Μπάνσκα Στιάβνιτσα
Συντεταγμένες: 48°27′29″N 18°53′47″E / 48.45806°N 18.89639°E
Η Μπάνσκα Στιάβνιτσα (σλοβακικά: Banská Štiavnica, γερμανικά: Schemnitz; ουγγρικά: Selmecbánya ή Selmec) είναι πόλη στην κεντρική Σλοβακία. Το 2006, η Μπάνσκα Στιάβνιτσα είχε 10.662 κατοίκους. Γύρω από την πόλη υπάρχουν ορυχεία χρυσού και αργύρου τα οποία χρονολογούνται από το Μεσαίωνα. Η ύπαρξη μεταλλευμάτων οφείλεται στο γεγονός ότι στην περιοχή πριν 15 εκατομμύρια χρόνια υπήρχε ενεργό ηφαίστειο, το οποίο κατέρρευσε, σχηματίζοντας μια καλντέρα. Αν και άκμασε κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, το σωζόμενο αστικό κέντρο χρονολογείται από τον 16ο αιώνα και περιλαμβάνει αναγεννησιακή και ύστερη γοτθική αρχιτεκτονική. Στην πόλη δημιουργήθηκε το 1762 η πρώτη Μεταλλευτική και Δασοκομική Ακαδημία στην Ευρώπη και στον κόσμο. Λόγω των καλά διατηρημένων μνημείων της και της ιστορικής αξίας της, η πόλη ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO το 1993.[2]
| Μπάνσκα Στιάβνιτσα | ||
|---|---|---|
 | ||
| ||
  Μπάνσκα Στιάβνιτσα | ||
| Χώρα | Σλοβακία | |
| Διοικητική υπαγωγή | Banská Štiavnica District | |
| Γεωγραφική υπαγωγή | Štiavnica Mountains | |
| Ίδρυση | 1156 | |
| Έκταση | 46,38 km² | |
| Υψόμετρο | 621 μέτρα | |
| Πληθυσμός | 9.628 (1 Ιανουαρίου 2021)[1] | |
| Ταχ. κωδ. | 969 01 | |
| Τηλ. κωδ. | 045 | |
| Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | |
 Σχετικά πολυμέσα | ||
| Ιστορική Πόλη της Μπάνσκα Στιάβνιτσα και τα Τεχνικά Μνημεία γύρω της | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 | |
 | |
| Χώρα μέλος |  Σλοβακία |
| Τύπος | πολιτιστικό |
| Κριτήρια | iv, v |
| Ταυτότητα | 618 |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 1993 (17η συνεδρίαση) |
Ιστορία Επεξεργασία
Υπάρχουν ίχνη εξόρυξης από την ύστερη εποχή του Ορείχαλκου, ενώ οι μεταλλευτικές εργασίες συνέχισαν από τους Κέλτες και τους Σλάβους. Η παλαιότερη μνεία στην Μπάνσκα Στιάβνιτσα γίνεται το 1156, όταν ήδη αναφέρεται ως η γη των ορυχείων. Η Μπάνσκα Στιάβνιτσα είναι η παλαιότερη μεταλλευτική πόλη στη Σλοβακία.[3] Τα επιφανειακά αποθέματα είχαν εξαντληθεί μέχρι τον 12ο αιώνα, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη η δημιουργία υπόγειων στοών. Έτσι οι Ούγγροι κυβερνώντες προσκάλεσαν στην περιοχή μεταλλωρύχους και μεταλλουργούς από τη Σαξονία και το Τυρόλο, δίνοντάς τους διάφορα προνόμια. Το 1526, οι Οθωμανοί κατέλαβαν τη Βούδα και απειλούσαν την Μπάνσκα Στιάβνιτσα. Η πόλη οχυρώθηκε και οι Οθωμανοί, αν και κατέλαβαν τα εδάφη γύρω από την Μπάνσκα Στιάβνιτσα, δεν κατέκτησαν ποτέ την Μπάνσκα Στιάβνιτσα. Παράλληλα, λόγω εξεγέρσεων και των διαμάχης ανάμεσα σε Προτεστάντες και Καθολικούς, η πόλη είχε καταστραφεί. Η μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή συνέχισε, και το 1627 χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως πυρίτιδα για τη διάνοιξη σηράγγων ορυχείου.[4]
Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, η Μπάνσκα Στιάβνιτσα προοδευτικά έγινε το μεγαλύτερο μεταλλευτικό κέντρο στην Αυστριακή Αυτοκρατορία των Αψβούργων. Από το 1790 και το 1863 εξορύχτηκαν από την Μπάνσκα Στιάβνιτσα 490 τόνοι αργύρου και 11 τόνοι χρυσού. Το 1735 ιδρύθηκε στην πόλη η πρώτη σχολή εξόρυξης στην Ουγγαρία, η οποία το 1762 έγινε η Μεταλλευτική Ακαδημία, το πρώτο πανεπιστήμιο του είδους του στη χώρα. Το 1846, η Μεταλλευτική Ακαδημία συγχωνεύθηκε με τη Δασοκομική Ακαδημία το 1808. Εκείνη την περίοδο, η Μπάνσκα Στιάβνιτσα γνώρισε νέα περίοδο ανάπτυξης και τότε είχε περίπου 23.000 κατοίκους και ήταν η τρίτη μεγαλύτερη πόλη στην Ουγγαρία.[3] Η μεταλλευτική δραστηριότητα στην Μπάνσκα Στιάβνιτσα άρχισε να φθίνει στα μέσα του 19ου αιώνα, τάση η οποία συνεχίστηκε και τον 20ό αιώνα. Το τελευταίο ορυχείο στην Μπάνσκα Στιάβνιτσα έκλεισε το 2001. Η πόλη διασώθηκε από την αναστήλωσή της τη δεκαετία του 1970. Το 1993, η πόλη ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO και πλέον η κύρια πηγή εισοδήματος για την πόλη είναι ο τουρισμός.[4]
Αξιοθέατα Επεξεργασία
Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η πλατεία της Αγίας Τριάδας, όπου βρίσκεται μια μνημειακή στήλη αφιερωμένη στην Παναγία και την Αγία Τριάδα. Τα περισσότερα μνημεία της πόλης είναι κατασκευασμένα ανάμεσα στην πλατεία της Αγίας Τριάδας και την πλατεία του δημαρχείου. Στην πλατεία Αγίας Τριάδας βρίσκεται το κτίριο της Μεταλλευτικής Ακαδημίας, το οποίο αρχικά ήταν δικαστήριο. Δυτικά της πλατείας της Αγίας Τριάδας βρίσκεται το παλιό κάστρο. Το παλαιότερο τμήμα του είναι η πρώην ενοριακή εκκλησία, η οποία μαζί με το διπλανό οστεοφυλάκιο κατασκευάστηκε τον 13ο αιώνα. Στο παλιό κάστρο σήμερα λειτουργεί μουσείο. Το νέο κάστρο βρίσκεται στο λόφο απέναντι από το παλιό κάστρο. Κατασκευάστηκε το 1571 και σήμερα στεγάζει μουσείο. Στην πλατεία δημαρχείου πέρα από το δημαρχείου, του 15ου αιώνα, βρίσκεται η γοτθική εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης.[3]
Αδελφοποιημένες πόλεις Επεξεργασία
Η Μπάνσκα Στιάβνιτσα έχει αδελφοποιηθεί τις εξής πόλεις:
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ The 2021 Population and Housing Census. Statistical Office of the Slovak Republic. Μπρατισλάβα.
- ↑ «Historic Town of Banská Štiavnica and the Technical Monuments in its Vicinity». UNESCO. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2016.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Banská Štiavnica» (στα Σλοβακικά). slovakia.travel. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2016.
- ↑ 4,0 4,1 «History». banskastiavnica.travel. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2016.
- ↑ Bozsoki, Agnes. «Partnervárosok Névsora Partner és Testvérvárosok Névsora» [Partner and Twin Cities List]. City of Székesfehérvár (στα Ουγγρικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2013.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Επίσημος ιστότοπος της Μπάνσκα Στιάβνιτσα Αρχειοθετήθηκε 2008-08-04 στο Wayback Machine.