Οι σχέσεις Κίνας-Πολωνίας είναι οι διμερείς εξωτερικές σχέσεις μεταξύ της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και της Δημοκρατίας της Πολωνίας. Οι δύο χώρες σύναψανα επίσημες σχέσεις στις 5 Οκτωβρίου 1949.[1][2]

Σχέσεις Κίνας-Πολωνίας
Map indicating locations of China and Poland

Κίνα

Πολωνία

Ιστορία Επεξεργασία

Πρώιμες επαφές και προσεγγίσεις Επεξεργασία

 
Χάρτης της Κίνας του 17ου αιώνα από τον Πολωνό Ιησουίτη Μίχαου Μπόιμ, τον πρώτο τόσο ακριβή χάρτη της Κίνας στην ιστορία της Ευρώπης.[3][4]

Οι επαφές μεταξύ Πολωνών και Κινέζων χρονολογούνται αρκετούς αιώνες πριν. Στα μέσα του 17ου αιώνα, σημαντικοί Πολωνοί Ιησουίτες ιεραπόστολοι, οι Μίχαου Μπόιμ και Γιαν Μικουάι Σμογκουλέτσκι έφτασαν στην Κίνα. Ο Μπόιμ επέκτεινε σημαντικά τις γνώσεις της Κίνας στην Ευρώπη με τα έργα του, μεταξύ των οποίων ήταν το πρωτοποριακό βιβλίο βοτανικής Flora Sinensis και λεπτομερείς χάρτες της Κίνας.[3][4] Εισήγαγε επίσης την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης του σφυγμού.[5] Ο Σμογκουλέτσκι δίδαξε ευρωπαϊκά μαθηματικά και αστρονομία στην Κίνα και εισήγαγε λογάριθμους στην Κίνα.[6] Τόσο ο Μπόιμ όσο και ο Σμογκουλέτσκι είχαν επαφές με το Αυτοκρατορικό Δικαστήριο της Κίνας. Τον 17ο αιώνα, υπήρξαν διπλωματικές προσεγγίσεις μεταξύ των αυλών του Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι και του Αυτοκράτορα Κανγκσί.

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν η Πολωνία παρέμεινε διαμελισμένη και κατακτημένη από γειτονικές δυνάμεις, χιλιάδες Πολωνοί μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων μηχανικών, αρχιτεκτόνων, ιατρών, δασκάλων, πολλοί από αυτούς πολιτικοί πρόσφυγες, εγκαταστάθηκαν στη Μαντζουρία (Βορειοανατολική Κίνα) και συνέβαλαν σημαντικά στην ίδρυση και ανάπτυξη του Κινεζικού Ανατολικού Σιδηροδρόμου και της πόλης Χαρμπίν.[7] Ο ιδρυτής της πόλης ήταν ο Πολωνός μηχανικός Άτναμ Σιντουόφσκι, ο οποίος ήταν επίσης ο πρώτος δήμαρχος του Χαρμπίν,[8] ενώ η διάταξη της πόλης σχεδιάστηκε από τον Πολωνό μηχανικό Στανίσουαφ Γιόκις, και άλλοι Πολωνοί μηχανικοί ήταν επίσης υπεύθυνοι για την κατασκευή της. Οι Πολωνοί δημιούργησαν μια ευημερούσα και επιδραστική κοινότητα στην πόλη, με πολωνικό τύπο, σχολεία, οργανισμούς, εκκλησίες, (συμπεριλαμβανομένης του σημερινού Καθεδρικού Ναού τηςΙερής Καρδιάς του Ιησού) και αθλητικές ομάδες, και συνυπήρξε ειρηνικά με τις άλλες εθνικότητες της πόλης, συμπεριλαμβανομένων των Κινέζων. Πολλοί Πολωνοί απασχολούνταν στον Κινέζικο Ανατολικό Σιδηρόδρομο, τον οποίο διαχειριζόταν τότε ο Πολωνός μηχανικός σιδηροδρόμων Στανίσουαφ Κιέρμπεντζ. Οι Πολωνοί εισήγαγαν την καλλιέργεια ζαχαρότευτλων στην Κίνα και ίδρυσαν το πρώτο ζυθοποιείο της χώρας, γνωστό τώρα ως Ζυθοποιείο Χαρμπίν. Η Πολωνοί ίδρυσαν επίσης τους πρώτους ατμόμυλους, μεταλλουργικά εργοστάσια, καθώς και εργοστάσια επίπλων και τσιγάρων στη Μαντζουρία. Αρκετοί Πολωνοί συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένων των Τέοντορ Παρνίτσκι, Ένταβαρντ Καϊντάνσκι[9] και Καζίμιες Γκροχόφσκι, είτε γεννήθηκαν είτε πέρασαν μέρος της παιδικής τους ηλικίας ή της ενηλικίωσής τους στο Χαρμπίν, προτού τελικά μετακομίσουν στην Πολωνία, όπου διέδωσαν τις γνώσεις για την Κίνα και την Ανατολική Ασία.

Σύγχρονες σχέσεις Επεξεργασία

 
Υπογραφή συνθήκης φιλίας, εμπορίου και ναυσιπλοΐας μεταξύ Κίνας και Πολωνίας στη Ναντσίνγκ το 1929.

Το 1918, η Πολωνία ανέκτησε την ανεξαρτησία της μετά την περίοδο των διαμελισμών και ξεκίνησαν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Κίνας και Πολωνίας το 1919, αλλά οι δύο χώρες δεν ανέπτυξαν μια ισχυρή σχέση λόγω της απομόνωσης μεταξύ τους. Μια συνθήκη φιλίας, εμπορίου και ναυσιπλοΐας μεταξύ Κίνας και Πολωνίας υπογράφηκε στη Ναντσίνγκ το 1929 για την ενίσχυση και την ανάπτυξη των σχέσεων. Η πολωνική κοινότητα στο Χαρμπίν παρέμεινε ισχυρή, έως ότου πολλοί Πολωνοί σταδιακά έφυγαν για την Πολωνία το 1930, και οι υπόλοιποι Πολωνοί επαναπατρίστηκαν ως επί το πλείστον στην Πολωνία από την πολωνική κυβέρνηση το 1949. [7]

Οι σχέσεις άρχισαν στις 5 Οκτωβρίου 1949 μετά τις κομμουνιστικές καταλήψεις των αντίστοιχων κρατών τους και οι διπλωματικές αποστολές ιδρύθηκαν λίγο μετά τις 7 Οκτωβρίου 1949. Η Πολωνία ήταν μέρος του σοβιετικού μπλοκ και είχε φιλικές σχέσεις με την Κίνα και συνεργάστηκε σε διεθνή ζητήματα, όπως ο Πόλεμος της Κορέας.[2]

Κατά τη δεκαετία του 1950, λόγω της σινο-σοβιετικής ρήξη, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών υποβαθμίστηκαν. Ωστόσο, η Πολωνία υποστήριξε την υπόθεση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας για την επιστροφή της μόνιμης έδρας των Ηνωμένων Εθνών στην ηπειρωτική κυβέρνηση.[2]

Ο Τσου Εν Λάι, ο πρωθυπουργός στη δεκαετία του 1950, πραγματοποίησε δύο κρατικές επισκέψεις στην Πολωνία. Ηγέτες από την Πολωνία, όπως ο Μπολέσουαφ Μπιέρουτ, ο Έντβαρντ Όχαπ και ο Γιούζεφ Τσιρανκιέβιτς επισκέφθηκαν την Κίνα σε διάφορες χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.[1]

 
Ο Πρόεδρος της Πολωνίας Άντζεϊ Ντούντα και ο Κομμουνιστής ηγέτης της Κίνας Σι Τζινπίνγκ υπέγραψαν δήλωση σχετικά με τη στρατηγική εταιρική σχέση.

Η Πολωνία υπέστη πολιτική και κοινωνική αλλαγή όταν το σοβιετικό μπλοκ κατέρρευσε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και η Πολωνία έγινε μια νέα μετακομμουνιστική χώρα. Η σχέση μεταξύ των δύο χωρών παραμένει σταθερή, καθώς η Πολωνία έγινε περισσότερο μια δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία με μια καπιταλιστική αγορά και η Κίνα ξεκίνησε τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Τενγκ Σιαοπίνγκ.[2]

Το 2016, ο Πρόεδρος της Πολωνίας, Άντζεϊ Ντούντα, συναντήθηκε με τον ηγέτη της Κίνας και τον γενικό γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ,[10][11] λέγοντας ότι «οι πολωνικές εταιρείες θα επωφεληθούν πολύ» από την πρωτοβουλία μιας ζώνης και ενός δρόμου της Κίνας.[12] Ο Ντούντα και ο Σι υπέγραψαν μια δήλωση σχετικά με τη στρατηγική συνεργασία στην οποία επανέλαβαν ότι η Πολωνία και η Κίνα θεωρούσαν η μία την άλλη ως μακροπρόθεσμους στρατηγικούς εταίρους.[13]

Διμερείς σχέσεις Επεξεργασία

 
Χώρες που υπέγραψαν έγγραφα συνεργασίας σχετικά με την πρωτοβουλία μιας ζώνης και ενός δρόμου.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950 έως του 1990, οι δύο χώρες πραγματοποίησαν οικονομικές δραστηριότητες χρησιμοποιώντας λογαριασμούς σε κυβερνητικές συμφωνίες. Η ετήσια εμπορική αξία ήταν σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ το 1986 μεταξύ των δύο κομμουνιστικών κρατών.[2]

Στη δεκαετία του 1990, υπεγράφη συμφωνία για πληρωμές στο εμπόριο σε μετατρέψιμο συνάλλαγμα. Το εμπόριο μειώθηκε το 1990 από 0,322 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε 0,144 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 1991. Από το 1992 το διμερές εμπόριο άρχισε να αυξάνεται ξανά.[2]

Το διμερές εμπόριο αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια. Το 2001, το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών εκτιμήθηκε σε 1,224 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, αύξηση κατά 29,5% σε σχέση με το 2000.[2]

Οι σινο-πολωνικές οικονομικές σχέσεις περιστρέφονται γύρω από τομείς όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η χρηματοδότηση, η γεωργική τεχνολογία, η βιομηχανία χαλκού και η εξόρυξη άνθρακα.[14] Αυτό περιλαμβάνει επίσης νέους τομείς όπως υψηλή τεχνολογία, καθαρή ενέργεια, εργασία, υπηρεσίες και υποδομές.[15]

Το 2008, οι εξαγωγές της Πολωνίας στην Κίνα ήταν περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ.[16] Οι εισαγωγές από την Κίνα ήταν περίπου 11 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.

Τον Ιανουάριο του 2019, ο υπάλληλος της Huawei, Γουάνγκ Γουεϊτσίν, συνελήφθη στην Πολωνία με την κατηγορία κατασκοπείας για την Κίνα.[17][18]

Διπλωματικές αποστολές Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 «Major events in Sino-Polish relations». www.chinadaily.com.cn. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2018. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 «Poland». 1 Νοεμβρίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2018. 
  3. 3,0 3,1 Τόμας Όπαχ. «Wkład Michała Boyma w tworzenie kartograficznego obrazu świata w XVII wieku». Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  4. 4,0 4,1 Άνταμ Ρομπίνσκι. «Michał Boym – pierwszy polski sinolog, ambasador Chin». Rzeczpospolita (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  5. «Short history of biology after the middle ages». normalesup.org. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  6. Λούντβικ Γκζέμπιεν. «Jan Mikołaj Smogulecki h. Grzymała». Internetowy Polski Słownik Biograficzny (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  7. 7,0 7,1 Άντζεϊ Γκίζα. «Nie zapominajmy o Polakach z Mandżurii». Rzeczpospolita (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  8. Χένρικ Σούχαρ. «Dzień Polski w Harbinie». Study in Poland (στα Πολωνικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  9. «Zmarł Edward Kajdański – pisarz i dyplomata, malarz i pasjonat kultury Chin». Instytut Polski w Pekinie (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
  10. «President Duda hopes Poland will become China's gateway to Europe». President.pl. 20 Ιουνίου 2016. https://www.president.pl/en/news/art,191,president-duda-hopes-poland-will-become-chinas-gateway-to-europe.html. 
  11. «President Duda sends sympathy message to President Xi Jinping». Polish Press Agency. 3 February 2020. https://www.thefirstnews.com/article/president-duda-sends-sympathy-message-to-president-xi-jinping-10277. 
  12. «Polish president says Xi Jinping understands central European dynamic». Chinadaily.com.cn. 19 Ιουνίου 2016. https://www.chinadaily.com.cn/world/2016xivisitee/2016-06/19/content_25763414.htm. 
  13. «Xi welcomes Chinese freight train to 'strategic partner' Poland». Reuters. 20 Ιουνίου 2016. https://www.reuters.com/article/uk-poland-china-xi/xi-welcomes-chinese-freight-train-to-strategic-partner-poland-idUKKCN0Z6205. 
  14. Chinese President Hu Jintao Meets with Polish Prime Minister Donald Tusk
  15. «China, Poland Share Mutual Benefit in Economic Cooperation: Chinese Official». 
  16. english@peopledaily.com.cn. «Financial crisis may hamper expected increase in Poland-China trade - People's Daily Online». english.peopledaily.com.cn. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2018. 
  17. «Poland arrests Huawei employee, Polish man on spying allegations». Reuters. 11 Ιανουαρίου 2019. https://www.reuters.com/article/us-poland-security/poland-arrests-chinese-huawei-employee-polish-national-over-spying-allegations-idUSKCN1P50RN. 
  18. Ντότσον, Τζον (1 Φεβρουαρίου 2019). «Arrests in Poland Contribute to the International Controversies Surrounding Huawei». Ίδρυμα Τζέιμσταουν (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία