Κομεκόν

Το Συμβούλιο για την Αμοιβαία Οικονομική Βοήθεια (Council for Mutual Economic Assistance, ρωσικά: Совет Экономической Взаимопомощи‎‎, Σαβέτ Εκονομιτσιέσκοϊ Βζαϊμοπομόστσι, СЭВ, ΣΕΒ στα ελληνικά) ήταν μια οικονομική οργάνωση την περίοδο 1949-1991 υπό την ηγεσία της Σοβιετικής Ένωσης και αποτελούταν από τις χώρες του Ανατολικού Μπλοκ, μαζί με μια σειρά από Σοσιαλιστικά κράτη σε όλο τον κόσμο.

Κομεκόν
1949–1991
Σημαία
Ίδρυση	25  Ιανουαρίου 1949
Γεωγραφικές συντεταγμένες	55°45′12″N 37°34′37″E
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο περιγραφικός όρος είχε συχνά εφαρμοστεί σε όλες τις πολυμερείς δραστηριότητες που αφορούσαν τα μέλη του οργανισμού, αντί να περιορίζονται στις άμεσες λειτουργίες της Κομεκόν και των οργάνων της. Αυτή η χρήση της επεκτεινόταν μερικές φορές, και στις διμερείς σχέσεις μεταξύ των μελών, επειδή στο σύστημα των σοσιαλιστικών διεθνών οικονομικών σχέσεων και πολυμερών συμφωνιών – συνήθως γενικής φύσης – έτειναν να υλοποιηθούν μέσα από ένα πιο αναλυτικό σύνολο, οι διμερείς συμφωνίες.

Σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, η Μόσχα ίδρυσε την Κομεκόν επειδή ανησυχούσε για το Σχέδιο Μάρσαλ. Η Κομεκόν είχε σκοπό να αποτρέψει χώρες της Σοβιετικής σφαίρας επιρροής από τη μετακίνηση στην κατεύθυνση των Αμερικανών και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Επίσης, η Κομεκόν ήταν η απάντηση του Ανατολικού Μπλοκ στον σχηματισμό στη Δυτική Ευρώπη, του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας (ΟΕΟΣ), προοίμιο της ΕΟΚ (που ιδρύθηκε το 1957) και του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) (που ιδρύθηκε το 1961).

Μέλη

Χάρτης των κρατών-μελών της Κομεκόν τον Νοέμβριο του 1986

Ιανουάριος 1949:

• Βουλγαρία (μέλος της Κομεκόν μέχρι το 1990, όταν η χώρα άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία - σήμερα Βουλγαρία)
• Τσεχοσλοβακία (μέλος της Κομεκόν μέχρι το 1990, όταν η χώρα άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία - το 1993, η Τσεχοσλοβακία διασπάστηκε στις σημερινές Τσεχία και Σλοβακία)
• Ουγγαρία (μέλος της Κομεκόν μέχρι το 1990, όταν η χώρα άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία)
• Πολωνία (μέλος της Κομεκόν μέχρι το 1989, όταν η χώρα άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία - σήμερα Πολωνία)
• Ρουμανία (μέλος της Κομεκόν μέχρι τα Χριστούγεννα του 1989, όταν η χώρα ανέτρεψε βίαια το καθεστώς του Νικολάε Τσαουσέσκου, και άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία)
• Ε.Σ.Σ.Δ. (μέλος της Κομεκόν μέχρι την Διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου - το διάδοχο κράτος της ΕΣΣΔ είναι από το 1991, η Ρωσία)

Φεβρουάριος 1949:

• Αλβανία (σταμάτησε να συμμετέχει στις δραστηριότητες της Κομεκόν το 1961 μετά το Σοβιετοαλβανικό σχίσμα, και μετέπειτα συμμάχησε με την Κίνα - Η Αλβανία ήταν η τελευταία χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, που ανέτρεψε τον σοσιαλισμό, και βίαια το καθεστώς του Ενβέρ Χότζα, πολύ μετά την διάλυση της Κομεκόν, μόλις το 1992, και άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία - σήμερα Αλβανία)

1950:

• Ανατολική Γερμανία (μέλος της Κομεκόν μέχρι την Γερμανική επανένωση, στις 3 Οκτωβρίου 1990, όταν η χώρα ενώθηκε με την Δυτική Γερμανία, και δημιουργήθηκε η σημερινή Γερμανία)

1962:

• Μογγολία (μέλος της Κομεκόν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Το 1996, η Μογγολία άλλαξε το καθεστώς της σε Δημοκρατία)

1972:

• Κούβα ! Κούβα (μέλος της Κομεκόν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Η Κούβα παραμένει μέχρι και σήμερα σοσιαλιστικό κράτος)

1978:

• Βιετνάμ ! Βιετνάμ (μέλος της Κομεκόν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Το Βιετνάμ παραμένει μέχρι και σήμερα σοσιαλιστικό κράτος)

Χώρες-παρατηρητές

1956:

• Βόρεια Κορέα ! Βόρεια Κορέα

1964:

• Γιουγκοσλαβία (Η Γιουγκοσλαβία παρότι ήταν σοσιαλιστικό κράτος, δεν ήταν ποτέ μέλος της Κομεκόν. Υπήρξε κράτος παρατηρητής της Κομεκόν από το 1964 μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991, ενώ αργότερα ακολούθησε η Διάυση της Γιουγκοσλαβίας - το διάδοχο κράτος της Γιουγκοσλαβίας είναι από το 2006, η σημερινή Σερβία)

1973:

• Φινλανδία ! Φινλανδία (Η Φινλανδία παρότι ήταν ανέκαθεν καπιταλιστικό κράτος, κρατούσε πλήρως ουδετερότητα στις διεθνείς της σχέσεις, και υπήρξε κράτος παρατηρητής της Κομεκόν από το 1973 μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Αργότερα το 1995, η Φινλανδία εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και το 2023, έβαλε οριστικό τέλος στην ουδετερότητα και εντάχθηκε στην συμμαχία του ΝΑΤΟ).

1975:

•  Ιράκ
• Μεξικό ! Μεξικό

1976:

• Ανγκόλα ! Ανγκόλα

1984:

• Νικαράγουα ! Νικαράγουα

1985:

• Μοζαμβίκη ! Μοζαμβίκη

1986:

• Αφγανιστάν (Μέλος παρατηρητής της Κομεκόν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Αργότερα το 1996, θα καταληφθεί βίαια η εξουσία της χώρας από τους Ταλιμπάν, και θα επιβληθεί Ισλαμικό θεοκρατικό καθεστώς, μέχρι το 2004, και ξανά από το 2021. Το διάστημα 2004-2021, το Αφγανιστάν ήταν Δημοκρατία.)
• Αιθιοπία (Μέλος παρατηρητής της Κομεκόν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Το 1993, η Αιθιοπία έγινε Περίκλειστο κράτος χάνοντας εντελώς την πρόσβαση της στην Ερυθρά Θάλασσα, και δημιουργήθηκε στα βόρεια εδάφη της η σημερινή Ερυθραία)
• Λάος (μέλος της Κομεκόν μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου την οριστική διάλυση της Κομεκόν το 1991. Το Λάος παραμένει μέχρι και σήμερα σοσιαλιστικό κράτος)
• Νότια Υεμένη (Μέλος παρατηρητής της Κομεκόν μέχρι την Επανένωση της Υεμένης, το 1990, όταν η χώρα ενώθηκε με την Βόρεια Υεμένη, και δημιουργήθηκε η σημερινή Υεμένη)