Πίτου Γκούλι
Ο Πίτου Γκούλι (κυριλλικά: Питу Гули, 1865 – 1903) ήταν βουλγαρόφιλος Αρμάνος επαναστάτης στην Οθωμανική Μακεδονία, τοπικός ηγέτης της κοινώς ονομαζόμενης Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ).[2]
| Πίτου Γκούλι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1865 Κρούσοβο, Οθωμανική Αυτοκρατορία (σήμερα Βόρεια Μακεδονία) |
| Θάνατος | 12 Αυγούστου 1903 Κρούσοβο, Οθωμανική Αυτοκρατορία (σήμερα Βόρεια Μακεδονία) |
| Θρησκεία | Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Βουλγαρικά Σλαβομακεδονική[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | Μέλος της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ) |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | d:Q12295136 Nikola Gulev d:Q19205800 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ζωή Επεξεργασία
Γεννημένος σε μια φτωχή οικογένεια στο Κρούσοβο, ο Πίτου Γκούλι επέδειξε μια ανεξάρτητη και επαναστατική φύση νωρίς στη ζωή. Έφυγε από το σπίτι του στη Μακεδονία σε ηλικία 17 ετών, αναζητώντας πλούτο στη Βουλγαρική πρωτεύουσα, τη Σόφια. Το 1885 επέστρεψε στην Μακεδονία, ως τμήμα μιας ομάδας ανταρτών του επαναστατικού κινήματος κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με επικεφαλής τον Αδάμ Καλμικοφ. Συνελήφθη και εξορίστηκε στην Ανατολική Μικρά Ασία για περίοδο οκτώ ετών, από τα οποία επτά χρόνια τα πέρασε στη φυλακή στην Τραπεζούντα. Το 1895 επέστρεψε ξανά στο Κρούσοβο και έγινε μέλος της ΕΜΑΕΟ. Από τότε και στο εξής, ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στην ανεξαρτησία της Μακεδονίας από την τουρκική κυριαρχία. Μεταξύ 1897 και 1902 ήταν και πάλι στη Σόφια, όπου είχε επίσης ένα εστιατόριο.
Τον Μάρτιο του 1903, άρχισε να διοικεί μια επαναστατική ομάδα, διασχίζοντας τα βουλγαροοθωμανικά σύνορα κατευθυνόμενος προς το Κρούσεβο. Από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο του 1903, εκπαιδεύτηκε και προετοίμασε τους αντάρτες του για την επερχόμενη εξέγερση του Ιλίντεν. Πέθανε στο Κρούσεβο, υπερασπιζόμενος τη Δημοκρατία Κρουσόβου.
Κληρονομιά Επεξεργασία
Μετά την εξέγερση, η Ρουμανία, με την υποστήριξη της Αυστροουγγαρίας, κατόρθωσε την αποδοχή των Βλάχων ως χωριστό μιλλέτ με το διάταγμα του χατ-ι χουμαγιούν της 22 Μαΐου 1905 του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ Β΄, οπότε το μιλλέτ «Ουλλα» (το μιλλέτ των Βλάχων) θα μπορούσαν να έχει τις δικές του εκκλησίες και σχολεία.[3] Παρ 'όλα αυτά, ο Πίτου Γκούλι και η οικογένειά του ήταν Βουλγαρόφιλοι.[4][5] Εκτός από τους εξαρχικούς Βλάχους,[6] τα περισσότερα μέλη άλλων εθνοτήτων απέρριψαν την ΕΜΕΟ ως φιλοβουλγαρική.[7][8] Είναι πατέρας ο του Τασκο Γκουλεφ (Σουλα Γκούλι), ο οποίος πέθανε το 1913 ως στρατιώτης του Βουλγαρικού Στρατού στη μάχη της Μπρεγκαλνιτσα εναντίον των Σέρβων, κατά τον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο.[9] Είναι επίσης πατέρας του επαναστάτη της ΕΜΕΟ, Νικολα Γκουλεφ (Λακια Γκούλι), ενός από τους πιο κοντινούς ανθρώπους του Τόντωρ Αλεξάντροφ. Συνελήφθη και σκοτώθηκε από τη σερβική αστυνομία το 1924.[10] Ο Πίτου Γκούλι είναι πατέρας του Στεριο Γκουλεφ (Στερια Γκουλι), ο οποίος συμμετείχε στις στρατιωτικές μονάδες που συγκροτήθηκαν από τις βουλγαρικές αρχές στη Μακεδονίας του Βαρδάρη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για να πολεμήσουν τους κομμουνιστές Γιουγκοσλάβους Παρτιζάνους. Σύμφωνα με πληροφορίες, πυροβολήθηκε μετά την υποχώρηση της Βουλγαρίας από την περιοχή το 1944, με την άφιξη των Παρτιζάνων του Τίτο στο Κρούσοβο, απελπισμένος από αυτό που είδε ως μια δεύτερη περίοδο σερβικής κυριαρχίας στη Μακεδονία του Βαρδάρη.[11]
Ο Πίτου Γκούλι είναι εθνικός ήρωας της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας, και είναι γνωστός ως ηρωικός πολεμιστής του Μελτσκιν Καμεν (Βράχος της Αρκούδας) κοντά στο Κρούσοβο, όπου και σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Ίλιντεν στην υπεράσπιση της Δημοκρατίας του Κρουσόβου. Μια Μακεδονική Παρτιζάνικη Ταξιαρχία πήρε το όνομά του. Γιορτάζεται επίσης σε λαϊκά τραγούδια και ποίηση, και αναφέρεται στον εθνικό ύμνο της Βόρειας Μακεδονίας (Ντένες ναντ Μακεντόνιγια).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2015890029. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Brown, K. (2003) The Past in Question: Modern Macedonia and the Uncertainties of Nation (Princeton: Princeton University Press)
- ↑ Thede Kahl, Ethnologia Balkanica, τομ. 6 (2002), σελ. 148
- ↑ Коста Църнушанов, Македонизмът и съпротивата на Македония срещу него, Университетско изд. "Св. Климент Охридски", Σόφια, 1992, σελ. 132.
- ↑ Тодор Балкански, Даниела Андрей, Големите власи сред българите, Знак 94, (ISBN 9548709082), 1996, σελ. 60-70.
- ↑ Αρμανική συνείδηση δεν εξελίχτηκε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, και επηρεάστηκε από την άνοδο του ρουμανικού εθνικού κινήματος. Ως αποτέλεσμα, εύποροι, αστικοποιημένοι Οθωμανοί Βλάχοι εθνικά εξελληνίστηκαν πολιτιστικά κατά τον 17-19ο αιώνα και κάποιοι από αυτούς εκβουλγαρίστηκαν κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Raymond Detrez, 2014, Historical Dictionary of Bulgaria, Rowman & Littlefield, (ISBN 1442241802), σελ. 520.
- ↑ Andrew Rossos, Macedonia and the Macedonians: A History, Hoover Press, 2013, (ISBN 081794883X), σελ. 105.
- ↑ Philip Jowett, Armies of the Balkan Wars 1912–13: The priming charge for the Great War, Bloomsbury Publishing, 2012, (ISBN 184908419X), σελ. 21.
- ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав, Главно управление на архивите, 2006, σελ. 190.
- ↑ Македонска енциклопедија, МАНУ, Σκόπια, 2009, σελ. 415-416.
- ↑ Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, (ISBN 0810862956), σελ. 91.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Pitu Guli στο Wikimedia Commons