Χέρμπερτ φον Κάραγιαν

Αυστριακός διευθυντής ορχήστρας

Ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν (Herbert von Karajan, 5 Απριλίου 190816 Ιουλίου 1989) ήταν Αυστριακός διευθυντής ορχήστρας. Ο Κάραγιαν διηύθυνε τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου για τριάντα πέντε χρόνια.

Χέρμπερτ φον Κάραγιαν
Herbert von Karajan 1963 (cropped).jpg
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Herbert von Karajan (Γερμανικά)
Προφορά
Γέννηση5  Απριλίου 1908[1][2][3]
Σάλτσμπουργκ[4][5][6]
Θάνατος16  Ιουλίου 1989[1][2][3]
Anif[7][6]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΣάλτσμπουργκ
Χώρα πολιτογράφησηςΑυστρία[8]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[9]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Μοτσαρτέουμ
Πανεπιστήμιο Μουσικής και Ερμηνευτικών Τεχνών της Βιέννης[10]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιευθυντής ορχήστρας[11][12]
μουσικός διευθυντής
θεατρικός σκηνοθέτης
σκηνοθέτης κινηματογραφικών έργων
Περίοδος ακμής1929
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΕθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα
Οικογένεια
ΣύζυγοςElmy Holgerloef (από 1938)
Anita von Karajan (από 1942)
Eliette von Karajan (από 1958)
ΤέκναIsabel Karajan
Arabel Karajan
ΓονείςErnst von Karajan και Martha von Karajan
ΑδέλφιαWolfgang von Karajan
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμουσικός διευθυντής (1935–1942, Theater Aachen)
principal conductor (1954–1989, Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης)
μουσικός διευθυντής (1956–1964, Κρατική Όπερα της Βιέννης)
μουσικός διευθυντής (1969–1971, Ορχήστρα του Παρισιού)
ΒραβεύσειςΕπίτιμος πολίτης του Βερολίνου
Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αξίας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας
χρυσό μετάλλιο της Βασιλικής Φιλαρμονικής Εταιρείας (1984)
Μεγάλος ταξιάρχης του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας
Αυστριακή διάκριση για την επιστήμη και τη τέχνη (1961)
Ernst von Siemens Music Prize (1977)[13]
Hans von Bülow Medal[14]
Ιστότοπος
www.karajan.org
Υπογραφή
Signature of Herbert von Karajan.svg
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Signature of Herbert von Karajan.svg
Ο Κάραγιαν στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού το 1939
Η πλατεία με το όνομα του μεγάλου μουσικού στο Σάλτσμπουργκ

ΚαταγωγήΕπεξεργασία

Ο Κάραγιαν ήταν ο γιος οικογένειας ελληνικής καταγωγής από το Σάλτσμπουργκ. Ο προπάππος του, Γεώργιος Ιωάννης Καραγιάννης, γεννήθηκε στην Κοζάνη και έφυγε για τη Βιέννη το 1767, λόγω της τουρκοκρατίας, και τελικά κατέληξε στο Κέμνιτς του τότε Εκλεκτοράτου της Σαξωνίας[15]. Ο γιος του Θεόδωρος εργάστηκε στη βιομηχανία υφασμάτων της Σαξωνίας και τιμήθηκε από τον Φρειδερίκο-Αύγουστο Α΄ την 1 Ιουνίου 1792 με την αποδοχή του στην τάξη των ευγενών. Από τότε υπάρχει το «von» στο όνομα της οικογενείας, το οποίο αργότερα έγινε Κάραγιαν[16].

Στις 11 Ιουλίου 1869, μετά την μετοίκησή του στην Αυστρία, ο Θεόδωρος φον Κάραγιαν πήρε και τον τίτλο του Ιππότη (Ritter), ο οποίος επίσης μεταδόθηκε κληρονομικώς[17]. Οι παραδοσιακοί βιογράφοι απέδιδαν σλοβακική και σερβική καταγωγή ή απλώς σλαβική καταγωγή στη μητέρα του[18], ωστόσο, η μητέρα του, μέσω του παππού του ο οποίος γεννήθηκε στο Μοϊστράνα στο δουκάτο της Καρνιόλας (στην σημερινή Σλοβενία), ήταν Σλοβένα[16][18][19]. Έτσι, ο Κάραγιαν συσχετιζόταν με τον αυστριακό συνθέτη σλοβενικής καταγωγής Χούγκο Βολφ[20]. Οι γονείς του ήταν η Μάρτα φον Κάραγιαν και ο Ερνστ φον Κάραγιαν. Πιθανολογείται ότι ο Κάραγιαν ήξερε μερικά σλοβένικα.

ΒιογραφίαΕπεξεργασία

Ο Κάραγιαν γεννήθηκε στο Σάλτσμπουργκ ως Χέριμπερτ Ρίτερ φον Κάραγιαν. Από το 1916 ως το 1926 σπούδασε στο Mozarteum στο Σάλτσμπουργκ. Το 1929 διηύθυνε τη «Σαλώμη» στο Festspielhaus του Σάλτσμπουργκ, και από το 1929 ως το 1934 ήταν ο πρώτος Καπελμάιστερ στο Στάντεατερ στο Ουλμ της Βάδης-Βυρτεμβέργης. Το 1933 έκανε την έναρξη διεύθυνσής του στο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ με τη σκηνή της «Walpurgisnacht» στην παραγωγή του Φάουστ υπό τον Μαξ Ράιναχαρτ. Το επόμενο έτος, και πάλι στο Σάλτσμπουργκ, διεύθυνε την Φιλαρμονική Ορχήστρα Βιέννης για πρώτη φορά, και από το 1934 ως το 1941, ήταν διευθυντής στην όπερα του Άαχεν της Γερμανίας. Τον Μάρτιο του 1935 δόθηκε μια σημαντική ώθηση στη σταδιοδρομία του, όταν υπέβαλε αίτηση για την ιδιότητα μέλους στο ναζιστικό κόμμα. Το ίδιο έτος, ο Κάραγιαν διορίστηκε ως νεώτερος «Generalmusikdirektor» της Γερμανίας στο αστικό θέατρο του Άαχεν. Σημείωσε σημαντική επιτυχία με την διεύθυνση της όπερας «Τριστάνος και Ιζόλδη» του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Το 1946 ο Κάραγιαν έδωσε την πρώτη μεταπολεμική συναυλία του στη Βιέννη με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Βιέννης, αλλά του απαγορεύθηκε να διευθύνει περαιτέρω τις δραστηριότητές της από τις ρωσικές αρχές (όπως και η Γερμανία, έτσι και η Αυστρία είχε διαιρεθεί σε τέσσερις τομείς κατοχής - ένα γαλλικό, ένα αμερικανικό, ένα σοβιετικό και ένα βρετανικό τομέα κατοχής, ενώ η Βιέννη είχε διαιρεθεί σε τέσσερις τομείς) λόγω του ναζιστικού παρελθόντος του. Το 1948 έγινε καλλιτεχνικός διευθυντής της Gesellschaft der Musikfreunde στην Βιέννη. Διηύθυνε επίσης στη Σκάλα στο Μιλάνο. Το 1955 διορίστηκε διευθυντής μουσικής στην Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου ως διάδοχος του Βίλχελμ Φούρτβενγκλερ. Από το 1956 ως το 1964, ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής όπερας της Βιέννης. Επίσης είναι ο εμπνευστής του Πασχαλινού Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ.

ΠαραπομπέςΕπεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13895852g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Herbert-von-Karajan. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Δεκεμβρίου 2014.
  5. «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  6. 6,0 6,1 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 968. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  7. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. 118559915. Ανακτήθηκε στις 14  Αυγούστου 2015.
  8. LIBRIS. 26  Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/jgvxz6320rtzx3p. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13895852g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  10. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2019.
  11. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2015.
  12. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/79054. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  13. www.evs-musikstiftung.ch/en/prize/prize/archive/prize-winner-archive.html.
  14. Ανακτήθηκε στις 19  Νοεμβρίου 2018.
  15. John Rockwell (22 June 1986). «General Music Director of Europe». The New York Times. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A0DEFD71E3BF931A15755C0A960948260. Ανακτήθηκε στις 15 April 2007. 
  16. 16,0 16,1 «Herbert von Karajan-Karajan Family». Karajan Family. Ανακτήθηκε στις 14 Μαρτίου 2012. 
  17. Δελιαλής Ν. Συμπληρωματικά περί της εκ Κοζάνης οικογενείας των εν Αυστρία διαμενόντων Καραγιάννη - von Karajan, Μακεδονικά, τ. Α΄, Θεσσαλονίκη 1940, σελ. 525, 526.
  18. 18,0 18,1 Lapajne, Branka (4 Απριλίου 2008). «The Shared Slovenian Ancestors of Herbert von Karajan and Hugo Wolf». Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2008. 
  19. Matheopoulos, Helena (1983). Maestro: encounters with conductors of today. Harper & Row. σελ. 244. ISBN 978-0-06-015103-4. 
  20. Lapajne, Branka (2006). «Hugo Wolf in Herbert von Karajan: potomca družine Lavtižar» (στα Slovenian). Bilten [Bulletin] (Slovensko muzikološko društvo [Slovenian Musicological Society]) 24: 31–34. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 December 2013. https://web.archive.org/web/20131206120353/http://www.slomd.si/bilten/Bilten_24.pdf.