Βικιπαίδεια

Φοινί

κοινότητα της επαρχίας Λεμεσού στην Κυπριακή Δημοκρατία

Συντεταγμένες: 34°53′33″N 32°50′13″E / 34.89250°N 32.83694°E / 34.89250; 32.83694

Το Φοινί είναι κοινότητα της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο.

Φοινί
Κοινότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας
Πανοραμική άποψη Φοινιού.
Η τοποθεσία του χωριού Φοινί στην Επαρχία Λεμεσού.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Τοποθεσία στον χάρτη της χώρας.
Φοινί

Το έμβλημα του κοινοτικού συμβουλίου.
ΧώραΚύπρος[1][2]
Διοικητική μονάδαΕπαρχία Λεμεσού[1][2]
Διοίκηση
 • ΣώμαΚοινοτικό Συμβούλιο Φοινιού[3][4]
 • Κοινοτάρχης ΦοινίουΦυλακτής Ηρακλέους (από 2017)[3][4]
 • Μέλος του/τηςΈνωση Κοινοτήτων Κύπρου[5][6]
Έκταση22,1919 km²[7][8]
Υψόμετρο910 μέτρα[9]
Πληθυσμός391 (2011)[10][11]
Γ.Κ.5352[2][1]
Τ.Κ.4814[12]
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
δεδομένα

Τοποθεσία Επεξεργασία

Το Φοινί είναι κτισμένο στην οροσειρά του Τροόδους σε μέσο υψόμετρο 910 μέτρων.[13]Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 365 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[14] Βρίσκεται 44 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού. Στα ανατολικά συνορεύει με τις Πλάτρες, στα νότια με τις Κάτω Πλάτρες, στα νοτιοδυτικά με το Όμοδος, στα δυτικά με τον Άγιο Νικόλαο Πάφου, στο βορειοδυτικά με τα Καμινάρια και τον Άγιο Δημήτριο και στα βόρεια με τον Παλαιόμυλο και τον Πρόδρομο. Συνδέεται με ασφαλτόστρωτους δρόμους στα βορειοδυτικά με το χωριό Άγιος Δημήτριος, στα νότια με τις Κάτω Πλάτρες και στα ανατολικά με τις Πλάτρες.[13]

Φυσικό περιβάλλον και κλίμα Επεξεργασία

Το Φοινί είναι τοποθετημένο σε απότομες πλαγιές και ψηλές βουνοκορφές καταπράσινες τα πεύκα. Μεγάλο μέρος της διοικητικής του έκτασης καταλαμβάνεται από τα κρατικά δάση του Τροόδους και της Πάφου. Στο χωριό υπάρχει ο καταρράκτης του Φοινιού, στην περιοχή «Χαντάρας».[13]

Στη γη του χωριού καλλιεργούνται αμπέλια οινοποιήσιμων ποικιλιών, διάφορα είδη φρούτων (μήλα, αχλάδια, κεράσια, ροδάκινα, δαμάσκηνα), καρυδιές, λίγα λαχανικά και εσπεριδοειδή.[13]

Από το Φοινί περνάει ο ποταμός Διαρίζος που πηγάζει από το Φοινί και καταλήγει στην Τεχνητή Λίμνη Αρμίνου και μετά στην Τεχνητή Λίμνη Κούρη.[15] Στις όχθες του Διόριζου στο Φοινί έχουν σχηματιστεί σταλακτίτες.[16]

Ονομασία Επεξεργασία

Δεν είναι γνωστή η προέλευση της ονομασία του χωριού. Σύμφωνα με μία εκδοχή το Φοινί πήρε το όνομα του την εποχή της Φραγκοκρατίας από το επώνυμο ενός Φράγκου φεουδάρχη, του Τζουάν τε Φενίου ή Φινίου, ο οποίος είχε συνοδεύσει τον βασιλιά της Κύπρου Πέτρο τον Α΄ στην Ευρώπη (1359-1369). Δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένος ότι ο φεουδάρχης αυτός υπήρξε πράγματι κάτοχος του χωριού επειδή το χωριό δεν αναφέρεται σε κάποια πηγή ως φέουδο. Είναι πιθανότερο ο φεουδάρχης (αν πράγματι το Φοινί υπήρξε φέουδο) να υιοθέτησε ως επώνυμο του το όνομα του χωριού, πράγμα συνηθισμένο για εκείνη την εποχή.[13]

Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η ονομασία πιθανόν να προέρχεται από το χρώμα του εδάφους της περιοχής. Στα αρχαία ελληνικά η λέξη φοινός σημαίνει εκείνος που έχει κοκκινωπό χρώμα. Λόγω του χώματος αυτού τα αγγεία που κατασκεύαζαν και κατασκευάζουν οι κάτοικοι του χωριού έχουν κοκκινωπό χρώμα. Επιπλέον, και άλλα τοπωνύμια της περιοχής έχουν ονομασία σχετική με το κόκκινο χρώμα του εδάφους, όπως η Κόκκινη και ο Κοκκινοκάμπος.[17]

Ασχολίες κατοίκων Επεξεργασία

Η μορφολογία του εδάφους, η περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη, ανάγκασε τους κατοίκους του Φοινιού να ασχοληθούν και με διάφορες άλλες εργασίες για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Έτσι με την πάροδο του χρόνου, το Φοινί έγινε γνωστό για την αγγειοπλαστική του, την κατασκευή παραδοσιακών επίπλων και για την κατασκευή του φοινιώτικου λουκουμιού.[13]

Αγγειοπλαστική Επεξεργασία

Το Φοινί υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα αγγειοπλαστικής τέχνης στην Κύπρο.[18] Για αιώνες κάθε σπίτι ήταν και ένα αγγειοπλαστείο. Η αγγειοπλαστική αποτέλεσε ένα προσοδοφόρο επάγγελμα για μεγάλο αριθμό κατοίκων. Ολόκληρες οικογένειες ζούσαν από το επάγγελμα αυτό. Οι άνδρες ήταν κυρίως πιθαράδες.[18] Οι γυναίκες κατασκεύαζαν ως επί το πλείστον αντικείμενα για τη μεταφορά και φύλαξη των γεωργικών προϊόντων και του νερού (όπως στάμνες, κούζες, κηροπήγια, βάζα).[18] Σήμερα η τέχνη αυτή έχει επικρατήσει σαν γυναικείο επάγγελμα.[18] Η ευημερία και η ανάπτυξη του χωριού από τα εισοδήματα της τέχνης αυτής έγινε αφορμή για επέκταση της αργότερα και στα γειτονικά χωριά Καμινάρια και Άγιο Δημήτριο.[18] Το κέρμα των 10 σεντς της κυπριακής λίρας (το νόμισμα της Κύπρου πριν την εισαγωγή του ευρώ) κοσμούσε ένα γνωστό φοινιώτικο αγγείο.[18][19]

Η παράδοση του χωριού στον τομέα της αγγειοπλαστικής οδηγεί ντόπιους και ξένους στο χωριό ώστε να γνωρίσουν από κοντά την τέχνη αυτή.[13] Τα αγγεία που κατασκευάζονται μέχρι σήμερα στο χωριό είναι κόκκινα πορώδη και όμοια με αυτά του Κόρνου.[18]

Πληθυσμός Επεξεργασία

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού έφτασε στο αποκορύφωμα του την εικοσαετία 1940-1960. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μείωση του. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Φοινιού όπως καταγράφηκε στις απογραφές που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών Διάγραμμα Εξέλιξης Πληθυσμού
Ιστορικό απογραφών [20]
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες
1881308[21]—  149159
1891430[22]39.6%217213
1901501[23]16.5%244257
1911577[24]15.2%294283
1921665[25]15.3%359306
1931760[26]14.3%403357
1946922[27]21.3%
1960924[28]0.2%451473
1973894[29]-3.2%435459
1976905[30][31]1.2%439466
1982666[32]-26.4%317349
1992558[33][34]-16.2%270288
2001450[35][36]-19.4%218232
2011391[10][11]-13.1%173218
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Διάφορα Επεξεργασία

Σήμερα στο Φοινί λειτουργεί ιδιωτικό μουσείο λαϊκής τέχνης στο οποίο εκτίθενται πολλά είδη λαϊκής τέχνης του χωριού, όπως είδη αγγειοπλαστικής, παραδοσιακά είδη γεωργικών εργαλείων, παραδοσιακά είδη νοικοκυριού και διάφορα άλλα. Στο χωριό υπάρχουν δύο εργαστήρια αγγειοπλαστικής, καθώς επίσης και δύο εργαστήρια κατασκευής του φοινιώτικου Λουκουμιού. Επίσης στο χωριό υπάρχουν σήμερα αρκετές παραδοσιακές ταβέρνες οι οποίες προσφέρουν πλούσια και εύγευστη κυπριακή κουζίνα. Το κέντρο νεότητας του χωριού λειτουργεί και σαν καφετέρια. Στο Φοινί λειτουργεί και ιχθυοτροφείο πέστροφας.[13]

Εκκλησίες και μονές Επεξεργασία

Στα βόρεια του χωριού βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Τροοδίτισσας, από τις γνωστότερες μονές της Κύπρου.[13] Επιπλέον, στο χωριό υπάρχουν οι εξής θρησκευτικοί τόποι λατρείας:[37]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Ελληνικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «STATISTICAL CODES OF MUNICIPALITIES/COMMUNITIES AND QUARTERS OF CYPRUS, 2015». (Αγγλικά) Γεωγραφικοί κωδικοί Κυπριακής Δημοκρατίας. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3  Ιανουαρίου 2018.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 «Κοινοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20  Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 20  Μαΐου 2018.
  5. ↑ «Union of Cyprus Communities - District of Limassol». (Αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
  6. ↑ «Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου - Επαρχία Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29  Δεκεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29  Δεκεμβρίου 2019.
  7. ↑ 7,0 7,1 «ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  8. ↑ 8,0 8,1 «CLASSIFICATION FOR THE DEGREE OF URBANISATION IN CYPRUS». (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13  Ιανουαρίου 2018.
  9. ↑ 9,0 9,1 «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4  Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4  Απριλίου 2018. σελ. 4.
  10. ↑ 10,0 10,1 «Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  11. ↑ 11,0 11,1 «Census of population 2011». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  12. ↑ «Foini». (Αγγλικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26  Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 26  Μαΐου 2018.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 13,7 13,8 «Τοποθεσία». www.phinivillage.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018. 
  14. ↑ «Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. 
  15. ↑ «Μεσαιωνικά Γεφύρια». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 
  16. ↑ «Η μαγεία της φύσης στους Σταλακτίτες του Φοινιού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 
  17. ↑ «Το χωριό της Λεμεσού, που πήρε το όνομά του από το κατακόκκινο χώμα του». allaboutlimassol.com. 6 Νοεμβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2018. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 18,6 «Η αγγειοπλαστική τέχνη στην Κοινότητα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 
  19. ↑ «10 σεντ - Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 
  20. ↑ Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα Wikidata.
  21. ↑ 21,0 21,1 «Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881. 4  Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
  22. ↑ «Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891. 6  Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
  23. ↑ «Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901. 31  Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
  24. ↑ «Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911. 2  Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
  25. ↑ «Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921. 24  Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
  26. ↑ «Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931. 27  Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
  27. ↑ «Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946. 10  Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
  28. ↑ «Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960. 11  Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 15.
  29. ↑ «Cyprus census 1973» (Αγγλικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
  30. ↑ «Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  31. ↑ «Census of households, 1976». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30  Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  32. ↑ «Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  33. ↑ «Απογραφή πληθυσμού 1992». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  34. ↑ «Census of population 1992». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018.
  35. ↑ «Απογραφή πληθυσμού 2001». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
  36. ↑ «Census of population 2001». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001. Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1  Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2  Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2  Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.
  37. ↑ «Φοινί / Phini village». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2017. 

Πηγές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων. σελ. 301-305. ISBN 9963-566-67-7. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φοινί&oldid=10171908"