Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Πόντος είναι γνωστή μία θεότητα που προσωποποιούσε την ανοικτή θάλασσα.

Πόντος
Μέλος των Πρωταρχικών Θεών και των Θαλάσσιων Θεών
ΓονείςΓαία ή Αιθέρας και Γαία
ΑδέλφιαΟυρανός (κατά μία εκδοχή). Τυφών και Πύθων.
ΤέκναΝηρέας, Θαύμας, Φόρκυς, Κητώ και Ευρυβία

Σύμφωνα με τη μυθολογία Επεξεργασία

Ο Πόντος αναφέρεται αποκλειστικά και μόνο στις κοσμογονικές και θεογονικές γενεαλογίες (π.χ. Θεογονία Ησιόδου, 116)[1] , στις οποίες μνημονεύεται ως γιος της αρχέγονης θεότητας Γαίας και του Αιθέρος είτε μόνο της Γαίας από παρθενογένεση. Με τη σειρά του, ο Πόντος ζευγάρωσε με τη Γαία και απέκτησαν 5 παιδιά: τον Νηρέα, τον Θαύμαντα, τον Φόρκυ, την Κητώ και την Ευρυβία. Εξάλλου, από τη Θάλασσα ο Πόντος έγινε πατέρας των Τελχίνων. Αργότερα, ο Πόντος επισκιάσθηκε από τον εντονότερα επικαλούμενο Τιτάνα Ωκεανό.

Σύμφωνα με τον Ησίοδο Επεξεργασία

Θεογονία - Ησίοδος 321-239 [2]

Αρχαίο κείμενο Απόδοση

Ὅρκον θ᾽, ὃς δὴ πλεῖστον ἐπιχθονίους ἀνθρώπους

πημαίνει, ὅτε κέν τις ἑκὼν ἐπίορκον ὀμόσσῃ. Νηρέα δ᾽ ἀψευδέα καὶ ἀληθέα γείνατο Πόντος, πρεσβύτατον παίδων• αὐτὰρ καλέουσι γέροντα, οὕνεκα νημερτής τε καὶ ἤπιος, οὐδὲ θεμιστέων 235 λήθεται, ἀλλὰ δίκαια καὶ ἤπια δήνεα οἶδεν• αὖτις δ᾽ αὖ Θαύμαντα μέγαν καὶ ἀγήνορα Φόρκυν Γαίῃ μισγόμενος καὶ Κητὼ καλλιπάρῃον

Εὐρυβίην τ᾽ ἀδάμαντος ἐνὶ φρεσὶ θυμὸν ἔχουσαν.

τον Όρκο, που απ᾽ όλα πιο πολύ τους ανθρώπους που ζουν πάνω στη γη

τους βλάπτει, όταν τυχόν κανείς εκούσια ορκιστεί ψεύτικο όρκο. Το Νηρέα τον αψευδή, τον ειλικρινή, γέννησε ο Πόντος γεροντότερο απ᾽ όλα τα παιδιά του. Γέροντα όμως τον καλούν, γιατί ᾽ναι αλάθευτος και μαλακός και δεν ξεχνάει τους νόμους, μα τους δίκαιους και ήπιους στοχασμούς γνωρίζει. Έπειτα πάλι το μέγα Θαύμαντα και τον αντρείο Φόρκη γέννησε, σμίγοντας με τη Γη, και την Κητώ με τα ωραία μάγουλα

και την Ευρυβίη που ᾽χει στα στήθη της καρδιά από αδάμαντα.

Γενεαλογικό δένδρο Επεξεργασία

Ελληνικές θαλάσσιες θεότητες

ΓαίαΟυρανός
ΩκεανόςΤηθύς
 Ποταμοί Ωκεανίδες
ΠόντοςΘάλασσα
ΝηρέαςΘαύμαςΦόρκυςΚητώΕυρυβίαΤελχίνεςΑλίαΠοσειδώνΑφροδίτη[3]
ΈχιδναΓοργόνεςΓραίεςΛάδωναςΕσπερίδεςΘόωσαΉλιοςΡόδη
ΣθενώΓραίεςἩλιάδαιΗλεκτρυώνη
ΕυρυάληΕνυώ
Μέδουσα[4]Γραίες

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Θεογονία - Ησίοδος 116
  2. Θεογονία - Ησίοδος 321-239
  3. Υπάρχουν δύο πολύ διαφορετικές ιστορίες για την προέλευση της Αφροδίτης: Ο Ησίοδος (Θεογονία) ισχυρίζεται ότι «γεννήθηκε» από τον αφρό της θάλασσας αφού ο Κρόνος ευνούχισε τον Ουρανό, κάνοντας της έτσι κόρη του Ουρανού; Αλλά ο Όμηρος στην Όμηρος(Ιλιάδα, βιβλίο V) έχει την Αφροδίτη ως κόρη του Δία και της Διόνης. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα (Συμπόσιο 180e), οι δύο θεότητες ήταν εντελώς ξεχωριστές οντότητες: ηΟυρανία Αφροδίτη και Αφροδίτη Πάνδημος'.
  4. Οι περισσότερες πηγές περιγράφουν τη Μέδουσα ως κόρη του Φόρκυ και της Κήτους, αν και ο συγγραφέας Υγίνος (μύθους Preface) προτείνει άλλη εκδοχή.

Πηγές Επεξεργασία

  • Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969, σελ. 652