Βικιπαίδεια

ΣΣΚ Νάπολι

ιταλική ποδοσφαιρική ομάδα με έδρα την Νάπολι

Η ΣΣΚ Νάπολι (ιταλικά: SSC Napoli, πλήρης ονομασία: Società Sportiva Calcio Napoli), γνωστή κυρίως ως Νάπολι (προφέρεται: [ˈnaːpoli]), είναι Ιταλικός ποδοσφαιρικός σύλλογος που εδρεύει στην πόλη Νάπολη και αγωνίζεται στην Σέριε Α, την πρώτη κατηγορία του Ιταλικού ποδοσφάιρου. Κατά τη διάρκεια της ιστορικής της πορείας, η Νάπολι έχει κατακτήσει 3 Καμπεονάτο (πρωταθλήματα Ιταλίας), 1 Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, 2 Σούπερ Καπ και 6 Κόπα Ιτάλια.[1]

Νάπολι
Επίσημη ονομασίαSocietà Sportiva Calcio Napoli S.p.A.
Σύντομο όνομαΣΣΚ Νάπολι
ΠροσωνύμιοGli Azzurri (Οι Μπλε)
I Partenopei (Οι Παρθενοπαίοι)
I Ciucciarelli (Οι Μικροί Γάιδαροι)
Ίδρυση25 Αυγούστου 1926, πριν 98 έτη (1926-08-25), ως Associazione Calcio Napoli
6 Σεπτεμβρίου 2004, πριν 20 έτη (2004-09-06), ως Napoli Soccer (επανίδρυση ως σύλλογος φοίνικας)
ΈδραΝάπολη, Ιταλία
ΣτάδιοΣτάδιο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, Νάπολη
Χρώματα          Μπλε, Λευκό
ΙδιοκτήτηςFilmauro S.r.l.
ΠρόεδροςΑουρέλιο ντε Λαουρέντις
ΠροπονητήςΑντόνιο Κόντε
ΠρωτάθλημαΣέριε Α
Ιστότοποςhttps://sscnapoli.it/en/
Πρώτη εμφάνιση
Τρίτη εμφάνιση
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Σελίδα στο Linkedin
Commons page Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα
wikidata (π • σ • ε )

Ο σύλλογος ιδρύθηκε το 1926 ως Ασοσιατσιόνε Κάλσιο Νάπολι (ιταλικά: Associazione Calcio Napoli) έπειτα από την συγχώνευση των Ιντερνατσιονάλε Νάπολι και Νάπολι Φουτ-Μπολ Κλαμπ. Η Νάπολι είχε ελάχιστες επιτυχίες στα πρώτα χρόνια της ύπαρξης της, κερδίζοντας τον πρώτο της σημαντικό τίτλο την σεζόν 1961–62, όταν και κατέκτησε το Κύπελλο Ιταλίας εκείνης της σεζόν. Οι επιτυχίες του συλλόγου αυξήθηκαν κατά τη δεκαετία του 1970 (όπου κατέκτησε το δεύτερο του Κύπελλο Ιταλίας, της σεζόν 1975–76) και ειδικά κατά την δεκαετία του 1980, όταν ο Ντιέγκο Μαραντόνα υπέγραψε για τον σύλλογο το 1984. Στην περίοδο της θητείας του στην ομάδα της πόλης του Ιταλικού νότου, ο Μαραντόνα την οδήγησε στην κατάκτηση πολλών τίτλων, γεγονός που οδήγησε στην απόσυρση της φανέλας με το νούμερο 10 από τον σύλλογο. Υπό τον Μαραντόνα, η Νάπολι κατέκτησε δύο πρωταθλήματα (των σεζόν 1986–87 και 1989–90), το Κόπα Ιτάλια της σεζόν 1986–87, το Ιταλικό Σουπερκόπα το 1990, και το μοναδικό ευρωπαϊκό τρόπαιο του συλλόγου μέχρι σήμερα, το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ της σεζόν 1989–90. Ωστόσο μετά την αποχώρηση του, η Νάπολι αντιμετώπισε πολλά οικονομικά προβλήματα, που οδήγησαν σε πολλούς υποβιβασμούς και εν τέλει στην χρεοκοπία.

Ο σύλλογος επανιδρύθηκε ως σύλλογος φοίνικας της παλιάς Νάπολι το 2004 από τον κινηματογραφικό παραγωγό Αουρέλιο ντε Λαουρέντις. Με τον ίδιο στην προεδρία του συλλόγου, ο σύλλογος σταθεροποιήθηκε οικονομικά και αγωνιστικά, κάτι που οδήγησε σε μια νέα περίοδο αγωνιστικών επιτυχιών, κερδίζοντας την πρώτη θέση στον 1ο Όμιλο της Σέριε Γ της σεζόν 2005–06, τα Κύπελλα Ιταλίας των σεζόν 2011–12, 2013–14 και 2019–20 και το Ιταλικό Σούπερκοπα του 2014, πριν φτάσει στην κατάκτηση του τρίτου της πρωταθλήματος την σεζόν 2022–23, το πρώτο μετά την αποχώρηση του Μαραντόνα.

Η Νάπολι είναι η τέταρτη πιο δημοφιλή ομάδα στην Ιταλία,[2] ενώ είχε αναδειχθεί η πέμπτη πιο κερδοφόρα ομάδα της Σέριε Α, με 182 εκατ. δολάρια στο ενεργητικό της την σεζόν 2017–18.[3] Το 2018, το περιοδικό Forbes ανέδειξε την Νάπολι ως την πέμπτη πιο ακριβή ομάδα της Ιταλίας, η οποία κόστιζε 379 εκατ. δολάρια. Η Νάπολι επίσης είναι μέλος και της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συλλόγων.

Από το 1959, η ομάδα διεξάγει τους εντός έδρας αγώνες της στο Στάδιο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα , το οποίο μετονομάστηκε έτσι το 2020 από το αρχικό Στάδιο Σαν Πάολο, μετά τον θάνατο του Αργεντινού θρύλου της ομάδας το ίδιο έτος. Τα παραδοσιακά χρώματα της Νάπολι είναι το γαλάζιο για την φανέλα και τις κάλτσες και το λευκό για το σορτσάκι. Τα κληρονόμησε από τις φανέλες της Νάπολι ΦΚ και της Ιντερνατσιονάλε Νάπολι μετά την συνένωση των δύο συλλόγων για να ιδρύσουν τον προπομπό της Νάπολι, την Ιντερνάπολι το 1922. Η Νάπολι έχει αναπτύξει αντιπαλότητες με τις Γιουβέντους, Ρόμα, Ίντερ και Μίλαν. Ο ύμνος του συλλόγου είναι ο "Ερωτευμένος Στρατιώτης" (ιταλικά: 'O surdato 'nnammurato), ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια της Ναπολιτάνικης διαλέκτου.[4]

Ιστορία

Επεξεργασία

Οι ρίζες του συλλόγου

Επεξεργασία

Μπορεί ο σημερινός σύλλογος να ιδρύθηκε επίσημα το 1926, όμως οι ρίζες της Νάπολι εντοπίζονται στον πρώτο σχετικό Ναπολιτάνικο σύλλογο, τον Σύλλογο Ποδοσφαίρου και Κροκέτ Νεάπολης (ιταλικά: Naples Foot-Ball & Croquet Club) που ιδρύθηκε το 1905 από τον Άγγλο ναύτη καο ερασιτέχνη ποδοσφαιριστή Ουίλιαμ Ποθς και τον συνάδελφο του Έκτωρ Μπάιον.[5][6] Στην ίδρυση του συλλόγου συμμετείχαν και τρεις Ναπολιτάνοι, οι Κονφόρτι, Κατερίνα και Αμεντέο Σάλσι, που ορίστηκε και ως ο πρώτος πρόεδρος της ομάδας.[7] Η αρχική εμφάνιση της ομάδας ήταν μια φανέλα με ανοιχτές και σκούρες μπλε ρίγες, με μαύρο σορτσάκι.[8] Ο πρώτος αγώνας της Νεάπολης ήταν το νικηφόρο με 3–2 παιχνίδι απέναντι στην ομάδα του Αγγλικού πληρώματος του πλοίου Αραμπίκ με τα γκολ των Ουίλιαμ Μακφέρσον, Μικέλε Σκαρφόλιο και Λιόν Σαντέρ.[9] Το επόμενο έτος αφαιρέθηκε από την ονομασία του συλλόγου η λέξη Κρικέτ και στη συνέχεια πορεύθηκε ως Σύλλογος Ποδοσφαίρου Νεάπολης (ιταλικά: Naples Foot-Ball Club).

Κατά τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του, στο Ιταλικό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου συμμετείχαν μονάχα οι σύλλογοι του Ιταλικού Βορρά, οπότε οι σύλλογοι του Νότου αγωνίζονταν απέναντι σε ομάδες ναυτών[5] ή σε άλλες διοργανώσεις, όπως το Κύπελλο Λίπτον, που διοργανώθηκε από τον Σερ Τόμας Λίπτον, τον ιδρυτή της ομώνυμης φίρμας τσαγιού το 1909. Το πρώτο Κύπελλο Λίπτον το κατέκτησε η Νεάπολη απέναντι στην Παλέρμο με 4–2, ενώ το κατέκτησε και άλλες δύο φορές, το 1911 και το 1914.[10] Το μη γηγενές τμήμα του συλλόγου αποχώρησε το 1911 και προχώρησε στην ίδρυση της Ουνιόνε Σπορτίβα Ιντερνατσιονάλε Νάπολι (ιταλικά: Unione Sportiva Internazionale Napoli), η εμφάνιση της οποίας αποτελούταν από μπλε φανέλες και άσπρα σορτσάκια,[5] με τις δύο ομάδες να κάνουν το ντεμπούτο τους στο Ιταλικό Πρωτάθλημα την ίδια σεζόν, της περιόδου 1912–13.[11] Καθεμία από τις ομάδες κέρδισαν την Πρίμα Κατεγκόρια του Ιταλικού νότου (την τότε πρώτη κατηγορία), κερδίζοντας την πρόκριση στον εθνικό ημιτελικό, με την Νεάπολη να το πετυχαίνει την σεζόν 1912–13 και την Ιντερνατσιονάλε Νάπολι την αμέσως επόμενη (1913–14). Οι δυο ομάδες θα αντιμετώπιζαν η μία την άλλη για τον τίτλο της πρωταθλήτριας Νότου τη σεζόν 1914–15, που ακυρώθηκε με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Λόγω οικονομικών δυσκολιών, οι δύο σύλλογοι επανενώθηκαν στις 2 Οκτωβρίου 1922, ιδρύοντας την Φουτ-Μπολ Κλαμπ Ιντερνατσιονάλε-Νάπολη (ιταλικά: Foot-Ball Club Internazionale-Naples), γνωστή ως ΦΜΚ Ιντερνάπολι (ιταλικά: FBC Internaples).[12] Οι εμφανίσεις της Ιντερνάπολι, και αργότερα εκείνες της Νάπολι, προέρχονται από εκείνες της Νεάπολης και της Ιντερνατσιονάλε Νάπολι, υιοθετώντας την γαλάζια φανέλα της Νεάπολης και τα λευκά σορτσάκια της Ιντερνατσιονάλε Νάπολι.

ΦΜΚ Ιντερνάπολι

Επεξεργασία

Ο σύλλογος που προέκυψε από την συγχώνευση χαρακτηρίστηκε από κάποιες εφημερίδες και μερίδα φιλάθλων ως συνέχεια της Ιντερνατσιονάλε Νάπολι παρά ως κανούριο σύλλογο, καθώς για τους εντός έδρας αγώνες της χρησιμοπιούσε το Τέρμε ντι Αγκνάνο της Ιντερνατσιονάλε Νάπολι αντί για το Κάμπο ντελ Πολιγκόνο της Νεάπολης ΦΚ και κράτησε και το ψευδώνυμο της το Gli Azzurri (Οι Μπλε) αντί για το I Blucelesti (Οι Ανοιχτόσκουροι Μπλε) της Νεάπολης.[13] Η Ιντερνάπολι έλαβε επίσης το ψευδώνυμο I Puledri (Τα Πουλάρια), καθώς το άλογο είναι σύμβολο της πόλης της Νάπολι.[14]

Αμέσως η Ιντερνάπολι εντάχθηκε στην Πρίμα Ντιβιζιόνε του Ιταλικού Νότου, την τότε πρώτη κατηγορία ποδοσφαίρου, αφού και οι δύο προηγούμενοι σύλλογοι της πόλης αγωνίζονταν στο εν λόγω πρωτάθλημα πριν τη συγχώνευση. Έπειτα το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου οι σύλλογοι έχασαν την πρωτοκαθεδρία στην περιοχή, με τις Πουτεολάνα και Σαβοΐα να αναδεικνύονται στις θέσεις τους. Ακόμα και με τη συνδιασμένη τους δύναμη ως Ιντερνάπολι, η Σαβοΐα παρέμεινε η κορυφαία ομάδα του Ιταλικού Νότου. Η Ιντερνάπολι στις πρώτες τις δύο σεζόν έφτασε στον επαρχιακό ημιτελικό της Λέγκας Σουντ (ιταλικά: Lega Sud) και στον τελικό του ίδιου πρωταθλήματος το 1925–26. Αυτή η πρόκριση σφράγισε και τη συμμετοχή του συλλόγου στην νέα Ντιβισιόνε Νατσιονάλε (ιταλικά: Divisione Nazionale) της επόμενης σεζόν.[15]

Η γέννηση της Ασοσιατσιόνε Κάλσιο Νάπολι

Επεξεργασία

Υπό την προεδρία του Τζόρτζιο Ασκαρέλι, και πιθανότατα κάτω υπό πίεση από την νέα φασιστική κυβέρνηση να "Ιταλοποιήσει" το όνομα της,[15] η Ιντερνάπολι μετονομάστηκε σε Ασοσιατσιόνε Κάλσιο Νάπολι (ιταλικά: Associazione Calcio Napoli) στις 25 Αυγούστου 1926.[16] Η πρόσφατα μετονομασμένη ομάδα μετακόμισε επίσης από το Τέρμε Ντι Αγκνάνο σε νέο στάδιο, το Στάδιο Μιλιτάρε ντελ Αρενασία. Μετά από ένα άσχημο ξεκίνημα, με μόλις έναν πόντο να έχει κερδηθεί σε ολόκληρη την διάρκεια του πρωταθλήματος,[17] η Νάπολι επανεντάχθηκε στον προπομπό της Σέριε Α, την Ντιβισιόνε Νατσιονάλε, από την Ιταλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου ("FIGC"), και η αγωνιστική εικόνα της άρχισε να βελτιώνεται κυρίως χάρη στον γεννηθείς στην Παραγουάη Άτιλα Σαλούστρο, ο οποίος προερχόταν από τις ακαδημίες της ομάδας από την εποχή της Ιντερνατσιονάλε Νάπολι, ενώ αποτέλεσε την πρώτη θρυλική μορφή για τον σύλλογο και τους οπαδούς του.[18] Ήταν ένας ικανός επιθετικός με πολύ καλή επαφή με τα δίχτυα των αντίπαλων ομάδων, αφού αυτός ήταν που όρισε το πρώτο ρεκόρ για τον παίκτη με τα περισσότερα γκολ με την φανέλα της Νάπολι, το οποίο καταρρίφθηκε αργότερα από τους Ντιέγκο Μαραντόνα και Μάρεκ Χάμσικ.[19]

 
Η Νάπολι μετακόμισε στο νέο Στάδιο Σαν Πάολο το 1959, όπου είναι μέχρι σήμερα η έδρα της

Η Νάπολι μπήκε στην εποχή της Σέριε Α υπό την τεχνική ηγεσία του Γουίλιαμ Γκάρμπατ.[20] Κατά τη διάρκεια της εξαετούς θητείας του Γκάρμπατ, η αγωνιστική φόρμα του συλλόγου παρουσίασε ραγδαία εξέλιξη, τερματίζοντας συνήθως στο πρώτο μισό του βαθμολογικού πίνακα.[17] Σε αυτή την περίοδο συμπεριλαμβάνονται δύο τερματισμοί στην τρίτη θέση στις σεζόν 1932–33 και 1933–34,[21] με παίκτες όπως τους Αντόνιο Βόγιακ, Αρνάλντο Σεντιμέντι, ο οποίος μαζί με τον Μαρσέλο Μίχαλιτς ήταν οι πρώτοι παίκτες της Νάπολι που κλήθηκαν στην Εθνική Ιταλίας την σεζόν 1929–30, και Κάρλο Μπουσκάλια (πρώτος σκόρερ της Εθνικής Αργεντινής στο Μουντιάλ του 1930).[22] Ωστόσο, στα χρόνια που προηγούνται του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η Νάπολι εισήλθε σε μια περίοδο παρακμής, γλιτώνοντας στον υποβιβασμό στη Σέριε Β την σεζόν 1939–40 λόγω της συγκομιδής γκολ της.[21]

Η Νάπολι έχασε μια σκληρή μάχη παραμονής στην κατηγορία το 1942 και υποβιβάστηκε στη Σέριε Β. Επίσης μετακόμισε από το Στάδιο Τζιόρτζιο Ασκαρέλι (που μετονομάστηκε σε Στάδιο Παρτενοπέο από την φασιστική κυβέρνηση) το οποίο καταστράφηκε από βομβαρδισμούς, στο Στάδιο Αρτούρο Κολάνα και παρέμεινε στη Σέριε Β ακόμη και μετά το τέλος του πολέμου.

Μεταπολεμική περίοδος και τα πρώτα τρόπαια

Επεξεργασία

Η αγωνιστική δράση διακόπηκε μετά το τέλος της σεζόν 1942–43, λόγω και της εισβολής των συμμάχων στην Σικελία αρχικά και στην νότια Ιταλία στην συνέχεια και την κατοχή του Ιταλικού Βορρά από την ναζιστική Γερμανία. Όταν ξεκίνησε και πάλι η αγωνιστική δράση το 1945, έγινε με τη δημιουργία δύο ειδικών κατηγοριών: στην μια συμμετείχαν όλες οι ομάδες του Ιταλικού Βορρά που συμμετείχαν στην Σέριε Α, ενώ η άλλη ήταν συνδυασμός ομάδων των δύο πρώτων κατηγοριών από την κεντρική και νότια Ιταλία. Οι τέσσερις πρώτοι της κάθε κατηγορίας, προκρίνονταν στον εθνικό γύρο που ακολουθούσε. Η Νάπολι κέρδισε την Σέριε Α-Β Κέντρου-Νότου της σεζόν 1945–46 και συμμετείχε στην Ντιβισιόνε Νατσιονάλε (όπου τερμάτισε πέμπτη), κερδίζοντας αυτόματα και την πρόκριση στην Σέριε Α της επόμενης σεζόν.[21] Μετά από δύο σεζόν, υποβιβάστηκε και πάλι, αυτή τη φορά λόγω ενός σκανδάλου δωροδοκίας.[23] Ο σύλλογος κατέκτησε την Σέριε Β της σεζόν 1948–49, εξασφαλίζοντας την συμμετοχή του στην πρώτη κατηγορία για την αρχή της δεκαετίας του 1950.[24] Η Νάπολι μετακόμισε στην σημερινή της έδρα, το Στάδιο Σαν Πάολο που βρίσκεται στο προάστιο Φουοριγκρότα της Νάπολης, το 1959.

Παρά την ασταθή αγωνιστική πορεία εκείνης της περιόδου, με πολλά θετικά και αρνητικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένου και πολλών προβιβασμών και υποβιβασμών, η Νάπολι κέρδισε το πρώτο της σημαντικό τρόπαιο το 1962, όταν κέρδισε την ΣΠΑΛ στον τελικό του Κόπα Ιτάλια για να σηκώσει το τρόπαιο, με τα γκολ των Τζάνι Κορέλλι και Πιερλουίτζι Ρόνζον.[25] Μάλιστα το αξιοσημείωτο είναι πως την σεζόν 1961–62 η Νάπολι αγωνιζόταν στην Σέριε Β. Έτσι με αυτή την σημαντική νίκη, η Νάπολι έγινε η πρώτη ομάδα της δεύτερης κατηγορίας που κατέκτησε το Κόπα Ιταλία, ενώ επίσης προβιβάστηκε και πάλι στην Σέριε Α. Ωστόσο η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη καθώς η Νάπολι υποβιβάστηκε αμέσως, για τέταρτη φορά.[1]

Σοσιετά Σπορτίβα Κάλτσιο Νάπολι

Επεξεργασία

Καθώς ο σύλλογος μετονομάστηκε στο ιστορικό και σημερινό του όνομα, Σοσιετά Σπορτίβα Κάλτσιο Νάπολι (ιταλικά: Società Sportiva Calcio Napoli) στις 25 Ιουνίου 1964[1], αγωνιστικά παρουσίασε και πάλι άνοδο, κερδίζοντας τον προβιβασμό στην Σέριε Α τη σεζόν 1964-65, κατακτώντας την δεύτερη θέση της Σέριε Α εκείνης της περιόδου, ένα βαθμό πίσω από την πρωταθλήτρια Μπρέσια. Υπό την τεχνική ηγεσία του παλαίμαχου παίκτη της ομάδας Μπρούνο Πεζάολα, ο σύλλογος κέρδισε το φιλικό τουρνουά "Κύπελλο των Άλπεων" (ιταλικά: Coppa delle Alpi)[1] και επέστρεψε στην ελίτ της Σέριε Α, με συνεχόμενους τερματισμούς στις πέντε πρώτες θέσεις του πρωταθλήματος.[21] Η Νάπολι έφτασε πολύ κοντά στο να κατακτήσει το πρώτο της πρωτάθλημα την σεζόν 1968–69, όταν αναδείχθηκε δευτεραθλήτρια Ιταλίας, πίσω από την Μίλαν.[21] Ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς παίκτες εκείνης της περιόδου ήταν οι Ντίνο Τζοφ, Ζοζέ Αλταφίνι, Ομάρ Σίβορι και ο ντόπιος μέσος Αντόνιο Τζουλιάνο, ο οποίος μάλιστα, έμελλε να σπάσει το ρεκόρ με τις περισσότερες εμφανίσεις με την φανέλα του συλλόγου.[22]

Αγωνιστική σταθερότητα και το δεύτερο Κόπα Ιτάλια

Επεξεργασία

Η καλή αγωνιστική πορεία της Νάπολι συνεχίστηκε και την δεκαετία του '70, με δύο κατακτήσεις της τρίτης θέσης στο πρωτάθλημα, τις σεζόν 1970–71 και 1973–74.[21] Υπό την τεχνική ηγεσία του παλαίμαχου παίκτη της ομάδας Λουίς Βινίσιο, οι επιτυχίες αυτές οδήγησαν στην πρόκριση στις αρχικές φάσεις του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ. Την σεζόν 1974–75, η ομάδα έφτασε μέχρι τον τρίτο γύρο αποκλείοντας στην πορεία την Πόρτο με 2–0. Την ίδια σεζόν στο πρωτάθλημα, η Νάπολι αναδείχθηκε δευτεραθλήτρια Ιταλίας, μόλις δύο βαθμούς πίσω από την πρωταθλήτρια Γιουβέντους.[21] Η πορεία της ομάδας βασίστηκε και στις εντυπωσιακές εμφανίσεις ντόπιων παικτών όπως τους Τζουζέπε Μπρουσκολότι, Αντόνιο Τζουλιάνο και Σαλβατόρε Εσπόζιτο, ενώ σημαντική συνεισφορά είχε και η επιθετική ικανότητα του Τζουζέπε Σαβόλντι.[22]

Ο σύλλογος κέρδισε το δεύτερο του Κόπα Ιτάλια την σεζόν 1975–76, αποκλείοντας στην πορεία προς τον τελικό τις Μίλαν και Φιορεντίνα, ενώ στον τελικό νίκησε με 4–0 την αντίπαλο Ελλάς Βερόνα. Την ίδια σεζόν, κέρδισε και το φιλικό Αγγλοϊταλικό Λιγκ Καπ απέναντι στην Σαουθάμπτον επικρατώντας με 4–1 σύνολο σε δύο αναμετρήσεις.[26] Η Νάπολι προκρίθηκε στο Κύπελλο Κυπελλούχων της σεζόν 1976–77, όπου έφτασε μέχρι τα ημιτελικά, χάνοντας με 2–1 σύνολο σε δύο αναμετρήσεις από την Άντερλεχτ.[27] Στο Ιταλικό πρωτάθλημα, η Νάπολι παρέμεινε μέσα στις έξι καλύτερες ομάδες το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του '70.[21] Ακόμη και τις δύο πρώτες σεζόν της δεκαετίας του '80, η αγωνιστική εικόνα του συλλόγου ήταν καλή, κατακτώντας την τρίτη θέση τη σεζόν 1980–81 της Σέριε Α. Η ομάδα Πριμαβέρα της Νάπολι επίσης σημείωνε επιτυχίες, κερδίζοντας το Κύπελλο Τόρνεο Ντι Βιαρέτζιο το 1975 και το μοναδικό της πρωτάθλημα ακαδημιών, το Καμπιονάτο Νατσιονάλε Πριμαβέρα (ιταλικά: Campionato Nazionale Primavera) το 1979.[28] Ωστόσο, από το 1983, η αγωνιστική φόρμα του συλλόγου κατέρρευσε και επέστρεψε στις μάχες αποφυγής του υποβιβασμού.[21]

Η άνοδος της Νάπολι: Η εποχή του Μαραντόνα

Επεξεργασία

Η Νάπολι έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ ποσού μεταγραφής με την απόκτηση του Ντιέγκο Μαραντόνα με 12 εκατ.€ από την Μπαρτσελόνα στις 30 Ιουνίου 1984.[29] Η ομάδα φτιάχτηκε σταδιακά από την αρχή, με παίκτες όπως τους Τσίρο Φεράρα, Σαλβατόρε Μπάνι και Φερνάντο ντι Νάπολη να εντάσσονται στο δυναμικό της.[22] Η αγωνιστική άνοδος ήταν σταδιακή και μέχρι τη σεζόν 1985–86, η ομάδα είχε κερδίσει την τρίτη θέση στο πρωτάθλημα, όμως τα καλύτερα δεν είχαν έρθει ακόμη. Χάρη στην επιθετική τριπλέτα Μαραντόνα, Μπρούνο Τζορντάνο, και Καρέκα (με το παρατσούκλι ΜαΤζιΚα, ιταλικά: MaGiCa), η σεζόν 1986–87 της Σέριε Α ήταν σταθμός στην ιστορία της Νάπολι, καθώς έγινε μόλις η τρίτη Ιταλική ομάδα που κατέκτησε το ντάμπλ αφού κατέκτησε το πρώτο της πρωτάθλημα με διαφορά τριών πόντων από την δεύτερη Γιουβέντους, ενώ μετά κέρδισε την Αταλάντα με 4–0 στον τελικό του Κόπα Ιτάλια της ίδιας σεζόν.[1]

 
Οι υποστηρικτές της Νάπολι πανηγυρίζουν το πρώτο scudetto της ομάδας το 1987

Καθώς μέχρι τότε, καμία ποδοσφαιρική ομάδα της Νότιας Ιταλίας δεν είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα, το επίτευγμα αυτό μετέτρεψε τον Μαραντόνα σε ένα πολιτιστικό, κοινωνικό και πέρα των συνόρων θρησκευτικό είδωλο για τους Ναπολιτάνους, το οποίο ξεπέρασε τα ποδοσφαιρικά όρια.[30]

 
Ο Ντιέγκο Μαραντόνα πανηγυρίζει με το τρόπαιο του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ μετά την νίκη επί της Στουτγκάρδης, τον Μάιο του 1989

Ο σύλλογος δεν πέτυχε κάτι το αξιοσημείωτο στο Κύπελλο Πρωταθλητριών της επόμενης σεζόν και τερμάτισε στην δεύτερη θέση της Σέριε Α της σεζόν 1987-88. Ωστόσο, η Νάπολι κέρδισε την πρόκριση στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ της σεζόν 1988–89, το οποίο και κατέκτησε ως τον πρώτο της ευρωπαϊκό τίτλο.[1] Οι Γιουβέντους, Μπάγερν Μονάχου και ΠΑΟΚ ήταν οι ομάδες που νίκησε η Νάπολι στην πορεία προς τον τελικό, όπου κέρδισε την Στουτγκάρδη με 5–4 σύνολο σε δύο αναμετρήσεις, με δύο γκολ από τον Καρέκα και από ένα γκολ οι Μαραντόνα, Φεράρα και Αλεμάο.[31]

Η Νάπολι πρόσθεσε στο παλμαρέ των τίτλων της το δεύτερο της πρωτάθλημα την σεζόν 1989–90, με διαφορά δύο πόντων από την δεύτερη Μίλαν.[1] Ωστόσο, στην πορεία προς τον τίτλο, η Νάπολι βραβεύτηκε με δύο βαθμούς για ένα παιχνίδι, όταν στο Μπέργκαμο στο Στάντιο Ατλέτι Ατσούρι ντ' Ιτάλια σε αγώνα απέναντι στην Αταλάντα, ένας φίλαθλος των γηπεδούχων πέταξε στο κεφάλι του Αλεμάο ένα κέρμα των 100 λιρέτων. Σα να μην έφτανε αυτό, η τηλεοπτική κάμερα "έπιασε" τον γιατρό της Νάπολι να προτρέπει τον Αλεμάο να μείνει πεσμένος στο χορτάρι. Πάντως αυτοί οι δύο πόντοι δεν έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη κατάκτηση του πρωταθλήματος από την Νάπολι, καθώς η Μίλαν έχασε το σημαντικό για αυτήν παιχνίδι απέναντι στην Ελλάς Βερόνα, που σημαίνει ότι η Νάπολι θα κέρδιζε το πρωτάθλημα χωρίς αυτούς τους δύο βαθμούς.[21]

Μια σειρά αμφιλεγόμενων γεγονότων έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του Μουντιάλ του 1990, όταν ο Μαραντόνα έκανε σχόλια σχετικά με την ανισότητα Βορρά και Νότου στην χώρα και το risorgimento (Ιταλική ενοποίηση), ζητώντας από τους Ναπολιτάνους να στηρίξουν την Αργεντινή στον ημιτελικό απέναντι στην Ιταλία που θα γινόταν στην πόλη της Νάπολι.[32]

Οι τιφόσι της Νάπολι απάντησαν με ένα πανό στο πέταλο τους όπου έγραφε, "Μαραντόνα, η Νάπολι σε αγαπάει, όμως η Ιταλία είναι η πατρίδα μας".[33]. Το Στάδιο Σαν Πάολο πάντως, ήταν το μόνο στάδιο κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης, όπου δεν αποδοκιμάστηκε ο εθνικός ύμνος της Αργεντινής,[34] με τον Μαραντόνα να υποκλίνεται στους οπαδούς της Νάπολι στο τέλος του αγώνα, όπου η χώρα του προκρίθηκε στον τελικό. Ωστόσο αυτό το γεγονός μετέτρεψε τους οπαδούς της Νάπολι σε μαύρο πρόβατο για τους υπόλοιπους Ιταλούς.

Μετά τον τελικό, η Ιταλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIGC) υποχρέωσε τον Μαραντόνα να κάνει αντιντόπινγκ τεστ, στο οποίο βρέθηκε θετικός στην κοκαΐνη, με τον Μαραντόνα και την διοίκηση της Νάπολι να το χαρακτηρίζουν ως εκδίκηση για το Παγκόσμιο Κύπελλο.[30] Ο Μαραντόνα έφαγε τιμωρία 15 μηνών μακριά από την αγωνιστική δράση και δεν θα αγωνιζόταν ξανά για την ομάδα.[30] Η Νάπολι πάντως κατέκτησε το Σουπερκόπα Ιταλιάνα εκείνης της χρονιάς, με νίκη ρεκόρ 5–1 απέναντι στη Γιουβέντους, αλλά αυτό θα ήταν το τελευταίο της σημαντικό τρόπαιο για 22 χρόνια. Στο Κύπελλο Πρωταθλητριών της σεζόν 1990–91, αποκλείστηκε στον δεύτερο γύρο.[35]

Παρακμή και χρεοκοπία

Επεξεργασία

Παρότι την σεζόν 1991–92 ο σύλλογος τερμάτισε στην τέταρτη θέση,[21] σταδιακά η Νάπολι μπήκε σε μια περίοδο παρακμής από την επόμενη σεζόν, και αγωνιστικά και οικονομικά. Παίκτες όπως οι Τζανφράνκο Τζόλα, Ντανιέλ Φονσέκα, Τσίρο Φεράρα και Καρέκα είχαν όλοι αποχωρήσει μέχρι το 1994. Παρολαυτά, η Νάπολι προκρίθηκε στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ της σεζόν 1994–95, φτάνοντας μέχρι τον τρίτο γύρο και τη σεζόν 1996–97, η Νάπολι έφτασε στον τελικό του Κόπα Ιτάλια, αλλά έχασε με 3–1 από την Βιτσέντσα. Επίσης η ομάδα Πριμαβέρα της Νάπολι κέρδισε το Κόπα Ιτάλια Πριμαβέρα εκείνης της σεζόν.[36][37]

Έκτοτε η αγωνιστική φόρμα της Νάπολι κατέρρευσε. Το καλοκαίρι του 1997 ένας μεγάλος αριθμός παικτών πουλήθηκαν λόγω των οικονομικών δυσκολιών, ανάμεσα τους και οι Αντρέ Κρουζ, Αλέν Μπογκοσιάν, Φάμπιο Πέκια, Ρομπέρτο Μπορντίν, Νικόλα Κάτσα και Αλφρέντο Αλιέτι. Μονάχα οι Ρομπέρτο Αγιάλα, Τζουζέπε Ταλιαλάτελα και Φραντσέσκο Τουρίνι παρέμειναν από την ομάδα της σεζόν 1996–97. Εν τέλει ο υποβιβασμός στην Σέριε Β ήρθε στο τέλος της σεζόν 1997–98, όπου η ομάδα κέρδισε μόλις δύο παιχνίδια όλη την σεζόν.[21]

Ο σύλλογος επέστρεψε στην Σέριε Α, αφού κέρδισε τον προβιβασμό σε αυτή την σεζόν 1999–2000. Ωστόσο, μετά από μία πολύ σκληρή μάχη αποφυγής του υποβιβασμού, η Νάπολι υποβιβάστηκε αμέσως την επόμενη σεζόν, με μόλις ένα πόντο διαφορά από τις Λέτσε και Ελλάς Βερόνα που παρέμειναν στην πρώτη κατηγορία.[21] Απέτυχε να επιστρέψει στην Σέριε Α τη σεζόν 2001–02, μένοντας εκτός των θέσεων που οδηγούαν στο πρωτάθλημα, με την αποτυχία αυτή να οδηγεί σε περαιτέρω κατάρρευση αγωνιστικά και οικονομικά, με το να τερματίσει στην 16η θέση στην Σέριε Β της σεζόν 2002–03. Τον Αύγουστο του 2004, με ένα χρέος που έφτανε τα 70 εκατ.€, η Νάπολι κήρυξε χρεοκοπία.[38]

Επανίδρυση και επάνοδος: Εποχή του ντε Λαουρέντις

Επεξεργασία

Προκειμένου να εξασφαλίσει την ύπαρξη ποδοσφαιρικού συλλόγου στην πόλη του Ιταλικού νότου, ο κινηματογραφικός παραγωγός Αουρέλιο ντε Λαουρέντις επανίδρυσε τον σύλλογο με την μέθοδο του συλλόγου "φοίνικα". Ο επανιδρυθείς σύλλογος έλαβε το όνομα Napoli Soccer, καθώς δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το παλιό του όνομα τουλάχιστον μέχρι την επόμενη σεζόν.[39] Η Ιταλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου τοποθέτησε την Νάπολι στην Σέριε Γ1, νυν Λέγκα Προ Πρίμα Ντιβιτσιόνε (ιταλικά: Lega Pro Prima Divisione), όπου έχασε τον προβιβασμό στην Σέριε Β, όταν έχασε με 2–1 στα πλέι-οφ από την τοπική αντίπαλο Αβελλίνο την σεζόν 2004–05.[1]

Παρά το γεγονός πως η Νάπολι έπαιζε σε χαμηλότερη κατηγορία, διατήρησε ένα υψηλό ποσοστό προσέλευσης φιλάθλων σε αγώνες, μεγαλύτερο απο εκείνο πολλών μεγάλων συλλόγων της Σέριε Α. Μάλιστα έσπασε το ρεκόρ προσέλευσης φιλάθλων της Σέριε Γ, με 51.000 φιλάθλους της να παρευρίσκονται σε ένα μόνο παιχνίδι.[40]

Την επόμενη σεζόν, εκείνη του 2005–06, η Νάπολι πέτυχε τον προβιβασμό στην Σέριε Β και ο ντε Λαουρέντις επανέφερε το όνομα του συλλόγου στο ιστορικό Σοσιετά Σπορτίβα Κάλτσιο Νάπολι τον Μάιο του 2006.[1] Μετά από μόλις μία σεζόν στην Σέριε Β, κέρδισε τον προβιβασμό της στην Σέριε Α, μαζί με τον επίσης "κοιμώμενο γίγαντα" την Τζένοα και την πρωταθλήτρια Γιουβέντους που είχε υποβιβαστεί λόγω του σκανδάλου Καλτσιόπολι.[41] Η σεζόν 2007–08 ήταν η πρώτη σεζόν της Νάπολι στην πρώτη κατηγορία μετά τον τελευταίο της υποβιβασμό το 2001 και η πρώτη μετά την επανίδρυση της από τον ντε Λαουρέντις.

Εκείνη την σεζόν, με μεταγραφές παικτών όπως του Μάρεκ Χάμσικ και του Εσεκιέλ Λαβέτσι, τερμάτισε στην 8η θέση και προκρίθηκε στο τελευταίο Κύπελλο Ιντερότο που διοργανώθηκε, εκείνο του 2008 όπου αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο από την Μπενφίκα. Την επόμενη σεζόν, η Νάπολι τερμάτισε στην 12η θέση της Σέριε Α. Το 2010, υπό την τεχνική ηγεσία του Βάλτερ Ματζάρι, η Νάπολι τερμάτισε στην 6η θέση της Σέριε Α της σεζόν 2009–10 και προκρίθηκε στο Γιουρόπα Λιγκ της σεζόν 2010–11.[42] Η Νάπολι τερμάτισε τρίτη την σεζόν 2010–11, κερδίζοντας την απευθείας πρόκριση στην φάση των ομίλων του Τσάμπιονς Λιγκ της σεζόν 2011–12.[43]

Την σεζόν 2011–12, η Νάπολι τερμάτισε στην πέμπτη θέση του πρωταθλήματος, αλλά κέρδισε την αήτηττη πρωταθλήτρια Γιουβέντους στο Στάδιο Ολίμπικο για να κερδίσει το Κόπα Ιτάλια για τέταρτη φορά στην ιστορία της, 25 χρόνια μετά την τελευταία φορά που κατέκτησε το τρόπαιο. Η ομάδα τερμάτισε στην δεύτερη θέση του ομίλου της στο Τσάμπιονς Λιγκ της σεζόν 2011–12, φτάνοντας στον γύρο των 16, όπου αποκλείστηκε από την νικήτρια εκείνης της χρονιάς Τσέλσι. Την σεζόν 2012–13, η Νάπολι αναδείχθηκε δευτεραθλήτρια Ιταλίας, στην καλύτερη επίδοση του συλλόγου αφού κέρδισε το πρωτάθλημα την σεζόν 1989–90. Ο Έντισον Καβάνι αναδείχθηκε και πρώτος σκόρερ της Σέριε Α με 29 γκολ, επίτευγμα που οδήγησε στην μεταγραφή του στην Παρί Σεν Ζερμέν για το ποσό ρεκόρ για τον σύλλογο των 64 εκατ.€ .[44]

 
Η ομάδα της Νάπολι που πανηγυρίζει την κατάκτηση του Σουπερκόπα Ιταλιάνα του 2014

Στο κλείσιμο της σεζόν το 2013, ο Ματζάρι άφησε την Νάπολι για να αναλάβει την Ίντερ και αντικαταστάθηκε από τον Ραφαέλ Μπενίτεθ.[45] Υπό την τεχνική του ηγεσία, η ομάδα τερμάτισε 3η στο πρωτάθλημα του 2013–14 και κατακτώντας το πέμπτο της Κόπα Ιτάλια, με νίκη με 3–1 απέναντι στην Φιορεντίνα[46]. Στο Τσάμπιονς Λιγκ της επόμενης σεζόν, αποκλείστηκε από την Αθλέτικ Μπιλμπάο στον γύρο των πλέι-οφ πρόκρισης για τους ομίλους. Στην συνέχεια στο Γιουρόπα Λιγκ της ίδιας αγωνιστικής περιόδου, έφτασε μέχρι τα ημιτελικά όπου αποκλείστηκε από την ΦΚ Ντνίπρο με σκορ 2–1 σε σύνολο δύο αγώνων. Τερμάτισε στην πέμπτη θέση στο πρωτάθλημα του 2014–15, με τον Μπενίτεθ να αποχωρεί στο τέλος της σεζόν για λογαριασμό της Ρεάλ Μαδρίτης και αντικαταστάθηκε από τον Μαουρίτσιο Σάρι.

Στην πρώτη της σεζόν υπό την τεχνική ηγεσία του Σάρι, η Νάπολι τερμάτισε στην 2η θέση της Σέριε Α του 2015-16 με 82 βαθμούς και αποκλείστηκε από το Γιουρόπα Λιγκ στον γύρο των 32 από την Βιγιαρεάλ. Την επόμενη σεζόν, η Νάπολι τερμάτισε στην 3η θέση με 86 βαθμούς και αποκλείστηκε από το Τσάμπιονς Λιγκ στον γύρο των 16 από την Ρεάλ Μαδρίτης. Η σεζόν 2016–17 ήταν και η σεζόν όπου αναδείχθηκε ο Ντρις Μέρτενς που σκόραρε 34 γκολ σε όλες τις διοργανώσεις αφού μετακινήθηκε από την θέση του αριστερού ακραίου επιθετικού σε εκείνη του κεντρικού επιθετικού μετά την ρήξη χιαστού που υπέστη ο Αρκάντιους Μίλικ.

Για όλη την σεζόν 2017–18, η Νάπολι διεκδίκησε τον τίτλο του πρωταθλητή μέχρι το τέλος, και την ολοκλήρωσε με την συγκομιδή ρεκόρ για τον σύλλογο των 91 βαθμών. Ωστόσο, ο τίτλος κατέληξε στην Γιουβέντους στον τελευταίο γύρο παιχνιδιών του πρωταθλήματος.[47] Στις 23 Δεκεμβρίου 2017, ο Μάρεκ Χάμσικ ξεπέρασε τον Ντιέγκο Μαραντόνα ως τον πρώτο σκόρεε της Νάπολι όλων των εποχών, αφού σκόραρε το 115ο του γκολ.[48] Στο τέλος της σεζόν, ο Σάρι αποχώρησε για την Τσέλσι και τον διαδέχθηκε ο Κάρλο Αντσελότι τον Μάιο του 2018.[49][50] Κατάφερε να οδηγήσει τον σύλλογο και πάλι στη θέση του δευτεραθλητή Ιταλίας, απολύθηκε όμως στις 10 Δεκεμβρίου 2019, μετά από συνεχή ανεπιτυχή αποτελέσματα στο πρωτάθλημα του 2019–20 που είχε αφήνοντας την ομάδα στην έβδομη θέση. Ο Τζενάρο Γκατούζο τον διαδέχθηκε την αμέσως επόμενη μέρα.[51] Στις 14 Ιουνίου 2020, ο Ντρις Μέρτενς διαδέχθηκε τον Μάρεκ Χάμσικ στη θέση του πρώτου σκόρερ της Νάπολι όλων των εποχών, αφότου σκόραρε το 122ο του γκολ στον ημιτελικό του Κόπα Ιτάλια απέναντι στην Ίντερ.[52] Η Νάπολι κατέκτησε εν τέλει το Κόπα Ιτάλια της σεζόν 2019–20 στην διαδικασία των πέναλτι απέναντι στην Γιουβέντους στον τελικό.[53]

Τον Δεκέμβριο του 2020, η Νάπολι μετονόμασε το Σαν Πάολο, δίνοντας του το όνομα του Ντιέγκο Μαραντόνα, μετά τον θάνατο του θρυλικού συμβόλου της ομάδας.[54] Η ομάδα τερμάτισε στην πέμπτη θέση της Σέριε Α εκείνη την σεζόν (2020–21), με μια ισοπαλία την τελευταία ημέρα να κοστίζει την πρόκριση της στο επόμενο Τσάμπιονς Λιγκ για ένα μόλις βαθμό.

Την σεζόν 2021–22, ο Λουτσιάνο Σπαλέτι αντικατέστησε τον Τζενάρο Γκατούζο στην τεχνική ηγεσία του συλλόγου και τον οδήγησε στην τρίτη θέση του πρωταθλήματος, εξασφαλίζοντας μια θέση στο Τσάμπιονς Λιγκ για τους Παρτενοπέι μετά από μια διετή απουσία.[55]

Την σεζόν 2022–23, η Νάπολι αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ιταλίας για πρώτη φορά μετά την σεζόν 1989–90, κατακτώντας τον τρίτο της συνολικά τίτλο πρωταθλήματος, μετά από μια ισοπαλία με 1–1 απέναντι στην Ουντινέζε στις 4 Μαΐου 2023, την πρώτη της φορά ως κάτοχος του τίτλου μετά τις ημέρες του Ντιέγκο Μαραντόνα.[56][57] Ταυτόχρονα, στο Τσάμπιονς Λιγκ της ίδιας σεζόν, ο Σπαλέτι οδήγησε την Νάπολι στα προημιτελικά για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή της ιστορία, όπου ηττήθηκε με 2–1 (1–0 εκτός και 1–1 εντός έδρας) από την Μίλαν.[58] Στο τέλος της σεζόν, ο Λουτσιάνο Σπαλέτι ανακοίνωσε την αποχώρηση του από τον σύλλογο και αντικαταστάθηκε από τον Ρούντι Γκαρσία, όμως μετά από μια σειρά πενιχρών αγωνιστικών αποτελεσμάτων, απολύθηκε. Αντικαταστάθηκε από τον Βάλτερ Ματζάρι στην δεύτερη του θητεία στον σύλλογο.

Κουλτούρα

Επεξεργασία

Χρώματα και ψευδώνυμα

Επεξεργασία

Καθώς η Νάπολι είναι μια παραθαλάσσια πόλη, τα χρώματα του συλλόγου ήταν πάντοτε συνυφασμένα με το μπλε χρώμα των νερών του Κόλπου της Νάπολης.[59] Αρχικά, όταν ακόμα ονομαζόταν Νεάπολη ΦΚ, τα χρώματα του συλλόγου αποτελούνταν από δύο αποχρώσεις του μπλε.[60] Ωστόσο, από την δεκαετία του '20 και μετά, χρησιμοποιείται μονάχα μια απόχρωση του μπλε, εκείνη του γαλάζιου. Για αυτό τον λόγο, η Νάπολι μοιράζεται το παρατσούκλι "Azzurri" (ιταλικά: Οι γαλάζιοι) με την Εθνική Ιταλίας.[61] Η απόχρωση του μπλε είναι σε αρκετές περιπτώσεις και εκείνο του γαλάζιου του ουρανού.

Παραδοσιακά η Νάπολι φοράει γαλάζιες φανέλες με άσπρα σορτσάκια για τις εντός έδρας εμφανίσεις, και άσπρες φανέλες με είτε άσπρα είτε μπλε σορτσάκια για τις εκτός έδρας εμφανίσεις, και τα τελευταία χρόνια οι εκτός έδρας εμφανίσεις δεν ακολουθούν αυτή την παράδοση.

Ένα από τα ψευδώνυμα της Νάπολι είναι το "I ciucci", που σημαίνει "οι γάιδαροι" στην Ναπολιτάνικη διάλεκτο. Η Νάπολι έλαβε αυτό το ψευδώνυμο μετά από μια κακή αγωνιστική πορεία την σεζόν 1926–27. Αρχικά το ψευδώνυμο θεωρήθηκε υποτιμητικό, καθώς το σύμβολο της Νάπολης είναι ένα αχαλίνωτο μαύρο άλογο,[62] όμως ο σύλλογος υιοθέτησε τον γάιδαρο ως την μασκότ του που την ονόμασε "'O Ciuccio".[63]

Οι "Partenopei", που στα ιταλικά σημαίνει "Οι Παρθενοπαίοι" είναι το πιο διάσημο ψευδώνυμο που χρησιμοποιείται και για τον σύλλογο αλλά και για τους Ναπολιτάνους.[64] Προέρχεται από την Ελληνική μυθολογία όπου η σειρήνα Παρθενόπη προσπάθησε να γοητεύσει τον Οδυσσέα από το πλοίο του στο Κάπρι. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Οδυσσέας έβαλε τους άνδρες του να τον δέσουν στο κατάρτι του πλοίου και έτσι κατάφερε να αντισταθεί στο τραγούδι της σειρήνας. Εν τέλει η Παρθενόπη, που δεν ήθελε να ζήσει άλλο λόγω της απόρριψης της αγάπης της, έπνιξε τον εαυτό της και το σώμα της ξεβράστηκε στις ακτές της Νάπολης.[65] Έτσι η αρχική πόλη που ιδρύθηκε στην περιοχή της σημερινής Νάπολης, ονομάστηκε Παρθενόπη, με πηγές να αναφέρουν πως ιδρυτές της ήταν είτε Αρχαίοι Ρόδιοι, είτε άποικοι από την Κύμη της Εύβοιας[66].

Έμβλημα

Επεξεργασία

Το πρώτο ιστορικό έμβλημα της Νάπολi, το 1926, αποτελούνταν από ένα οβάλ με ένα ανυψομένο άλογο στο κέντρο που στηρίζονταν σε μια μπάλα ποδοσφαίρου και περιβάλλονταν από τα αρχικά της τότε ονομασίας του συλλόγου: «A.C.N.» (Associazione Calcio Napoli), σε μπλε φόντο.[67] Αυτό ήταν το έμβλημα του ναπολιτάνικου συλλόγου μόνο για ένα έτος. Εν συνεχεία ο σύλλογος παρουσίασε στη δημοσιότητα ένα νέο έμβλημα με κύριο στοιχείο ένα χρυσό «N» σε γαλάζιο φόντο, περιτριγυρισμένο από χρυσή λωρίδα.[67]

Το έμβλημα παρουσίαζε διαφοροποιήσεις και πάλι το 1964, σε συνδυασμό με την αλλαγή της ονομασίας σε «Società Sportiva Calcio Napoli». Το «N» πήρε διάφορες μορφές, ενώ εμπεριέχονταν και η ονομασία της ομάδας SSC Napoli. Το 1980 το «N» περιτριγυριζόταν από ένα λευκό δακτύλιο, ο οποίος εμπεριείχε την ολοκληρωμένη ονομασία της ομάδας.[68] Ορισμένες αλλαγές (κυρίως στο χρώμα) πραγματοποιήθηκαν το 2002, όπου ο δακτύλιος πήρε χρώμα σκούρο μπλε, με την εταιρική επωνυμία να περιλαμβάνεται γύρο από το λευκού χρώματος «N» στο κέντρο.

Μετά την πτώχευση, η εταιρική επωνυμία απαλείφθηκε[69] από το δακτύλιο, ενώ στη φανέλα υπήρχε και η λεζάντα με τη νέα ονομασία του συλλόγου Napoli Soccer. Όταν ο σύλλογος επανέκτησε την προηγούμενη ονομασία του, η λεζάντα απαλείφθηκε από τις φανέλες, ενώ το έμβλημα στο σύνολό του ήταν διακοσμημένο με αποχρώσεις και διαβαθμίσεις.

Οικονομικά

Επεξεργασία

Η ΣΣΚ Νάπολι αποβλήθηκε από το επαγγελματικό ποδόσφαιρο το 2004 λόγω χρεών. Χάρη στο Άρθρο 52 της Ιταλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, η άδεια αθλητικού σωματείου μεταφέρθηκε στην Napoli Soccer (που αργότερα αποτέλεσε τη "νέα" Νάπολι) το ίδιο έτος, ενώ παράλληλα η εταιρική οντότητα η οποία διαχειριζόταν την "παλιά" Νάπολι εκκαθαρίστηκε. Την προτελευταία σεζόν πριν την χρεοκοπία, ο σύλλογος σώθηκε στην ουσία από την μη τυπική λογιστική πρακτική της χρεολυσίας (απόσβεσης χρέους), η οποία πραγματοποιήθηκε χάρη στον Ιταλικό Νόμο 91/1981, Άρθρο 18Β, που δημιουργήθηκε υπό την πρωθυπουργία του τότε ιδιοκτήτη της Μίλαν Σίλβιο Μπερλουσκόνι.[70]

Έπειτα από την επανίδρυση του το 2004, η κυριότερη πηγή εσόδων του συλλόγου ήταν ο μεγάλος αριθμός των οπαδών της, βοηθώντας κυρίως μέσω των εσόδων από τα εισιτήρια και τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Η Νάπολι κατάφερε να έχει συγκεντρωτικό κέρδος στην Σέριε Β της σεζόν 2006-07.[71] Ο σύλλογος συνέχισε να είναι κερδοφόρος μετά την επιστροφή του στη Σέριε Α.[72] Το ίδιο κεφάλαιο της Νάπολι το 2005 ήταν το αρνητικό ποσό των 261.466€, έχοντας ως αρχικό κεφάλαιο 3 εκατομμύρια ευρώ. Μέχρι το 2010 το κεφάλαιο είχε φτάσει στα 25.107.223€ και η Νάπολι πέτυχε τον στόχο της αυτοβιωσιμότητας.

Εταιρείες ένδυσης και χορηγοί

Επεξεργασία

[73][74]

Περίοδος Εταιρεία ένδυσης Βασικός χορηγός Πίσω χορηγός Χορηγός μανικιών Σημειώσεις
1926–78 Ο ίδιος ο σύλλογος Κανένας Κανένας Κανένας
1978–80 Puma
1980–81 NR (Ennerre)
1981–82 Snaidero
1982–83 Cirio
1983–84 Latte Berna
1984–85 Linea Time Cirio
1985–88 NR (Ennerre) Buitoni
1988–91 Mars
1991–94 Umbro Voiello
1994–95 Lotto Record Cucine
1995–96 Record Cucine (εντός και εκτός έδρας εμφανίσεις) / Centrale del Latte di Napoli (τρίτη εμφάνιση)
1996–97 Centrale del Latte di Napoli
1997–99 Nike Polenghi
1999–2000 Peroni
2000–03 Diadora
2003–04 Legea Russo Cicciano
2004–05 Kappa Κανένας (πρώτοι 7 αγώνες) / ταινίες παραγωγής Filmauro (υπόλοιπο της σεζόν)[α][75]
2005–06 Lete
2006–09 Diadora
2009–11 Macron
2011–14 Lete / MSC Cruises Μόνο στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις η Lete
2014–16 Lete / Pasta Garofalo
2016–19 Kappa Kimbo
2019–21 Lete / MSC Cruises
2021–23 EA7 Floki Inu Amazon Μόνο στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις οι Lete και Amazon
2023– MSC Cruises UPbit eBay Μόνο στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις οι MSC και eBay
  1. ↑ Ο Καπετάνιος του Ουρανού (αγώνες 8–11) / Ερωτευμένα Χριστούγεννα (αγώνες 12–19) / Εγχειρίδιο της Αγάπης (αγώνες 19–23) / Mandi (αγώνας 24–τέλος της σεζόν)

Υποστηρικτές και αντιπαλότητες

Επεξεργασία

Οπαδοί

Επεξεργασία
 
Οι φανατικοί οπαδοί της Νάπολι στο Στάδιο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα

Η Νάπολι είναι η τέταρτη δημοφιλέστερη ομάδα της Ιταλίας με περίπου το 13% των οπαδών του Ιταλικού ποδοσφαίρου να δηλώνουν φίλαθλοι του συλλόγου.[76] Όπως και άλλοι κορυφαίοι σύλλογοι της χώρας, η βάση οπαδών της Νάπολι ξεπερνάει τα Ιταλικά σύνορα. Το 2018 ο σύλλογος είχε πάνω από 35 εκατομμύρια υποστηρικτές παγκοσμίως και 120 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν δηλώσει πως τους άρεσε να παρακολουθούν τους αγώνες της Νάπολι.

Οι κύριοι σύνδεσμοι οπαδών της Νάπολι είναι οι Fedayn EAM 1979, Ultras Napoli, Fossato Flegreo, Secco Vive, Mastiffs, Brigata Carolina, Teste Matte, Sud1996, Nuova Guardia, Vecchi Lions και Masseria.[77]

Συχνά οι φωνές των οπαδών της Νάπολι είναι τόσο δυνατές, ώστε να καταγράφονται ως σεισμική δραστηριότητα από τους σεισμογράφους του Πανεπιστημίου της Νάπολης.[78]

Αντίπαλοι

Επεξεργασία

Σε αντίθεση με άλλες Ιταλικές πόλεις όπως τις Γένοβα, Μιλάνο, Ρώμη και Τορίνο, η Νάπολι είναι ο μοναδικός σημαντικός ποδοσφαιρικός σύλλογος στην πόλη και έτσι δεν υπάρχει κάποιο ντέρμπι. Το ντέρμπι με την Σαβοΐα, την αμέσως μεγαλύτεη πόλη της περιοχής μετά την Νάπολι, διεξήχθη για πρώτη φορά στις 24 Δεκεμβρίου 1939, κατά την νοκ-άουτ φάση του Κόπα Ιτάλια της σεζόν 1939–40, με την Νάπολι να κερδίζει με 1–3.[80] Το εν λόγω ντέρμπι διεξάγεται πολύ σπάνια, με την τελευταία αναμέτρηση των δύο συλλόγων να είναι σε παιχνίδι της Σέριε Β το 2000, που κερδήθηκε με 0–1 από την Νάπολι.

Οι πιο μισητές αντιπάλους της Νάπολι είναι η ΑΣ Ρόμα, με την οποία παίζει το Ντέρμπι του Ήλιου (ιταλικά: Derby del Sole) και η κύρια ομάδα του Ιταλικού Βορρά Γιουβέντους.[81][82] Καθώς η Νάπολι είναι η πιο σημαντική ομάδα του Ιταλικού Νότου, υπάρχουν αρκετές αντιπαλότητες με πολλές ομάδες του Βορρά, όπως τις Μίλαν, Ίντερ, Αταλάντα και Ελλάς Βερόνα[83] Υπάρχει και αντιπαλότητα με τον έτερο Ρωμαΐκο σύλλογο την Λάτσιο,[εκκρεμεί παραπομπή], ενώ μαζί με την Μπάρι διεξάγουν το Ντέρμπι του Μεσημβρινού (ιταλικά: Derby Mezzogiorno) και με την Φότζια το Ντέρμπι των Βουρβώνων (αναφορά στην οικογένεια που κυβερνούσε το Βασίλειο των Δύο Σικελιών).

Το Ντέρμπι της Νότιας Ιταλίας (ιταλικά: Derby del Sud Italia) απέναντι στην Καταντζάρο θεωρούνταν ως μία από τις πιο σημαντικές αντιπαλότητες στην Ιταλία κατά την δεκαετία του '70.[84]

Οι οπαδοί της Νάπολι συμμετέχουν επίσης και σε δύο συγκεκριμένα ντέρμπι της Ιταλίας ανάμεσα σε άλλες επαρχιακές ομάδες: το Ντέρμπι της Καμπανίας (ιταλικά: Derby della Campania) αναφέρεται γενικά στην αντιπαλότητα τοπικών συλλόγων, κυρίως της Αβελλίνο με την Σαλερνιτάνα.[85]

Αδελφοποιήσεις

Επεξεργασία

Υπάρχει μια "φιλική αντιπαλότητα" με την Παλέρμο, γνωστό ως το Ντέρμπι των Δύο Σικελιών (ιταλικά: Derby delle Due Sicilies), που αναφέρεται στην ιστορική σύνδεση της περιοχής με το Βασίλειο των Δύο Σικελιών.[86] Μια ακόμη φιλική αντιπαλότητα είναι αυτή με την Κατάνια γνωστό ως το Ντέρμπι των Ηφαιστείων (ιταλικά: Derby del Vulcano), με την ονομασία αυτή να αναφέρεται σε δύο βουνά της ευρύτερης περιοχής του Ιταλικού Νότου, τον Βεζούβιο που είναι κοντά στην Νάπολη και την Αίτνα που είναι κοντά στην Κατάνια.

Επίσης υπάρχουν και αδερφοποιήσεις με συλλόγους εκτός Ιταλίας, με πιο χαρακτηριστικές εκείνες με τις Μπορούσια Ντόρτμουντ,[87] Σέλτικ,[88] και Λοκομοτίβ Πλόβντιβ,[89] μεταξύ άλλων.

Στο παρελθόν οι φίλαθλοι της Νάπολι ήταν για χρόνια αδερφοποιημένοι με τους οπαδούς της Τζένοα, αλλά η αδερφοποίηση έσπασε το 2019.[90][91] Επίσης οι οπαδοί της Νάπολι ήταν αδερφοποιημένοι και με τους οπαδούς της Ρόμα, πριν ψυχρανθούν πλήρως οι σχέσεις τους λόγω του ντέρμπι που δημιουργήθηκε μεταξύ των ομάδων.[92]

Τίτλοι

Επεξεργασία

Εγχώριοι

Επεξεργασία
  • Σέριε Α
    • Πρωταθλήτρια (3): 1986–87, 1989–90, 2022–23
  • Σέριε Β
    • Πρωταθλήτρια (2): 1945–46 (συμπρωταθλήτρια με την Μπάρι στην Σέριε Α-Β Κέντρου-Νότου), 1949–50
  • Σέριε Γ
    • Πρωταθλήτρια (1): 2005–06 (2ος Όμιλος)

Ευρωπαϊκοί

Επεξεργασία

Άλλοι τίτλοι

Επεξεργασία
  • Αγγλοϊταλικό Λιγκ Καπ
    • Νικήτρια (1): 1976
  • Κόπα ντελε Άλπι
    • Νικήτρια (1): 1966

Παίκτες

Επεξεργασία

Πρώτη ομάδα

Επεξεργασία
Τελευταία ενημέρωση: 19 Ιανουαρίου 2024[93]

Δανεικοί

Επεξεργασία
Τελευταία ενημέρωση: 18 Ιανουαρίου 2024.

Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.

No. Έθνος Θέση Παίκτης
—   Τ Ελία Καπρίλε (στην Έμπολι μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Α Φραντσέσκο Μεζόνι (στην Περούτζα μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Α Νοσά Εντουάρντ Ομπαρεντίν (στην Τρέντο μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Α Αλεσάντρο Ζανόλι (στην Σαλερνιτάνα μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Μ Μίχαελ Φολορούνσο (στην Ελλάς Βερόνα μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Μ Κολί Σακό (στην Ανκόνα μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)

 

—   Μ Αντόνιο Βεργκάρα (στην Ρετζιάνα μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Ε Τζουζέπε Αμπροζίνο (στην Καταντζάρο μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Ε Ουαλίντ Σεντίρα (στην Φροσινόνε μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Ε Αντόνιο Τσιόφι (στην Ανκόνα μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)
—   Ε Λορέντσο Σγκάρμπι (στην Αβελλίνο μέχρι τις 30 Ιουνίου 2024)

Αποσυρθέντα νούμερα

Επεξεργασία

Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.

No. Έθνος Θέση Παίκτης
10   Ε Ντιέγκο Μαραντόνα (1984–1991)
 
Η φανέλα με το Νο10 αποσύρθηκε το 2000 ως φόρο τιμής στον Ντιέγκο Μαραντόνα

Το καλοκαίρι του 2000, η Νάπολι απέσυρε την φανέλα με το Νο10 που ανήκε στον θρύλο του συλλόγου Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος αγωνίστηκε στον σύλλογο την περίοδο 1984–1991. Κατά σειρά, οι τελευταίοι παίκτες που είχαν το νούμερο 10 ήταν οι Φάουστο Πίτσι (1995–1996), Μπέτο (1996–1997), ο Ίγκορ Πρότι την σεζόν 1997–1998 ενώ ήταν και ο τελευταίος παίκτης που σκόραρε γκολ φορώντας την φανέλα με το Νο10 στη Σέριε Α και ο Κλαούντιο Μπελούτσι τις σεζόν 1998–1999 και 1999–2000 στη Σέριε Β. Ο Καρλ Κορνίλιουσον φόρεσε την φανέλα με το Νο10 την σεζόν 2004–2005 στη Σέριε Γ, καθώς σε αυτή την κατηγορία οι παίκτες της αρχικής ενδεκάδας ήταν υποχρεωμένοι να φορούν τις φανέλες με τα νούμερα 1 έως 11.

Ο τελευταίος παίκτης που φόρεσε και σκόραρε γκολ με αυτή την φανέλα σε επίσημο παιχνίδι ήταν ο Μαριάνο Μπογλιασίνο στο εντός έδρας παιχνίδι της 18ης Μαΐου 2006 απέναντι στην Σπέτσια, για το Σουπερκόπα ντι Λέγκα Σέριε Γ1. Τα εν λόγω πρωτεία ανήκουν επίσης σε αυτόν για την τελευταία εμφάνιση σε πρωτάθλημα με αυτόν τον αριθμό, στις 12 Μαΐου 2006 στο εντός έδρας παιχνίδι απέναντι στην Λανσιάνο. Όσον αφορά μόνο στο πρωτάθλημα, ωστόσο, αυτή η τιμή ανήκει στον Αργεντίνο ποδοσφαιριστή Ρομπέρτο Κάρλος Σόσα, εκείνη του να είναι ο τελευταίος που φόρεσε το Νο10 στο Σαν Πάολο και την ίδια στιγμή να σκοράρει με αυτό το νούμερο, σε παιχνίδι απέναντι στην Φροσινόνε στις 30 Απριλίου 2006.[94]

Ρεκόρ και στατιστικά

Επεξεργασία
 
Ο Μάρεκ Χάμσικ είναι ο παίκτης με τις περισσότερες εμφανίσεις με την φανέλα της Νάπολι

Ο Μάρεκ Χάμσικ κατέχει το ρεκόρ με τις περισσότερες εμφανίσεις με την φανέλα της Νάπολι, έχοντας πραγματοποιήσει συνολικά 520. Κατέχει επίσης το ρεκόρ με τις περισσότερες εμφανίσεις στο πρωτάθλημα για την Νάπολι, έχοντας πραγματοποιήσει συνολικά 408 την περίοδο της 12ετούς θητείας του στην ομάδα, από το 2007 έως το 2019.

Ο κορυφαίος σκόρερ όλων των εποχών στην ιστορία της Νάπολι είναι ο Ντρις Μέρτενς, έχοντας σκοράρει 148 γκολ.[95] Κατέχει επίσης το ρεκόρ με τα περισσότερα γκολ στο πρωτάθλημα για την Νάπολι, με 113.

Ο Ντιέγκο Μαραντόνα αναδείχθηκε ως ο πρώτος σκόρερ της Σέριε Α, ο Capocannoniere όπως ονομάζεται στην Ιταλία, την σεζόν 1987–88 με 15 γκολ.[96] Το επίτευγμα αυτό επαναλήφθηκε άλλες τρεις φορές από παίκτη της Νάπολι, την σεζόν 2012–13 από τον Έντισον Καβάνι, την σεζόν 2015–16 από τον Γκονζάλο Ιγκουαΐν και την σεζόν 2022–23 από τον Βίκτορ Όσιμεν.

Το ρεκόρ με τα περισσότερα γκολ σε μια σεζόν στο πρωτάθλημα, ανήκει στον Γκονζάλο Ιγκουαΐν, ο οποίος σκόραρε συνολικά 36 γκολ την σεζόν 2015–16.[97]

Η μεγαλύτερη νίκη που έχει πετύχει ποτέ η Νάπολι, επιτεύχθηκε την σεζόν 1955–56, όταν κέρδισε με 8–1 την Προ Πάτρια, για το πρωτάθλημα της Σέριε Α.[21] Η πιο βαριά ήττα που έχει υποστεί ποτέ η Νάπολι, ήρθε την σεζόν 1927–28, όταν σε αγώνα του Ιταλικού πρωταθλήματος εκείνης της σεζόν, ηττήθηκε με 11–0 από την εν τέλει πρωταθλήτρια Τορίνο.[21]

Στις 26 Ιουλίου 2016, ο Γκονζάλο Ιγκουαΐν έγινε η τρίτη πιο ακριβή μεταγραφή ποδοσφαιριστή στην ιστορία και η ακριβότερη μεταγραφή Ιταλικού συλλόγου στην ιστορία[98] όταν εντάχθηκε στην Γιουβέντους για το πόσο των 90 εκατ.€.[99]

Στις 31 Ιουλίου 2020, η Νάπολι ανακοίνωσε την απόκτηση του Βίκτορ Όσιμεν από την Λιλ με το πόσο των 70 εκατ.€, κάνοντας τον την πιο ακριβή μεταγραφή στην ιστορία της Νάπολι.[100]

Διακεκριμένοι ποδοσφαιριστές

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 «La storia del Calcio Napoli sino ai giorni nostri» (στα it). Ale Napoli. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Οκτωβρίου 2008. https://web.archive.org/web/20081024075840/http://www.alenapoli.com/storia/storia.htm. 
  2. ↑ «Il tifo calcistico in Italia – Settembre 2012» (στα it). September 2012. http://www.demos.it/a00756.php. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. 
  3. ↑ «Deloitte Football Money League 2014». Deloitte. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2014.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); More than one of |accessdate= και |access-date= specified (βοήθεια)
  4. ↑ Joseph Sciorra, Italian Folk: Vernacular Culture in Italian-American Lives (2010), page 116 "the Neapolitan standard 'O surdato 'nnammurato (A Soldier in Love)"
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «Storia Del Club, by Pietro Gentile and Valerio Rossano» (στα it). Napoli 2000. 23 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2007. https://web.archive.org/web/20070702133335/http://napoli2000.etereanetwork.com/StoriaClub_Albori.asp. 
  6. ↑ «Willy Garbutt, The Italian Trailblazer». British Council. 23 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2008. https://web.archive.org/web/20080330025643/http://www.britishcouncil.org/japan-sport-footballculture-history-garbutt-italy.htm. 
  7. ↑ «Dal Naples Football Club all'Internaples» (στα it). S.S.C. Napoli. 23 Ιουνίου 2007. http://www.sscnapoli.it/client/render.aspx?content=0&root=643&lang=en-US. 
  8. ↑ «La Storia – Periodo 1904–1926». Napolissimo. 23 Ιουνίου 2007. http://spazioinwind.libero.it/napolissimo/cenni%20storici%201904-1926.htm. 
  9. ↑ «Napoli back among the big boys». Fédération Internationale de Football Association. 3 Απριλίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2015. https://web.archive.org/web/20151119142442/http://www.fifa.com/news/y=2009/m=4/news=napoli-back-among-the-big-boys-1045169.html. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  10. ↑ «I Primi 60 Anni: Dalla Nascita Aalla Coppa Lipton» (στα it). Cuore Rosanero. 23 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Οκτωβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20071011210314/http://www.cuorerosanero.com/primianni.htm. 
  11. ↑ «La Storia. – Periodo 1904–1926 – La Preistoria» (στα it). Napolissimo. 26 Ιουνίου 2007. http://spazioinwind.libero.it/napolissimo/cenni%20storici%201904-1926.html. 
  12. ↑ «Napoli». Goal.com. 11 Ιουλίου 2007. http://www.goal.com/it/Squadra.aspx?IdSquadra=165&SEOTeamName=Napoli. 
  13. ↑ Il Messaggero del 10 novembre 1922, p. 2.
  14. ↑ articolo de Il Mezzogiorno dell'ottobre 1922.
  15. ↑ 15,0 15,1 Pacileo e Gargano, 80 anni di passione, p. 14.
  16. ↑ «A short history of Napoli's roots: The Spark of Life». 'O Ciuccio. 24 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2007. https://web.archive.org/web/20070211013719/http://members.fortunecity.com/edvella/roots.html. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Modena, Panini Edizioni (2005). Almanacco Illustrato del Calcio – La Storia 1898–2004. 
  18. ↑ «Il primo, e ancora indimenticato idolo, dei tifosi partenope». Cronologia. 26 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2011. https://web.archive.org/web/20110722073231/http://cronologia.leonardo.it/sport/napoli.htm. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2007. 
  19. ↑ «Storia del Napoli: Gli anni venti e trenta» (στα it). Vesuvio. 26 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2012. https://archive.today/20120715061603/http://vesuvio.altervista.org/storia.htm. 
  20. ↑ «Gli anni '30» (στα it). YouNapoli.com. 26 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2007. https://web.archive.org/web/20070504032847/http://www.younapoli.com/storia%20del%20napoli.htm. 
  21. ↑ 21,00 21,01 21,02 21,03 21,04 21,05 21,06 21,07 21,08 21,09 21,10 21,11 21,12 21,13 21,14 Modena, Panini Edizioni (2005). Almanacco Illustrato del Calcio – La Storia 1898–2004. 
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 «Napoli Player Statistics». ClubAngloNapulitano. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); More than one of |accessdate= και |access-date= specified (βοήθεια)
  23. ↑ «Italy 1947/48». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 
  24. ↑ «Storia del Napoli (1904–1960)» (στα it). Magico Napoli. 26 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2005. https://web.archive.org/web/20050307202148/http://it.geocities.com/magiconapoli2004/napoli_sto.htm. 
  25. ↑ «Italy – Coppa Italia History». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 26 Ιουνίου 2007. https://www.rsssf.org/tablesi/italcuphistfull.html. 
  26. ↑ «Anglo-Italian League Cup». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 24 Ιουνίου 2007. https://www.rsssf.org/tablesa/angloitleagcup.html. 
  27. ↑ «UEFA Cup Winners' Cup». UEFA. 26 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιανουαρίου 2008. https://web.archive.org/web/20080111202103/http://www.uefa.com/competitions/ecwc/history/season%3D1976/round%3D1425/index.html. 
  28. ↑ «Albo d'oro | Lega Serie A». www.legaseriea.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. 
  29. ↑ «Finals Countdown: Argentina». U4 The Game. 26 June 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Οκτωβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20071014174058/http://www.4thegame.com/features/feature/180001/.html. 
  30. ↑ 30,0 30,1 30,2 «People's champion». Channel 4. 26 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2008. https://web.archive.org/web/20080529032359/http://www.channel4.com/sport/football_italia/articles/maradonagg.html. 
  31. ↑ «European Competitions 1988–89». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 26 Ιουνίου 2007. https://www.rsssf.org/ec/ec198889.html. 
  32. ↑ Maradona, Diego (2004). El Diego, pg. 165. 
  33. ↑ Maradona, Diego (2004). El Diego, pg. 166. 
  34. ↑ Maradona, Diego (2004). El Diego, pg. 166. 
  35. ↑ «UEFA European Cup Matches 1990–1991». Xs4All. 26 Ιουνίου 2007. http://www.xs4all.nl/~kassiesa/bert/uefa/data/method1/match1991.html. 
  36. ↑ «Coppa Italia champions – Names and Numbers; soccer». FindArticles. 24 Ιουλίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2004. https://web.archive.org/web/20040927220852/http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m0FCN/is_5_26/ai_111201162. 
  37. ↑ «Honours List | Lega Serie A». www.legaseriea.it (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2022.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); More than one of |accessdate= και |access-date= specified (βοήθεια)
  38. ↑ «Napoli declared bankrupt says ANSA». CNN.com. 24 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. https://web.archive.org/web/20160303173048/http://edition.cnn.com/2004/SPORT/football/08/02/italy.napoli/. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουλίου 2007. 
  39. ↑ «Luigi e Aurelio De Laurentiis» (στα it). My Movies. 26 Ιουνίου 2007. http://www.mymovies.it/filmclub/2006/12/186/mymovies.pdf. 
  40. ↑ «De Laurentiis: "Il mio Napoli tra le grandi"» (στα it). Solo Napoli. 24 Ιουνίου 2007. http://www.solonapoli.com/leggi_news.asp?Id=12814. 
  41. ↑ «Genoa e Napoli ritorno in paradiso» (στα it). La Repubblica. 10 Ιουλίου 2007. http://www.repubblica.it/2007/06/sezioni/sport/calcio/serie_b/genoa-napoli/genoa-napoli/genoa-napoli.html. Ανακτήθηκε στις 28 July 2009. 
  42. ↑ «Juve, addio alla Champions. Il Napoli vola in Europa.» (στα it). Corriere dello Sport. 2 Μαΐου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Φεβρουαρίου 2012. https://web.archive.org/web/20120229181247/http://www.corrieredellosport.it/calcio/serie_a/2010/05/02-109637/Juve,+addio+alla+Champions.+Il+Napoli+vola+in+Europa. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2009. 
  43. ↑ «Ο βαθμολογικός πίνακας της Σέριε Α της σεζόν 2010-11». ΣΣΚ Νάπολι. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2011. 
  44. ↑ «Edinson Cavani joins Paris Saint-Germain for French club record fee». The Guardian. 16 Ιουνίου 2013. https://www.theguardian.com/football/2013/jul/16/edinson-cavani-paris-saint-germain-transfer. Ανακτήθηκε στις 2 July 2018. 
  45. ↑ «Rafa Benitez Is Napoli Manager». BBC. Ανακτήθηκε στις 27 Μαΐου 2013. 
  46. ↑ «Coppa Italia final: Rafael Benitez's Napoli beat Fiorentina 3–1». BBC Sport. 3 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2014. 
  47. ↑ «Juventus secure 7th straight Serie A title; Inter's top-4 hope restored». ESPN FC. 13 Μαΐου 2018. http://www.espn.co.uk/football/italian-serie-a/story/3496234/juventus-secure-7th-straight-serie-a-title;-inters-top-4-hope-restored. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2018. 
  48. ↑ «Hamsik breaks Maradona's Napoli record». ESPN.com (στα Αγγλικά). 23 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2020. 
  49. ↑ «Official: Napoli appoint Ancelotti». Football Italia. 23 Μαΐου 2018. 
  50. ↑ «Napoli hire Carlo Ancelotti to replace Maurizio Sarri as manager». PA Sport. ESPN. 23 Μαΐου 2018. http://www.espn.com/soccer/napoli/story/3508317/napoli-sign-carlo-ancelotti-to-replace-maurizio-sarri-as-manager. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2018. 
  51. ↑ «Napoli appoint Gennaro Gattuso as head coach after sacking Carlo Ancelotti». The Guardian. 11 Δεκεμβρίου 2019. https://www.theguardian.com/football/2019/dec/10/carlo-ancelotti-sacked-by-napoli-despite-champions-league-qualification. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2019. 
  52. ↑ «Mertens sets record as Napoli advances to Coppa Italia final - Sportsnet.ca». www.sportsnet.ca. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2020. 
  53. ↑ Gonzalez, Roger (17 Ιουνίου 2020). «Napoli beats Juventus on penalties to win Coppa Italia final; Ronaldo, Buffon denied title: Live updates». CBS Sports. https://www.cbssports.com/soccer/news/napoli-beats-juventus-on-penalties-to-win-coppa-italia-final-ronaldo-buffon-denied-title-live/live/. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2020. 
  54. ↑ «Diego Maradona: Napoli renames stadium after late club legend». BBC Sport. 4 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2020. 
  55. ↑ «Napoli and Juventus qualify for 2022-23 Champions League - Football Italia». Μάιος 2022. 
  56. ↑ Porzio, Francesco (4 Μαΐου 2023). «Napoli win Serie A title with draw at Udinese, clinch Scudetto for first time since days of Diego Maradona». CBS Sports. 
  57. ↑ «Udinese 1 Napoli 1». BBC Sport. 4 Μαΐου 2023. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2023. 
  58. ↑ «FINALE Napoli-Milan 1-1: rossoneri in semifinale dopo 16 anni!». La Gazzetta dello Sport (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2023. 
  59. ↑ «Napoli Calcio» (στα it). Agenda Online. 24 Ιουνίου 2007. http://www.agendaonline.it/napolicalcio/. 
  60. ↑ «La Storia – Periodo 1904–1926» (στα it). Napolissimo. 23 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 July 2012. https://archive.today/20120724191400/http://spazioinwind.libero.it/napolissimo/cenni%20storici%201904-1926.htm. 
  61. ↑ «What's in a Nickname? The Answer Is in the Cup». NPR. 24 Ιουνίου 2007. https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5473205. 
  62. ↑ «Stemma Provincia di Napoli» (στα it). Comuni-Italiani. 24 Ιουνίου 2007. http://www.comuni-italiani.it/063/stemma.html. 
  63. ↑ «A short history of Napoli's roots». 'O Ciuccio. 24 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Φεβρουαρίου 2007. https://web.archive.org/web/20070211013840/http://members.fortunecity.com/edvella/mascot.html. 
  64. ↑ «The Story of La Partenope». La Partenope. 24 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20070928014314/http://www.lapartenope.net/index.php?id=85. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2007. 
  65. ↑ «Center of Naples, Italy». Chadab Napoli. 24 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2011. https://web.archive.org/web/20111005115826/http://chabadnapoli.com/travel.aspx. 
  66. ↑ ««A Cape» e Napoli. Quando Napoli era Partenope». www.storico.org. Ανακτήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2024. 
  67. ↑ 67,0 67,1 Dino Alinei. «Quando Fiore cambiò la maglia per scaramanzia...». http://www.riccardocassero.it/icolori.htm#2. Ανακτήθηκε στις 2010-01-31. 
  68. ↑ Angelo Forgione. «Il Calcio Napoli "confonde" la storia di Napoli». napoli.com. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2011. 
  69. ↑ Hertha Berlino, belle parole verso il Napoli. Come acquistare i tagliandi per la gara ilnapolionline.com
  70. ↑ Το bilancio (οικονομική αναφορά και λογαριασμοί) της ΣΣΚ Νάπολι στις 30 Ιουνίου 2003 (στα Ιταλικά), PDF purchased from Italian C.C.I.A.A.
  71. ↑ Το bilancio (οικονομική αναφορά και λογαριασμοί) της ΣΣΚ Νάπολι στις 30 Ιουνίου 2007 (στα Ιταλικά), PDF purchased from Italian C.C.I.A.A.
  72. ↑ Το bilancio (οικονομική αναφορά και λογαριασμοί) της ΣΣΚ Νάπολι στις 30 Ιουνίου 2008 (στα Ιταλικά), PDF purchased from Italian C.C.I.A.A.
  73. ↑ «I colori del Napoli». riccardocassero.it. 18 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  74. ↑ «SSC Napoli Kit History». Football Kit Archive (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  75. ↑ cammarota. «Maglie Napoli - stagione 2004/2005». Francesco Cammarota (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2021. 
  76. ↑ «Il tifo calcistico in Italia – Settembre 2012» (στα it). Σεπτέμβριος 2012. http://www.demos.it/a00756.php. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2012. 
  77. ↑ «Curva Ospiti | I tifosi del… Napoli». Redazione PianetaEmpoli (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
  78. ↑ Chetta, Alessandro. «Terremoto Cavani: i gol registrati dai sismografi dell'università». Corriere del Mezzogiorno (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2022. 
  79. ↑ «Yaya Tourè: "Al San Paolo mi tremavano le gambe, dopo l'inno capii in che guaio ci eravamo messi..."». Tutto Napoli. 11 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2014. 
  80. ↑ Calvelli, Lucibelli, Schettino, p. 144
  81. ↑ «Napoli Vs. Juventus: A Tale of Italy's North-South Rivalry». Sbotop.net. 16 Μαρτίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2023.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); More than one of |accessdate= και |access-date= specified (βοήθεια)
  82. ↑ Hodges-Ramon, Luca (28 Οκτωβρίου 2016). «Juventus vs. Napoli: A tale of Italy's regional divide». The Gentleman Ultra. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2023. 
  83. ↑ Κασσιμέρης, Χρήστος (2008). European Football in Black and White: Tackling Racism in Football. Πλίμουθ, ΗΒ: Lexington Books. ISBN 978-0-7391-1959-4. [Χρειάζεται σελίδα]
  84. ↑ «Tra Catanzaro and Naples derby in the name of boredom». Archiviolastampa.it. 15 Ιανουαρίου 1979. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2011. 
  85. ↑ «Genoa and Napoli». Forum of S.S.C. Napoli official site. 29 Ιουνίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Σεπτεμβρίου 2007. https://web.archive.org/web/20070911184830/http://www.sscnapoli.it/UserFiles/File/photogallery/stagione_06_07/070610_genoa_napoli/index.html. 
  86. ↑ «Gemellaggio Napoli Palermo». Tuttocurve (στα Ιταλικά). 29 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2018. 
  87. ↑ «Napoli, gemellaggio coi tifosi del Borussia Dortmund». www.calciomercato.it (στα Ιταλικά). 8 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2018. 
  88. ↑ IamNaples.it, Redazione (25 Φεβρουαρίου 2016). «FOTO – Continua il gemellaggio tra Napoli e Celtic Glasgow». www.iamnaples.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2018. 
  89. ↑ «Napoletani Ultras Plovdiv (Lokomotiv Plovdiv-Bulgaria)». Ultras-tifo.net. 5 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2016. 
  90. ↑ «Unlikely friendships between rival Italian clubs». WSC.co.uk. 8 Νοεμβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2018.  More than one of |archiveurl= και |archive-url= specified (βοήθεια); More than one of |archivedate= και |archive-date= specified (βοήθεια); More than one of |accessdate= και |access-date= specified (βοήθεια)
  91. ↑ «Napoli ultras break up with Genoa». 
  92. ↑ Schlewitz, Kirsten (31 Οκτωβρίου 2014). «The shadow over Napoli-Roma». SBNation.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2022. 
  93. ↑ «Rosa 2022/23» (στα it). SSC Napoli. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 April 2023. https://web.archive.org/web/20230424125220/https://sscnapoli.it/rosa-2022-23/. Ανακτήθηκε στις 30 October 2022. 
  94. ↑ «Sosa, sono lacrime di festa» (στα it). Repubblica.it. 11 Μαΐου 2008. http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2008/05/11/sosa-sono-lacrime-di-festa.html. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2010. 
  95. ↑ «Mertens supera Hamsik ed è il leader della classifica bomber azzurri "all time" con 122 gol» (στα it). S.S.C. Napoli. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2020. https://web.archive.org/web/20200613224841/https://sscnapoli.it/static/news/Mertens-supera-Hamsik-ed-e-il-leader-della-classifica-bomber-azzurri-all-time-con-122-gol-18242.aspx. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2020. 
  96. ↑ «Italy – Serie A top scorers». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 2019. 
  97. ↑ «Napoli's Gonzalo Higuain sets Serie A goals record with 36 in a season». ESPN FC. 14 Μαΐου 2016. http://www.espn.co.uk/football/napoli/story/2872870/napolis-gonzalo-higuain-breaks-serie-a-goals-record-with-36-in-a-season. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2018. 
  98. ↑ «Gonzalo Higuain's £75m Juventus move – its place in history and what it means for football». eurosport.com. 26 Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2016. 
  99. ↑ «Higuain joins Juventus». juventus.com. 26 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2016. 
  100. ↑ «Napoli sign Nigeria forward Osimhen from Lille». ESPN. 31 Ιουλίου 2020. https://www.espn.com/soccer/soccer-transfers/story/4150799/napoli-sign-forward-osimhen-from-lille. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=ΣΣΚ_Νάπολι&oldid=11065482"