Βικιπαίδεια

Μπλάζε Κόνεσκι

Ο Μπλάζε Κόνεσκι (σλαβομακεδονικά: Блаже Конески‎‎) (Νεμπρεγκοβο, Βασίλειο Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, 19 Δεκεμβρίου 1921 - Σκόπια, Βόρεια Μακεδονία, 7 Δεκεμβρίου 1993) ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους σλαβομακεδόνες ποιητές, συγγραφείς, λογοτεχνικούς μεταφραστές και γλωσσολόγους επιστήμονες. Η σημαντική συμβολή του ήταν στην κωδικοποίηση της τυποποιημένης σλαβομακεδονικής. Ωστόσο, ο Κόνεσκι έχει κατηγορηθεί ότι σερβοποίησε την τυποποιημένη σλαβομακεδονική γλώσσα.[9][10][11]

Μπλάζε Κόνεσκι
Ο Μπλάζε Κόνεσκι το 1968
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Блаже Конески (Σλαβομακεδονικά)
Γέννηση19  Δεκεμβρίου 1921[1][2][3]
Πρίλεπ
Θάνατος7  Δεκεμβρίου 1993[1][3][4]
Σκόπια[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΒόρεια Μακεδονία
Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων
Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΣερβικά
Σλαβομακεδονική[6][7]
Εκπαίδευσηδιδάκτορας επιστημών
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο του Βελιγραδίου
Πανεπιστήμιο της Σόφιας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής
πολιτικός
μεταφραστής
διδάσκων πανεπιστημίου
συγγραφέας
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςDis prize (1978)[8]
Golden Wreath (1981)
τάγμα του Παράσημου της Τιμής (1967)
d:Q121359105 (1975)
Order of the Republic
Order "For Merit to the People" with golden star
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ο Κόνεσκι γεννήθηκε σε μια διακεκριμένη οικογένεια με φιλοσερβικά αισθήματα,[12][13] και ο μητρικός θείος του ήταν ο διάσημος Σέρβος Τσέτνικ βοεβόδας Γκλιγκορ Σοκολοβιτς.[14] Έλαβε βασιλική σερβική υποτροφία για να σπουδάσει στο γυμνάσιο του Κραγκούγιεβατς. Αργότερα, σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου και στη συνέχεια άλλαξε και σπούδασε σερβική γλώσσα και λογοτεχνία. Το 1941, μετά την ήττα της Γιουγκοσλαβίας στην γερμανική εισβολή, γράφηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Σόφιας αλλά δεν αποφοίτησε. Ωστόσο, το 1945, στην ηλικία των 23 ετών, έγινε ένας από τους σημαντικότερους συντελεστές στην τυποποίηση της σλαβομακεδονικής γλώσσας. Εργάστηκε ως ομιλητής στο Μακεδονικό Εθνικό Θέατρο και το 1946 προσλήφθηκε στην σχολή του τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου στα Σκόπια, όπου εργάστηκε μέχρι τη συνταξιοδότησή του.

Έγινε μέλος της Μακεδονικής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών το 1967 και εξελέγη πρόεδρος το 1967 έως το 1975. Ο Κόνεσκι ήταν επίσης μέλος των Ακαδημιών Επιστημών και Τεχνών των Ζάγκρεμπ (Κροατία), Βελιγράδι (Σερβία), Λιουμπλιάνα (Σλοβενία) και Λοτζ (Πολωνία), και επίτιμος διδάκτωρ των Πανεπιστημίων των Σικάγο, στις ΗΠΑ, και Κρακοβίας στην Πολωνία.[15] Ο Αμερικανός Σλαβιστής Βίκτορ Φρίντμαν αναφέρει τον Κόνεσκι ως έναν από τους μέντορές του.[16]

Ο Μπλάζε Κόνεσκι πέθανε στα Σκόπια στις 7 Δεκεμβρίου 1993. Έλαβε κρατική κηδεία για τη διακεκριμένη λογοτεχνική του σταδιοδρομία και για τη συμβολή του στην κωδικοποίηση της τυποποιημένης σλαβομακεδονικής.

Λογοτεχνικά έργα

Επεξεργασία

Ο Κόνεσκι έγραψε ποίηση και πεζογραφία. Οι πιο διάσημες ποιητικές συλλογές του είναι: Μοστοτ, Πεσνι, Ζεμιατα ι λιουμποβτα, Βεζιλκα, Ζαπισι, Τσεσμιτε, Σταρυ ι νοβι πεσνι, Σειζμογκραφ, μεταξύ άλλων. Η συλλογή του σύντομων ιστοριών Αμπελώνας σλαβομακεδονικά: Λοζιε‎‎ είναι επίσης γνωστή.[17]

Ο Κόνεσκι ήταν διακεκριμένος μεταφραστής ποίησης από τη γερμανική, ρωσική, σλοβενική, σερβική και πολωνική γλώσσα: μετέφρασε τα έργα των Νιέγκος, Πρεσερν, Χάινε, Μπλοκ, Νερούδα, και άλλων.[18]

Βραβεία και αναγνωρίσεις

Επεξεργασία

Ο Μπλάζε Κόνεσκι κέρδισε πολλά λογοτεχνικά βραβεία όπως: το βραβείο Αντιφασιστικού Συμβουλίου για την Εθνική Απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας, το βραβείο Νιέγκο, το Χρυσό Στεφάνι («Ζλατεν Βενετς») των Βραδιών Ποίησης Στρούγκας, το βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων της ΕΣΣΔ, το Βραβείο Χέρντερ και άλλα.[19]

Η Φιλολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πανεπιστημίου Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου στα Σκόπια ονομάστηκε προς τιμήν του Μπλάζε Κόνεσκι.

Έργο στην τυποποίηση της σλαβομακεδονικής

Επεξεργασία

Ο Κόνεσκι είναι γνωστός για το έργο του για την κωδικοποίηση της σλαβομακεδονικής τυποποιημένης γλώσσας. Είναι συγγραφέας των Στην Πρότυπη Μακεδονική (σλαβομακεδονικά: За македонскиот литературен јазик‎‎), Γραμματική Πρότυπης Μακεδονικής (σλαβομακεδονικά: Граматика на македонскиот литературен јазик‎‎ Γραμματική του Μακεδονικού), Ιστορία της Μακεδονίας (σλαβομακεδονικά: Историја на македонскиот јазик‎‎), μεταξύ άλλων έργων.

Ήταν ένας από τους συντάκτες του Μακεδονικού Λεξικού (σλαβομακεδονικά: Речник на македонскиот јазик‎‎).

Κριτική

Επεξεργασία

Βούλγαροι γλωσσολόγοι όπως ο Ηλια Ταλεφ, στην Ιστορία της Μακεδονικής Γλώσσας,[20] έχουν κατηγορήσει τον Κόνεσκι για τη λογοκλοπή της Ιστορικής Γραμματικής της Βουλγαρικής Γλώσσας του Κιριλ Μιρτσεφ, καθώς και οι δύο συγγραφείς ανέλυσαν το ίδιο σώμα κειμένων.[21] Στη Βουλγαρία, κατηγορήθηκε επίσης για παραποίηση ιστορικών γεγονότων για πολιτικούς σκοπούς.[22] Έχει επίσης υποστηριχθεί ότι η τυποποιημένη σλαβομακεδονική σερβοποιήθηκε με τη βοήθεια του Κόνεσκι.[23] Σύμφωνα με τον Κριστιαν Βος, το σημείο καμπής στη σερβοποίηση της σλαβομακεδονικής έλαβε χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1950, που συνέπεσε με την περίοδο προετοιμασίας για το λεξικό Κόνεσκι που δημοσιεύτηκε μεταξύ 1961 και 1966.[24] Ο Βος ισχυρίζεται ότι περιέχει μια σταθερή φιλοσερβική τάση.[25] Σήμερα οι ιστορικοί ρεβιζιονιστές στην Βόρεια Μακεδονία, οι οποίοι αμφισβήτησαν την κύρια αφήγηση στην Κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία[26], περιέγραψαν τη διαδικασία κωδικοποίησης της σλαβομακεδονικής γλώσσας, στην οποία ο Κόνεσκι ήταν σημαντικός συνεισφέρων, ως «σερβοποίηση».[27] Οι Σλαβομακεδόνες εθνικιστές έχουν επίσης κατηγορήσει τον Κόνεσκι και την κομμουνιστική ελίτ για σερβοποίηση της τυποποιημένης σλαβομακεδονικής γλώσσας.[28] Όταν έγινε «Doctor Honoris Causa» σε ένα τοπικό πανεπιστήμιο το 1969 μετά από μια επίσκεψή του στο Σικάγο, ο πρύτανης έλαβε δύο επιστολές διαμαρτυρίας από τον πρώην Αλβανό δάσκαλο Ραμαζάν Ριζά Σαντίκου, γεννημένο στη Μπίτολα και μετά μένει στην Κωνσταντινούπολη, που δηλώνουν ότι το σλαβομακεδονικό έθνος και γλώσσα δημιουργήθηκαν από τους Γιουγκοσλάβους κομμουνιστές, με στόχο την καταστροφή της βουλγαρικής αυτοσυνειδησίας των ντόπιων Σλάβων, και αυτό αποδεικνύεται από αποσπάσματα από ένα άρθρο στη "Νέα Μακεδονία", που δηλώνει ότι οι απλοί Σλάβοι μιλούν τις τοπικές τους διαλέκτους, , ενώ η κυρίαρχη ελίτ τους χρησιμοποιεί ένα μείγμα διαλέκτων, λέξεων δανεισμένων από τα σερβο-κροατικά και νεολογισμούς από τα σλαβομακεδονικά, και αυτή η γλώσσα ονομάζεται "ταπεινωτικό πλάσμα για την τοπική κοινωνία".[29] Ομοίως, ο Βενκο Μαρκοφσκι, ο οποίος ήταν ένας από τους κωδικοποιητές της τυποποιημένης σλαβομακεδονικής, κατηγόρησε ανοιχτά τον Κόνεσκι για σερβοποίηση της σλαβομακεδονικής γλώσσας.[30]

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Ποίηση και πεζογραφία

Επεξεργασία
  • Γη και Αγάπη (ποίηση, 1948)
  • Ποιήματα (1953)
  • Η Κεντήστρα (ποίηση, 1955)
  • Ο Αμπελώνας (σύντομες ιστορίες, 1955)
  • Ποιήματα (1963)
  • Στέρνα (ποίηση, 1966), Χέρι - Τρέμον (αφηγηματικό ποίημα, 1969)
  • Σημειώσεις (ποίηση, 1974)
  • Ποιήματα Παλιά και Νέα (ποίηση, 1979)
  • Μέρη και Στιγμές (ποίηση, 1981)
  • Τα Σιντριβάνια (ποίηση, 1984)
  • Η Επιστολή (ποίηση, 1987)
  • Συνάντηση στον Παράδεισο (ποίηση, 1988)
  • Η Εκκλησία (ποίηση, 1988)
  • Ένα Ημερολόγιο μετά από Πολλά Χρόνια (πεζογραφία, 1988)
  • Χρυσή Κορυφή (ποίηση, 1989)
  • Σεισμογράφος (ποίηση, 1989)
  • Το Παραδείσιο Ποτάμι (ποίηση και μεταφράσεις, 1991)
  • Ο Μαύρος Κριός (ποίηση, 1993)

Ακαδημαϊκά και άλλα έργα

Επεξεργασία
  • Κανονιστικός Οδηγός με Λεξικό της Τυποποιημένης Μακεδονικής με τον Κρουμ Τοσεφ (1950)
  • Γραμματική της Τυποποιημένης Μακεδονικής (τόμος 1, 1952)
  • Τυποποιημένη Μακεδονική (1959)
  • Μια Γραμματική της Τυποποιημένης Μακεδονικής (τόμος 2, 1954)
  • Μακεδονικό Λεξικό (1961)
  • Μια Ιστορία της Μακεδονικής (1965)
  • Μακεδονικό Λεξικό (τόμος 2, επεξεργασμένο, 1965)
  • Μακεδονικό Λεξικό (τόμος 3, 1966)
  • Η Γλώσσα της Μακεδονικής Λαϊκής Ποίησης (1971)
  • Λόγοι και Δοκίμια (1972)
  • Μακεδονικά Βιβλία του 19ου Αιώνα: Γλωσσολογικά, Λογοτεχνικά, Ιστορικά Κείμενα (1986)
  • Εικόνες και Θέματα (δοκίμια, 1987)
  • Η Ανθολογία των Τικφών (μελέτη, 1987)
  • Ποίηση (Κονσταντιν Μιλαντινοφ), ο Τρόπος που ο Μπλάζε Κόνεσκι Το Διαβάζει (1989)
  • Μακεδονικές Τοποθεσίες και Θέματα (δοκίμια, 1991)
  • Ο Κόσμος του Θρύλου και του Τραγουδιού (δοκίμια, 1993)


Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27  Σεπτεμβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12027034v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. ↑ (Αγγλικά) SNAC. w64r5h50. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12027034v. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ CONOR.SI. 7867747.
  8. ↑ «Градска библиотека "Владислав Петковић Дис" Чачак  » Добитници награда». Ανακτήθηκε στις 23  Φεβρουαρίου 2017.
  9. ↑ Όταν ο Μπλάζε Κόνεσκι, ο ιδρυτής της μακεδονικής τυποποιημένης γλώσσας, ως νεαρό αγόρι, επέστρεψε στο ντόπιο του μακεδονικό χωριό από την σερβική πόλη όπου πήγαινε σχολείο, κοροϊδευόταν για την σερβοποιημένη γλώσσα του. Cornelis Η. Van Schooneveld, Linguarum: Series maior, Τεύχος 20, Mouton., 1966, σελ. 295.
  10. ↑ ... Ωστόσο, αυτό δεν ήταν καθόλου, όπως βεβαιώνει ο ίδιος ο Koneski. Η χρήση του schwa είναι ένα από τα πιο σημαντικά σημεία διαφωνίας όχι μόνο μεταξύ των Βουλγάρων και των Μακεδόνων, αλλά και μεταξύ των ίδιων των Μακεδόνων - υπάρχουν κύκλοι στη Μακεδονία οι οποίοι στις αρχές της δεκαετίας του '90 καταγγέλλουν τον αποκλεισμό του από την τυποποιημένη γλώσσα ως εχθρική πράξη της βίαιης σερβιβινοποίησης ... Για περισσότερες δείτε: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου (Αθήνα, Τζένα) Κονέσκι, οι διάδοχοί του και η περίεργη αφήγηση μιας «καθυστερημένης τυποποίησης» στα Βαλκάνια. στο Romanica et Balcanica: Wolfgang Dahmen zum 65. Geburtstag, Τόμος 7 του Jenaer Beiträge zur Romanistik με Thede Kahl, Johannes Kramer και Elton Prifti as ed., Akademische Verlagsgemeinschaft München AVM, 2015,
  11. ↑ Kronsteiner, Otto, Zerfall Jugoslawiens und die Zukunft der makedonischen Literatursprache  : Πίσω από το Fall von Glottotomie; στο: Die slawischen Sprachen (1992) 29, 142-171.
  12. ↑ Andreevski, C. (1991). Razgovori so Koneski (στα Macedonian). Skopje: Kultura. σελ. 76. 
  13. ↑ Chris, Kostov (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996. Peter Lang. σελ. 12. ISBN 3034301960. 
  14. ↑ Bečev, Dimitar (2009). Historical Dictionary of the Republic of Macedonia. Scarecrow Press. σελ. 219. ISBN 0810862956. 
  15. ↑ Blesok:Blaze Koneski Αρχειοθετήθηκε 2007-12-03 στο Wayback Machine.[χρειάζεται καλύτερη πηγή] Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  16. ↑ Victor Friedman, "Diferencijacija na makedonskiot i bugarskiot jazik vo balkanskiot kontekst" (The differentiation of Macedonian and Bulgarian in a Balkan context), in Jazicite na počvata na Makedonija. Skopje: Macedonian Academy of Arts and Sciences. 1996. pp. 75-82. (Σλαβομακεδονικά)
  17. ↑ Blesok:Blaže Koneski Αρχειοθετήθηκε 2007-12-03 στο Wayback Machine.[χρειάζεται καλύτερη πηγή] Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  18. ↑ Kujundžiski, Žarko (Μαρτίου–Απριλίου 2003). «Blaže Koneski kako tekstoven preveduvač i zaveduvač» [Blaže Koneski as a textual translator and seducer]. blesok.com.mk. 31 (στα Macedonian). Kulturna ustanova "Blesok". σελ. 1/8. ISSN 1409-6900. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2013. 
  19. ↑ Diversity: Blazhe Koneski Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  20. ↑ Slavistische Beiträge, Τόμος 67-69, Ταλέβ, Ιλιάια, Εκδότης: Sagner, 1973, σελ. 154-159.
  21. ↑ Marinov, Tchavdar (2013). «In Defense of the Native Tongue: The Standardization of the Macedonian Language and the Bulgarian-Macedonian Linguistic Controversies». Στο: Daskalov, Roumen. Entangled Histories of the Balkans. One: National Ideologies and Language Policies. Leiden: Brill. σελίδες 419–488. ISBN 900425076X. 
  22. ↑ This is eloquently formulated in May 1945 in a statement of Blaže Koneski who is later proclaimed in Yugoslavia as the “creator” of the Macedonian language – “The future is ours. And this means that the past is ours also.” Political power exercised by the communist state ensures the power over the future which guarantees also the monopoly over history. Remembrance in time, Transilvania University Press Αρχειοθετήθηκε 2014-05-12 στο Wayback Machine., (ISBN 978-606-19-0134-0), Bulgaria and the Bulgarians in the ideology of Yugoslav communists, Milen Mihov, p. 272. Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  23. ↑ Η εφαρμογή του πρότυπου μακεδονικού προβλήματος και των αποτελεσμάτων του Πανεπιστημίου του Σικάγου Victor A. Friedman Δημοσίευση στο: International Journal of Sociology of Language, Vol. 131, 1998. 31-57.
  24. ↑ Voss C., The Macedonian Standard Language: Tito—Yugoslav Experiment or Symbol of ‘Great Macedonian’ Ethnic Inclusion? in C. Mar-Molinero, P. Stevenson as ed. Language Ideologies, Policies and Practices: Language and the Future of Europe, Springer, 2016, (ISBN 0230523889), p. 126.
  25. ↑ De Gruyter as contributor. The Slavic Languages. Volume 32 of Handbooks of Linguistics and Communication Science (HSK), Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2014, p. 1472. (ISBN 3110215470).
  26. ↑ Group of Macedonian historians whose work has stirred controversy in the 1990s and 2000s. Famous representatives include Zoran Todorovski, the head of the State Archive in Skopje, Stojan Kiselinovski, Violeta Ackoska, and Stojan Risteski. Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, (ISBN 0810862956), p. 189.
  27. ↑ Sociétés politiques comparées, #25, mai 2010, Tchavdar Marinov, Historiographical Revisionism and Re-Articulation of Memory in the Former Yugoslav Republic of Macedonia p. 7. Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty.
  28. ↑ Lerner W. Goetingen, Formation of the standard language - Macedonian in the Slavic languages, Volume 32, Walter de Gruyter GmbH & Co. KG, 2014, (ISBN 3110393689), chapter 109.
  29. ↑ Македонските Бугари и Албанците заедно во борбата со југословенскиот комунизам
  30. ↑ Chris, Kostov (2010). Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996. Peter Lang. σελ. 88. ISBN 3034301960. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μπλάζε_Κόνεσκι&oldid=9996539"