Μωρίς Ντενί
Ο Μωρίς Ντενί (γαλλικά: Mauris Denis), 1870- 1943, ήταν Γάλλος μεταϊμπρεσιονιστής ζωγράφος και θεωρητικός τέχνης, σημαντική προσωπικότητα της γαλλικής τέχνης του 19ου αιώνα, στη μεταβατική περίοδο μεταξύ ιμπρεσιονισμού και μοντέρνας τέχνης. Συνδέθηκε με το κίνημα του Συμβολισμού, με την καλλιτεχνική ομάδα Ναμπί και στη συνέχεια με την επιστροφή στον νεοκλασικισμό. Μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ίδρυσε τα Εργαστήρια Θρησκευτικής Τέχνης, διακόσμησε εσωτερικούς χώρους εκκλησιών και εργάστηκε για την αναβίωση της θρησκευτικής τέχνης.[12]
Βιογραφικά στοιχεία
Επεξεργασία
Ο Μωρίς Ντενί γεννήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 1870 στη Γκρανβίλ, παραθαλάσσια πόλη της Νορμανδίας. Σύντομα η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι, κοντά στο Παρίσι, ο πατέρας του ήταν σιδηροδρομικός υπάλληλος και η μητέρα του μοδίστρα. Μετά τις σπουδές του στο Λύκειο Κοντορσέ στο Παρίσι, ο Ντενί επισκεπτόταν συχνά το Λούβρο και μελετούσε ιδιαίτερα τα έργα των Φρα Ατζέλικο, Ραφαήλ και Μποτιτσέλι. Το 1888, σπούδασε στην Ακαδημία Ζυλιάν και έγινε δεκτός στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι, με δάσκαλο τον Ζυλ Ζοζέφ Λεφέβρ, την οποία γρήγορα εγκατέλειψε, θεωρώντας την πολύ ακαδημαϊκή.[13]
Ο Ντενί εντάχθηκε στο Συμβολιστικό κίνημα και με τους φίλους του και συμφοιτητές του στην ακαδημία, Πωλ Σερυζιέ, Πιέρ Μπονάρ, Εντουάρ Βιγιάρ και Κερ-Ξαβιέ Ρουσέλ, αντιδρώντας στις νατουραλιστικές τάσεις του ιμπρεσιονισμού και με επιρροές από το έργο του Πωλ Γκωγκέν, του οποίου την τεχνοτροπία θαύμαζαν, δημιούργησαν την ομάδα Ναμπί, βραχύβιο, αλλά με μεγάλη επιρροή, κίνημα της γαλλικής τέχνης του τέλους του 19ου αιώνα. Η σχεδόν μυστικιστική στάση των Ναμπί ταίριαζε απόλυτα με την εξαιρετικά θρησκευτική φύση του Ντενί. Το 1890 ο Ντενί εξέφρασε τη βασική αρχή της μοντέρνας ζωγραφικής:
«Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι μια εικόνα –πριν να είναι ένα πολεμικό άλογο, ένα γυμνό ή κάποιο άλλο θέμα– είναι ουσιαστικά μια επίπεδη επιφάνεια καλυμμένη με χρώματα διατεταγμένα με ορισμένο τρόπο»[12]
Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Ρώμη το 1898, ο Ντενί ανακάλυψε ξανά τα έργα των μεγάλων Ιταλών ζωγράφων του 14ου και 15ου αιώνα που είχαν αιχμαλωτίσει τόσο τη φαντασία του όταν ήταν νεαρός και άρχισε να προσαρμόζει την κλασική αισθητική και θεματολογία στο έργο του, όπως στον πίνακα Αφιέρωμα στον Σεζάν ( 1900). Οι μνημειακές τοιχογραφίες του Ντενί βρίσκονται σε πολλές γαλλικές εκκλησίες, σε ιδιωτικά μέγαρα καθώς και στην οροφή του θεάτρου των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι. Το 1919, μαζί με τον Ζωρζ Ντεβαλιέρ, ίδρυσε τα Εργαστήρια Θρησκευτικής Τέχνης. Το έργο του ήταν καθοριστικό στην αναβίωση της θρησκευτικής τέχνης στη Γαλλία.[14]
Ο Ντενί έγραψε άρθρα και θεωρητικά έργα, όπως τα βιβλία Θεωρίες (1912) και Νέες θεωρίες για τη μοντέρνα τέχνη και τη θρησκευτική τέχνη (1922). Οι θεωρίες του συνέβαλαν στα θεμέλια του κυβισμού, του φωβισμού και της αφηρημένης τέχνης. [15]Εικονογράφησε επίσης βιβλία των Πωλ Βερλαίν, Αντρέ Ζιντ και Πωλ Κλωντέλ.
Έργα του εκτίθενται σε διάφορα μουσεία στη Γαλλία και στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων στο Μουσείο Μωρίς Ντενί, στο Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι, μουσείο αφιερωμένο στον ίδιο και στο έργο της ομάδας Ναμπί.
Ο Ντενί παντρεύτηκε το 1893 την πρώτη του σύζυγο, Μαρτ Μεριέ (πέθανε το 1919), με την οποία απέκτησαν επτά παιδιά. Απέκτησε δύο παιδιά ακόμη από το δεύτερο γάμο του το 1922. Και οι δύο του σύζυγοι εμφανίζονται σε αρκετούς πίνακές του, μερικές φορές μαζί.
Πέθανε στο Παρίσι στις 13 Νοεμβρίου 1943, σε ηλικία 72 ετών, μετά από αυτοκινητιστικό ατύχημα.[16]
Πολιτική στάση
ΕπεξεργασίαΟ Ντενί επηρεάστηκε από τις πολιτικές αναταραχές της εποχής, όπως η υπόθεση Ντρέιφους (1894–1906) που δίχασε τη γαλλική κοινωνία και τον κόσμο της τέχνης με τον Εμίλ Ζολά και τον Αντρέ Ζιντ από τη μία πλευρά να υπερασπίζονται τον Ντρέιφους και τους Ωγκύστ Ροντέν, Ωγκύστ Ρενουάρ και Ντενί στην άλλη. Ο Ντενί βρέθηκε στη Ρώμη κατά τη διάρκεια των περισσότερων γεγονότων, και έτσι η αντίθεση δεν επηρέασε τη φιλία του με τον Ζιντ. Πιο σημαντική γι' αυτόν ήταν η κίνηση της γαλλικής κυβέρνησης να μειώσει την εξουσία της εκκλησίας και η απόφαση της κυβέρνησης για τον διαχωρισμό της Εκκλησίας και του κράτους το 1905. Ο Ντενί εντάχθηκε στην εθνικιστική και φιλοκαθολική Γαλλική Δράση (Action Française) το 1904 και παρέμεινε μέλος μέχρι το 1927, όταν η ομάδα είχε μετακινηθεί προς την άκρα δεξιά και καταδικάστηκε επίσημα από το Βατικανό.
Επιλογή έργων
Επεξεργασία-
Αφιέρωμα στον Σεζάν, 1900, Μουσείο Ορσέ -
Η Γέννηση, 1876, Μουσείο των Αυγουστίνων, Τουλούζη -
Πρωινό, 1901,Μουσείο ΣτέντελΦραγκφούρτη -
Άποψη της αγοράς, 1904, Μουσείο Ορσέ -
Η Θεία Κοινωνία της Ιωάννας της Λωρραίνης, 1909, Μουσείο Καλών Τεχνών της Λυών -
Η Παναγία του Φολγκέτ, 1930 Μουσείο Καλών Τεχνών του Καμπέρ -
Τμήμα της τοιχογραφίας στην οροφή του θεάτρου των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι (1908-11) -
Τοιχογραφία στην εκκλησία Σαιν-Νικαίζ της Ρενς -
Βάκχος και Αριάδνη, 1907 Ερμιτάζ -
Πολύφημος, 1907, Μουσείο Πούσκιν -
Ο θρύλος του Σαιν-Υμπέρ, 1896 - 1897, Μουσείο Μωρίς Ντενί, στο Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι, -
Βράδυ του Σεπτέμβρη, 1891, Μουσείο Ορσέ
.jpg)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb121402945. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 1492. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ CONOR.SI. 52169059.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
- ↑ 5703. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ 7,0 7,1 The Fine Art Archive. cs
.isabart .org /person /14401. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2021. - ↑ Collectie Boijmans Online. www
.boijmans .nl /en /collection /artworks /66325 /marthe-presenting-the-cruets. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2024. - ↑ Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024.
- ↑ www
.arsny .com /mostwanted /. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2018. - ↑ 11,0 11,1 www
.musee-mauricedenis .fr /autre /article /en-savoir-plus-chronologie. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2021. - ↑ 12,0 12,1 . «britannica.com/biography/Maurice-Denis».
- ↑ . «sothebys.com/en/artists/maurice-denis».
- ↑ . «theartstory.org/artist/denis-maurice/».
- ↑ . «wikiart.org/en/maurice-denis».
- ↑ . «artnet.com/artists/maurice-denis/».
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Maurice Denis στο Wikimedia Commons