Ρόμπερτ Στιούαρτ, Υποκόμης Κάσλρεϊ


Ο Ρόμπερτ Στιούαρτ, υποκόμης Κάσλρεϊ (Robert Stewart, υποκόμης Castlereagh, παλαιός κατά γράμμα εξελληνισμός: Ροβέρτος Στούαρ Κάστλερηγ ή Καστλερήγος, 1769-1822) ήταν ιρλανδικής καταγωγής διπλωμάτης και υπουργός εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ρόμπερτ Στιούαρτ, Υποκόμης Κάσλρεϊ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Robert Stewart, Viscount Castlereagh (Αγγλικά)
Γέννηση18  Ιουνίου 1769[1][2][3]
Δουβλίνο
Θάνατος12  Αυγούστου 1822[1][2][3]
Loring Hall
Αιτία θανάτουαπώλεια αίματος
Συνθήκες θανάτουαυτοκτονία
Τόπος ταφήςΑββαείο του Ουέστμινστερ
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας (έως 1801)
ΘρησκείαΠρεσβυτεριανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[4]
ΣπουδέςΚολλέγιο του Αγίου Ιωάννη[5]
The Royal School, Armagh
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
bretteur
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΟυίγοι και Τόρις
Οικογένεια
ΣύζυγοςAmelia Stewart, Viscountess Castlereagh (από 1794)[6][7]
ΓονείςRobert Stewart, 1st Marquess of Londonderry[6] και Sarah Seymour[8][6]
ΑδέλφιαCharles Vane, 3rd Marquess of Londonderry
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της 4ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1807–1812, Plympton Erle)[9]
Μέλος του κοινοβουλίου της Ιρλανδίας
Γραμματέας του Κράτους επί των Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου (1812–1822)
Leader of the House of Commons (1812–1822)
Υπουργός Πολέμου και Αποικιών (1807–1809)
President of the Board of Control (1802–1806)
Chief Secretary for Ireland (1798–1801)
μέλος του Ιδιωτικού Συμβουλίου της Ιρλανδίας
μέλος της 1ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1801–1802, Down)[9]
μέλος της 2ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1802–1805, Down)[9]
μέλος της 3ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1806–1807, Plympton Erle)[9]
μέλος της 2ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (Ιανουάριος 1806 – Οκτώβριος 1806, Boroughbridge)[9]
μέλος της 5ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1812–1818, Down)[9]
μέλος της 6ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1818–1820, Down)[9]
μέλος της 7ης βουλευτικής περιόδου του Ηνωμένου Βασιλείου (1820–1821, Down)[9]
μέλος της 17ης βουλευτικής περιόδου της Μεγάλης Βρετανίας (1794–1796, Tregony)[9]
μέλος της18ης βουλευτικής περιόδου της Μεγάλης Βρετανίας (1796–1797, Orford)[9]
μέλος της 7ης βουλευτικής περιόδου της Μεγάλης Βρετανίας (1821–1822, Orford)[9]
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
Τάγμα της Περικνημίδας
Μεγαλόσταυρος του Βασιλικού Τάγματος του Γουέλφων
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Δουβλίνο ως γόνος αριστοκρατικής οικογένειας. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο Κολέγιο του Αγ. Ιωάννη στο Καίμπριτζ (Κανταβριγία) ξεκίνησε περιοδεία στην Ευρώπη, όπου επισκέφθηκε τη Γαλλία κατά την περίοδο της Γαλλικής Επανάστασης γενόμενος μάρτυρας της τρομοκρατίας και των καρατομήσεων που συνέβαιναν στη χώρα. Κατά την επιστροφή του, σε ηλικία μόλις 21 ετών εισήλθε στο κοινοβούλιο της Ιρλανδίας υπό το κόμμα των Ουίγων (Whigs). Το 1795 συντάχθηκε με το κόμμα των συντηρητικών υπό τον Ουίλιαμ Πιτ τον νεότερο. Τον επόμενο χρόνο, όταν ο πατέρας του έλαβε από τον βασιλιά Γεώργιο Γ΄ τον τίτλο του κόμη του Λόντοντερι, αυτός έλαβε τον ευγενή τίτλο του υποκόμη του Κάσλρεϊ (Castlereagh), όπου και τοποθετήθηκε σφραγιδοφύλακας, αντικαθιστώντας και τον αντιβασιλέα Πέλχαμ κατά την απουσία του λόγω υγείας. Κατά την επανάσταση της Ιρλανδίας και τον απειλούμενο κίνδυνο εισβολής των Άγγλων, ο Κάσλρεϊ πιστεύοντας ότι μόνη λύση είναι η ένωση της Ιρλανδίας με τη Μεγάλη Βρετανία εργάστηκε επ΄ αυτού. Ιδιαίτερα κατά την καταστολή της συνωμοσίας του Λόρδου Φιτζέραλντ και της επανάστασης που ακολούθησε, προσέφερε πολύτιμη υπηρεσία στην Αγγλία, αν και από τους εθνικόφρονες συμπατριώτες του μισήθηκε. Όταν το καλοκαίρι του 1800 ψηφίστηκε στην ιρλανδική βουλή η ένωση, κάθε επίσημη θέση που κατείχε στη γενέτειρά του διεκόπη. Παρά ταύτα υπεραμύνθηκε της χειραφέτησης των καθολικών Ιρλανδών, ακόμα και ενώπιον του βασιλιά, που ήταν κάθετα αντίθετος.

Πολιτική σταδιοδρομία

Επεξεργασία

Ο Κάσλρεϊ έλαβε διάφορες κυβερνητικές θέσεις στην κυβέρνηση του Πιτ, ενώ το 1807 διορίστηκε γραμματέας του κράτους για τον πόλεμο και τις αποικίες. Όταν το 1809 πληροφορήθηκε τις σε βάρος του κατηγορίες από τον Τζωρτζ Κάνινγκ για την ατυχή εκστρατεία του Βάλχερεν (στην Αμβέρσα), κάλεσε τον τελευταίο σε μονομαχία, κατά την οποία και οι δύο τραυματίστηκαν και ακολούθως παραιτήθηκαν. Κατά τους στρατιωτικούς η ρήξη μεταξύ των δύο ανδρών δεν οφειλόταν στην ανικανότητα του Κάσλρεϊ για την εκστρατεία, αλλά στις ραδιουργίες του Κάνινγκ σε βάρος του Κάσλρεϊ, προκειμένου να τον εκτοπίσει από τη θέση του, με δεδομένο ότι η εκστρατεία εκείνη, που είχε σχεδιαστεί για το τέλος Μαρτίου του 1809, πραγματοποιήθηκε τέσσερις μήνες αργότερα, τον Ιούλιο. Διοριζόμενος διοικητής της Ιρλανδίας, ακολούθησε στην πατρίδα του ιδιαίτερα αυταρχική πολιτική. Όταν η πατρίδα του έχασε την ανεξάρτητη πολιτική της ύπαρξη το 1811, κάτι στο οποίο είχε συμβάλει και ο ίδιος, ο Κάσλρεϊ ανέλαβε υπουργός και το επόμενο έτος (1812) ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργού Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου. Από τότε η ιστορία του μέχρι το 1822 συνδέθηκε με την ιστορία της Αγγλίας. Παρότι δεν διατέλεσε ποτέ πρωθυπουργός, περιβλήθηκε με τόση εξουσία, όσο ελάχιστοι Άγγλοι πρωθυπουργοί. Σπάνια το Βρετανικό Στέμμα είχε δείξει τόση εμπιστοσύνη, δίνοντας τόση ελευθερία δράσης.

Ο Κάσλρεϊ θεωρείται ο πρωτεργάτης του ξεσηκωμού της Ευρώπης και ειδικότερα ενορχηστρωτής του συνασπισμού των μεγάλων δυνάμεων κατά της Γαλλίας και του Ναπολέοντα Α΄ την περίοδο 1813-1814, διαπραγματευόμενος ο ίδιος την τετραπλή συμμαχία με τη Ρωσία, την Αυστρία και την Πρωσία, φθάνοντας στη Συνθήκη των Παρισίων (1814) και στο Συνέδριο της Βιέννης ως εκπρόσωπος του Βρετανικού Στέμματος, με σκοπό την αποκατάσταση της ευρωπαϊκής ειρήνης, καταφέρνοντας να οδηγήσει σε κοινή συνισταμένη τον Τσάρο, τον Μέτερνιχ και τον Πρώσο βασιλιά. Τελικά υπήρξε ο επινοητής της Ιεράς Συμμαχίας και της λεγόμενης "πολιτικής του Κογκρέσου".

Αντιδημοτικότητα

Επεξεργασία

Κατά την οικονομική κρίση του 1817 που αντιμετώπισε το Ηνωμένο Βασίλειο, υποστήριξε πληθώρα αντιλαϊκών αλλά και κατασταλτικών μέτρων, κάτι που οδήγησε σε πολλά έκτροπα με συνέπεια να εγείρει τη γενική κατακραυγή των Βρετανών. Σε κάθε δημόσια εμφάνιση αποδοκιμαζόταν έντονα. Παρά ταύτα συνέχιζε να συμμετέχει στα συνέδρια της Ιεράς Συμμαχίας. Μάλιστα είχε κανονίσει και το γενικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα κινούνταν το επερχόμενο συνέδριο της Βερόνας το φθινόπωρο του 1822.

Αυτοκτονία

Επεξεργασία

Όμως από την αρχή του καλοκαιριού του ίδιου έτους (1822) άρχισε να παρουσιάζει συμπτώματα παράνοιας με σύνδρομο καταδίωξης. Παρότι οι οικείοι του με συμβουλή του θεράποντος ιατρού είχαν αφαιρέσει από το δωμάτιό του κάθε αιχμηρό αντικείμενο, ο Κάσλρεϊ κατάφερε στις 12 Αυγούστου του 1822 με ένα χαρτοκόπτη που βρήκε σε συρτάρι του γραφείου του να θέσει τέρμα στη ζωή του κόβοντας τον λαιμό του. Στη θέση του τον διαδέχθηκε ο πολιτικός του αντίπαλος Τζωρτζ Κάνινγκ.
Σημειώνεται ότι με την τότε υφιστάμενη νομοθεσία, λόγω της αυτοχειρίας του δεν ακολουθήθηκε θρησκευτική κηδεία, οι δε τίτλοι του καταργήθηκαν και η περιουσία του περιήλθε στο κράτος.

Για τους Έλληνες ο Κάσλρεϊ υπήρξε ένας από τους περισσότερο μισητούς πολιτικούς του Ηνωμένου Βασιλείου. Η είδηση της αυτοκτονίας του και η αντικατάστασή του χαιρετίστηκε με ιδιαίτερη αγαλίαση από τους επαναστατημένους Έλληνες του 1821, γεγονός που τους έδωσε το θάρρος της αποστολής εκπροσώπων στο συνέδριο της Βερόνας. Ο Σίλλεϋ έγραψε γι' αυτόν το ποίημά του "Η Μάσκα της Αναρχίας" (The Masque of Anarchy), ενώ ο Λόρδος Βύρων σε κάποιο ποίημά του καταλήγει:

"Εδώ βρίσκονται τα οστά του Κάσλρεϊ / Ταξιδιώτη, σταμάτα και κατούρησε"

Παραπομπές

Επεξεργασία
  • Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια τ. ΙΔ΄, σ. 6 ("Καστελρήγος")
  • Κ. Παπαρρηγόπουλος "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ. 9 εκδ. 8η, υπό Καρολίδου, τ. 7ος, σ. 168 ("Καστελρήγ")

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Antoine Arjuzon, Κάσλρεϊ 1769-1822 ή η πρόκληση για την Ευρώπη του Ναπολέοντα, Tallandier, 1995, ISBN 2-235-02145-X
  • John Bew, "Castlereagh: Enlightenment, Πόλεμος και τυραννία", Quercus, 2011, ISBN 978-0-85738-186-6
    • στοχαστικό δοκίμιο από τον Jack Gumpert Wasserman, The Byron Journal, 2013, τ. 41, [1]
  • John Bew, "Κάσλρεϊ: Μια ζωή", Oxford University Press, 2012, ISBN 978-0-19993-159-0 [2]
  • Christopher John Bartlett, "Κάσλρεϊ", Macmillan, 1966 (ειδικά για την ιστορία της διπλωματίας)
  • John W. Derry, "Κάσλρεϊ", A. Lane, 1976
  • Graham Goodlad, "Από τον Κάσλρεϊ στον Κάνινγκ: Συνέχεια και αλλαγή στη βρετανική εξωτερική πολιτική" (ιστορική αναδρομή), 2008, τεύχος 62, σελ. 10+ [3]
  • Wendy Hinde, "Κάσλρεϊ", Collins, 1981
  • Giles Hunt, "Η μονομαχία: Κάσλρεϊ, Κάνινγκ και η θανάσιμη αντιπαλότητα του υπουργικού συμβουλίου", IB Tauris & Co Ltd, UK/Palgrave Macmillan, 2008, ISBN 1-84511-593-7
  • Mark Jarrett, "Το Συνέδριο της Βιέννης και η Κληρονομιά του: Ο πόλεμος και η μεγάλη δύναμη της Διπλωματίας μετά τον Ναπολέοντα", IB Tauris & Co Ltd, 2013, ISBN 978-1.780.761.169
  • Thomas Lawrence - C. J. Bartlett, "Η Εξωτερική Πολιτική του Κάσλρεϊ, 1812-1815, στη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Συμμαχία", 1925 [4]
  • David King, "Βιέννη 1814 - Πώς οι κατακτητές του Ναπολέοντα προκαλούν συμφιλίωση, Πόλεμος και Ειρήνη στο Συνέδριο της Βιέννης", Random House Inc, 2008, ISBN 978-0-307-33716-0
  • Henry Kissinger, "Ένας αποκατεστημένος κόσμος: ο Μέττερνιχ, ο Κάσλρεϊ και τα προβλήματα της ειρήνης, 1812-1822", Houghton Mifflin, 1973, ISBN 978-0-395-17229-2 (1η έκδ. 1957)
  • Ione Leigh, "Κάσλρεϊ", Collins, 1951 (ειδικά για τα πρώτα χρόνια, με πρόσβαση σε έγγραφα της οικογένειας)
  • Rory Muir, "Η Βρετανία και η ήττα του Ναπολέοντα, 1807-1815", Yale University Press, 1966, ISBN 978-0-300-06443-8
  • Harold Nicolson, "Το Συνέδριο της Βιέννης", Constable & Co Ltd, UK/Harcourt Brace and Company, 1946
  • Bradford Perkins, "Κάσλρεϊ και Άνταμς: Αγγλία και Ηνωμένες Πολιτείες, 1812-1823", Berkeley: University of California Press, 1964
  • Paul W. Schroeder, "Ο μετασχηματισμός της Ευρωπαϊκής Πολιτικής, 1763-1848", 1996, ευρωπαϊκή διπλωματική ιστορία
  • Charles Webster, "Η Εξωτερική Πολιτική του Κάσλρεϊ", σε 2 τόμους, 1812-1815 (1931) και 1815-1822 (1925, 2η έκδοση 1934) [5]
  • Adam Zamoyski, "Ιεροτελεστίες της Ειρήνης - η πτώση του Ναπολέοντα και το Συνέδριο της Βιέννης", HarperCollins Publishers, 2007, ISBN 978-0-06-077518-6