Καμενίτσα Αχαΐας
Συντεταγμένες: 38°7′51.7620″N 21°36′7.3440″E / 38.131045000°N 21.602040000°E
Η Καμενίτσα είναι οικισμός της Πελοποννήσου στον Δήμο Δυτικής Αχαΐας.[1][2]
| Καμενίτσα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αχαΐας |
| Δήμος | Δυτικής Αχαΐας |
| Δημοτική Ενότητα | Δύμης |
| Δημοτική Κοινότητα | Αλισσού |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 48 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 68 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Πολιούχος | Ευαγγελιστής Λουκάς |
| Ταχ. κώδικας | 250 02 |
| Τηλ. κωδικός | 2693 |
Γενικά
ΕπεξεργασίαΗ Καμενίτσα απέχει 21,5 χιλιόμετρα περίπου από την Πάτρα, κτισμένη δίπλα στον ποταμό Πείρο σε υψόμετρο 48 μέτρα.[3] Αποτέλεσε οικισμό της πρώην Κοινότητας Αλισσού, η οποία μετέπειτα συστάθηκε ως δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Δύμης. Σήμερα ανήκει στον Δήμο Δυτικής Αχαΐας. Σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 113 κατοίκους.[4] Συνορεύει με τα χωριά Άνω Αλισσός, Αχαϊκό, Θεριανό και Προφήτης Ελισσαίος.
Ονομασία
ΕπεξεργασίαΤο όνομα του χωριού πιστεύεται ότι είναι είτε σλαβικό, από τη λέξη «kamen» που σημαίνει «πέτρα», είτε ότι προέρχεται από το ελληνικό κάμινος (καμίνι).[5]
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτην περιοχή της Καμενίτσας έχουν βρεθεί ρωμαϊκές αρχαιότητες, από εκεί πιστεύεται ότι περνούσε ο δημόσιος δρόμος επί ρωμαιοκρατίας τμήματα του οποίου έχουν βρεθεί σε άλλες κοντινές θέσεις.[6] Στην αρχαιότητα η ευρύτερη περιοχή, πεδιάδα του Πείρου, ανήκε στην αρχαία πόλη Ώλενο, σε επιφανειακές έρευνες έχουν βρεθεί νεκροταφεία και οικισμοί.[7]
Κατά την Φραγκοκρατία στην Καμενίτσα αναφέρεται κάστρο, κατεστραμμένο σήμερα, όπου ανήκε στην Βαρωνία της Πάτρας και τον λατίνο Αρχιεπίσκοπο, στο κάστρο αυτό διανυκτέρευσε και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος μαζί με τον αδελφό του Θωμά το 1429 όταν κατευθυνόταν στην Πάτρα για να πολιορκήσει την πόλη.[8] Με την πρώτη κατάκτηση της Πελοποννήσου από τους Οθωμανούς το κάστρο και η περιοχή άλλαζε συνέχεια χέρια μεταξύ Ενετών και Οθωμανών και έγινε πεδίο μαχών για 17 έτη[8]. Κατά τον Μεσαίωνα ήταν έδρα λατίνου Αρχιεπισκόπου[9] και αναφέρεται ότι είχε λιμένα που πιστεύεται ότι είναι το σημερινό κοντινό χωριό Καμίνια.[10]
Το 1690 αναφέρεται ότι ήταν κόμη, σε απογραφή του 1700 είχε 144 κατοίκους και σε άλλη του 1899 142[9]. Τοπική παράδοση λέει ότι από την Καμενίτσα πέρασε ο Ευαγγελιστής Λουκάς όπου έχτισε την σημερινή εκκλησία και σε μια σπηλιά κοντά στο χωριό έγραψε το ευαγγέλιο του, κατά άλλους πέθανε κι εκεί.[10]
Διοικητική ιστορία
ΕπεξεργασίαΤο 1835 με το Β.Δ. 8/4/1835 αποτέλεσε δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Δύμης του νομού Αχαΐας-Ήλιδος.[11] Το 1840 με το Β.Δ. 27/11/1840 αποσπάστηκε από την Δύμη και γίνεται οικισμός του δήμου Πατρέων της διοίκησης Αχαΐας [11]. Το 1912 με το Β.Δ. 18.8.1912 (ΦΕΚ 256 τ.Α.) με την διάλυση των Δήμων μαζί με τον Αλισσό αποτέλεσαν την κοινότητα Αλισσού με έδρα τον Αλισσό[11]. Το 1998 με τον νόμο 2539/1997 περί "Συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης"[12], γνωστός σαν Σχέδιο Καποδίστριας έγινε οικισμός του Δημοτικού διαμερίσματος Αλισσού του Δήμου Δύμης.
Δημογραφική εξέλιξη
ΕπεξεργασίαΗ δημογραφική εξέλιξη του οικισμού στον 21ο αιώνα είναι η εξής:
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 2001 | 66[13] |
| 2011 | 113[4] |
| 2021 | 68[14] |
Λοιπά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΣτην Καμενίτσα έχει την έδρα του το "Ινστιτούτο Τοπικής Ιστορίας" (Ι.Τ.Ι.) / "Ομάδα Μελέτης Αρχαιολογίας Τοπίου" (ΟΜ.ΑΡ.Τ.).[15] Η περιοχή εξυπηρετείται από τις 29 Φεβρουαρίου 2020 από τη Γραμμή 2 του Προαστιακού Σιδηρόδρομου Πάτρας μέσω της στάσης "Αλισσός / Alissos".
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 15. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 314.
- ↑ «Καμινίτσα Αχαΐας». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2025.
- ↑ «Καμενίτσα ΑΧΑΪΑΣ, Δήμος ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΪΑΣ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Απριλίου 2025.
- ↑ 4,0 4,1 ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Καμενίτσα. (σελ. 948)
- ↑ Παπαγιαννόπουλος 2009, σελ. 69.
- ↑ Παπαγιαννόπουλος 2009, σελ. 67.
- ↑ 8,0 8,1 Παπαγιαννόπουλος 2009, σελ. 89.
- ↑ 9,0 9,1 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Καμενίτσα. (σελ. 949)
- ↑ 10,0 10,1 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Καμενίτσα. (σελ. 951)
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Πληθυσμιακή διοικητική & Γεωγραφική εξέλιξη των δήμων & κοινοτήτων του νομού Αχαΐας [1][νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Ιστότοπος φυσικής αγωγής Σχέδιο Καποδίστριας
- ↑ Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21828 (σελ. 246 του pdf).
- ↑ Ινστιτούτο Τοπικής Ιστορίας: Επικοινωνία Αρχειοθετήθηκε 2016-06-19 στο Wayback Machine.. Ανακτήθηκε: 25/04/2014.
Πηγές
Επεξεργασία- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού−Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Δέσποινα Μιχάλαγα, "Τα χωριά Καμενίτσα καί Άχαϊά στις Βενετικές πηγές: μία πρώτη αναφορά" στο Α.Δ.Ριζάκης, Αχαϊκό Τοπίο ΙΙ. Δύμη και Δυμαία Χώρα. Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου «ΔΥΜΑΙΑ-ΒΟΥΠΡΑΣΙΑ», Κάτω Αχαΐα, 6-8 Οκτωβρίου 1995, Κ.Ε.Ρ.Α.-Ε.Ι.Ε., Αθήνα 2000 (σειρά: Μελετήματα, αρ.: 29), σελ. 179-194.
- Κώστας Παπαγιαννόπουλος (επιμ.), Βραχναίικα και Μονοδένδρι. Αρχαιολογία του τοπίου και τοπική ιστορία, πρόλογος: Βασίλης Τογαντζής, Μιλτιάδης Γούτας, Λάζαρος Κολώνας, Έκδοση Δήμος Βραχναίικων-Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Βραχναίικων, Πάτρα 2009. ISBN 978-960-99129-0-7.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, λήμμα Καμενίτσα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Κώστας Παπαγιαννόπουλος, "Σύντομη παρουσίαση μερικών μεταβυζαντινών μνημείων της Καμενίτσας Πατρών" στο περιοδικό Αρχαιολογία.