Led Zeppelin

Αγγλικό ροκ συγκρότημα (1968-1980)

Οι Led Zeppelin ήταν Αγγλικό ροκ συγκρότημα, ένα από τα δημοφιλέστερα στην ιστορία της μουσικής. Αναδύθηκαν μέσα από τη βρετανική blues σκηνή και είναι ένα από τα δέκα πρώτα συγκροτήματα σε πωλήσεις, στην ιστορία της παγκόσμιας μουσικής σκηνής. Αποτελούνταν από τον Τζίμι Πέιτζ (κιθάρα, μαντολίνο, θερεμίν), τον Ρόμπερτ Πλαντ (φωνητικά, φυσαρμόνικα), τον Τζον Πωλ Τζόουνς (μπάσο, πλήκτρα, μαντολίνο, φλογέρα ) και τον Τζον Μπόναμ (τύμπανα). Θεωρούνται πρωτοπόροι στην δημιουργία νεότερων ειδών μουσικής, όπως το χέβι μέταλ και το χαρντ ροκ (που κυριάρχησαν τις δεκαετίες του '70 και του '80) και η μουσική τους είχε επιρροές από άλλα είδη, όπως η μπλουζ και το ροκ εντ ρολ.

Led Zeppelin
Οι Led Zeppelin το 2007
Πληροφορίες
ΠροέλευσηΑγγλία
Μουσικά είδηΧαρντ ροκ
Μπλουζ ροκ
Φολκ ροκ
Παρουσία1968 - 1980
(Προσωρινές επανενώσεις: 1985, 1988, 1995, 2007)
Δισκογραφική εταιρείαAtlantic
Swan Song
ΜέληΡόμπερτ Πλαντ
Τζίμι Πέιτζ
Τζον Πωλ Τζόουνς
Τζον Μπόναμ (απεβίωσε)
Ιστότοπος
ledzeppelin.com

Βιογραφία Επεξεργασία

1968-1971 Επεξεργασία

 
Το λογότυπο των Led Zeppelin.

Οι Led Zeppelin απέκτησαν το όνομα τους μετά από πρόταση του ντράμερ των The Who, Κιθ Μουν, ο οποίος τους το πρότεινε μετά την απόρριψη του αρχικού τους ονόματος, "The New Yardbirds", από την εταιρεία τους, λόγω πνευματικών δικαιωμάτων.[1] Το πρώτο τους, ομώνυμο άλμπουμ, ηχογραφήθηκε το φθινόπωρο του 1968,[2] στα "Olympic Studios" του Λονδίνου,[3] για να κυκλοφορήσει στις 12 Ιανουαρίου 1969 από την "Atlantic", ανεβαίνοντας στο αμερικανικό και το βρετανικό Top-10,[4] συνοδευόμενο από το σινγκλ "Good Times Bad Times", το οποίο γνώρισε μικρή επιτυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες, φθάνοντας ως το # 80.[5]

Στις 26 Δεκεμβρίου του 1968, οι Led Zeppelin έδωσαν την πρώτη τους συναυλία, στο Ντένβερ των Ηνωμένων Πολιτειών.[6] Την άνοιξη του 1969, περιόδευσαν στη Μεγάλη Βρετανία και μετά από διάλειμμα μιας εβδομάδας, συνέχισαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ξεκινώντας στις 24 Απριλίου, στο Σαν Φρανσίσκο. Τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς, επέστρεψαν για δεύτερη φορά στην πατρίδα τους, για να συνεχίσουν όλο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο στις Ηνωμένες Πολιτείες.[7] Τις πρώτες τους συναυλίες εκτός Ηνωμένων Πολιτειών και Μεγάλης Βρετανίας, τις έδωσαν στις αρχές Οκτωβρίου στην Ολλανδία και τη Γαλλία,[8] για να επιστρέψουν για άλλη μία περιοδεία στην Αμερική.

 
Ο Ρόμπερτ Πλαντ

Στα ενδιάμεσα διαστήματα από τις συνεχείς περιοδείες, οι Led Zeppelin ηχογραφούσαν νέα κομμάτια για το δεύτερο τους άλμπουμ, "Led Zeppelin II", το οποίο κυκλοφόρησε στις 22 Οκτωβρίου του 1969,[9] ανεβαίνοντας στην πρώτη θέση των περισσότερων τσαρτ του κόσμου.[10] Παρ' όλη τη δυσαρέσκεια του συγκροτήματος ως προς την κυκλοφορία σινγκλ,[11] η εταιρεία τους επέμεινε στο να κυκλοφορήσει το τραγούδι "Whole Lotta Love", στην Αμερική, όπου και βραβεύθηκε ως χρυσό, φθάνοντας στο # 4 των αμερικανικών τσαρτ.[12]

Το συγκρότημα συνέχισε περιοδεύοντας ακατάπαυστα. Τον Ιανουάριο του 1970 περιόδευσαν στην Αγγλία,[13] για να συνεχίσουν τον Μάρτιο με την πρώτη τους ευρωπαϊκή περιοδεία, περνώντας από τη Φινλανδία, τη Σουηδία, την Ολλανδία, τη Δανία, το Βέλγιο, την Ελβετία, την Αυστρία και τη Γερμανία.[14] Αμέσως, μετά, επέστρεψαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για να παίξουν 25 συναυλίες σε 28 ημέρες, από τις 21 Μαρτίου μέχρι τις 18 Απριλίου 1970.[15] Το καλοκαίρι τους πέρασε με άλλη μία περιοδεία στη Βόρεια Αμερική, ενώ ενδιάμεσα από όλες αυτές τις ζωντανές εμφανίσεις ηχογράφησαν τον τρίτο τους δίσκο με τίτλο "Led Zeppelin III",[16] το οποίο έγινε το δεύτερο τους άλμπουμ το οποίο ανέβηκε στην κορυφή των τσαρτ και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.[17] Μαζί με το δίσκο, κυκλοφόρησε στην Αμερική το σινγκλ "Immigrant Song", το οποίο ανέβηκε στο # 15.[18]

 
Ο Τζίμι Πέιτζ

Οι περιοδείες συνεχίστηκαν τον Μάρτιο του 1971 με άλλη μία βρετανική περιοδεία,[19] την οποία διαδέχθηκε συναυλίες στη Δανία και την Ιταλία, δύο μήνες αργότερα.[20] Από το Δεκέμβριο του 1970 μέχρι και το Μάρτιο του 1971, οι Led Zeppelin ηχογράφησαν το τέταρτο άλμπουμ τους,[21] το οποίο κυκλοφόρησε στις 8 Νοεμβρίου του 1971.[22] Το εξώφυλλο του δίσκου δεν έφερε καμία επιγραφή και γι' αυτό το λόγο, οι φίλοι του συγκροτήματος το αποκαλούν "Led Zeppelin IV" ή "Untitled".[23] Ένα από τα γνωστότερα τραγούδια όλων των εποχών, το "Stairway to Heaven",[24] βρίσκεται σε αυτό το δίσκο μαζί με άλλες επιτυχίες όπως το "Rock and Roll",[25] το "When the Levee Breaks" και το "Black Dog".[26][27] Το συγκρότημα αρνήθηκε να κυκλοφορήσει το "Stairway to Heaven" σε μορφή σινγκλ και γι' αυτό η "Atlantic" εξέδωσε τα κομμάτια "Black Dog" (# 15) και "Rock and Roll" (# 47).[28] Το τέταρτο άλμπουμ των Led Zeppelin, θεωρείται ένα από τα 100 καλύτερα άλμπουμ στην ιστορία της μουσικής σύμφωνα με το περιοδικό "Rolling Stone",[29] ενώ το περιοδικό "Classic Rock" το έχει χαρακτηρίσει ως το καλύτερο βρετανικό ροκ άλμπουμ όλων των εποχών. Μέχρι το 2006, το "Led Zeppelin IV" είχε πουλήσει πάνω από 23 εκατομμύρια αντίτυπα, μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.[30]

1971-1976 Επεξεργασία

Το φθινόπωρο του 1971, συνέχισαν με μία μεγάλη περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες,[31] ενώ στα τέλη Σεπτεμβρίου επισκέφθηκαν για πρώτη φορά την Ιαπωνία.[32] Το χειμώνα του 1971 επέστρεψαν στη Μεγάλη Βρετανία και το Φεβρουάριο του 1972 έπαιξαν στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.[33] Κατά τη διάρκεια του 1972, ηχογράφησαν το πέμπτο τους άλμπουμ, το οποίο κυκλοφόρησε στις 28 Μαρτίου του 1973 με τίτλο "Houses of the Holy".[34] Το "Houses of the Holy" έγινε ο τρίτος δίσκος του συγκροτήματος, ο οποίος ανέβηκε στην κορυφή των αμερικανικών και βρετανικών τσαρτ ταυτόχρονα, ενώ το σινγκλ "D'yer Mak'er" ανέβηκε στο αμερικανικό Top-20.[35]

 
Ο Τζον Πωλ Τζόουνς το 1980

Για την προώθηση του, οι Led Zeppelin περιόδευσαν όλο το Μάρτιο στην Ευρώπη και έκαναν δύο περιοδείες στη Βόρεια Αμερική, το Μάιο και τον Ιούλιο.[36] Στις 5 Μαΐου του 1973, έσπασαν το ρεκόρ των Beatles στα "Tampa Stadium" της Φλόριντα, παίζοντας μπροστά σε 56.800 οπαδούς τους,[37] για να κλείσουν τις περιοδείες τους με τρεις sold out συναυλίες στο "Madison Square Garden" της Νέας Υόρκης, στις 27, 28 και 29 Ιουλίου 1973.[38] Οι τρεις τελευταίες συναυλίες, αποτυπώθηκαν στο ζωντανό δίσκο και βίντεο "The Song Remains the Same", το οποίο κυκλοφόρησε τρία χρόνια αργότερα.[39]

Το 1974, ήταν η πρώτη χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας το συγκρότημα αποφάσισε να κάνει διάλειμμα από τις συνεχείς περιοδείες και να αφοσιωθεί στις ηχογραφήσεις του επόμενου δίσκου του. Επίσης εκείνη τη χρονιά, δημιούργησαν τη δική τους δισκογραφική εταιρεία, με την ονομασία "Swan Song", η οποία λειτούργησε μέχρι το 1982.[40][41]

Τον Φεβρουάριο του 1975, κυκλοφόρησαν το διπλό δίσκο "Physical Graffiti",[42] [43]το οποίο γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία και αποτέλεσε το έναυσμα για να εισέλθουν και πάλι τα προηγούμενα πέντε άλμπουμ του συγκροτήματος στα αμερικανικά τσαρτ, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εβδομάδες κατά τις οποίες τα έξι από τα πρώτα εκατό άλμπουμ σε πωλήσεις να είναι αυτά του καταλόγου των Led Zeppelin![44][45] Το "Physical Graffiti", περιείχε επτά τραγούδια προερχόμενα από παλιότερες ηχογραφήσεις και οκτώ καινούρια.[46] Το σινγκλ "Trampled Under Foot" ανέβηκε στο αμερικανικό Top-40 και ο δίσκος παρουσίασε τόσο μεγάλες πωλήσεις,[47] ώστε το 2006 είχε φθάσει στο να είναι 16 φορές πλατινένιος. Μία πολύ μεγάλη περιοδεία, στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά ξεκίνησε στις 18 Ιανουαρίου του 1975 και τελείωσε στις 27 Μαρτίου,[48] ενώ πέντε συναυλίες, στις 17, 18, 23, 24, και 25 Μαΐου του 1975 στο "Earls Court" του Λονδίνου, έγιναν sold out. Αρχικά, οι εν λόγω συναυλίες είχαν κλειστεί για τις τελευταίες τρεις ημερομηνίες, αλλά τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν σε τέσσερις ώρες, γεγονός που τους ανάγκασε να κλείσουν άλλες δύο ημέρες, στις 17 και 18 του μήνα.[49]

Τον Αύγουστο του 1975, ο Ρόμπερτ Πλαντ είχε ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα μαζί με τη σύζυγο του, Μωρήν, ενώ βρισκόταν για διακοπές, στη Ρόδο.[50] Λόγω προβλήματος στον αστράγαλο, ο Πλαντ δεν μπορούσε να περιοδεύσει και έτσι οι Led Zeppelin ξεκίνησαν τις ηχογραφήσεις του επόμενου δίσκου τους, ο οποίος κυκλοφόρησε στις 31 Μαρτίου του 1976, με τον τίτλο "Presence".[51] Παρ' όλη την επιτυχία που γνώρισε φθάνοντας για άλλη μια φορά στο # 1 των τσαρτ, ο δίσκος έλαβε μέτριες κριτικές από μουσικοκριτικούς και κοινό.[52] Τον Οκτώβριο εκείνης της χρονιάς κυκλοφόρησε το ζωντανά ηχογραφημένο από το 1973, "The Song Remains the Same", ανεβαίνοντας στην κορυφή των βρετανικών τσαρτ.[53]

1977-1980 Επεξεργασία

 
Ο Τζον Μπόναμ

Την 1 Απριλίου του 1977, ξεκίνησαν μία πολύ μεγάλη περιοδεία στη Βόρεια Αμερική, η οποία τελείωσε στο Όκλαντ στις 24 Ιουλίου του 1977, πουλώντας κατά μέσο όρο 72.000 εισιτήρια ανά συναυλία. Αυτή ήταν και η τελευταία περιοδεία του συγκροτήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Χαρακτηριστικό της έντασης κατά την διάρκεια της περιοδείας, στην προτελευταία ημέρα της ο ντράμερ του συγκροτήματος, Τζον Μπόναμ, συνελήφθη μαζί με κάποια μέλη του μάνατζμεντ των Led Zeppelin, λόγω της επίθεσης που δέχθηκε μέλος της οργανωτικής επιτροπής της συναυλίας.[54] Οι τελευταίες εφτά συναυλίες της περιοδείας, οι οποίες ήταν κλεισμένες από τις 30 Ιουλίου μέχρι τις 13 Αυγούστου του 1977, αναβλήθηκαν λόγω του θανάτου του πεντάχρονου γιου του τραγουδιστή Ρόμπερτ Πλαντ, από στομαχική ίωση.[55][56]

Το Νοέμβριο του 1978, ηχογράφησαν το όγδοο στούντιο άλμπουμ τους στη Στοκχόλμη της Σουηδίας.[57] Ο δίσκος κυκλοφόρησε στις 15 Αυγούστου του 1979 με τίτλο "In Through the Out Door", λαμβάνοντας μέτριες κριτικές, λόγω του πειραματισμού του συγκροτήματος,[58] αλλά ανεβαίνοντας για άλλη μια φορά στην πρώτη θέση των αμερικανικών και βρετανικών τσαρτ.[59] Στις 4 και 11 Αυγούστου 1979, οι Led Zeppelin εμφανίστηκαν ως πρώτο όνομα στο φεστιβάλ του "Knebworth", παίζοντας μπροστά σε πάνω από 100.000 οπαδούς και τις δύο βραδιές.[60][61][62] Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο το 1980, περιόδευσαν στην κεντρική Ευρώπη, περνώντας από τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Αυστρία και την Ελβετία.[63]

Στις 24 Σεπτεμβρίου του 1980, ο βοηθός του συγκροτήματος, Ρεξ Κινγκ, παρέλαβε με το αυτοκίνητο του τον Τζον Μπόναμ με τελικό προορισμό τα "Bray Studios". Στη διαδρομή, ο Μπόναμ ήπιε τέσσερις τετραπλές μερίδες βότκα, ενώ συνέχισε να πίνει κατά τη διάρκεια της πρόβας. Μετά την πρόβα, συνέχισαν στο σπίτι του κιθαρίστα Τζίμι Πέιτζ, όπου και ο Μπόναμ αποκοιμήθηκε μετά από μεγάλες δόσεις αλκοόλ. Το μεσημέρι της επόμενης ημέρας, ο Τζον Πωλ Τζόουνς βρήκε τον Μπόναμ νεκρό.[64] Η αιτία θανάτου, ήταν αναρρόφηση εμετού, κατά τη διάρκεια του ύπνου του, ενώ δε βρέθηκαν ναρκωτικές ουσίες στο αίμα του.[65] Η περιοδεία στη Βόρεια Αμερική, η οποία είχε προγραμματισθεί για τον Οκτώβριο του 1980 αναβλήθηκε, παρ' όλες τις φήμες για αντικατάσταση του Μπόναμ.[66][67] Στις 4 Δεκεμβρίου του 1980, τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος ανακοίνωσαν την οριστική διάλυση των Led Zeppelin.[68]

Μετά τη διάλυση Επεξεργασία

Μετά τη διάλυση του συγκροτήματος, τα μέλη αποφάσισαν να ασχοληθούν με τις προσωπικές τους καριέρες. Το 1981, ο Πλαντ δημιούργησε τους "Honeydrippers", με τον Τζίμι Πέιτζ και άλλα μεγάλα ονόματα.[69]

Το 1982, κυκλοφόρησε ο τελευταίος δίσκος των Led Zeppelin με τίτλο "Coda", ο οποίος περιείχε ηχογραφήσεις ανέκδοτων κομματιών, φθάνοντας στο # 4 των βρετανικών τσαρτ και των # 6 των αντίστοιχων αμερικάνικων.[70]

Στις 13 Ιουλίου 1985, τα εναπομείναντα μέλη των Led Zeppelin επανενώθηκαν για μία μικρής διάρκειας συναυλία στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών, για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Τη θέση του ντράμερ σε αυτή τη συναυλία, κάλυψαν ο Τόνι Τόμπσον και ο Φιλ Κόλινς.[71]

Η δεύτερη επανένωση, έγινε στις 14 Μαΐου 1988, για την 40η επέτειο της δισκογραφική εταιρείας "Atlanitc", με τον γιο του Τζον Μπόναμ, Τζέησον, στα τύμπανα.[72]

Το 1994, ο Τζίμι Πέιτζ και ο Ρόμπερτ Πλαντ ένωσαν τις δυνάμεις τους για το δίσκο "No Quarter", ο οποίος περιείχε επανεκτελέσεις τραγουδιών των Led Zeppelin και αφού ανέβηκε στο βρετανικό και το αμερικανικό Top-10, ξεκίνησαν μία παγκόσμια περιοδεία για την προώθηση του.[73]

Το 1995, οι Led Zeppelin εντάχθηκαν στο Rock and Roll Hall of Fame,[74] ενώ δύο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε ο ζωντανά ηχογραφημένος δίσκος "BBC Sessions", με ηχογραφήσεις από το 1969 και το 1971.[75] Το 1998, ο Πέιτζ και Πλαντ κυκλοφόρησαν το δίσκο "Walking into Clarksdale" (# 3 στη Βρετανία, # 8 στις ΗΠΑ), ενώ το 2003 κυκλοφόρησε το τριπλό ζωντανό άλμπουμ των Led Zeppelin, με τίτλο "How the West Was Won", φθάνοντας για άλλη μια φορά στο # 1 στις Ηνωμένες Πολιτείες.[76]

Στις 11 Δεκεμβρίου 2007 εμφανίστηκαν για πρώτη φορά έπειτα από 19 χρόνια, στην "Ο2 Arena" του Λονδίνου, μπροστά σε 20.000 θαυμαστές τους.[77] Ήταν τελευταία επίσημη συναυλία τους και στη θέση Μπόναμ, έπαιξε ο γιος του, Τζέισον. Η ηχογράφηση της συναυλίας κυκλοφόρησε στις 19 Νοεμβρίου του 2012, με τίτλο "Celebration Day", ανεβαίνοντας για άλλη μια φορά στο Top-10 και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.[78] Το συγκεκριμένο άλμπουμ κέρδισε το βραβείο Γκράμι για την κατηγορία του καλύτερου ροκ άλμπουμ, το 2014.[79]

Δισκογραφία Επεξεργασία

Στούντιο άλμπουμ Επεξεργασία

εξώφυλλο άλμπουμ Ημ. Κυκλοφορίας Τίτλος Βρετανία
 
[80]
ΗΠΑ
 
[81]
Αυστραλία
 
[82]
Καναδάς
 
[83]
Γερμανία
 
[84]
Επίπεδο βράβευσης ΗΠΑ
[85]
 
12 Ιανουαρίου 1969 Led Zeppelin 6 10 9 11 32 8 x Πλατινένιος
 
22 Οκτωβρίου 1969 Led Zeppelin II 1 1 1 1 1 12 x Πλατινένιος
 
5 Οκτωβρίου 1970 Led Zeppelin III 1 1 1 1 3 6 x Πλατινένιος
 
8 Νοεμβρίου 1971 *(Led Zeppelin IV) 1 2 2 1 9 23 x Πλατινένιος
 
28 Μαρτίου 1973 Houses of the Holy 1 1 1 1 8 11 x Πλατινένιος
 
24 Φεβρουαρίου 1975 Physical Graffiti 1 1 2 1 17 16 x Πλατινένιος
 
31 Μαρτίου 1976 Presence 1 1 4 16 27 3 x Πλατινένιος
 
15 Αυγούστου 1979 In Through the Out Door 1 1 3 1 28 6 x Πλατινένιος
 
19 Νοεμβρίου 1982 Coda 4 6 9 3 43 Πλατινένιος

Ζωντανές ηχογραφήσεις και συλλογές Επεξεργασία

Ημ. Κυκλοφορίας Τίτλος Βρετανία ΗΠΑ Αυστραλία Καναδάς Γερμανία Επίπεδο βράβευσης ΗΠΑ
22 Οκτωβρίου 1976 The Song Remains the Same 1 2 8 8 6 4 x Πλατινένιος
7 Σεπτεμβρίου 1990 Led Zeppelin Boxed Set 48 18 46 - - Διαμαντένιος
15 Οκτωβρίου 1990 Led Zeppelin Remasters 10 47 1 46 13 2 x Πλατινένιος
21 Σεπτεμβρίου 1993 Led Zeppelin Boxed Set 2 56 87 - - - Χρυσός
24 Σεπτεμβρίου 1993 The Complete Studio Recordings - - - - - 2 x Πλατινένιος
11 Νοεμβρίου 1997 BBC Sessions 23 12 60 30 - 2 x Πλατινένιος
24 Φεβρουαρίου 1999 Early Days: Best of Led Zeppelin Volume One 55 71 - - 71 Πλατινένιος
21 Μαρτίου 2000 Latter Days: Best of Led Zeppelin Volume Two 40 81 - - 71 -
19 Νοεμβρίου 2002 Early Days & Latter Days 11 114 - - 96 Πλατινένιος
27 Μαΐου 2003 How the West Was Won 5 1 10 1 15 Πλατινένιος
12 Νοεμβρίου 2007 Mothership 4 7 8 15 4 2 x Πλατινένιος
19 Νοεμβρίου 2012 Celebration Day 4 9 3 4 1

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Keith Moon of the Who Gave Led Zeppelin Their Name - Rolling Stone». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  2. «Led Zeppelin I - Rolling Stone». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  3. Keith Grant: The Story Of Olympic Studios | Sound On Sound
  4. «Led Zeppelin - Chart history | Billboard». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  5. Good Times, Bad Times by Led Zeppelin Songfacts
  6. Auditorium Arena - December 26, 1968 - Led Zeppelin - Official Website
  7. Led Zeppelin Third US Tour - Led Zeppelin Database
  8. «Paris Olympia 1969 - Led Zeppelin - Official Website». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  9. Led Zeppelin Led Zeppelin II Album Review | Rolling Stone
  10. Led Zeppelin II - Led Zeppelin | Awards | AllMusic
  11. Led Zeppelin Artistfacts - Songfacts
  12. Led Zeppelin - Whole Lotta Love at Discogs
  13. Royal Albert Hall - January 9, 1970 - Led Zeppelin - Official Website
  14. «This Day in Music Spotlight: Led Zeppelin Become The Nobs for a Night». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  15. March 21, 1970 | Led Zeppelin - Official Website
  16. Led Zeppelin Led Zeppelin III Album Review | Rolling Stone
  17. Led Zeppelin III - Led Zeppelin | Awards | AllMusic
  18. Led Zeppelin - Immigrant Song / Hey, Hey, What Can I Do at Discogs
  19. March 5, 1971 | Led Zeppelin - Official Website
  20. K. B. Hallen - May 3, 1971 - Led Zeppelin - Official Website
  21. «Andy Johns on the secrets behind the Led Zeppelin IV sessions». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  22. 10 Things You Didn't Know About Led Zeppelin 'IV'
  23. «The Old Hermit in the 'Led Zeppelin IV' Gatefold Is a Character From 'The Lord of the Rings'». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  24. «Stairway To Heaven by Led Zeppelin Songfacts». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  25. Rock And Roll by Led Zeppelin Songfacts
  26. When The Levee Breaks by Led Zeppelin Songfacts
  27. Black Dog by Led Zeppelin Songfacts
  28. Led Zeppelin | Awards | AllMusic
  29. Led Zeppelin, 'Led Zeppelin IV' - Rolling Stone
  30. «Ranking Led Zeppelin's Highest-Selling Studio Albums - TheRichest». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιανουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  31. Maple Leaf Gardens - September 4, 1971 - Led Zeppelin
  32. Festival Hall - September 29, 1971 - Led Zeppelin - Official Website
  33. «Led Zeppelin In Australia - This Day in Music.com». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  34. Led Zeppelin Houses Of The Holy Album Review | Rolling Stone
  35. D'yer Mak'er by Led Zeppelin Songfacts
  36. The Day Led Zeppelin Kicked Off Their 1973 U.S. Tour
  37. Tampa Stadium - May 5, 1973 - Led Zeppelin - Official Website
  38. Madison Square Garden - July 29, 1973 - Led Zeppelin - Official Website
  39. Led Zeppelin: The Song Remains the Same | PopMatters
  40. The Story Behind Led Zeppelin's 'Swan Song' Revealed
  41. When Led Zeppelin Launched Swan Song Records
  42. «Led Zeppelin - Physical Graffiti - Uncut». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  43. How Led Zeppelin Recorded Physical Graffiti
  44. March 24, 1975 | Led Zeppelin - Official Website
  45. Led Zeppelin had six albums on the Billboard Chart - The Current
  46. Led Zeppelin's 'Physical Graffiti' Songs, Ranked Worst to Best
  47. Trampled Underfoot by Led Zeppelin Songfacts
  48. 40 Years Ago: Led Zeppelin Kick Off Their 1975 North American Tour
  49. The Story of Led Zeppelin's Historic Five-Night Residency at Earls Court
  50. 40 Years Ago: Robert Plant's Car Accident Begins Difficult Period
  51. Led Zeppelin Presence Album Review | Rolling Stone
  52. Presence - Led Zeppelin | Awards | AllMusic
  53. «ChartArchive - Led Zeppelin - The Song Remains The Same - The Chart Archive». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  54. «1977 Tour Ends In Tragedy - Achilles Last Stand». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  55. TROUBLE ON THE ROAD: The Trials & Tribulations Of The '77 Tour
  56. The Last Days Of Led Zeppelin: "Very, Very Hard To Say... Goodnight"
  57. 35 Years Ago: Led Zeppelin Tries to Regroup for ‘In Through the Out Door’
  58. Led Zeppelin In Through The Out Door Album Review | Rolling Stone
  59. In Through the Out Door - Led Zeppelin | Awards | AllMusic
  60. Knebworth Festival - August 4, 1979 - Led Zeppelin - Official Website
  61. «Led Zeppelin :The 1979 Knebworth Concerts». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  62. 36 Years Ago: Led Zeppelin Plays Final UK Shows With John Bonham
  63. Flashback: Led Zeppelin's Final Concert With John Bonham[νεκρός σύνδεσμος]
  64. «John Bonham Died In "The Old Mill House" Owned By Jimmy Page». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  65. How John Bonham Died - JohnBonham.co.uk
  66. Canceled Dates - Led Zeppelin Reference
  67. Jimmy Page Discusses Why Led Zeppelin Didn't Reform After John Bonham's Death
  68. The Story of Led Zeppelin's Breakup - Ultimate Classic Rock
  69. The Honeydrippers | Biography, Albums, & Streaming Radio | AllMusic
  70. «Led Zeppelin Coda Album Review | Rolling Stone». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  71. Revisiting Led Zeppelin's Live Aid Reunion - Ultimate Classic Rock
  72. May 14, 1988 | Led Zeppelin - Official Website
  73. The History of Jimmy Page and Robert Plant’s Daring, Genre-Bending ‘No Quarter’
  74. HARD ROCK AND HEAVY METAL AS WE KNOW IT WOULDN'T EXIST WITHOUT LED ZEPPELIN, ONE OF THE MOST POPULAR AND INNOVATIVE ROCK BANDS EVER.
  75. BBC Sessions - Led Zeppelin | Songs, Reviews, Credits | AllMusic
  76. Led Zeppelin: How the West Was Won Album Review | Pitchfork
  77. «Led Zeppelin Reunite: The Full Report From David Fricke | Rolling Stone». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2016. 
  78. Led Zeppelin, 'Celebration Day' – Film Review - Ultimate Classic Rock
  79. Grammys 2014: Led Zeppelin's 'Celebration Day' wins rock album
  80. Led Zeppelin | full Official Chart History | Official Charts Company
  81. Led Zeppelin | Billboard
  82. australian-charts.com - Discography Led Zeppelin
  83. RPM - Library and Archives Canada
  84. DE - Offizielle Deutsche Charts
  85. Gold & Platinum - RIAA

Πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία