Βικιπαίδεια

Ολέθρια σύγκρουση

ταινία επιστημονικής φαντασίας του 1998 σε σκηνοθεσία Μίμι Λέντερ

Η Ολέθρια σύγκρουση (Deep Impact) είναι αμερικανική κινηματογραφική ταινία καταστροφής και επιστημονικής φαντασίας[6] του 1998, σε σκηνοθεσία της Μίμι Λέντερ. Πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Ρόμπερτ Ντιβάλ, Τέια Λεόνι, Ελάιτζα Γουντ, Βανέσα Ρεντγκρέιβ, Μαξιμίλιαν Σελλ και Μόργκαν Φρίμαν. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ διετέλεσε εκτελεστικός παραγωγός της ταινίας. Η διεθνής διανομή της έγινε από την εταιρεία DreamWorks Pictures. Η ταινία περιγράφει τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της συγκρούσεως ενός κομήτη με πυρήνα διαμέτρου 11 χιλιομέτρων με τη Γη, που θα ήταν ικανή να προκαλέσει τον αφανισμό του ανθρώπινου πολιτισμού.

Ολέθρια σύγκρουση
ΣκηνοθεσίαΜίμι Λέντερ
ΠαραγωγήΝτέιβιντ Μπράουν και Ρίτσαρντ Ντ. Ζανούκ
ΣενάριοΜπρους Τζόελ Ρούμπιν και Michael Tolkin
ΠρωταγωνιστέςΡόμπερτ Ντυβάλ, Τέια Λεόνι, Ελάιτζα Γουντ, Βανέσα Ρέντγκρεϊβ, Μαξιμίλιαν Σελλ, Τζέιμς Κρόμγουελ, Ρον Έλνταρντ, Τζον Φαβρό, Μέρι ΜακΚόρμακ, Ρίτσαρντ Σιφ, Λίλι Σομπιέσκι, Μπλερ Άντεργουντ, Μόργκαν Φρίμαν, Αλίμι Μπάλαρντ, Bruce Weitz, Charles Dumas, Τσαρλς Μάρτιν Σμιθ, Concetta Tomei, Ντενίς Κρόσμπι, Derek de Lint, Ντάγκρεϊ Σκοτ, Gary Werntz, Hannah Werntz, Τζέισον Ντόρινγκ, John Ducey, Κέρτγουντ Σμιθ, Λώρα Ινές, Leslie Dilley, Μαρκ Μόζες, Merrin Dungey, Μάικ Ο' Μάλεϊ, Rya Kihlstedt, Σούζι Νακαμούρα, Τάκερ Σμόλγουντ, Γουίλιαμ Ερλ Μπράουν, Κίμπερλι Χούι[1], Σίνθια Έτινγκερ[1], Betsy Brantley[1], Ντον Χάντφιλντ[1], Aleksandr Baluev[1], Τζένιφερ Τζόστιν[1][2], Francis X. McCarthy[1], Έλεν Μπράι[1] και Μάικλ Ουίντερς
ΜουσικήΤζέιμς Χόρνερ
ΦωτογραφίαDietrich Lohmann
Εταιρεία παραγωγήςDreamworks S.K.G.
Πρώτη προβολή8  Μαΐου 1998[3], 15  Μαΐου 1998[4] και 14  Μαΐου 1998[5]
Διάρκεια120 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Ολέθρια σύγκρουση έκανε πρεμιέρα το ίδιο έτος με μια άλλη ταινία που είχε το ίδιο σχεδόν θέμα, την Αρμαγεδδών, που σημείωσε μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία, ενώ οι αστρονόμοι χαρακτήρισαν την Ολέθρια σύγκρουση ως επιστημονικά ακριβέστερη.[7][8] Αμφότερες οι ταινίες είχαν παρόμοια υποδοχή από την κριτική, ενώ και η Ολέθρια σύγκρουση σημείωσε παγκόσμια εμπορική επιτυχία. Υπήρξε η τελευταία ταινία του διευθυντή φωτογραφίας Ντήτριχ Λόχμαν, ο οποίος απεβίωσε από λευχαιμία πριν την προβολή της ταινίας.[9]

ΥπόθεσηΕπεξεργασία

Στις 10 Μαΐου 1998 ο έφηβος ερασιτέχνης αστρονόμος Λήο Μπίντερμαν ανακαλύπτει ένα ασυνήθιστο ουράνιο σώμα κοντά στους αστέρες Μιζάρ και Αλκόρ σε ένα «αστροπάρτι» με τον αστρονομικό σύλλογο του σχολείου του στη Βιρτζίνια. Ο καθηγητής του τού λέει να το φωτογραφήσει και στέλνει τη φωτογραφία στον αστρονόμο δρα. Μάρκους Γουλφ. Ο Γουλφ παρατηρεί το νέο ουράνιο σώμα με επαγγελματικό τηλεσκόπιο και αντιλαμβάνεται ότι είναι ένας κομήτης σε τροχιά συγκρούσεως με τη Γη. Σκοτώνεται όμως σε τροχαίο στον δρόμο για να ειδοποιήσει τις αρχές.

Μετά από ένα έτος, η δημοσιογράφος του ειδησεογραφικού τηλεοπτικού σταθμού MSNBC Τζένυ Λέρνερ ερευνά στην Ουάσινγκτον την ξαφνική παραίτηση του υπουργού Οικονομικών Άλαν Ρίτενχαουζ και τη σχέση του με την «Έλλη» (Ellie), υποτίθεται μία ερωμένη. Αφού πάρει συνέντευξη από τον υπουργό, η Λέρνερ αρπάζεται από το FBI και οδηγείται στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τομ Μπεκ. Μετά από αυτό, ανακαλύπτει ότι το «Έλλη» είναι στην πραγματικότητα αρχικά (E.L.E.), που σημαίνουν «Συμβάν Επιπέδου Αφανισμού» (Extinction-Level Event). Η έρευνά της κάνει τον Πρόεδρο Μπεκ να προβεί σε ένα διάγγελμα νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματισθεί: ο κομήτης, που έχει ονομασθεί από τους αστρονόμους Γουλφ-Μπίντερμαν (Wolf-Biederman), κατευθύνεται προς τη Γη και έχει διαστάσεις πυρήνα 11 χιλιόμετρα, αρκετά μεγάλες ώστε να προκληθεί από την επικείμενή πρόσκρουσή του στη Γη ένας μαζικός αφανισμός ζώων και φυτών, και πιθανώς της ανθρωπότητας. Αποκαλύπτει επίσης ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία κατασκευάζουν σε τροχιά γύρω από τη Γη ένα διαστημόπλοιο τύπου προγράμματος «Ωρίων», το «Μεσσίας», που θα μεταφέρει μία ομάδα με επικεφαλής τον Όρεν Μόνας και με τον βετεράνο αστροναύτη Σπέρτζεον «Φις» Τάνερ στον κομήτη προκειμένου να μεταβάλει την τροχιά του με χρήση πυρηνικών όπλων.

Μετά την προσεδάφισή τους πάνω στον πυρήνα του κομήτη, η ομάδα εμφυτεύει πυρηνικές βόμβες, αλλά τους προλαβαίνουν εκρήξεις βρασμού αερίων όταν το ηλιακό φως θερμαίνει τον κομήτη. Ο Μόνας τυφλώνεται και καίγεται στο πρόσωπο, ενώ ο δρ. Γκας Παρτένζα εκτινάσσεται στο διάστημα από μία εκροή αερίου. Κατά την έκρηξη των πυρηνικών βομβών το διαστημόπλοιο παθαίνει ζημιές από το ωστικό κύμα και η ομάδα χάνει την επαφή με τη Γη. Ο Πρόεδρος Μπεκ ανακοινώνει ότι οι βόμβες απλώς έσπασαν τον πυρήνα του κομήτη σε δύο άνισα κομμάτια, τα «Μπίντερμαν» (διαμέτρου 2,4 χλμ.) και «Γουλφ» (διαμέτρου 9,7 χλμ.), τα οποία αμφότερα βρίσκονται ακόμα σε τροχιά προσκρούσεως στη Γη.

Ο Μπεκ επιβάλλει στρατιωτικό νόμο και αποκαλύπτει ότι οι κυβερνήσεις όλων των κρατών κατασκευάζουν υπόγεια καταφύγια. Το καταφύγιο για τις ΗΠΑ βρίσκεται στα σπήλαια του Μιζούρι. Με κλήρο επιλέγονται 800 χιλιάδες Αμερικανοί ηλικίας κάτω των 50 ετών, που μαζί με άλλες 200 χιλιάδες επιλεγμένα σημαίνοντα πρόσωπα θα καταφύγουν εκεί για την πρόσκρουση, μαζί με επαρκή τρόφιμα, βιώσιμους πληθυσμούς από σημαντικά κατοικίδια και άλλα ζώα, και σπόρους όλων των ειδών φυτών. Ο Λήο και η οικογένειά του επιλέγονται, αλλά όχι η φιλενάδα του Σάρα και η οικογένειά της. Ο Λήο παντρεύεται τη Σάρα για να σώσει και την οικογένειά της, αλλά αυτό αποδεικνύεται ανεπαρκές και η Σάρα αρνείται να εγκαταλείψει τους γονείς της. Η μητέρα της Λέρνερ, Ρόμπιν, δεν επιλέγεται εξαιτίας της ηλικίας της και αυτοκτονεί λίγο μετά την ανακοίνωση.

Μια τελευταία προσπάθεια με διηπειρωτικούς πυραύλους ICBM να εκτραπούν οι κομήτες από τις τροχιές τους αποτυγχάνει. Ο Πρόεδρος Μπεκ ανακοινώνει ότι το μικρότερο κομμάτι «Μπίντερμαν» θα πέσει στον Ατλαντικό Ωκεανό στα ανοικτά του Ακρωτηρίου Χάτερας, προκαλώντας μεγα-τσουνάμι με ύψος μέχρι 1.100 μέτρα. Το μεγαλύτερο κομμάτι «Γουλφ» θα πέσει στον δυτικό Καναδά 3 ώρες μετά το πρώτο, σηκώνοντας ένα μεγάλο σύννεφο σκόνης και λιωμένων πετρωμάτων που θα κρύψει τον Ήλιο σε όλη την επιφάνεια της Γης επί δύο χρόνια, σκοτώνοντας όλη τη ζωή στην επιφάνεια μέσα σε λίγους μήνες. Ο Λήο επιστρέφει στο σπίτι του αναζητώντας τη Σάρα, αλλά εκείνη έχει φύγει με την οικογένειά της για τα Απαλάχια Όρη και είναι παγιδευμένοι σε ένα μποτιλιάρισμα στον δρόμο χωρίς προηγούμενο. Ο Λήο κατορθώνει να τους φτάσει με μια μοτοσικλέτα. Οι γονείς της Σάρας λένε στον Λήο να πάρει τη Σάρα και το νήπιο αδελφάκι της σε ψηλότερη τοποθεσία.

Στο μεταξύ η Λέρνερ παραχωρεί τη θέση της στο τελευταίο ελικόπτερο εκκενώσεως στη φίλη της, Μπεθ, και στη μικρή κόρη της Μπεθ. Συναντά τον αποξενωμένο πατέρα της, τον Τζέισον, στο εξοχικό σπίτι της οικογένειας στην ακρογιαλιά, όπου επανασυμφιλιώνονται. Το μικρό κομμάτι του κομήτη πέφτει στον Ατλαντικό, δημιουργώντας ένα μεγα-τσουνάμι που καταστρέφει την ανατολική ακτή των ΗΠΑ. Η Λέρνερ, ο πατέρας της και οι γονείς της Σάρας είναι ανάμεσα στα εκατομμύρια ανθρώπων που σκοτώνονται από το τσουνάμι. Ο Λήο, η Σάρα και το αδελφάκι της προλαβαίνουν να φθάσουν σε υψηλή τοποθεσία στα Απαλάχια Όρη και σώζονται.

Μη μπορώντας να επιχειρήσει με ασφάλεια μια δεύτερη προσεδάφιση στο μεγάλο κομμάτι του κομήτη, το πλήρωμα του «Μεσσία» αποφασίζει να το διαλύσει με μία αποστολή αυτοκτονίας. Αφού αποχαιρετήσουν τους δικούς τους με τηλεδιάσκεψη, πετούν κατευθείαν μέσα σε ένα μεγάλο και βαθύ βάραθρο, σχηματισμένο από την εκρηκτική εκροή αερίων, χρησιμοποιώντας τις υπόλοιπες πυρηνικές κεφαλές για να ανατινάξουν τον «Γουλφ» σε χιλιάδες μικρά κομματάκια, που διαλύονται αβλαβώς στην ατμόσφαιρα της Γης. Μετά την υποχώρηση των νερών, ο Πρόεδρος Μπεκ βγάζει λόγο σε ένα μεγάλο πλήθος έξω από το Καπιτώλιο των Ηνωμένων Πολιτειών, που θα ξαναχτιστεί, ενθαρρύνοντάς το να θυμάται και να τιμά τους ήρωες για τη θυσία τους.

Διανομή ρόλωνΕπεξεργασία

ΠαραγωγήΕπεξεργασία

Η ιδέα για την Ολέθρια σύγκρουση υπήρχε από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν οι παραγωγοί Ρίτσαρντ Ζάνουκ και Ντέιβιντ Μπράουν προσέγγισαν την Paramount προτείνοντας μια νέα μεταφορά στην οθόνη της ταινίας του 1951 Οι τελευταίες στιγμές της Γης (When Worlds Collide).[10] Αν και ολοκληρώθηκαν αρκετές εκδοχές του σεναρίου, οι παραγωγοί δεν ήταν ευχαριστημένοι με καμμιά και έτσι το σχέδιο παρέμεινε σε στασιμότητα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 οι δύο παραγωγοί προσέγγισαν τον Στίβεν Σπίλμπεργκ, με τον οποίο είχαν συνεργασθεί στην ταινία-σταθμό του 1975 Τα σαγόνια του καρχαρία, για να συζητήσουν το παλαιό τους σχέδιο.[10] Ωστόσο, ο Σπίλμπεργκ είχε ήδη αγοράσει τα κινηματογραφικά δικαιώματα του μυθιστορήματος The Hammer of God (1993) του Άρθουρ Κλαρκ, το οποίο είχε παρόμοιο θέμα. Σχεδίαζε έτσι να σκηνοθετήσει και να κάνει και την παραγωγή σε αυτό, για λογαριασμό της νέας του προσωπικής εταιρείας DreamWorks. Δέχθηκε όμως να συγχωνεύσουν τα δύο σχέδια, οπότε η τριάδα παρήγγειλε ένα σενάριο για την ταινία που θα γινόταν η Ολέθρια σύγκρουση.[10] Το 1995 η επερχόμενη ταινία ανακοινώθηκε ως έχουσα «σενάριο του Μπρους Τζόελ Ρούμπιν, βασισμένο στην ταινία When Worlds Collide και στο βιβλίο The Hammer of God του Άρθουρ Κλαρκ»[11], αλλά τελικώς, μετά από μία τροποποίηση του σεναρίου από τον Μάικλ Τόλκιν, κανένα από τα δύο έργα δεν αναφέρεται στους τίτλους της νέας ταινίας. Ο Σπίλμπεργκ είχε στο μυαλό του να σκηνοθετήσει ο ίδιος την Ολέθρια σύγκρουση, αλλά οι υποχρεώσεις του για την ταινία του Amistad τον απέτρεψαν από το να διαθέσει χρόνο εγκαίρως, ιδίως αφότου οι Touchstone Pictures είχαν ανεκοίνωσαν τη δική τους ανταγωνιστική ταινία με παρόμοιο θέμα, την Αρμαγεδδών.[10] Μη θέλοντας να περιμένουν, οι παραγωγοί ανέθεσαν τη σκηνοθεσία στη Μίμι Λέντερ, με τον Σπίλμπεργκ να έχει τη θέση εκτελεστικού παραγωγού.[10] Ο Άρθουρ Κλαρκ ενοχλήθηκε από το ότι δεν μνημονεύεται στους τίτλους της ταινίας.[12][13]

Η σκηνοθέτιδα Μίμι Λέντερ δήλωσε αργότερα ότι θα ήθελε να είχε ταξιδέψει και σε άλλες χώρες, ώστε να ενσωματώσει και άλλες οπτικές στο έργο, αλλά εξαιτίας των στενών χρονικών περιθωρίων για την κινηματογράφηση η ιδέα εγκαταλείφθηκε.[14] Επιπλέον, ο επικεφαλής της ομάδας των οπτικών εφέ Σκοτ Φάραρ αισθανόταν ότι η κάλυψη γεγονότων παγκοσμίως θα αποσπούσε την προσοχή του θεατή από την ιστορία των βασικών χαρακτήρων της ταινίας.[14]

Αξιόλογοι επιστήμονες εργάσθηκαν ως επιστημονικοί σύμβουλοι για την ταινία. Μεταξύ τους ήταν οι αστρονόμοι Γιουτζήν Σουμέικερ (σκοτώθηκε πριν την ολοκλήρωση της ταινίας), Κάρολιν Σουμέικερ, Τζος Κόλγουελ και Chris Luchini, ο πρώην αστροναύτης Ντέιβιντ Μ. Γουόκερ, και ο πρώην διευθυντής του Διαστημικού Κέντρου Τζόνσον της Τζέρυ Γκρίφιν.[15]

ΥποδοχήΕπεξεργασία

Εμπορική επιτυχίαΕπεξεργασία

Η Deep Impact πραγματοποίησε εισπράξεις 140,5 εκατομμύρια δολάρια στη Βόρεια Αμερική και άλλα 209 εκατομμύρια στον υπόλοιπο κόσμο, σύνολο 349 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η παραγωγή της κόστισε μόλις 80 εκατομμύρια. Και αυτό παρά τον ανταγωνισμό το 1998 από την παρόμοιου θέματος ταινία Αρμαγεδδών, που είχε σαφώς υψηλότερο προϋπολογισμό (140 εκατομμύρια δολάρια).

ΚριτικέςΕπεξεργασία

Η ταινία είχε ανάμικτη υποδοχή από τους κριτικούς κινηματογράφου. Από 83 κριτικές στον ιστότοπο Rotten Tomatoes, το 45% απόλαυσε την ταινία, με μέση βαθμολογία 5,8 με άριστα το 10. Η συνισταμένη κριτική του ιστοτόπου γράφει: «Ένα παλιρροιακό κύμα μελοδράματος βυθίζει την ευκαιρία της ταινίας να γίνει το αλησμόνητο έργο καταστροφής που έλπιζε να ήταν.»[16]

Ο Έλβις Μίτσελ των New York Times έγραψε ότι η ταινία «έχει έναν πιο μελαγχολικό, συλλογισμένο τόνο από όσο απαιτεί συνήθως το είδος της»[17], ενώ οι Ρ. Κέμπλεϋ και Μ. Ο' Σάλιβαν της Washington Post επέκριναν αυτό που αντιλήφθηκαν ως απαθείς ερμηνείες και έλλειψη εντάσεως.[18][19]

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  2. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0430873.
  3. ↑ www.boxofficemojo.com/movies/?id=deepimpact.htm.
  4. ↑ www.sfi.se/sv/svensk-filmdatabas/Item/?itemid=36269&type=MOVIE&iv=Basic.
  5. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0120647/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
  6. ↑ Stweart, Bhob. «Deep Impact». Allmovie. RhythmOne. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2012. 
  7. ↑ «Disaster Movies». Box Office Mojo. Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2008. 
  8. ↑ Plait, Phil (17 Φεβρουαρίου 2000). «Hollywood Does the Universe Wrong». Space.com. TechMedia Network. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2010. 
  9. ↑ Oliver, Myrna (20 Νοεμβρίου 1997). «Dietrich Lohmann; Widely Praised Cinematographer». Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/1997/nov/20/news/mn-55798. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2015. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Shapiro, Mark (Μάιος 1998). «When Worlds Collide Anew (On Location for Deep Impact...)». Starlog (Νέα Υόρκη: Starlog Group, Inc.). https://archive.org/stream/starlog_magazine-250/250#page/n73/mode/2up. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2017. 
  11. ↑ «Deep Impact». The Film Journal (Pubsun Corporation) 98 (1–6). 1995. https://books.google.co.uk/books?id=WwLsAAAAMAAJ. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017. 
  12. ↑ Coker, John L. III (Σεπτέμβριος 1999). «A Visit with Arthur C.Clarke». Locus. Locus Publications. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2008. 
  13. ↑ United States House Science Subcommittee on Space (1998). The threat and the opportunity of asteroids and other near-earth objects (Report). 4. United States Government Publishing Office. https://books.google.co.uk/books?id=gXAXqLGWxxcC. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2017. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Leder, Mimi and Farrar, Scott. Audio commentary. Deep Impact DVD. Universal Studios, 2004.
  15. ↑ Kirby, David A. (2011). Lab Coats in Hollywood: Science, Scientists, and Cinema. MIT Press. ISBN 9780262014786. 
  16. ↑ «Deep Impact (1998)». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2018. 
  17. ↑ Maslin, Janet (8 Μαΐου 1998). «Movie Review — Deep Impact». The New York Times (The New York Times Company). https://www.nytimes.com/library/film/050898deep-film-review.html. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2012. 
  18. ↑ Kempley, Rita (March 8, 2000). «'Deep Impact': C'mon Comet!». The Washington Post (The Washington Post Company). https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/deepimpactkempley.htm. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2009. 
  19. ↑ O'Sullivan, Michael (8 Μαρτίου 2000). «High Profile, Low 'Impact'». The Washington Post (The Washington Post Company). https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/movies/videos/deepimpactosullivan.htm. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοιΕπεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ολέθρια_σύγκρουση&oldid=9648708"