Συντεταγμένες: 43°15′51.138″N 2°56′57.728″W / 43.26420500°N 2.94936889°W / 43.26420500; -2.94936889

Το Στάδιο Σαν Μαμές (ισπανικά: Estadio de San Mamés) είναι στάδιο ποδοσφαίρου στο Μπιλμπάο, στη Χώρα των Βάσκων στην Ισπανία. Το στάδιο εγκαινιάστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2013 και αντικατέστησε το «παλιό» Σαν Μαμές ως έδρα της Αθλέτικ Μπιλμπάο. Με χωρητικότητα 53.289 θεατών, το Σαν Μαμές είναι το 8ο μεγαλύτερο στάδιο στην Ισπανία και το μεγαλύτερο στη Χώρα των Βάσκων.

Στάδιο Σαν Μαμές
ΙδιοκτήτηςΑθλέτικ Μπιλμπάο, Κυβέρνηση Χώρας των Βάσκων, Biscay Foral Council, Bilbao Bizkaia Kutxa και Bilbao City Hall
ΔιαχειριστήςΑθλέτικ Μπιλμπάο
Είδοςστάδιο ποδοσφαίρου
Χωρητικότητα53.289 θεατές
Επιφάνειαγρασίδι
Έναρξη εργασιών16  Σεπτεμβρίου 2013
Εγκαίνια16  Σεπτεμβρίου 2013
ΑρχιτέκτοναςIDOM και César Azkarate
Τοποθεσία
Χάρτης
ΔιεύθυνσηRafael Moreno Pitxitxi, s/n, 48013 Bilbo, Bizkaia
Μπιλμπάο
Ισπανία
Φορείς εκμετάλλευσης
Αθλέτικ Μπιλμπάο
Commons page Πολυμέσα

Ιστορία Επεξεργασία

Σχεδιασμός και κατασκευή Επεξεργασία

Τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού έλαβαν χώρα ήδη από το 2004,[1] με τις αρχικές συμβάσεις που υπογράφηκαν αργά το 2006, αφού έλαβαν έγκριση για κατασκευή τον Μάρτιο του 2006. Το νέο στάδιο επρόκειτο να κατασκευαστεί δίπλα στο υπάρχον Σαν Μαμές σε γη που κατείχε μέχρι το 2003 η Διεθνής Εμπορική Έκθεση του Μπιλμπάο.

Στις 26 Μαΐου 2010 στις 12:00 η τελετή θεμελίωσης πραγματοποιήθηκε στο Στάδιο Σαν Μαμές.[2] Στην εκδήλωση συμμετείχαν: ο Κυβερνήτης της Χώρας των Βάσκων, Πάτσι Λόπεθ, ο Αναπληρωτής Γενικός της Μπισκάγια, Χοσέ Λουίς Μπιλμπάο, ο δήμαρχος του Μπιλμπάο, Ινάκι Αθκούνα, ο πρόεδρος της Bilbao Bizkaia Kutxa, Μάριο Φερνάντεθ, ο Πρόεδρος της Βασιλικής Ισπανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Άνχελ Μαρία Βιγιάρ και ο Πρόεδρος της Αθλέτικ Κλουμπ, Φερνάντο Γκαρθία Μακούα.

 
Διαδικασία κατεδάφισης του παλιού γηπέδου, με ταυτόχρονη ανέγερση του νέου γηπέδου στο βάθος, Ιούνιος 2013

Σε μια συμβολική επίδειξη, ένα κομμάτι χλοοτάπητα και ένα τούβλο από την πρόσοψη αφαιρέθηκαν από το παλιό γήπεδο και μεταφέρθηκαν στο παρακείμενο εργοτάξιο από μια ανθρώπινη αλυσίδα που περιλάμβανε διάσημους παίκτες της Μπιλμπάο, καθώς και μέλη της ακαδημίας νέων, της γυναικείας ομάδα, της Β ομάδας και οι μεγαλύτεροι και νεότεροι εγγεγραμμένοι υποστηρικτές της.[3]

Αρχικά, κατασκευάστηκαν τα τρία τέταρτα του νέου γηπέδου και στη συνέχεια έγιναν αγώνες σε αυτό, ενώ το παλιό γκρεμίστηκε για να δημιουργηθεί χώρος για να ολοκληρωθεί το νέο γήπεδο.[1]

Παρά τα οικονομικά δεινά που περνούσε η χώρα εκείνη την εποχή, ειδικά ο λαός των Βάσκων, το 52,6% του συνολικού κόστους των 211 εκατομμυρίων ευρώ του γηπέδου καταβλήθηκε από δημόσιο ίδρυμα - ορισμένα από τη βασκική κυβέρνηση (50 εκατομμύρια ευρώ), μερικά από το Δημοτικό Συμβούλιο του Μπιλμπάο (11 εκατ. ευρώ) και μερικά από το Επαρχιακό Συμβούλιο της Μπισκάγια (50 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβανομένης της γης), καθώς και την Αθλέτικ (50 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβανομένης της γης) και την BBK/Kutxabank (50 εκατ. ευρώ), υπό την προϋπόθεση ότι το στάδιο θα περιλαμβάνει εγκαταστάσεις για χρήση από το κοινό, όπως ένα αθλητικό κέντρο.[4] Θεωρήθηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνούσε αυτή τη χρήση των δημόσιων πόρων για οποιαδήποτε πιθανή ακαταλληλότητα στη συμφωνία, αλλά στα τέλη του 2013 επιβεβαιώθηκε από τον Χοακίν Αλμούνια, επίτροπο ανταγωνισμού εκείνη την εποχή (και υποστηρικτής της Αθλέτικ από το Μπιλμπάο), ότι δεν κινούνταν τέτοια υπόθεση.[5]

Αρχικό άνοιγμα Επεξεργασία

Το Σαν Μαμές εγκαινιάστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2013, 102 ημέρες μετά τον τελευταίο αγώνα στο παλιό στάδιο. Εκείνη την εποχή η επίσημη χωρητικότητα του μερικώς ολοκληρωμένου σταδίου ήταν 35.686 θεατές.[6] Ο πρώτος αγώνας ήταν ένας αγώνας πρωταθλήματος που διεξήχθη στις 22:00 μεταξύ των οικοδεσποτών, Αθλέτικ Μπιλμπάο και της Θέλτα Βίγο, τον οποίο η τοπική ομάδα κέρδισε με 3–2. Ένα πλήθος 33.000 θεατών ήταν παρόντες.[7] Πριν από τον αγώνα, οι αρχηγοί κάθε ηλικιακής ομάδας του συλλόγου, ο αρχηγός του συλλόγου, Κάρλος Γκουρπέγκι και ο πρόεδρος Χόσου Ουρούτια συμμετείχαν σε μια σύντομη παρουσίαση, συνοδευόμενη από έναν παραδοσιακό χορό Aurresku.[8]

Ο αγώνας της Θέλτα ήταν ο δεύτερος εντός έδρας αγώνας της Αθλέτικ εκείνης της σεζόν. Καθώς το νέο στάδιο δεν ήταν αρκετά έτοιμο, ο εναρκτήριος αγώνας τους (νίκη με 2–0 επί της Οσασούνα) διεξήχθη στο Στάδιο Ανοέτα στο Σαν Σεμπαστιάν, έδρα της Ρεάλ Σοσιεδάδ.[9][10][11]

Ολοκλήρωση Επεξεργασία

Ο πρώτος αγώνας στο πλήρως κατασκευασμένο γήπεδο ήταν ο αγώνας των πλέι οφ του ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ 2014-15 εναντίον της Νάπολι στις 27 Αυγούστου 2014, όπου παρακολούθησαν 49.017 θεατές. Η Αθλέτικ κέρδισε με 3-1 για να προχωρήσει στη φάση των ομίλων της διοργάνωσης.[12]

Εκδηλώσεις Επεξεργασία

Το νέο Σαν Μαμές ήταν το γήπεδο διεξαγωγής 3 φιλικών αγώνων που έπαιξε η Εθνική Χώρας των Βάσκων μεταξύ 2013 και 2016.

Το Μάιο του 2015 πραγματοποιήθηκε στο στάδιο μια εκδήλωση «γιγαντοοθόνης» για τον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας του 2015 για οπαδούς που δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν τον αγώνα στη Βαρκελώνη, με τεράστιες οθόνες βίντεο εγκατεστημένες στον αγωνιστικό χώρο τις οποίες οι θεατές μπορούσαν να δουν από τις εξέδρες.

Στις 5 Νοεμβρίου 2015, το Σαν Μαμές βραβεύτηκε ως το αθλητικό κτίριο της χρονιάς στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Αρχιτεκτονικής που πραγματοποιήθηκε στη Σιγκαπούρη.[13]

Το 2017, υπήρχε μια ρεαλιστική πιθανότητα το στάδιο να φιλοξενήσει τον τελικό του Κυπέλλου Ισπανίας για πρώτη φορά, αφού η Ντεπορτίβο Αλαβές από την κοντινή Βιτόρια-Γκαστέις προκρίθηκε στον αγώνα για να αντιμετωπίσει την Μπαρτσελόνα. Ωστόσο, η ελεγκτική υπηρεσία του σταδίου ανακοίνωσε ότι δεν θα ήταν εφικτό να διεξαχθεί ο τελικός στις 27 Μαΐου λόγω της διεξαγωγής συναυλίας των Guns N' Roses στις 30 Μαΐου.[14] Ο τελικός του Κυπέλλου στη συνέχεια ανατέθηκε στο Στάδιο Βιθέντε Καλδερόν της Μαδρίτης, την 14η φορά που αυτός το γήπεδο φιλοξένησε τον τελικό, επειδή ήταν ένας από τους τελευταίους αγώνες πριν από την αντικατάστασή του από το ανακατασκευασμένο Στάδιο Μετροπολιτάνο.

Στις 30 Ιανουαρίου 2019, το Σαν Μαμές φιλοξένησε έναν αγώνα του Κυπέλλου Ισπανίας γυναικών μεταξύ της Αθλέτικ Μπιλμπάο και της Ατλέτικο Μαδρίτης που ξεπέρασε το ρεκόρ προσέλευσης στην Ισπανία για αγώνα ποδοσφαίρου γυναικών, με 48.121 θεατές.[15][16]

Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 2020 Επεξεργασία

Στις 19 Σεπτεμβρίου 2014, το Σαν Μαμές επιλέχθηκε ως ένα από τα 13 γήπεδα που θα φιλοξενήσουν αγώνες στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου 2020. Ήταν να φιλοξενήσει τρεις αγώνες της φάσης των ομίλων και έναν αγώνα της φάσης των 16 στη διοργάνωση.[17] Η Ισπανία θα είχε παίξει όλους τους αγώνες των ομίλων της στο στάδιο, την πρώτη φορά που η εθνική ομάδα θα έπαιζε στη Χώρα των Βάσκων για περισσότερα από 50 χρόνια (το παλιό Σαν Μαμές φιλοξένησε 6 αγώνες μεταξύ 1921 και 1967[18] και ένα μόνο παιχνίδι παίχτηκε στο Σαν Σεμπαστιάν το 1923).[19] Ωστόσο, τελικά το Στάδιο Σαν Μαμές αντικαταστάθηκε από το Στάδιο δε Λα Καρτούχα στη Σεβίλλη λόγω της πανδημίας COVID-19 στην Ισπανία, με ποσοστά μόλυνσης υψηλότερα στη Χώρα των Βάσκων από ότι στην Ανδαλουσία τη στιγμή που έγιναν οι τελικές ρυθμίσεις για τη διοργάνωση τον Απρίλιο του 2021.[20]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 A new Cathedral: Athletic Club’s move to a new San Mamés, Simon Lloyd, Joe.co.uk
  2. Sinnott, John (11 May 2011). «Homage to San Mames». BBC Sport. https://www.bbc.com/sport/football/13353458. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2016. 
  3. «Work begins on the San Mames Barria». Irekia Euskadi. 26 May 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-11-12. https://web.archive.org/web/20201112022121/https://www.irekia.euskadi.eus/en/news/2095-arranca-construccion-san-mames-barria. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017. 
  4. «¿Cómo se financió San Mames Barria?» (στα ισπανικά). EITB. 4 Ιουλίου 2016. http://www.eitb.eus/es/deportes/futbol/athletic/detalle/1841084/como-se-financio-san-mames-barria/. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2017. 
  5. «European Commission confusion over Athletic Bilbao's stadium deal under investigation». The Independent. 18 Δεκεμβρίου 2013. https://www.independent.co.uk/sport/football/european/european-commission-confusion-over-athletic-bilbaos-stadium-deal-under-investigation-9014096.html. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2017. 
  6. «San Mamés se abre al mundo» (στα ισπανικά). Marca. 16 Σεπτεμβρίου 2013. http://www.marca.com/2013/09/16/futbol/equipos/athletic/1379324915.html. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2017. 
  7. «Partido Athletic – Celta en directo, en vivo» (στα Ισπανικά). LaLiga. 16 Σεπτεμβρίου 2013. 
  8. «"Seremos recordados", dice Mikel San José, autor del primer gol en el nuevo San Mamés». Canal Athletic. 17 Σεπτεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-12-09. https://web.archive.org/web/20211209073031/https://athletic.elcorreo.com/noticias/2013-09-17/seremos-recordados-dice-mikel-201309170057.html. Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2017. 
  9. «20.000 rojiblancos apoyarán al Athletic en Anoeta» (στα ισπανικά). EITB. 22 Αυγούστου 2013. http://www.eitb.eus/es/deportes/futbol/athletic/detalle/1407460/athletic-osasuna-2013--20000-rojiblancos-anoeta/. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2017. 
  10. «Una 'mudanza' muy rentable» (στα ισπανικά). Marca. 23 Αυγούστου 2013. http://www.marca.com/2013/08/23/futbol/1adivision/1377294966.html. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2017. 
  11. «El Athletic de Bilbao gana 2-0 a Osasuna en Anoeta» (στα ισπανικά). La Vanguardia. 24 Αυγούστου 2013. http://www.lavanguardia.com/deportes/futbol/20130824/54379679629/athletic-gana-osasuna-anoeta.html. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2017. 
  12. «Aduriz relishing Athletic's group stage adventure». UEFA.com. 28 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2017. 
  13. «San Mamés scores top architecture prize». Marca. 11 Νοεμβρίου 2015. http://www.marca.com/en/2015/11/05/en/football/spanish_football/1446748039.html. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2016. 
  14. «San Mamés no albergará la final de la Copa del Rey» (στα ισπανικά). El Periódico. 10 February 2017. http://www.elperiodico.com/es/noticias/barca/san-mames-albergara-final-copa-del-rey-5799592. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2017. 
  15. «Récord del fútbol femenino español: 48.121 espectadores en San Mamés». El Mundo. 30 Ιανουαρίου 2019. https://www.elmundo.es/deportes/futbol/2019/01/30/5c522467fdddffe0568b466c.html. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2019. 
  16. «Despite the defeat, attendance record in San Mamés». Athletic Bilbao. 30 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2019. 
  17. «Wembley to stage UEFA EURO 2020 final». UEFA.com. Union of European Football Associations. 19 Σεπτεμβρίου 2014. 
  18. International football matches hosted by Estadio de San Mamés, Bilbao, EU-Football.info
  19. International football matches hosted by Estadio Municipal de Atocha, San Sebastián, EU-Football.info
  20. «Change of venues for some UEFA Euro 2020 matches announced». UEFA.com (Union of European Football Associations). 23 Απριλίου 2021. https://www.uefa.com/insideuefa/mediaservices/mediareleases/news/0268-121bc78c82d5-1ba16401b4f0-1000/. Ανακτήθηκε στις 23 Απριλίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία