Κόκκινος κρίνος
Ο Κόκκινος κρίνος (Lilium chalcedonicum) είναι ευρωπαϊκό είδος κρίνου Liriotypus, ενδημικό της περιοχής των Βαλκανίων και ιδιαίτερα της Αλβανίας και της Ελλάδας.
| Κόκκινος κρίνος | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Κόκκινος κρίνος στον Εθνικό Δρυμό Πίνδου
| ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Lilum chalcedonicum (Λείριον το χαλκηδονικό) Linnaeus, 1753 |
Συστηματική ταξινόμηση Επεξεργασία
Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Κάρολο Λινναίο το 1753 στο όρος Χαλκηδόνιο της Θεσσαλίας, υπό την σημερινή του ονομασία.[1] Κατά καιρούς, εκτός από την ομώνυμη φυλή, αναγνωρίζονταν και οι ποικιλίες Lilium chalcedonicum var. maculatum, διότι έφερε πιο πυκνά άνθη, και Lilium chalcedonicum var. heldreichii, διότι κάνει πάντα μόνο ένα άνθος, φύλλα βάσης πλατύτερα και ανώτερα φύλλα πολύ μικρά,[2] σχεδόν άτριχο.[3] Ωστόσο, οι δυο αυτές ποικιλίες δεν αναγνωρίζονται πλέον.[4]
Το είδος αυτό υβριδίζει με τον κρίνο της Παναγίας (Lilium candidum), δημιουργώντας το φυσικό υβρίδιο Lilium x testaceum.[3]
Περιγραφή Επεξεργασία
Ο κόκκινος κρίνος είναι πολυετές, ποώδες φυτό, το οποίο μπορεί να φτάσει συνήθως σε ύψος τα 35-70 εκατοστά,[4] αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και το 1,5 μέτρο. Ο βολβός είναι κιτρινόλευκος και πλατύς. Ο βλαστός είναι πράσινος και καλύπτεται ολόκληρος από λογχοειδή-γραμμοειδή φύλλα, λίγο συνεστραμμένα. Τα κατώτερα φύλλα είναι οριζόντια με μήκος 5-15 εκ. και πλάτος 4-8 εκ. Τα ανώτερα είναι μικρότερα, μάλλον όρθια, και καλύπτουν τον βλαστό.[5]
Τα άνθη είναι κόκκινα, μήκους έως και 10 εκ. που βγαίνουν όλα μαζί, από 1 έως 6 (πολύ σπάνια 12) στην κορυφή του βλαστού. Είναι στραμμένα προς τα κάτω και τα πέταλα γυρίζουν και στρέφονται προς τα πίσω. Φέρουν βαρύ άρωμα, πορτοκαλί γύρη και στήμονες που προεξέχουν από το περιγόνιο.
Εξάπλωση και βιότοπος Επεξεργασία
Είναι ενδημικό είδος της περιοχής των Βαλκανίων, που εξαπλώνεται από τη νότια Αλβανία στη Βόρεια, Κεντρική και Νότια Ελλάδα, μέχρι τον Ταΰγετο και τον Πάρνωνα, αλλά επίσης και στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου. Ευδοκιμεί σε δροσερές περιοχές, κυρίως σε ξέφωτα ανοιχτών δασών φυλλοβόλων και πυξών της ορεινής ζώνης και λιβάδια σε ασβεστολιθικά, βραχώδη εδάφη σε υψόμετρο 600-1700 μέτρων.[4][5]
Κουλτούρα Επεξεργασία
Η παλαιότερη γνωστή απεικόνιση ενός κόκκινου κρίνου είναι στη τοιχογραφία της Άνοιξης. Πρόκειται για μινωική τοιχογραφία που χρονολογείται πριν από 3.500 χρόνια στην εποχή του Χαλκού, που ανακαλύφθηκε στην ακτή του Αιγαίου στο νησί της Σαντορίνης, το οποίο με τη Μινωική έκρηξη θάφτηκε από ένα ηφαίστειο.[6]
Λόγω της εντυπωσιακής εμφάνισής τους καλλιεργείται τουλάχιστον από το 16ο αιώνα.[4] Υποθέτεται ότι εισήχθη στην Ευρώπη από τον Master Harbran από την Κωνσταντινούπολη το 1597.[3]
Άλλες ονομασίες Επεξεργασία
Στον ελλαδικό χώρο, ο Κόκκινος κρίνος απαντά και με τις ονομασίες Τουρκάκι, Τουρκοπούλα και Φαναράκι. Πρόκειται επίσης και για το Κρίνον το πορφυρούν, που αναφέρει ο Θεόφραστος.[1]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.greekflora.gr/el/flowers/1081/Lilium-chalcedonicum-L-1753
- ↑ Σφήκας, σ. 79
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Feldmaier & McRae, 1982
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Arne Strid, 2007
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Σφήκας, σ. 77-78
- ↑ https://web.archive.org/web/20120425111200/http://www.therafoundation.org/wallpaintingexhibition/springfresco/wallpainting
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Σφήκας Γιώργος, Αγριολούλουδα της Ελλάδας, EFSTATHIADIS GROUP A.E., Αθήνα, 1999. ISBN 960-226-062-9
- Arne Strid: The lilies of Greece. In: Caroline Boisset (Hrsg.): Lilies And Related Plants, 2007, S. 18–26, ISBN 978-1-902896-84-7
- Carl Feldmaier, Judith McRae: Lilien. Ulmer, Stuttgart 1982, ISBN 3-8001-6121-4
 
|
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Chalzedonische Lilie της Γερμανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες). |