκεία κρίθηκε γρήγορα ως αιρετική από την Καθολική Εκκλησία. Και μπροστά στον κίνδυνο της βαθιάς διείσδυσης και επίδρασής της στις κομητείες της Καρκασσόν και της Τουλούζης, ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ' οργάνωσε το 1209 τη Σταυροφορία εναντίον των Αλβιγηνών, όπως ονομάστηκαν οι αιρετικοί, από την πόλη Αλμπί όπου πρωτοεκδηλώθηκε. Οι βαρώνοι του βορρά υπάκουσαν στο κέλευσμά του, ενώθηκαν και σχημάτισαν τον στρατό των ιπποτών υπό τις εντολές του λεγάτου του Πάπα, Αρνώ Αμωρί. Καθώς ο κόμης Ραϋμόνδος ΣΤ΄ της Τουλούζης και η κομητεία του, μπροστά στον κίνδυνο, εντάχτηκε στη Σταυροφορία, οι σταυροφόροι στράφηκαν κατά των κτήσεων του Ραϊμόν-Ροζέ Τρανκαβέλ, υποκόμητος του Αλμπί, της Μπεζιέ και της Καρκασσόν, περιοχές με μεγάλο αριθμό Καθαρών.

Μετά την πτώση της Μπεζιέ τον Ιούλιο του 1209, οι σταυροφόροι στράφηκαν προς την Καρκασσόν, η οποία συνθηκολόγησε στις 15 Αυγούστου 1209 και χαρίστηκε η ζωή κατοίκους της πόλης υπό τον όρο να την εγκαταλείψουν με μόνο ό,τι φορούσαν. Ο Ραϊμόν-Ροζέ Τρανκαβέλ, καταδικάστηκε σε φυλάκιση για προδοσία και πέθανε σύντομα στη φυλακή σε ηλικία 24 ετών.[4] Οι κάτοικοι κατέφυγαν στα λεγόμενα κάστρα των Καθαρών όπως τα Κεριμπύς, Πεϊρεπερτύζ, Λαστούρ ή Πουϊσεργκιέ.

Για να αποφευχθεί αναζωπύρωση της αίρεσης, ο λεγάτος του πάπα αποφάσισε να εμπιστευτεί τη διοίκηση των εδαφών του Τρανκαβέλ στον Σταυροφόρο Σιμόν ντε Μονφόρ, με αποστολή την συνέχιση της πάταξης της αίρεσης.

Οι σταυροφόροι επιτέθηκαν στη συνέχεια στις υποκομητείες της περιοχής και τις κατέλαβαν και τελικά επιτέθηκαν εναντίον της κομητείας της Τουλούζης. Στη Μάχη του Μυρέ το 1213, συντρίφθηκαν οι δυνάμεις των συνασπισμένων αρχόντων του Λανγκντόκ και η γη μοιράστηκε μεταξύ των ιπποτών.

Το 1218, οι Οξιτανοί άρχοντες προσπάθησαν να ανακτήσουν τη γη τους και ο Σιμόν ντε Μονφόρ έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Τουλούζης στις 25 Ιουνίου 1218. Ο γιος του Αμωρί ΣΤ΄ του Μονφόρ πήρε τον έλεγχο του στρατού των Σταυροφόρων. Παρά τις κάποιες επιτυχίες των Οξιτανών, οι Καθαροί καταδιώχθηκαν με τη Συνθήκη του Mω το 1229 και την Ιερά Εξέταση από το 1233. Τα τελευταία προπύργια, το κάστρο του Μονσεγκύρ και το κάστρο Κεριμπύς έπεσαν το 1255.

Οι διαμάχες αυτές οδήγησαν στην εξόντωση της αίρεσης των Καθαρών στην περιοχή και έδωσαν την ευκαιρία στο Στέμμα της Γαλλίας να προσαρτήσει μεγάλο μέρος του Λανγκεντόκ, συνεχίζοντας τον εδαφικό σχηματισμό της Γαλλίας και την ισχυροποίηση της βασιλικής εξουσίας.

Το 1258, το Λανγκεντόκ βρισκόταν υπό την εξουσία του Γάλλου βασιλέα και οργανώθηκε η υπεράσπιση των νότιων συνόρων εναντίον του βασιλιά Πέτρου Β 'της Αραγωνίας. Τα παλαιά φρούρια των Καθαρών χρησιμοποιήθηκαν ως προκεχωρημένες θέσεις.

Η Ιερά Εξέταση έδρασε και τρομοκράτησε στην περιοχή μέχρι το 1320. Η καταστολή, ο τρόμος και η καταγγελία ήταν τα μέσα επιβολής της και πολλοί άνθρωποι καταδικάστηκαν σε θάνατο στην πυρά.

Εκατονταετής πόλεμος Επεξεργασία

Λίγα χρόνια αργότερα, γύρω στα 1355, στα πλαίσια του Εκατονταετούς πολέμου, η περιοχή λεηλατήθηκε από τις ορδές του Μαύρου πρίγκιπα, ο οποίος, ορμώμενος από το Μπορντώ, ερήμωσε τη Γασκώνη, στη συνέχεια την περιοχή του Ωντ φτάνοντας ως τη Ναρμπόν, αποφεύγοντας προσεκτικά τις οχυρωμένες τοποθεσίες. Πολλές πόλεις λεηλατήθηκαν, καταστράφηκαν και οι κάτοικοι σφαγιάστηκαν.

Η προτεσταντική μεταρρύθμιση και η οικονομική επέκταση του νομού Επεξεργασία

Το 1561, θρησκευτικά προβλήματα εμφανίζονται ειδικότερα στην Καρκασσόν μετά την Προτεσταντική μεταρρύθμιση. Ο δούκας Ερρίκος Α' ντε Μονμορανσί, κυβερνήτης του Λανγκεντόκ, προσχώρησε στους Ουγενότους το 1574. Από την Καθολική πλευρά, ο Δούκας Αν ντε Ζουαγιέζ ο οποίος τέθηκε επικεφαλής της Καθολικής Λίγκας.

Το 1632, ο Ερρίκος Β' του Μονμορανσί συμμετείχε στη συνωμοσία του Γκαστόν της Ορλεάνης, αδελφού του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΓ' και της Μαρίας των Μεδίκων, μητέρας τους, εναντίον του πρωθυπουργού καρδινάλιου Ρισελιέ. Στη μάχη του Καστελνωνταρί, το Σεπτέμβριο του 1632, εναντίον των βασιλικών στρατευμάτων, ηττήθηκε και στη συνέχεια καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στην Τουλούζη.

Το 1659, η Συνθήκη των Πυρηναίων έσπρωξε τα σύνορα στην κορυφογραμμή των Πυρηναίων, προκαλώντας την εγκατάλειψη των βασιλικών φρουρίων του νομού Ωντ. Το τέλος της σύγκρουσης με την Ισπανία επέτρεψε την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Κατά τον 17ο αιώνα, δημιουργήθηκε το Κανάλ ντυ Μιντί μεταξύ της Μεσογείου θάλασσας και της Τουλούζης, που συνέδεε τη Μεσόγειο με τον Ατλαντικό ωκεανό. Το κανάλι που διασχίζει την περιοχή του νομού Ωντ από τα ανατολικά προς τα δυτικά ήταν έργο μεγαλειώδες, τεχνολογικό θαύμα για την εποχή και σημαντικότατο για την περιοχή. Συνέβαλε στην ανάπτυξη της κλωστοϋφαντουργικής οικονομίας, των ορυχείων, των δημητριακών και της οινοποιίας. Μέχρι την Επανάσταση, η περιοχή γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη.

Η δημιουργία του νομού Επεξεργασία

Ο νομός Ωντ δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, στις 4 Μαρτίου 1790, σύμφωνα με το νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1789. Τότε καταργήθηκαν οι παλιές γαλλικές επαρχίες και δημιουργήθηκαν 83 νομοί (σήμερα 101). Ο Νομός Ωντ δημιουργήθηκε από τμήμα της παλιάς επαρχίας Λανγκεντόκ.

Με την εφαρμογή της εδαφικής μεταρρύθμισης του 2014, από την 1η Ιανουαρίου 2016, η περιοχή Λανγκεντόκ-Ρουσιγιόν, στην οποία ανήκε ο νομός, συγχωνεύτηκε με την περιοχή Μιντί-Πυρηναία και δημιουργήθηκε η νέα διοικητική περιοχή Οξιτανία.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Η μεσαιωνική αίρεση των Καθαρών

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ., Η ανακάλυψη έγινε τον Ιούλιο 1971. «tautavel.com/». 
  2. Étienne de Byzance, Les Ethniques, frag. 61 : "Elisyques : ethnos des Ligures. Hécatée dans l’Europe"
  3. . «The history of Carcassonne». 
  4. Paladilhe 1988, p. 102-103 και Bordonove 1991, p. 144-148.