Το χανάμι (花見, "θέαση των ανθέων") είναι ένα παραδοσιακό Ιαπωνικό έθιμο κατά το οποίο απολαμβάνουν οι Ιάπωνες την εφήμερη ομορφιά των λουλουδιών.[1] [2]Τα λουλούδια (χάνα) σ' αυτήν την περίπτωση σχεδόν πάντα αναφέρονται σε εκείνα των κερασιών (σακούρα) ή, σπανιότερα, των δαμασκηνιών (ούμε). [3]Από τα τέλη Μαρτίου έως τις αρχές Μαΐου, οι κερασιές ανθίζουν σε όλη την Ιαπωνία [4]και περίπου την πρώτη Φεβρουαρίου στο νησί της Οκινάουα. [5]Η πρόβλεψη άνθισης (桜前線, σακούρα ζένσεν) "η έναρξη της ανθοφορίας των κερασιών" ανακοινώνεται κάθε χρόνο από την Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και παρακολουθείται προσεκτικά από εκείνους, που σχεδιάζουν το χανάμι καθώς τα άνθη διαρκούν μόνο μία ή δύο εβδομάδες.

Πικνίκ Χανάμι μπροστά από το κάστρο Χιμέτζι, 2005
Κάστρο Οσάκα

Στη σύγχρονη Ιαπωνία, το χανάμι αποτελείται κυρίως από ένα υπαίθριο πάρτι κάτω από τη σακούρα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή τη νύχτα. Σε ορισμένα πλαίσια, ο σινο-ιαπωνικός όρος κανό (観桜, kan'ō) χρησιμοποιείται αντ 'αυτού, ιδιαίτερα για τα φεστιβάλ. Το χανάμι τη νύχτα ονομάζεται γιοζακούρα (夜桜 γιοζακούρα), δηλαδή «ανθισμένες κερασιές τη νύχτα». Σε πολλά μέρη όπως το πάρκο Ουένο κρέμονται προσωρινά χάρτινα φανάρια για το σκοπό της γιοζακούρα. Στο νησί της Οκινάουα, διακοσμητικά ηλεκτρικά φανάρια κρέμονται στα δέντρα για βραδινή απόλαυση, όπως στα δέντρα που ανεβαίνουν στο όρος Γιάε, κοντά στην πόλη Μοτόμπου ή στο κάστρο Νακιτζίν .

Μια πιο αρχαία μορφή χανάμι υπάρχει επίσης στην Ιαπωνία, η οποία σχετίζεται με την απόλαυση των ανθέων των δαμάσκηνων (梅 ume), τα οποία αναφέρονται στενά ως ουμέμι (梅見 umemi), «θέαση των δαμασκηνιών». Αυτό το είδος χανάμι είναι δημοφιλές στους ηλικιωμένους, επειδή είναι πιο ήρεμα από τα πάρτι σακούρα, τα οποία συνήθως αφορούν νεότερους ανθρώπους και μερικές φορές μπορεί να έχουν πολύ συνωστισμό και θόρυβο.

Ιστορία Επεξεργασία

Σε αυτές τις ανοιξιάτικες μέρες,

όταν το ήσυχο φως περικλείει

τις τέσσερις κατευθύνσεις,

γιατί τα άνθη σκορπίζονται

με τόσο ανήσυχες καρδιές;[6]

Κι νο Τομονόρι (850-904)


Η πρακτική του χανάμι είναι πολλών αιώνων. Το έθιμο λέγεται ότι ξεκίνησε κατά την περίοδο Νάρα (710 – 794), όταν ήταν τα άνθη δαμασκηνιάς, που οι άνθρωποι θαύμαζαν στην αρχή. Αλλά από την περίοδο Χειάν (794 – 1185), η σακούρα τράβηξε περισσότερο την προσοχή και το χανάμι ήταν συνώνυμο της σακούρα . [7] Από εκεί και πέρα, τόσο στη waka όσο και στο χαϊκού, τα "λουλούδια" σήμαιναν "σακούρα". [8] [9]

Το χανάμι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως όρος ανάλογος με την θέαση των ανθέων κερασιάς στο μυθιστόρημα της εποχής Χεϊάν Η Ιστορία του Γκέντζι.[10] Παρόλο που περιγράφηκε επίσης ένα πάρτι θέασης του φυτού γλυσίνα, οι όροι "χανάμι " και "πάρτι λουλουδιών" στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν μόνο σε αναφορά προς τη θέαση των ανθέων κερασιάς.

Η σακούρα είχε αρχικά χρησιμοποιηθεί, για να προβλέψει τη συγκομιδή εκείνου του έτους, καθώς και για να ανακοινώσει την περίοδο φύτευσης ρυζιού. Οι άνθρωποι πίστευαν στα κάμι μέσα στα δέντρα και έκαναν προσφορές. Στη συνέχεια, συμμετείχαν στην προσφορά με σάκε.

Ο αυτοκράτορας Σάγκα της περιόδου Χεϊάν υιοθέτησε αυτήν την πρακτική και πραγματοποίησε πάρτι παρακολούθησης λουλουδιών με σάκε και γιορτές κάτω από τα ανθισμένα κλαδιά των δέντρων σακούρα στην Αυτοκρατορική Αυλή στο Κιότο. Ποιήματα γράφτηκαν, που υμνούσαν τα ευαίσθητα λουλούδια, τα οποία θεωρούνταν ως μια μεταφορά για την ίδια τη ζωή, φωτεινά και όμορφα αλλά ταυτόχρονα φευγαλέα και εφήμερα. Αυτό λέγεται ότι ήταν η καταγωγή του χανάμι στην Ιαπωνία.

Αν δεν υπήρχαν άνθη κερασιάς σε αυτόν τον κόσμο πόσο πιο ήρεμες θα ήταν οι καρδιές μας την άνοιξη.[11]

Αριβάρα νο Ναριχίρα (825-880)

Το έθιμο περιορίστηκε αρχικά στην ελίτ της Αυτοκρατορικής Αυλής, αλλά σύντομα εξαπλώθηκε στην κοινωνία των Σαμουράι και, από την περίοδο του Έντο, και στους απλούς ανθρώπους. Υπάρχει μία Ιαπωνική παροιμία σχετικά με τους σαμουράι και τα άνθη κερασιάς (花は桜木、人は武士, hana wa sakuragi, hito wa bushi) (όσον αφορά τα λουλούδια υπάρχουν τα σακούρα και όσον αφορά τους άνδρες υπάρχουν οι σαμουράι). Η παροιμία αυτή υποδηλώνει την ανωτερότητα των σαμουράι μεταξύ των ανθρώπων, αλλά ταυτόχρονα αφήνει να εννοηθεί ότι η ζωή ενός σαμουράι μπορεί να είναι ωραία όπως τα άνθη της κερασιάς, αλλά μπορεί να τερματιστεί ξαφνικά όπως τα ευαίσθητα άνθη κερασιάς μπορούν να παρασυρθούν από τον δυνατό άνεμο. [12]Ο Τοκουγκάβα Γιοσιμούνε φύτεψε εκτάσεις με ανθισμένες κερασιές, για να ενθαρρύνει αυτό το έθιμο. Κάτω από τα δέντρα σακούρα, οι άνθρωποι γευμάτισαν και έπιναν σάκε σε χαρούμενες γιορτές.

 
Το «Shidare-zakura» είναι η πρώτη καταγεγραμμένη ποικιλία στην Ιαπωνία.

Δεδομένου ότι ένα βιβλίο που γράφτηκε στην περίοδο Χεϊάν αναφέρει τη φράση "δακρυσμένες κερασιές" ('しだり櫻, 糸櫻'), μία από τις ποικιλίες με κρεμαστά κλαδιά, θεωρείται ότι το Prunus itosakura «Pendula» (Sidare-zakura) είναι η παλαιότερη ποικιλία στην Ιαπωνία. Στην περίοδο Καμακούρα, όταν ο πληθυσμός αυξήθηκε στη νότια περιοχή Καντό, το κεράσι Οσίμα, το οποίο προήλθε από το νησί Ίτζου Οσίμα, μεταφέρθηκε στο Χονσού και καλλιεργήθηκε εκεί και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα, το Κιότο. Στην περίοδο Μουρομάτσι, άρχισε να εμφανίζεται η ομάδα Sato-zakura, η οποία δημιουργήθηκε από σύνθετα διακριτά υβρίδια με βάση το κεράσι Οσίμα.

 
Ένα δέντρο Jindai-zakura ηλικίας περίπου 2.000 ετών.

Το Prunus subhirtella (Prunus itosakura, Edo higan) είναι ένα άγριο είδος, αναπτύσσεται αργά, αλλά έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής ανάμεσα σε κερασιές και είναι εύκολο να αναπτυχθεί σε μεγάλα δέντρα. Για το λόγο αυτό, υπάρχουν πολλά μεγάλα και μακρόβια δέντρα αυτού του είδους στην Ιαπωνία και οι κερασιές τους συχνά θεωρούνται ιερές και έχουν γίνει ορόσημο, που συμβολίζει τα ιερά των Σίντο, τους βουδιστικούς ναούς και τις τοπικές περιοχές. Για παράδειγμα, τα Jindai-zakura ηλικίας περίπου 2.000 ετών, τα Usuzumi-zakura ηλικίας περίπου 1.500 ετών και τα Daigo-zakura που είναι περίπου 1.000 ετών είναι διάσημα.

 
Το "Κάνζαν" είναι μια ποικιλία με δύο άνθη, που αναπτύχθηκε στην περίοδο Έντο. Έχει 20 έως 50 πέταλα σε ένα λουλούδι.

Στην περίοδο Έντο, διάφορες ποικιλίες με δύο άνθη παρήχθησαν και φυτεύτηκαν στις όχθες των ποταμών, στους βουδιστικούς ναούς, στους ιερούς ναούς Σίντο και στους κήπους των νταϊμιό σε αστικές περιοχές όπως το Έντο και οι απλοί άνθρωποι, που ζούσαν σε αστικές περιοχές, μπορούσαν να τις απολαύσουν. Τα βιβλία εκείνης της περιόδου κατέγραψαν περισσότερες από 200 ποικιλίες ανθέων κερασιού και ανέφεραν πολλές ποικιλίες ανθέων κερασιάς, που είναι σήμερα γνωστές, όπως το «Κάνζαν». Ωστόσο, η κατάσταση περιορίστηκε στις αστικές περιοχές και τα κύρια αντικείμενα του χανάμι σε όλη τη χώρα ήταν άγρια είδη όπως το Prunus jamasakura (Γιαμαζακούρα) και το κεράσι Οσίμα, τα οποία κατανεμήθηκαν ευρέως στη χώρα.

 
Το κεράσι Γιοσίνο («Somei-yoshino») εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Ιαπωνία από την περίοδο Μεϊτζί.

Από την περίοδο Μεϊτζί, όταν η Ιαπωνία εκσυγχρονίστηκε, το κεράσι Γιοσίνο («Somei-yoshino») εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Ιαπωνία και το αντικείμενο του χανάμι για τους Ιάπωνες άλλαξε σε κεράσι Γιοσίνο («Somei-yoshino»). Από την άλλη πλευρά, διάφορες ποικιλίες εκτός από το κεράσι Γιοσίνο κόπηκαν η μία μετά την άλλη λόγω του γρήγορου εκσυγχρονισμού των πόλεων, όπως η αποστράγγιση των υδάτινων οδών και η κατεδάφιση των κήπων νταϊμιό. Ο κηπουρός Τακάγκι Μαγκοεμόν και ο δήμαρχος του χωριού Κοχόκου Σιμίζου Κένγκο ανησυχούσαν για αυτή την κατάσταση και τις διέσωσαν από τον κίνδυνο εξαφάνισης φτιάχνοντας μια σειρά κερασιών από διάφορες ποικιλίες στην όχθη του ποταμού Αρακάβα. Στο Κιότο, ο Σάνο Τοεμόν XIV, ένας κηπουρός, μάζεψε διάφορες ποικιλίες και τις πολλαπλασίασε. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτές οι ποικιλίες κληρονομήθηκαν από το Εθνικό Ινστιτούτο Γενετικής, τον Κήπο Δασοπονίας Τάμα και την Ένωση Λουλουδιών της Ιαπωνίας, και από τη δεκαετία του 1960 και μετά διάφορες ποικιλίες χρησιμοποιήθηκαν ξανά για το χανάμι.

Η χλευαστική παροιμία ντάμπλινγκ παρά άνθη (花より団子, χάνα γιόρι ντάνγκο) υπαινίσσεται τις πραγματικές προτεραιότητες για τους περισσότερους θεατές ανθέων κερασιάς, πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται περισσότερο για τα τρόφιμα και τα ποτά, που συνοδεύουν ένα πάρτι χανάμι παρά για τα ίδια τα λουλούδια. [13] [14]

Η φράση «Νεκρά σώματα θάβονται κάτω από τις κερασιές!» είναι ένα δημοφιλές ρητό για το χανάμι, μετά την εναρκτήρια πρόταση του διηγήματος του 1925 "Κάτω από τις κερασιές" του Μοτοτζίρο Κάτζιι.

Το Χανάμι σήμερα Επεξεργασία

 
Τσιντοριγκαφούτσι (Chidorigafuchi), Τόκιο

Οι Ιάπωνες συνεχίζουν την παράδοση του χανάμι, και συναθροίζονται σε μεγάλους αριθμούς, όπου βρίσκονται τα ανθισμένα δέντρα. Χιλιάδες άνθρωποι γεμίζουν τα πάρκα, για να κάνουν γιορτές κάτω από τα ανθισμένα δέντρα και μερικές φορές αυτά τα πάρτι συνεχίζονται μέχρι αργά το βράδυ. Σε περισσότερες από τη μισή Ιαπωνία, οι ημέρες ανθοφορίας κερασιών έρχονται ταυτόχρονα με την έναρξη του σχολείου και της εργασίας μετά τις διακοπές, και έτσι τα φιλόξενα πάρτι ανοίγουν συχνά με χανάμι. Συνήθως, οι άνθρωποι πηγαίνουν στα πάρκα, για να «κρατήσουν» τα καλύτερα μέρη για να γιορτάσουν το χανάμι με τους φίλους, την οικογένεια και τους συνεργάτες πολλές ώρες ή και ημέρες πριν. Σε πόλεις όπως το Τόκιο, είναι επίσης σύνηθες να γίνονται γιορτές κάτω από τη σακούρα τη νύχτα. Το χανάμι τη νύχτα ονομάζεται γιοζακούρα (夜 桜, "νυχτερινή σακούρα"). Σε πολλά μέρη όπως το πάρκο Ουένο, προσωρινά χάρτινα φανάρια είναι κρεμασμένα για να έχουν γιοζακούρα. Στο πάρκο Γιογιόγκι του Τόκιο, κάθε σεζόν χανάμι, μια ομάδα YouTubers φιλοξενεί μια μεγάλη εκδήλωση χανάμι, προσελκύοντας κάποια χρόνια πάνω από 600 άτομα και πολλούς ξένους επισκέπτες. Είναι γνωστό ως η μεγαλύτερη διοργάνωση δημιουργών στην Ιαπωνία. 

Το «μέτωπο ανθοφορίας κερασιών» προβλέπεται κάθε χρόνο, προηγουμένως από την Ιαπωνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και τώρα από ιδιωτικές υπηρεσίες, και παρακολουθείται με προσοχή από εκείνους που σχεδιάζουν να γιορτάσουν το χανάμι επειδή τα άνθη διαρκούν για πολύ λίγο χρόνο, συνήθως όχι περισσότερο από δύο εβδομάδες.[15] Τα πρώτα άνθη κερασιάς συμβαίνουν στα υποτροπικά νότια νησιά Οκινάουα, ενώ στο βόρειο νησί Χοκάιντο, ανθίζουν πολύ αργότερα (από τα τέλη Απριλίου έως τα τέλη Μαΐου).[16] Στις περισσότερες μεγάλες πόλεις όπως το Τόκιο, το Κιότο και η Οσάκα, η περίοδος της ανθοφορίας κερασιών λαμβάνει χώρα κανονικά γύρω στα τέλη Μαρτίου και αρχές Απριλίου. Η τηλεόραση και οι εφημερίδες παρακολουθούν στενά αυτό το μέτωπο ανθοφορίας κερασιών, καθώς μετακινείται αργά από το Νότο στο Βορρά. [17] Το 2018 τα άνθη είχαν προγραμματιστεί να ανοίξουν στη Φουκουόκα στις 21 Μαρτίου, στο Κιότο στις 27 Μαρτίου, στο Τόκιο στις 26 Μαρτίου και στο Σαπόρο 1 Μαΐου.[18] Οι εορτασμοί χανάμι συνήθως περιλαμβάνουν φαγητό και ποτό, και παιχνίδι και ακρόαση μουσικής. Μερικά ειδικά πιάτα παρασκευάζονται και τρώγονται για την περίσταση, όπως το ντάγκο και το μπέντο, και το σακέ συνήθως πίνεται ως μέρος της γιορτής. Το 2020, οι παραδοσιακές εκδηλώσεις της εποχής των ανθών κερασιού ακυρώθηκαν και οι τουρίστες δεν ήρθαν στην Ιαπωνία λόγω της πανδημίας του COVID-19 . [19] Η ημέρα άνθισης του 2021 στο Κιότο, 26 Μαρτίου, ήταν η πιο πρώιμη από τότε που ξεκίνησε η καταγεγραμμένη παρακολούθηση το 812. Η κορύφωση της ανθοφορίας έχει την τάση να σημειώνεται νωρίτερα από το 1800 και εξής και ο Γιασουγιούκι Αόνο, ένας ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οσάκα, πρότεινε ότι η αιτία ήταν η κλιματική αλλαγή. [20]

Εκτός Ιαπωνίας Επεξεργασία

 
Διεθνές φεστιβάλ με άνθη κερασιάς στο Μαίηκον, Τζόρτζια, Ηνωμένες Πολιτείες

Παρόμοιες γιορτές γίνονται στην Ταϊβάν, την Κορέα, τις Φιλιππίνες και την Κίνα. [21]

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το χανάμι έχει γίνει επίσης πολύ δημοφιλές. Το 1912, η Ιαπωνία δώρισε 3.000 δέντρα σακούρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να γιορτάσουν τη φιλία των εθνών. Αυτά τα δέντρα φυτεύτηκαν στην Ουάσινγκτον, DC και άλλα 3.800 δέντρα δωρήθηκαν το 1965. [22] Αυτά τα δέντρα σακούρα εξακολουθούν να είναι ένα δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο και κάθε χρόνο, το Εθνικό Φεστιβάλ Ανθέων Κερασιάς πραγματοποιείται, όταν ανθίζουν στις αρχές της άνοιξης. [23]

Στη Μαίηκον της Τζόρτζια, ένα άλλο φεστιβάλ ανθέων κερασιών, που ονομάζεται Διεθνές Φεστιβάλ Ανθέων Κερασιάς (International Cherry Blossom Festival) γιορτάζεται κάθε άνοιξη. Η Μαίηκον είναι γνωστή ως η πρωτεύουσα των ανθέων κερασιάς του κόσμου, επειδή 300.000 δέντρα σακούρα φυτρώνουν εκεί. [24]

Στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, το Ετήσιο Φεστιβάλ Σακούρα Ματσούρι Ανθέων Κερασιάς πραγματοποιείται τον Μάιο, στο Βοτανικό Κήπο του Μπρούκλιν. [25] Αυτή η γιορτή γιορτάζεται από το 1981 και είναι ένα από τα πιο διάσημα αξιοθέατα του Κήπου. Παρόμοιες γιορτές πραγματοποιούνται επίσης στη Φιλαδέλφεια [26] και σε άλλα μέρη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η μεγαλύτερη συλλογή σακούρα στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται στο Νιούαρκ, New Jersey 's Branch Brook Park, του οποίου πάνω από 5.000 κερασιές από 18 ποικιλίες προσελκύουν 10.000 επισκέπτες την ημέρα κατά τη διάρκεια του ετήσιου φεστιβάλ ανθέων κερασιών. [27] [28]

 
Χανάμι στο Παρίσι, Γαλλία

Το χανάμι γιορτάζεται επίσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, στη Φινλανδία οι άνθρωποι συγκεντρώνονται, για να γιορτάσουν το χανάμι στο Ελσίνκι στο Roihuvuori. Οι ντόπιοι Ιάπωνες και εταιρείες δώρισαν 200 κερασιές, που φυτεύτηκαν όλες στο Kirsikkapuisto. Αυτά τα κερασιά συνήθως ανθίζουν στα μέσα Μαΐου.

Στη Ρώμη, στην Ιταλία, το χανάμι γιορτάζεται στο πάρκο του Eur, όπου υπάρχουν πολλά κερασιά, που δωρίστηκαν από την Ιαπωνία το 1959. [29]

Στη Στοκχόλμη υπάρχει μια ετήσια γιορτή στο Kungsträdgården [22] όπου πολλοί άνθρωποι γιορτάζουν το χανάμι. [23]

Στο Τορόντο του Καναδά το χανάμι γιορτάζεται σε πολλά πάρκα της πόλης στα τέλη Απριλίου, λόγω του ψυχρού κλίματος της πόλης. Περίπου 50 δέντρα Γιοσίνο Σακούρα έχουν δωριστεί στην πόλη ως σύμβολα διεθνούς φιλίας και καλής θέλησης από τους απογόνους των Ιαπώνων μεταναστών.

Παραπομπές Επεξεργασία

 

  1. «How to do hanami?». www.japan-guide.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  2. «What is Hanami?» (στα Αγγλικά). 5 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  3. Sosnoski, Daniel (1996). Introduction to Japanese culture. Tuttle Publishing. σελ. 12. ISBN 0-8048-2056-2. hanami. 
  4. «Cherry blossom forecast» (στα Ιαπωνικά). Weather Map. 27 Ιανουαρίου 2021. 
  5. «Okinawa Cherry Festivals». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2011. 
  6. Pictures of the heart: the hyakunin isshu in word and image, University of Hawaii Press, 1996, By Joshua S. Mostow, page 105
  7. Brooklyn Botanic Garden (2006). Mizue Sawano: The Art of the Cherry Tree. Brooklyn Botanic Garden. σελ. 12. ISBN 1-889538-25-6. 
  8. Hoffman, Michael, "Sakura: Soul of Japan", "Petals 'perfect beyond belief' stir poetic", Japan Times, 25 March 2012, p. 7.
  9. Inoki, Linda, "Tracing the trees in a long national love affair", The Japan Times, 25 March 2012, p. 7.
  10. «Hanami, Cherry Blossom Season in Japan | Japan Experience». www.japan-experience.com. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  11. «Cherry Blossom Viewing: Japan Mint». web.archive.org. 23 Μαΐου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  12. «The history of hanami (cherry blossom viewing)». Gengo (στα Αγγλικά). 3 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  13. Buchanan, Daniel Crump (1973). Japanese Proverbs and Sayings. University of Oklahoma Pres. σελ. 175. ISBN 0-8061-1082-1. 
  14. Trimnell, Edward (2004). Tigers, Devils, and Fools: A Guide to Japanese Proverbs. Beechmont Crest Publishing. σελ. 41. ISBN 0-9748330-2-9. 
  15. JAPAN, Tabimania (17 Απριλίου 2020). «What is Cherry Blossom Front? | Tabimania Japan» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  16. «Time for Japan's Favourite Spring Activity! Hanami Manners and What to Bring». Japan National Tourism Organization (JNTO) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  17. Akasegawa, Genpei (2000). Sennin no sakura, zokujin no sakura: Nippon kaibo kiko (στα Ιαπωνικά). Osaka Seikei University, Kyoto, Japan: JTB Nihon Kotsu Kosha Shuppan Jigyokyoku. ISBN 978-4-533-01983-8. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2010. As cherry blossom front comes up, the whole Japan goes into a war; we just can't sit home and let it go. 
  18. «Cuisine and culture: Hanami Sakura Food Drink Cherry Blossoms». [νεκρός σύνδεσμος]
  19. Hoskins, Peter (2020-03-20). «Japan cherry blossom season wilted by coronavirus» (στα αγγλικά). BBC News. https://www.bbc.com/news/business-51829851. Ανακτήθηκε στις 2020-03-20. 
  20. «Japan's cherry blossom 'earliest peak since 812'». BBC News. 2021-03-30. https://www.bbc.com/news/world-asia-56574142. 
  21. «Spring flower festival events». Seoul Metropolitan Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2007. 
  22. «HISTORY OF THE CHERRY TREES». National Park Service, United States. 
  23. «National Cherry Blossom Festiva». Official Site. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. 
  24. «International Cherry Blossom Festival Online». Official Site. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. 
  25. «Brooklyn Botanic Garden Celebrates Hanami». Brooklyn Botanic Garden, Brooklyn, New York. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2007. 
  26. «Subaru Cherry Blossom Festival of Greater Philadelphia». Japan America Society of Greater Philadelphia, Philadelphia, Pennsylvania. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 17 Αυγούστου 2007. 
  27. «Branch Brook Park FAQs». Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2016. 
  28. Di Ionno, Mark (27 March 2016). «The story behind Branch Brook Park's cherry blossom trees». The Star-Ledger. http://www.nj.com/news/index.ssf/2016/03/the_story_behind_branch_brook_parks_cherry_blossom.html. Ανακτήθηκε στις 9 February 2018. 
  29. «Passeggiata del Giappone». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία